Katalog

TARTIŞM AEDİTÖRE MEKTUP Eğitim ve öğretim açısından önemli bir pedagojik işlevi olan Beden Eğitim dersinin üzerinde önemle durmamız gerekiyor. Tablo 2 Beden Eğıtımı Ders Suresı Ismuıl Topkuyu* Ortaöğretimde beden egitimi ve spor Toplam Oğrencı 210 Ders suresı yeterlı 35 % 17 Bilim insanlığı üzerine... htdem Büvükbıngöl* U O rtaoğretımdp oğretım programlarında yer alan, uygulamaya donuk Beden Eğıtımı derslerının ışlevlerı konusunda gerek oğrencı ler ve gerekse oğretmenler açısından ıstenılen olçude bır eğıtsel doyum soz konusu değıl Beden Eğıtımı derslerının bır kulfet olarak gorulduğu, bazı okullarda kız oğrencılerın bu dersı (aktıvıteyı) hıç tanımadığı, ozellıkle sportıt altyapıdan yoksun okullarımızda gereksız bır ders olarak algılandığı Beden Eğıtımının mutlaka gozden geçırılmesı eğı tım ve oğretım açısından onemlı bır pedagojik ışlevı olan bu etkınlığın uze rınde onemle durulması gerekmekte dır Lıse sevıyesınde 210 öğrenci uzerınde yaptıgımız anket uygulamasında bazı verıler elde ettık Buna gore, Tablo 1 Beden Eğitımı Derslerine llgi Ders suresı yetersız 175 % 85 Tablo 2'den yaptıgımız çıkarım ıse, oğrencılerın Beden Eğıtımı derslerınde kendılerını doyuma ulaştıracak bır aktıvıte de bulunamayışları ders suresını yetersız gormelerındekı temel etkendır Tablo 3 dekı verıler de bu goruşu muzu desteklemektedır Tablo 3 Beden Eğıtımı Derslerının Tatmın Edıciliği Toplam Oğrencı 210 Tatmın edlcl 44 % 21 Tatmın edlcı değil 166 % 79 nıversıte ıçınde ve dışında oldukça yanlış olarak kullanılan bır kavram ıle karşı karşıya bulunuyoruz Bu da "Bılım adamlıgı" kavramı Içerığını bır tarafa bırakarak aslında oncelıkle buıkı kelımelık dev olguyu "Bılım ınsanı" olarak duzeltmemız ve kullanmayı alışkanlık halıne getırmemız gerekiyor Nedır bılım ınsanı'?Kanımca, tanımı hem çok kolay, hem de çok zor bır kavram olarak karşımıza çıkmaktadır Her şeyden once, unıversıtede çalışan her akademısyenın bılım ınsanı olmadığı gerçeğını kabullenmek zomndayız Bılımı ogretmek de bılım ınsanı statusunu maalesef sağlamamaktadır Bu olguyu bıraz daha basıtleştırırsek, her profesorun bı lım ınsanı olamayacağını buna karşılık, henuz bır unvanı olmayan araştırma go revlısının ıse bılım ınsanı nıtelıklerını taşıyabıleceğını soyleyebılırız Bılım insanlığı olgusunu yapabıldığımız olçude, aşağıdakı kısa nıtelendırmelerle tanımlayabılırız Bulgular Bu ama araştırmaya ve uzerınde projeler uretmeye uygun temel eğitim sorunumuzun bır parçası olan Beden Eğıtımı ve sporu, Beden Eğıtımı oğret menlen uzerınde yapılmış olan bır çalışmadan alıntıyla noktaamak ıstıyoruz Tablo 4 Beden Eğıtımı ve Sporda Yenı Duzenlemelerın Oerekli Gorulme Duzeyı Toplam Oğrencı 210 Ders suresı yeterlı 35 Ders suresı yetersız 175 Derse Toplam ısteklı Cınsıyet Oğrencı katılan % Kız Erkek 10b 105 71 85 Derse ısteksız katılan % 32 3 19 67 7 34 81 20 Tablo 1'de gorulduğu gıbı, oğrencılerı motıve etmede, onlara yaşama sevıncı vermede etkılı olacak bır etkınlığın ne yazık kı, kız oğrencılerde % 32 3, erkek oğrencılerde ıse % 19 gıbı bır oranda başarısız olduğu gorulmektedır Bıze gore, a) Beden Eğıtımı mufredatının nıtelı fiı b) Fızıksel altyapı noksanlığı c) Erkek egemen tutum