Katalog

S AĞ L l K B İ L İ M V E T E K N O L O J İ D Ü N Y A S I N D A N Y E N İ L İ K L E R Ş Çakmakçı P Avdın Hava yastığı ve göz yaralanmaları •• Yeni ü ü i ürünler U lkemızdekı trafık kazalarında gorulen artış her geçen gun cıddı boyutlara ulaşmaktadır Kazalara bağlı olumlerde dunya lıderle rınden bırı olan ulkemız teknolojının son arma ğanlarından bırı olan hava yastıklarıyla son yıllarda tanışmaktadır Hava yastığı şışebılen naylon bır yastık olup gorevı surucuyle aracın sert yu zeylerı arasında mekanık bır barıyer oluşturmak ve surucunun kınetık enerjlsını emmektır Hava yastığıyla donatılmış araçlarda ıkı ya da dort tane elektromekanık alıcı mevcuttur, bu alıcılar çarp manın şıddetıyle harekete geçerler ve uyardıkları elektrıksel kontakt sınyallerı yastığı şışırır Bu şışırıcıler sıklıkla pıroteknık ozellıktedır (ateşleyıcı tarzda) Bu sırada daha once hazır halde bulunan 70 gr sodyum azıde yanar ve % 96 nıtro]en % 3 karbondıoksıt ve dığer gaz partıkullerı oluşur Yastığın açılması sırasında ayrıca sodyum hıdroksıt, sodyum karbonat, sodyum bıkarbonat ve me tal oksıtler oluşur 50 msn gıbı bır zamanda 60 lıt re gaz meydana gelır ve yastık şışer Açılmadan sonrakı 2 sn ıçınde gaz yastığı terk eder Hava yastıkları Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde çıkan yenı kanunlarla 1998 model ve daha sonra kı taşıtlar ıçın zorunlu kılınmıştır Turkıye'de de 1996 model taşıtlarda hava yastığı bazı modellerde kullanıma gırmıştır Hava yastıklarının potansıyel yaralanmalara se bep olduğuna daır bılgıler son zamanlarda bılımsel yayınlarda ve dığer basın organlarında dıkkat çekıcı olçude yer almaktadır 1991 yılından ıtıba ren 18 bılımsel yayında hava yastığının goz yara lanmalarının potansıyel ya da çok muhtemel nedenı olduğu ortaya konulmuştur Butun bu gırışten sonra hava hastıklarının ınsan hayatını kurtarıp kurtaramadığına ılışkın bır soru sorulabılır, bu soruya yanıt kesınlıkle evettır, yapılan çeşıtlı çalışmalarda hava yastıklarının olum rıskını % 18 ıle % 24 arasında azalttıgı gosterılmıştır Ikıncı akla gelen soru hava yastıklarının yaralanmaları önleyıp onleyemedığıne daırdır, yanıt tekrar evettır Emnıyet kemerlerı baş travmalarının ınsıdansını azaltmaktadır fakat suruculerın dıreksıyon ıle kontağına bağlı olarak meydana gelen yuz yaralanmaları artmaktadır, hava yastıklarına esas olarak, beyın ve yuz travmalarına yol açan kazalarda meydana gelen olum oranlarının azalmasını sağlamak ıçın ıhtıyaç duyulmaktadır Hava yastıklı arabaların suruculerınde orta ve şıddetlı yaralanmaların otomatık emnıyet kemerlı taşıtların suruculerınden % 25 % 28 duşuk olduğu gorulmuştur Butun bu olumlu sonuçlardan sonra sorulan bır başka soru da hava yastıklarının goz yaralanmalarına sebep olup olmadığıdır'' Goz yaralanmaları hava yastıklarının neden olduğu ıddıa edılen motorlu taşıt kazalarına bağlı travmalarda bırıncı rapor edılenler arasındadır Yapılan bır araştırmada ıncelenen 24 gozde 56 doku yaralanması meydana gelmış korneal ab razyonlar ve hıfema (on bolumunde goz ıçı kana ma) en fazla sıklıkta gorulmuştur Her ıkı gozde de yaralanma olan tum kazazedelerde travma gozlerın on bolumunde sınırlı kalmış değışık arka bolum bulgularına 9 kazazedede rastlanmıştır Kazalarda hava yastığı ve göz yaralanmaları arasında nedensel ılışkı hakkında uç sonuç soylemek olanaklıdır 1 Dırekt Etkı yalnız hava yastığı sorumludur, örneğın yastığın boşalması sırasında yastıktan çıkan alkalı materyal nedenıyle meydana gelen kımyasal travma 2 Indırekt Etkı, dığer objelerle yaralanmada hava hastığı yardımcı faktordur Hava yastığının açılım sırasında meydana getırdığı basınç etkısıyle vucut kısımlarının taşıtın ıçındekı dığer sert yuzeylerle temasına bağlıdır 3 Yaralanma hava yastığının açılmasından bağımsız oluşur Son olarak dığer bır soru da "Hava yastıkları göz yaralanmalarını onleyebılır mı?" Olabılır, yapılan çalışmalarda kazalara bağlı goz yaralanması meydana gelen kazazedelerın oranının hava yastığı olmayan arabalarda 2,5 kat fazla olduğu ortaya konulmuştur Sonuç olarak hava yastığı sadece hayat kurtarıcı değıl, görme gucunu koruyucu bır alettir Hava yastıklarının bununla bırlıkte tum goz travmalarını onleyebıleceğı umulmamalıdır, çarpışma esnasında hava yastığının uygun açılmasına rağmen