Katalog

B İ L G İ S A Y A R D Ü N Y A S I N D A N H A F T A N I N G Ü N D E M İ İletişim, elektronik dünyasından yenilikler Nezihe Bahar * MICROSOFT VE COMServe bırbırlerının ürünlerının tanıtımı ve gelışımını sağlama konusunda anlaştılar. Anlaşmaya göre CompuServe'e erışmek içın kullanılan yazılım Wındows95 ışletım sıstemının bir parçası olacak. Buna karşılık CompuServe VVorld Wıde Web uzerınde bılgı bulmak ıçin Mıcrosoft'un Web inceleyicısı Internet Explorer'ın kullanımını sağlayacak. Mart ayında Mıcrosoft America Online ıle de benzer bır anlaşma yapmıştı. Onlar niye başardı, Türkiye niye başaramıyor? Geçen haftaki "Bilimin ve teknolojinin siyasal yönetimi üzerine" başlıklı yazıda, bilim ve teknolojide stratejik ve taktik bilim politikaları saptama ve uygulamada, siyasi liderlerin ve hükümetlehn srfıra yakın bir bilince sahip olduklarına dikkati çekmiştik. "Bilim ve Teknoloji Yönetim Sistemleri, Ülke Örnekleri ve Türkiye" başlıklı Tübitak yayını araştırmada yapılan ilginç saptamalara yer vererek, konuyu sürdürüyoruz. * Araştırılan tüm ülkeler, bilim ve teknolojinin, ekonomik kalkınma sürecinde artık doğrudan üretici güç faktörü olduğunu kabul ediyor ve devletler bu amaçla "düzenleyici önlemler" alıyor. Bu önlemler arasında "Daha yetkin ve daha büyük bir beyin gücü potansiyeli yaratılması", "ülkenin araştırma geliştirme hacim ve yetkinliğinin artırılması" ve "bu yetkinliğin öncelikli alanlarda odaklanması", "ekonomide canlılık yaratacak teknoloji yoğun megaprojelerin yürürlüğe konması" bulunuyor. * Devletlerin hepsinin ulusal bir bilim ve teknoloji politikaları bulunuyor ve sistemler de daha çok bu politikaları uygulamaya yönelik çalışıyor. ABD'de Başkanlık ve bütün Federal Hükümet sistemi bu süreçte etkin rol alırken, bazı ülkelerde d en az bir siyasal erk (bakanlık örneğin) süreci denetliyor. * Bütün ülkelerde, konu ile ilgili bütün tarafları politika oluşturma sürecine katan organlar var. * BT yönetim sistemleri, "son derece etkin fon destek ve yönetim mekanizmalarını içeriyor" * "Kamuya ait ARGE kurum ya da Ay J U U VA ÇM birimlen, BT'nin kritik alanlarında belirleyici rollere sahip". 4** P U S E R V E : Mıcrosoft ve Compu gelen temsılcıler! Dunya şehırlerının gelışımınde bilgisayarlar bir rol oynayabılır mıydı? Vırgınıa Mıllenıum Institute bu sorunun yanıtının kesın olarak "Evet" olduğunu belırtıyor. Bu kuruluş ekonomik gelişme konusunda bır çeşıt düşünme deposudur. Gelışmekte olan ulkelerın yoksulluğu, lıderlerın en lyı niyetlerıne karşın gelecektekı gelışmeyı hemen hemen olanaksız kılıyor Bu kuruluşun çalışmalarında geçmışe dayanan gelecek modellerı temel alınıyor En son urünlerı Threshold 21 adlı bılgısayar programı. Bu program bın kadar denklemı alıyor ve ulke yaşamını etkılemeye çalışan lıderlere seçenekler sunuyor. Program eğıtım, çevre, sağlık, beslenme, malı durum, fosıl yakıtı kaynakları, askerlık, nüfus sayımları' tarım, enerjı, tıcaret, ormanlar ve su kaynakları gıbı faktörlerı ele alıyor ve bunların ülkenın geleceğını nasıl etkn leyebıleceğı konusunda kestırimde bulunuyor Program, otomatık olarak, hareket eden grafıklerle ekonomik gelecegı gosterıyor Hareketli grafıkler faktörlerın etkılerını, orneğın, eğer ıhracat artıyorsa çevre kırlılıgının artabileceğını gosterıyor Bu programın örneklerınde Bangladeş, Endonezya ve Çın gıbı başka ülkeler uzerınde odaklanılmıştı Vırgınıa Mıllenıum Institute HABİTAT toplantılarında yer aldı. Kuruluş Internet uzerınde VVorld Wıde VVeb'de de programını tanıtıyor. Kuruluşun