bu goruntuyu doğuran temel etken lerdır % 17 % 85 llk ve ortaoğretımı ulusal spor modelımızı oluşturacak temel olarak gor mek bılımsel ve ekonomık bır davranış olacaktır kanısındayız Ulusal spor modelınde en onemlı gostergenın ıse, spor yapan nufusun genel nu'fusa oranıdır tezınden hareketle, ılk ve ortaöğretimde Beden Eğıtımı ve spor yenıden yapılandırıl malıdır (*) Adnan Menderes Unı. Beden Eğt. ve Spor Bol Öğr. Elemanı Sonuç Tarihi yorumlamada iki yol Pıol Dr ŞcfıkSuzcı 4634 İTU Maden Fakultesı Jeolojı Muhendıslığı oğretım uyesı ve TUBA Ku rucu Uyesı Prof Dr Celâl Şengör, 19 Ocak 1996 gunu Bılkent Unıversıte sı'nı zıyaret ederek "TW0 DIFFE RENT VVAYS TO INTERPRET HISTORY IN NATUURAL AND SOCIAL SCIENCES" başlıklı bır semıner verdı Bılkent Unıversıtesı'nın çeşıtlı bırımlerınden ve başka unıversıtelerden kalabalık bır grubun ızledığı ılgınç se mınerde Prof Şengör bılımsel gelışmelerın tarıhını ıkı değışık kategorıde algılayan doğa bılımcılerı lle sosyal bılımcılerı karşılaştırdı Tarlhı gelış meyı, (ı) tamamı ıle determınıstık bır şekılde algılayan doğa bıhmcısıne Abraham Goftlob VVerner ve sosyal bılımcısınde de Karl Marks'ı ornek vererek her ıkı bılım adamının da bu yuk bır yanılgı ıçerısınde ılerıdekı gelışmelerı ongorebıleceklerını ılerı surduklerını, (ıı) bunların karşıtı olan ve tarıhı gelışmelerı dogal bır dongu şeklınde algılayan ekole ornek olarak doga bılımcısı James Hutton ıle sosyal bılımcı Adam Smıth ın yaklaşımla rını verdı Du ıkı kategorık değışık yaklaşımın kokunde ıse daha eskılere qıden ve ınsanların eskı çaglardakı avcılar (hunters) ve çıftçıler (planters) şeklındekı ayırımın yattıgını one sur du 1. Bılım ınsanının, oncelıkle bılımsel duşunceye ve araştırıcı bır yapıya sahıp olması gerekmektedır Bu ozellığı olmayan ya da bellı bır unvandan sonra ka buk değıştıren akademısyenlenn bılım insanlığı nıtelığını kazanması mumkun go rulmemektedır Araştırma ve bır konunun uzerıne, o konuyu çozmek amacına yo nelık hırsa sahıp olunması, doğuştan gelen bır yetenek değıldır Sonradan kaza nılmış, eğitim ıle verılebılen bır sıstemın sonucu olarak ortaya çıkmaktadır Özellıkle gelışmekte olan ulkelerdekı ezbercılığe dayanan eğitim sıstemlerının bılım ınsanı yetıştırmede tutuk kalmalarının belkı de bır basıt nedenı budur 2. Bılım ınsanı, aynı zamanda, araştır madan yılmayı reddeden bır karaktere de sahıp olmalıdır Araştırma, yenıden araştırma yenıden araştırma ve yenıden araştırma nosyonlarının tukenmeyen bır enerjı ıle sureklı kanalıze edıldığı bır ortamda yer alması da bılım ınsanının en dogal hakkıdır Bu ortamın sağlanması, o araştırıcıyı ıstıhdam eden kuruluşun bırıncıl amacı olmalıdır 3. Bılımın ınsanı, toplumun ve sıstemın yozaşmasına karşı çıkmak zorundadır Başta unıversıteler ol mak uzere araştırma kurumlarını ayakta tutan guç, o kurumun bılım ve teknolo|ik gelışmeye verdığı onemın bır göstergesı olarak karşımıza çıkmaktadır Bundan da dırekt olarak o kurumun başındakı yonetıcı kendını sorumlu hıssetmek durumundadır Brtım ınsanı aynı zamanda akademık yozlaşmaya karşı çıkan nıtelıklere de sahıp olmak zorundadır 4. Bılım ınsanı, hırslı olmalıdır Ancak bu hırs, çalışma arkadaşlarına verebılecek en kuçuk