Katalog

ALTERNATİF TIP HAFTANIN GÜNDEMİ Geçtiğimiz ay Londra'da yapılan bir sempozyumda, içkinin kalp ve damar hastalıkları üzerindeki etkisi tartışıldı. Alkol üzerine... Yeni bir Cumhuriyet Bilim Teknik'e doğru... 10 yılı aşkın bir süredir uluslararası ve Türkiye bilim dünyasından kesintisiz yayın yapan ve 559. sayıya ulaşan CBT'yi tepeden tırnağa değıştırmenın zamanı gelmedi mi? GÖrünümümüzden, elbısemizden, özetle biçimimizden bıkmadınız mı, yoksa her hafta tanıdıkyüzle karşılaşmak size iyi mi geliyor? Belki de CBT'yi bu elbiseleri ıçinde kanıksadınız. Şöyle bir sayfalarını çevirir, bazı başlıklara bakar, bir iki haberi okur, uzun bir yazıyı okuyacak zamanınız olmadığını düşünür ve dergıyı bır kenara koyar oldunuz. Belki de bazılarımız, cumartesi günü gazetesiyle birlikte CBT'yi aramıyor, sormuyor ve almıyor bile. (Bizim için en kötüsül). Veya bunlann hiçbiri olmadı henüz. CBT'yi her cumartesi alıyor, karıştırıyor, okuyor, hatta ilginç bulduğunuz bazı yazıları kesip arşivinize kaldırıyorsunuz. Gerçeğin tam ne olduğunu bilmediğimiz için varsayımlar üretip duruyoruz. Ama gerçek olan şu ki, her yayın organı canlı bir organizma gibidir. Zaman içinde büyür, olgunlaşır; diğer canlılardan farklı yönü ölmek zorunda olmamasıdır. Bakımını çok iyi yaparsanız bütün canlılardan daha uzun ömürlü olabilir ve kuşaklar boyu onu hayatta tutabılirsinız. Nitekim, birçok bilim dergisı, yüzyılı aşkındır yayımlanıyor. Onlara bakıp gıpta ediyorum. Acaba CBT'nin temellerinı nasıl sağlam atmalı ki, bizlerden sonra da gelişsin ve yayın hayatını sürdürsün diye düşünüyorum. Bunun gerçekleşmesınin üç temel dayanağı, üç ayağı var. Birıncisi Cumhuriyet gazetemizın desteği. Tkincısi, CBT'nin nıtelik, yararlılık ve aynı zamanda maliyet olarak ayakta kalabilecek özellikleh taşıması; üçüncü ayak da okurlar. Okurlar, CBT'ye sahip çıkmalı, onu aramalı, istemeli ve canlı kalmasına destek olmalı. Bu "sacayağı" birbirini destekleyerek CBT'yi uzun ömürlü kılabilir. O halde bu üçlünün kilit noktasında da dergimiz duruyor. CBT de uzun yaşamayı hakketmeli; öyle değil mi? Okurunu her cumartesi CBT okumaktan vazgeçilmez kılmalı. Okurunu mutlu etmeli. Ayrıca, kendisine destek veren gazetesini de, başarılı yayınıyla, gazeteye kazandırdığı yeni okurlanyla mutlu etmeli. özetle CBT, geniş bir çevre tarafından aranılan, okunan, desteklenen bir dergi olmalı. *** Bilimin önemi ve günümüz dünyasında giderek artan rolüne ilişkin sözleri gelecek sayımıza bırakarak, işin özüne gelelım: CBT, şimdi iddialı bir atağa kalkışıyor. Sayfa sayısını iki mıslı arttırarak 24 sayfaya çıkıyor. Ğörünüşünü de değiştiriyor. Eski görümünden çizgiler taşıyan yeni biryüz, çok daha geniş bir içerik. Ve iddialı bir çıkış: Bilimin ve teknolojinin nabzını elinde tutan, Türkiye'nin haftalık tek bilim, teknoloji habeheri ve kültürü dergisi. Dergimizi, bu amaca ulaşabilmek için güçlendiriyoruz. Haber kaynaklarımızı genişletiyoruz. Çevremizde haber ve yorumlanyla CBT'ye yeni soluklar getirecek yeni bir halka oluşturduk. Gelecek cumartesi yepyeni bir CBT ile karşınıza çıkacağız. K ırmızı şarap yararlı mı? Belırlı ölçude ıçılen ıçkının sağlığa faydası var mı? Beyın hucrelerını öldürduğu ıçın, alkolden uzak mı durmak gerekıyor? Bu tur konularda, uzmanlar bile hangı oranda alkolun zararlı olduğu konusunda fıkır bırlığıne varmış değıl. Halk arasındakı yaygın ınanışa gore.makul olçude ıçılen ıçkının sağlığa yararı vardır Bu düşunce, geçen ay Londra'da yapılan, bılım adamları ve sağlık uzmanlarının katıldığı , "Alkol ve Kalp Damar Hastalıklar ı(Cardıovascular Dısease)" adlı bır sempozyum'da kapsamlı bır bıçımde ele alındı. Gelışmış ulkelerde, her dort ınsandan bırl koroner kalp hastalıkları yuzunden oluyor. Bu nedenle, kalp sağlığına yararı olan herhangı bır şey, tum ınsanlığın sağlığı açısından da buyuk onem taşıyor Dunyada çok yaygın bır alışkanlık olan alkolun herhangı bır yararının bu lunması, oldukça etkılı olabilir Hemen butun uzmanlar, günde bır bardak ıçılen ıçkının