Katalog

Bl L İ M ıçrama! Bilimde kalite değerlendirmesi alışmaya kendı adreslerını ayrı ayrı yazıaktadır Her çalışmada geçen adres o uruluşun hanesıne kaydedılmıştır Tab) 6 Turkıye'dekı bılım adamlarının hangı Ikelerle kaç tane ortak çalışma yaptığını ostermektedır Geçmış yıllara gore ortak çalışma sa • ı 1995 yılında, ozellıkle temel ve sağs < bılımlerınde artmıştır Ortak çalışma jyısının artması bılımın uluslararası nı»lığını vurgulamaktadır Verılen tabloda jınç bır nokta anadılı Ingıli7ce olmayan Imanya'nın ıkıncı sırada bulunması. Ayca eskı SSCB ulkplprı ıle yapılan ortak ılımsel çalışmaların son yıllarda artmaı Buna onemlı bır nedenın TUBİ AK/DOPROG programı oldugunu sanıiruz Dıger bır onernlı nokta ıse Avrupa kelerı ıle yapılan çalışma sayısının ABD j Kanada toplaınından fazla olması Gelecek çalışmada 1995 yılında Tur ye'den SCI'e kaynak olan dergılerde ayımlanmış çalışmaların spktorel ve ku ıluşlara gore dagılımını verecegız Ayrıi bolqesel dagılıma bakacağız * Doç. Dr. (ODTÜ Fızık Bölumu) Not 1) Bu çalışmadd emeğı geçen TUBİ^K Enformasyon Hızmetlerı Mudurlugu ılışanlarına teşekkur ederım 2) Çahşmanın kaynagına INTERNET :erınden erışebılecegınız adres h t t p / / n e w • physıcs metu edu tr/ serhat n TABLO5 1995 e Sayısı Ulke 2 İNGİLTERE J JAPONYA < F Al MANYA 1 Makale Sayısı Türkiye'nin bilimsel yayınlarının sitasyon impaktı ve aktivite indeksi değerleri... Mustafa Ilhan I ır ulkenın bilimsel araştırma çıktıJarını kantıtatıf olarak değerlendır'mede kullanılan parametreler, uluslararası dergılerde çıkan yayın sayısı, bu yayınlara verılen sitasyon (atıf) sayısı, dunya yayın sayısındakı % payı ve dunya sitasyon sayısındakı % payıdır Bu parametreler tek başlarına ulkelen biralarna krıterlerı olarak kullanılabıldıklerı gıbı yenı ve daha anlamlı parametrelerın ortaya konmasında da yardımcı olurlar Bilimsel araştırmalar çok boyutlu araştırmalardır Tek başına yayın sayısı veya tek başına sitasyon sayısı gıbı tek bır boyutta degerlendırılmelerı bıraz yavan kaçmaktadır Buna rağmen dunya ulkelerını bellı bır donemde yayın sayıla rına veya sitasyon sayılarına gore sıralayıp sunmak en çok kullanılan ve en at raktıf metottur Bu yazımızda spesıfık bılım alanların dakı pertormansımızı degprlpndırmeye yardımcı olacak ıkı parametre uzerınde duracaqız Bunlardan bırısı rölatıf sitasyon impaktı, dıgerı de aktivite indeksıdır Ulkemızın 19891993 donemınde çeşıtlı bılım alanlarında yayın sayısı ve sitasyon impaktı bakımından dunya sıra larnasında yerı Braun ve ark (1995 a, b) nın verılen esas alınarak daha once Sitasyon impaktı Sitasyon impaktı (toplam sitasyon sayısı/toplam yayın sayısı) hem yayın sayı bi hem de sitasyon sayısına gore hesaplandıgında anlamlı bır parametredır Ancak sitasyon ımpaktını daha da anlamlı kılan beklenen sıtasyon impaktı ıle goz lenen sitasyon ımpaktının karşılaştırıl masından çıkarılan tolatıt sitasyon ım paktıdır Gözlenen sitasyon impaktı bellı bır donemde yayın başına duşen sitasyon sayısıdır ve genelde sitasyon impaktı olarak ıtade edılır Beklenen sitasyon impaktında ıse ışın ıçıne dergı sitasyon impaktı