goz yaralanmaları devam edecektır Çok nadır durumlarda hava yastıkları ıle goz yaralanmaları arasındd ılışkı olsa da bunlar her zaman kuçuk ya da onemsızdır hava yastığı bazı yaralanmalara sebep olsa da göz yaralanmalarının toplam sayısı azalmıştır Referanslar: 1 Kuhn F Morrıs R VVıtherspoon D Eye ınjury and aırbag Curr Opın Ophthalmol 6 3844 1995 2 Rosenblatt MA Freılıch B Kırsch D Aır bag as socıated ocular ınjury Arch Ophthalmol 1111318 1993 3 Evans L Alrbag effectlvences In preventlng fatalltıes Accıl Annual Prev ?3 531 1991 4 Campbell JK Automobıle aırbag eye ınjurıes Nebr Med J 7 8 306, 1993 Akvaryumda Yaşam olarak tanımlanan bıyo kureler artık gunluk yaşama da gırdı Masaların uzerınde saksı çıçeklerının yerını alan bıyo kurelerde su ıçınde kendı kendıne yeterlı eko sıstemler kuruluyor NASA'nın onculugunde başlatılan uzay mekığı uçuşların da bıtkı ve hayvanların uzayın mınımum ya şam koşullarında varlıklarını surdurebılmelerı ıçın bıyo kuresel sıstemlerden yararlanılması planlanıyor Bıyokurelerın fıyatları 25 ıle 125 dolar arasında degışıyor Adresı Paragon Space Develeopment Corp , 1016 e Pennsylvanıa, Ste 308 Tucson AZ 85714 Küçük dünyalar Alurnınyum konserve kutuların dan gerıye kazanım yolu ıle uretılen VVındfront yeleklerı vucudu ruzgara karşı koruyor Ayrıca bu malzemenın guneşten yansıyan sıcaklıgı dıger malzemelere gore yuzde 50 oranında daha etkılı yansıttığı belırtılıyor Iç yuzeyı fıle gorunumunde bır astarla kaplı olan yelek katlandığı zdman kuçuk bır cebe sıgabılı yor Adresı Cannondale 9 Brooksı de PL Georgetovvn CT 0b829 Fıyatı 55 dolar Konserve kutusundan yelek BMW M Ro adster bır once kı modelı Z3 un hız ve guç kapa sıtesının yenılenmesı sonucu or taya çıktı Roadster ın Mer c e d e s Bpnz SLK ve Porsche Boxster'e rakıp olması bek lenıyor 3 2 lıt relık 310 beygır gucundekı motoru ıle BMW'nın 6 sanıyede 100 kılometre hıza ulaşması, maksımum hızının 250 kılometreye çıkması planlanıyor Şu anda protıp aşdmasında olan uretımın gelecek yıl başlaması beklenıyor Adresı BMW of Noıih Amerıca 300 Chesnut Rıdge VVoodclıff Lake NJ 07675 BMW, Mencedes ve Porsche'ye karşı Dalgıçlnı artık suyun altında da Srubaphone adı verılen telsız telefon yardımı ıle su ustuyle ıletışım kurarak sohbet edebılecek Scubaphone un Vıstafleks agız mas kesı dalgıcın kullandığı regulatorun ağız kısmının yerıne kulaklık ibe kafaya yerleştırılıyor Sesle hareke te geçen cıhazın menzılı 45 ıle 100 metre arasında Scubaphone ıkı AA pılı ıle ortalama 4 saat çalışabı lıyor Fıyatı 500 dolar Adresı Or Su altında geyik muhabbeti Amator bahçe meraklıları bahçelerını sınırlayan çalıları budarken havayı kırletmemek ıçın genellıkle elektrıklı cıhazları tercıh ederler Artık profes yonel bahçıvanlar ıçın de elektrıklı budama makinesi uretıldı Echo nun DHC 3000 budama makinesi 12 voltluk pılle çalışıyor Tek taraflı çalışan cıhaz dakıkada 2 bın devır yapıyor Fıyatı 400 dolar Adresı Ec ho 400 Oakvvood Rd , Lake Zurıch IL 60047 Çevre dostu budama makinesi Japonya nın Uzay Araştırmaları Merkezı son gunleı de HOPE adı verılen ınsansız uzay mekığı ıçın oto matık ınış teknolo)isı uzerınde çalışıyor Deneme amacıyla bır helıkopterden bırakılan 6 metre uzunluğunda 800 kılo agırlıgındakı prototıpın kendı kendıne yere ınmesı beklenıyor Denemelere bu sonbaharda Avustralya da terkedılmış bır havaala nında devam edılecek Gerçek boyutlardakı HO PE'un gelecek yuzyılda uluslararası uzay ıstasyonuna malzeme taşıması planlanıyor Uzay istasyonu mekiği Becerikli ekran Orbıtz marka meyvelı ıçeoekler meşrubat pıyasasına yepyenı bır tat ve gorunum altında gırıyor Içeceğın ıçınde asılı gıbı duran mınık kureler şışedekı sıvı ıle aynı yogunluga sahıp Meyve sakızından yapılan kurelerın tadı meş rubattan bıraz değışık Orbıtz ın çılek portd kal ve kavun gıbı çeşıtlerı bulunuyor Bır şışe Orbıtz'ın fıyatı 1 30 dolar Adresı Clearly Canadıan Beverage Corp 1900 999 W Has tıngs St, Vancouver B C V6C 2W2 Kanada Minik bilyeli meşrubat Sıradan bır ekran kadar yer kaplayan MedıaStatı on vıdeokonferans kolayhğını ay ağ ı n ı za get ırecek Dunyada ılk kez Nokıa renklı vıdeo kamera mık rofon ve ho parloru 17 ınçlık ekran da bıraraya g et ı r ı y o r Macıntosh ve PC lerle uyumlu olan MedıaStatı on ekranların fıyatı 1 500 dolar 4882