kalp sağlığına yardımcı olduğunu duşunuyor Bunun, kan basıncını arttırma veya bazı anı krızlere neden olma gıbı rısklerı de var Ancak, az oranda alkol genel olarak blum rıskını azaltıyor, Buna rağmen, uzmanların hıç bırı "sağlığınız Içın alkol alın" tavsıyesınde bulunamıyor. Onlara gore, bunu rahatlıkla söylemek o kadar da kolay değıl Çünku, alkolun sağlığa katkıda bulunma ozellığını, onemlı ölçüde etkıleyecek olan çeşıtlı faktörler ( ıçılen alkol mıktarı gıbı) bulunuyor Istatıstıksel verılerle sonuca varmak oldukça zor. örneğın, fazla oranda alınan alkolun, sağlığa büyuk zararı var. Içkı ıçen ınsanların buyuk çoğunluğunun sıgara ıçmesı de, farklı sağlık risklerı ortaya çıkarıyor Alkol, kadın ve erkeklerı farklı şekılde etkılıyor Kadınların, bır bardak ıçkı den sonra kanlarında ölçulen alkol sevıyesı, erkeklerden daha yuksek. Hormon tedavısı goren ve hamıle olan kadınların alkol alması, göğus kanserı rıskını de arttırıyor. Butun bunlara rağmen genel goruntu, az oranda ıçılen Içkının rısklerı azalttıgı yönunde. Dığer karmaşık bır faktör de yaş faktöru Dünya Sağlık Örgutu (WHO)'den Dr Peter Anderson, alkolun yalnızca kalp krızı rıskının arttıgı ılerı yaş donemlerınde, yararlı olduğunu duşunuyor Acaba, ıçkı ıçen ınsanlarla, dını veya kulturel nedenlerle alkol kullanmayan ınsanlar guzel bır karşılaştırma grubu olabilir mı? Prof Gerry Shaper'a göre bu doğru olamaz Çünkü bu ınsanların çoğunluğu, ya alerjılerı olduğu ıçın ıçkı ıçemiyo ya da ıçkl bünyelerıne zararlı olmaya başladığı ıçın ıçkıyı bırakmak zorunda kalıyor Halk sağlığı uzmanları, her ne kadar ölum rıskını azaltsa da, az mıktarda ıçkı ıçme alışkanlığının yaygınlaşmasını onaylamıyor. Anderson, alkol kullanımıyla ılgılı bu tur duşuncelerın ozellıkle doğu kulturlerıne aktarılmaması gerektığını duşunuyor Uzman, alkol nedenıyle yaşanan şıddet olayları ve trafık kazalarına da dıkkat çekıyor. Ana mesajın ıçkıden uzak dur olması gerektiğını duşunuyor Konferansın en ılgınç açıklamalarından bırı de kırmızı şarap ıçmenın dığerlerınden daha yararlı bır alışkanlık olmasıyla Ilgılı. Bunun en ilgınç kanıtı da, Fransa'nın.sanayıleşmış ulkeler arasında kalp ve damar hastalıklarına en az rastlanan ulke olması Fransızlar, doymuş yağlar yonunden zengın olan besınlerı almaları ve kırmızı et yemelerıne rağmen kalp hastalıklarına yakalanmıyorlar Fransa, Bordeaux'dan Prof Serge Renaud, bunun nedenını duzenlı olarak az mıktarda ıçılen şaraba bağlıyor. Kalıfornıya, Öakland Kaıser Tıp Merkezı'nden, Prof Arthur Klatsky ıse, herhangı bır alkollü ıçkı turunun dığerlerınden daha yararlı olduğuna daır bır kanıt bulunmadığını belırtıyor Lıkör ıçen ınsanların da kalp damar hastalıklarına daha az yakalandığını gösteren değışık çalışmalar bulunduğundan soz edıyor. Dolayısıyla, ıçkı turunün pek de önemlı olmadığını savunuyor. Klatsky, şarabın sadece, yemekle beraber yudum yudum ıçılmesının dığerlerıne karşı bır ustunluk sağladığını duşunuyor. Alkolun sadece kendının yararlı olduğu duşünuluyor. Kalıfornıya Unıversıtesın'den Prof Michael Criqui , alkolun, kandakı damar tıkanıklığını engelleyen lıpoproteın oranını yukselttığını soyluyor Eğer gerçekten sağlımız on planda ıse, alkol almak yerıne, onunla aynı ışlevlere sahlp bıleşıkler ıçeren üzum ve tahıl gıbı bıtkısel kokenlı besınler yıyebılırız. Bu yuzden hıçbır uzmanın, sağlımıza faydalı olduğunu duşunduğu ıçln, reçetesıne alkol yazması beklenemez Konferansın en açık mesajı da bunu doğrular nıtelıkte, "Sağlıklı olmak ıçın, kımsenın ıçkıye başlaması gerekmıyor." Macmlllan Magazines Ltd 1997Nature News Servlce obursali@prizma.net. tr Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No 559 6 Arahk 1997» Basan ve Yayan Yeni Gün Haber Ajansı A Ş • Genel Yayın Yonetmenı Ortıan Erinç • Genel Yayın Koordınatörü Hlkmet Çetlnkaya • Yazı Işlerı Mudurleri Ibrahlm Yıldız , Dinç Tayanç • Sorumlu Yazı Işlerı Muduru Flkret llkiz» Yayın Yonetmenı Orhan Bursalı • Grafik Yönetmenl Tüles Hasdemir • Reklam Medya C. Turgut Gürer 5593