da gırmektedır Beklenen sitasyon impaktı yayınların çıktıgı dergılerın sitasyon ımpaktları da goz onune alınarak yapılan bır hesaplama ıle bulunur Burada esas olan şudur Eğer bır makale sitasyon impaktı 3 00 olan bır bı lımsel dergıde yayımlanmışsa bellı bır donemde bu makalenın 3 00 sitasyon alacağı varsayılmaktadır Rölatif sitasyon impaktı, gözlenen sitasyon ımpaktının beklenen sitasyon ımpaktına oranıdır Bu pencereden bakıldığında ulkemız de bılım dallarının hepsınde beklenen sitasyon impaktı ıle gözlenen sitasyon ım paktı arasında anlamlı fark olduğu ve Tablo 1 'de gorulduğu gıbı hıçbir alanda beklenen değere ulaşamadığımız goruluyor Başka bır deyışle hıçbir alanda rolatıf sitasyon ımpaktımız 1 00'e ulaşamamıştır Bunun ıkı onemlı nedenı var Bırıncısı, genelde yayınlarımızın kalitesi düşüktür. Ikıncısı ıse, kısmen bırıncı nedenın ıçıne gırer, sitasyon impaktı yuksek olan dergılerde edıtore mektup, vaka takdımı, teknık not vd. gıbı genelde fazla sitasyon alamayacak yazılarımızın çıkmasıdır Dergı sitasyon ımpaktına göre yayın teşvık odulu veren bazı kuruluşlarımızın bu hususun uzerınde tıtızlıkie durup gerçek araştırma makalelerı ıle bu tur kısa yazıları aynı kefede tutmamaları gerekır. Tabloda da görüldüğu gıbı ulkemızde aktivite indeksi anlamlı olarak 1'den büyük olan bılım alanları şunlardır Nukleer Bılımler (enerjı ve yakıt, nukleer bılım ve teknolojı, nukleer fızık, partıkul ve alan fızığı), Dığer Muhendıslıkler (uzay bılımlerı muhendıslıgı ve teknolojısı, ınşaat ve yapı teknolopsı, genel mu hendıslık, ınşaat muhendıslıgı, makıne muhendıslıgı, kâğıt), Ana lıtık Kımya, Organık Kımya (organık kımya, polımer bılımı), Ekolo|i (ekolojı çevre bılımlerı, lımnolojı, tatlı su ve denız bıyolopsı, su kaynakları), Farmakolo|i ve Ec7acılık (farmako lojı, eczacılık, toksıkolo|i), Halk Sağılığı (anestezıyo lojı, dış hekımtığı ve odontolop halk saglıgı ve hıjyen oftalmolojı, ortopedı KBB pedıatrı, cer rahı, ınfeksıyon hastalıkları), Norolojık Bılımler (norolo|ik bılımler, psıkı yatrı), Ureme ve Yaşlılık (androloıı embrıyolojı gerıatrı ve gerontolo|i, kadın hastahkları ve do ğum) Dahılı Tıp (kardıyovaskuler sıstem, endokrı nolojı, metabolızma gastroenterolojı, fızyolojı, solunum sıstemı, urolojı ve nefrolojı), Deneysel Tıp (kanser, tıbbı laboratuvar teknolojısı. araştırma ve deneysel tıp, radyolojı ve nukleer tıp) 257896 61576 54897 48168 37983 31046 24668 23403 16047 15479 14108 11997 11319 11181 8226 7787 7420 6427 5570 5148 5141 4655 4381 3684 3617 3492 3041 3025 2753 2689 2591 2374 2261 1789 1700 1692 1527 1382 1352 1345 1217 1169 928 921 664 615 593 530 438 421 413 340 308 242 239 239 230 226 212 210 196 182 82 261678 642?? 