hedefı dunya ekonomılerını tum ulkeler ıçın gelecek kestırımınde bulunabilen tek bır bılgısayar programına entegre etmek. SAYARl Dunyanın her tarafından * HABITAT II VE BİLGİ nadalı bır fırmanın gelıştırdığı sıstemle izleyemedığınız saatlerde TV'de gosterılmış olan ve sızı ilgılendiren programları yakalayabilıyorsunuz. Televıtesse adlı şırketın gelıştırdıği AccessTV sıstemiyle bır elektronik gözcü kıralamış gıbı oluyorsunuz Bu urun en son maç sonuçlarını, şırket haberlerini veya dunyanın neresınde olursa olsun sızı ilgılendiren konulardakı haberlerı anında bılgısayarınıza getırıyor. Televızyon verılerı bılgısayarınızda kullanıma hazır bılgısayar verısı halıne dönuşuyor. Servıs gunde 24 saat, yılda 365 gun açık. Bu sistemı kullanmak, bu servısten yararlanmak ıçın bılgısayarınıza C/ose Caption Decoder adlı cıhazın takılması gerekıyor. Önce bılgısayarınıza yuklenen yazılıma ıstegınıze ılışkın ön bılgn lerı verıyorsunuz. Vereceğınız sozcukler seçımı yapılmasını ıstedıgınız programların ayrıştırılmasını sağlıyor. Orneğın "Clinton" yazarsanız Clınton ıle ılgılı tum programlar kayda alınıyor. Ek olarak ve, veya şeklınde bağlaçlarla krıterler de verebılıyorsunuz Bunların yanı sıra kaydın türünü belırtebılıyorsunuz. Ilgılı yayın başladıgında PC'nızde zıl sesı ıle sıze haber verılmesını, canlı olarak hemen PC'nızde yayınlanmasını, PC'de yalnızca bır pencere şeklınde yayımlanmasını, sonra ızle mek uzere kaydının alınmasını, ses kaydınının yapılmasını veya yapılma masını ıstedığınızı belırtebılıyorsunuz Sıstem ucuz değıl, 25,000 $; ayrıca her kullanıcı ıçın ek 800 $ odenmesı gerekıyor. Malı kuruluşlar bu sıstemın ana muşterılerı. Çunku onlar mılyonlarca dolara mal olabılecek veya o kadar kazanmalarını sağlayabılecek ka rarlar alıyorlar. Sistemı bıraz daha ucuz olmak üzere kıralama "Leasıng" yöntemıyle kullanmak da mumkun olacak Bu sistemı kullanma ıle ılgılı teknık gereklılıkler şunlar. Çoklu ortam ozellıgıne sahıp Pentium PC Wındows95 Vıdeo Capture kartı Tuner Closed Caption Extractor Bır TV sınyalı kaynağı (anten, kablolu TV kablosu veya uydu yayın bağlantısı) "Pirî Reis haritasına yeniden bir bakış: masal ve gerçek" başlıklı yazıya düzeltme * INTERNET ÜZERİNDE SARI SAYFALAR: httP.//yp.us west com/cqı adresınde ABD batı eyaletlerındekı ışyerlerıyle ılgılı bılgıler var. Yenı Internet dızınınde 14 eyalette binden fazla ışyerının ısımlerı ve telefonlarının yanısıra yerel topluluklara ilışkin bılgiler de var. okul mezunlarına okulları ış buluyordu, ama artık bu yeterlı olmuyor Yenı mezunların uygun bır ış bulmak ıçın yoğun çaba göstermelerı gerekıyor. Bu çabaların yenı bır alanı da Internet oldu Eleman arayan ış yerlerının ılanlarının yanısıra, ozellıklerını anlatıp iş arayan kışılerın Web sayfaları da artıyor Bu şekılde VVeb sayfası açan gençlerın kendılerı ıçın çok uygun olan, ama daha önce adını bıle duymamış oldukları ışyerlerını buldukları, sonuçların memnunluk vericı olduğu bıldırılıyor. LA İŞ BULMA: Eskıden yuksek * INTERNET KANALIY * TV'Yİ SİZİN İÇİN İZLEYEN BİR NÖBETÇİ: Bıigısayarınızın sızın yerınıze tum gun TV'yı ızlemesı ve sıze nelerı kaçırmış oldugunuzu söylemesıne ne dersınız? Ka Geçen hafta (13 Temmuz 1996), 486 sayılı Cumhunyet Bılım Teknık'öe yayım lanan "Pirî Reis haritasına yeniden bir bakış: masal ve gerçek" b.ışhkh yazıda dızgı esnasında yazının anlaşılmasını guç leştırecek bazı cıddî hatâlar meydana gelmıştır Yazardan ve okuyucularımızdan ozur dıler, bu yanlışların aşağıdakı gıbı düzeltılmsını rıca ederız' 1. Şekıl 1'dekı Pirî Reis harıtası ıçı dışa gelecek şekılde tors basılmıştır 2. Kapaktakı resımler şekıl 3. 