Katalog

MİKRO KOZMOS Vücut içine çağdaş bakışlar Yeni görüntüleme cihazları ve mikroskoplarla çekilen vücut içi görüntüler... I lk bakışta modern bır sanatçının çalışması gıbı gorunuyorlur Sankı bır vol kanın ağzı veya uzayda bır karadelık Ancak bu goruntuler çağdaş goruntuleme cihazları ve modern mıkroskopların bıze sunduğu vucut ıçı Sankı bır karadelıkten içerı gırer gıbı, alyuvarlakların bır kan da marının ıçınde akışını goruyoruz Tarama elektron mıkroskopu ıle 3 bın kez buyutulmuş bır fotoğraf dığer fotoğraflarla bırlıkte kıtap olarak basıldı lnqıltere'de yayımlandıktan sonra kıtap Almanya'da da "Içımızdekı Kosmos" (128 sayfa, 27 DM) başlıgıyla Zweıtauscendeıns Verlag Yayınevı tarafından basıldı Fotoğrafların çogu bılım adamlarının doku yapılarını ve organları anatomık ola rak tam belırlemek ve kavramak amacıy la, yanı bılımsel amaçlarla çekılmıştı Ancak bılımsel amaçların dışında ınsanı buyuleyen bır yonlerı de var fotoğrafların Örneğın akcığer bronşlarının gorunuşu sankı danseden fıgurlerı gosterıyor Ma tısse tarafından yapılmış1 Gözden alınmış ters bır kesıt, bulut yapılanmalarını andırı yor Pekı bılımsel belgeler sanat yapıtlarıyla aynı kategorıde değerlendırılebılır mı? Tarıhsel gelışmeye bakıldığında, sanat ve anatomı arasında sıkı bır bırlıktelığın olduğu qorulur Örneğin 450 yıl önce Ital yan Andreas Vesalıus olu vucudunun do Bir saç kokku. Işık mıkroskobunda 140 bın kez buyütülmüş. kunulmazlığı tabusunu ılk kez rak vucudu kestı ve ıncelemeler yaptı Dığerlerı de onu ızledıler Boy lece ınsan vucudu sadece Ronesans bılgınlerının laboratuvarlarına değıl aynı zamanda sanatçıların atelyelerı ne de gırdı Böylece Mıchelangelo ve Leonardo da Vıncı gıbı ressamlar ve yontucular vucutları kestıler ve ınsan anatomısını resımlerıne ve yontularına taşıdılar Bunun ıçın de kendı elle rıyle cesetlerı kestıler, biçtıler Araş tırmacılarla sanatçıların bu el ele çalışması sonucu ınsan anatomısının mukemmel çızımlerı ortaya çıktı Ancak o zamamn bu çalışmaları bugunun goruntuleme cıhazlarının bıze sunduklarının yanında sadece bır tarıh olarak kalır Bugunun yuk sek teknolop cihazları bıze Leonardo ve dığerlerının asla duşleyemeyecek lerı olçulerde mıkro kosmosumuzun kapılarını açmaktadır Anatomının bu yolda ılerlemesı 17 yy da ışık mık roskopunun bulunuşuyla başlar ve bugune gelır Bugun, orneğın bır saç telımızın 140 mıslı buyutmede tıpkı, bır ok gıbı kafa derımıze saplı oldugunu goruyoruz Sa dece saçların alt kesımlerındekı hucreler canlıdır ve bunlar bolunerek saçın buyumesıne fırsat vermektedır Buyurken de olu dokuyu dışarı ıtmektedır Mıkrofotoğrafta koklerdekı kas lıflerını goruyoruz Bu mıkroskopun çozumleme yeteneğının fı zıksel sınırları 1200 buyutmeye kadar Daha da buyutulduğunde nesnenın kon turları detayları kayboluyor Daha lyı go runtuler, 1931 yılında elektron mıkrosko pun keşfıyle eide edılmeye başlanıyor Transmısyon elektron mıkroskopu (TEM) ıle ıse bırkaç manometre ıncelığındekı do kuları tarama elektron mıkroskopu ıse uç boyutlu objelerın yuzeylerını ınceleyebılıyor TEM, ınsan gozunun gorebıleceğın den 100 bın kez daha kuçuk objelerın yapılarını gozler onune sererken tarama mıkroskobu ıle objeler daha detaylar go rulebılıyor Yenı teknıkler arasında sayılan çekırdek tomografısı (NMR) ıle en mınık canlıların ıç yaşamı goruntulenebılıyor Bugun bu teknıkler gıderek mukemmelleşmekte Bılgısayarlarla en mınık dokular veya doku parçaları renklendırılmekte, dokular ıçınde madde alışverışlerı bu sayede ıncelenebılmekte, molekuller ay rıştırılmakta ve organızmanın en temel mekanızmalarının nasıl çalıştığını anlamak konusunda önemlı ılerlemeler kaydedıl mekte Teknolojı, bllımı daha ılerı noktalara go turen bır motor gorevı goruyor gunumuz dunyasında Bılım de teknolojıyı daha uç noktalara doğru ilerietıyor Bır embriyonun bağ doku hucrele Gözün ön tabakasının k&sıti. Yukandakı komea aşağıda ıse mercek. Kan hucrelın damann içlnden akıyor. Tarama mıkroskobunda 3 bın kez buyütülmüş. Dış üzenndekı tabakalar. Tarama mıkroskobu ıle 360 kez buyutulmuş. 53412