57648 51292 S fRANSA 40674 6 KANAÜA 31702 7 İTALYA 25200 B RUSYA ?3648 9 HOUANDA 17032 10 AVUS1RALYA 16427 1 1İSPANYA 15516 İSVEÇ 12792 13 İSVİÇRE 11648 14 HİNDİSTAN 11084 15 ÇİN 9713 16 İSRAİL 8141 17 BELÇİKA 8097 18 DANIMARKA 6738 19 POLONYA 6489 20 TAYVAN 5722 21 FİNLANDİYA 5558 ?V BREZİLYA 5289 23 AVUS7URYA 5179 24 G KORE 5125 2b NORVEÇ 3911 26 UKRAYNA 3568 ?7 G AFRİKA 3158 28 YENİZELANDA 3109 29 YUNANİSTAN 2872 30 MACARİSTAN 2806 31 ÇEKOSlOVAKY/> k 2735 32 ARJANTİN 2723 33 MEKSİKA 2653 34 TÜRKİYE 2333 35 HONGKONG 2031 36 İRLANDA 1943 37 MISIR 1689 38 PORTEKİZ 1555 39 SİNGAPUR 1417 40 SLOVAKYA 1403 41 şlü 1384 42 BULGARİSTAN 1324 43 S ARABİSTAN 974 44 ROMANYA 951 45 YUGOSLAVYA 695 46 VENEZUELLA 616 47 TAYLAND 600 48 NİJERYA 555 49 PAKİSTAN 444 50 TUNUS 444 51 ÖZBEKİSTAN 360 52 İRAN 357 53 LİTVANYA 277 54 GEZAYİR 253 55 KUVEYT 225 56 KAZAKİSTAN 215 57 AZERBAYCAN 197 58 IRAK 60 ı ABD Cumhurıyet Bılım Teknık'te yayımlan mıştı (Ilhan ve Turker, 1996 a,b) Tablo 1 de çeşıtlı bilimsel alanlarda (bunların ıçerıklerı Ilhan ve Turker 1996 a b'de verılmıştır) ulkemıze aıt beklenen sitasyon ımpakt değerleri, gözlenen sitasyon ımpakt değerleri ve aktivite indeksi degerlerı gorulmektedır Bu veriler Braun ve ark. (1995 a.bjnın çalışmasmdan alınmıştır. Kaynaklar: Braun T Glanzel, W , Grupp H The scıentometrıc weıght of 50 natıons ın 27 scıence areas 19891993 Part I AN fıelds combıned, mat hematıcs, engıneerıng, chemıstry and physıcs Scıentometrıcs, 33,263293, 1995a Braun, T , Glanzel, W , Grupp, H The scıentometrıc vveıght of 50 natıons ın 27 scıence areas Part II. Lıfe scıences Scıentometrıcs, 34, 207237, 1995b Ilhan, M , Turker, R K . Turkıye'nın dunya bılımındekı yerı Cumhurıyet Bılım Teknık, 466, 7, 1996a Aktivite impaktı Bellı bır alandakı bilimsel yayınların değerlendırılmesınde kullanılan bır dığer olçut aktivite indeksi (Aİ)dır Aktivite ındeksı, ulkenın spesıfık bır alanda dunya yayın sayısındakı % payının ulkenın tum bilım alanlarında dunya yayın sayısındakı % payına bolunmesı ıle elde edılen bır değerdir Al= 1 olması bır ulkenın o bilimsel alandakı araştırma çabasının dunya ortalamasına eşıt oldugunu gosterır. Al<1 ıse bu çabanın yetersız olduğu; Al>1 ıse bu çabanın yuksek olduğu anlaşılır. Norolojık Bılımler Matematık Yer Bılımlerı Farmakolojı ve Eczacılık Organık Kımya Inorganik Kımya ve Kımya Müh. Katı Hal Fızığı Dığer Muhendıslıkler Ekolojı Biyoteknoloji Genel Bıyoloıı Nukleer Bılımler Deneysel Tıp Elektronık Muhendıslıgı Uygulamalı Fızık Dığer Fızıkler Mıkrobıyolojı Gıda Bılimi ve Tarım Halk Sağhğı üreme ve Yaşlılık Immunoloji Analitık Kımya Dahılı Tıp Fızıksel Kımya Malzeme Bılımı Genel Tıp Patolojı Konu Kategorisi Bsr 1.61 1.00 2.16 1.34 2.01 1.46 2.41 1.03 1.46 1.57 1.68 1.20 1.31 1.18 1.96 1.94 2.11 1.20 1.13 1.04 2.51 1.99 1.45 2.58 1.27 3.66 1.36 1.23 0.68 1.47 0.90 132 0.95 1.57 0 62 0 88 0 89 0.89 0.62 0.64 0.55 0.90 0.86 0.88 0.49 0.46 0.42 0.97 0.76 0.54 0.81 0.38 0.73 0.19 GSI 0.76 0.68 0.68 0.67 0.66 0.65 0.65 0 60 0 60 0.57 0.53 0 52 0.49 0.47 0.46 0.44 0.42 0.41 0.41 0.40 0.39 0.38 0.37 0.31 0.30 0.20 0.14 RSÎ 1.18 0.94 0.97 1.88 1.82 1 06 1 00 1.99 1.24 0.42 0.46 1.84 1.36 0.98 0.27 0 88 0.59 0.87 2.19 1.19 1.06 1.49 1.20 0.55 0.96 0.45 0.46 Tablo I: 19891993 Döneminde ülkemizde bilim dallannın Rölatif Sitasyon Impaktına (RSİ) gore sıralaması. BSİ: Beklenen Sitasyon İmpaktı, GSİ: Gözlenen Sitasyon İmpaktı, Al: Aktivite İndeksi, Aİ'deki koyu yazılmış rakamlar anlamlı olarak 1.00'den farklıdır. 4787