4, b, 6 olacak yerde 1, 2, 3, 4 dıye yeniden nu maralanmıştır Dolayısıyla metın ıçındekı şekıl 3, kapaktakı şekıl Ve, metındekı şekıl 4, kapaktakı şekıl 2'ye, metındekı şekıl 5, kapaktakı şekıl 3'e ve metındekı şekıl 6, kapaktakı şekıl 4'e karşılıktır. Metındekı şekıl 7 ıse, s 4868'dekı A ve B şıkkı olan numarası unutulmuş şekle karşılık gelır 3. Kapak şekıllerının tumu Neben zahl'ın not 43'de verılen eserınden alınmışlardır. Bazı şekıl altlıklarında 42 olarak yapıtan atıflar yanlıştır. 4. Not 3 (sahıfe 4868) Prof. Dr. Doğan Uçar'ın aynı sayıdakı yazısına da "diğer bazı teknık detaylar ıçın Uçar'ın bu sayıdakı yazısına bkz." şeklınde bır atıt ıçerı yordu Bu da dızgı esnasında maalesef yerleştırılernemıştır 5. Not 20'dekı (sahıfe 4868) Gewgrafıch Ufhghsıs. Gevvgrafıch Ufhghsıs T r«wjp«ıtıTx ı Y^T|yr|(rtv kelımelerının bılgısayarda yanlış hurufat kullanılarak yazıl rnası sonucu ortaya çıkmış bır çjarabettır Bunun da duzeltılmosını rıca ederız Bazı ülkelerda BT politikaları konusunda bır kaç saptama: ABD: Dünyadakı rekabet, Clinton yönetımini BT politikalarında değışıklige itti. ABD, sanayisine teknolo/ik üstünlük sağlayacak ARGE çalışmalarını desteklemeye öncelik verdı. Federal bütçe kaynaklı ARGE fonlarının büyük bölümu, Federal ajanslarca yönlendirilmekte ve fonları genellikle de bunlara bağlı ve çoğu bakanlık güdümlü 726 laboratuvar harcanmaktadır. Bilim ve teknoloji örgütlenmesinin başında Başkanlık bulunmaktadır. Kitapta verilen bilgıler ve çizilen şemalar, BT'nin ABD politikalarında ne kadar büyük bir önem taşıdığını da göstermektedir. Almanya: Almanya 'nın bugünkü gücü, ekonomide prodüktivıteyı arttırmadaki başansına bağlı olduğu belirtilmektedir. Büyük teknoloji programları 1950'lerde başlatılmış; 1970'lerde "yoğun mal ihracı için gerekli üretım koşullarının sağlanmasına yönelik programlar desteklenmıştır".BT yonetımi merkezileştirilmiştir: Federal Araştırma ve Teknoloji Bakanlığı ve Alman Araştırma Kurumu, uzun vadeli stratejilerın izlenmesini sağlamaktadırlar. Isveç: ARGE ye ayırdığı pay yüzde 3,12 gibı çok yüksektir. BT politikaları nın "ana eksenini, ülkenin bu alandaki yetkinliğinin sürdürülemesi" oluşturuyor. BT koordinasyonunu başbakan yardımcılığı makamı yürütür. Ispanya: Diktatörlükten kurtulduktan sonra ülkede çok hızlı BT politikaları uygulanmaya kondu. Üniversite Reform Yasası, "akademik kariyer ıçin araştırma kalitesi ölçütünü ve sözleşmelı araştırma ıçin teşvik sistemıni" yürürlüğe koydu. Bilimsel ve teknik Araştırmaların Teşvıkı ve Koordinasyonu Yasası ıle "bilimsel araştırmalar için ulusal bır plan hazırlandı". *** Araştırmada özellikle Uzakdoğu ülkelerinde sağlanan büyük ekonomik atılımın başanlarında, bilim ve teknoloji alanlarında ulusal kararların saptanıp uygulanması, yönetim sistemlerin oluşturulması gibi ekonominin, bilimin ve tekniğin altyapısına yönelik yatırımların büyük rol oynadığı görülüyor. Bu ülkelerin başanlarının, Türkiye'nin başarısızlığının en azından önemli bir payının nerelerde yattığını da gözler önüne sermesi bakımından ilginçtir. e posta: bursali@planet.com.tr Q>JL Cumhuriyet BİLİMTEKNİK • No. 487 20 Temmuz 1996» Basan ve Yayan: Yenı Gun Haber A|ansı A.Ş • Genel Yayın Yonetmenı: Orhan Erinç • Genel Yayın Koordınatoru Hikmet Çetinkaya • Yazı Işlerı Muduru. Ibrahim Yıldız (sorumlu), Dinç Tayanç • Yayın Yonetmenı: Orhan Bursalı • Grafık Yonetmenı Tüles Hasdemir • Reklam Medya C. 4873