zararı dahı ıçermemelıdır Bu demek değıldır kı, araştırmacılar arasında rekabet olmamalıdır Bılım ınsanı, ıçınde bulunduğu sıstemın gereğı olarak rekabet faktörunu sureklı goz onunde tutmak zorunluluğunu hıssetmelıdır Sıstem ıse, bılım ınsanının elde edeceğı başarının, çalışma faktorune baglı olarak gelışeceğı bılıncını sağlamalıdır 5. Bılım ınsanı, bılgıyı esırgemeyen, paylaşan ve doganın yararına olacak şekılde savunan bır nıtelıgı benımsemış ol malıdır Bu nedenle, yaptıgı çalışmayı dunyd bılım lıteraturune katkı sağlayacak şekılde ya Bilim insanı nasıl olmalı? yımlamak zorundadır Bılım ınsanı olabıl menın saygınlığı, yaptığı ve yapacağı ya yınların ıçerık ve nıtelık açısından tartışılabılır ve kullanılabılır olması gerekçesı ıte, bulunduğu çevreyı kandırmaya yonelık olarak değıl tum dunyada geçerlılığı olan yayın ortamlarına yönelık olarak hazırlaması ya da sunması ıle bır butunluk kazanmaktadır 6. bılım ınsanının polıtıkası, gerçek bı lım olmalıdır Tum duşuncesını, zamanını buna ayırmak zorundadır Amaçlarının ıçınde, bırıncı sırada kendı bılım dalımı nasıl daha gelıştırebılırım olgusu yer almalıdır Bunun ıçın gosterılen çaba, araştırma kurumunun en başındakı kışıler tarafından desteklenmelıdır 7. Bılım ınsanı yardımsever olmalıdır Ekıp çaışmasının, bıreysel çalışmaya us tunluğune ınanmış olması gerekmektedır Ancak, bır ekıp ıçınde yer alırken, yalnızca kendı gururunu duşunmemelı, dığer araştırmacıları sömurmemelı, onları kullanmamalı 8. Bılım ınsanı, geçmışte yaptığı hatalardan dolayı, kendını sorgulamalı ve bu hataları tekrarlamamaya ozen gosteren bır davranış ıçınde olmalıdır 9. Bıım ınsanının hayalgucu ve duşun ce dağarcığı genış olmalıdır Olaylara yaklaşımı, kısır donguler ıçerısınde basıt ve anlık menfaatlere yonelık olarak değıl, genış bır perspektıf ıçermelıdır Yalnızca mantığını değıl, duygularını da tartmak durumunda olduğunun bılıncınde olmalı dır 10. Bılım ınsanı, bır başkası hakkında karar verırken, oncelıkle kendını, o ınsanın yerıne koymak zorunluluğunu hısset melıdır 11. Bılım ınsanı yalnızca kendı egosunu tatmın etme yoluna gıtmemelıdır Şu nu bılmelıdır kı, yalnızca kendını duşunen ınsanların etrafında, yalnızca kendını duşunen ınsanlar yer alır 12. Bılım ınsanı ınsanlarla dalga geçıl mesının, o ınsanların ruh sağlığının bozukluğuna ve aşağılık kompleksınden kaynaklandığını bılebılecek kadar hoşgörulu olmalıdır 13. Bılım ınsanı, tıtız olmalıdır Çalış malarının sonuçlarını değerlendırmede bılımsel krıterlerın dışına çıkmamaya özen gostermelıdır 14. Bılım ınsanı, bırıkte çalıştığı ınsan ları motıve edecek bır yapıya sahıp olmalıdır Yapılan hataları aşagılanmalı, tekrarlanmaması ıçın uyarılarda bulunmalıdır Araştırma grubunun yalnızca bı lımsel yonden değıl, sosyal yonden de motıvasyonunun yapılması gereğıne ınanmalıdır 15. Bılım ınsanı, bılım felsefesıne sahıp olmalıdır 16. Bılım ınsanının ılkesı, ılkesızlığı ılke edınmek olmamalıdır Bılımsel aşamala rın bellı standartlarının olması ılkesını benımsemelı ve buna uygun davran malıdır 17. Bılım ınsanı, çalışmalarını, yalnızca kendısı ıçın değıl ıçınde çalıştığı sıstem ıçın yaptığına kendını ınandırmış ol malıdır Bılmelıdır kı, sıstemın lyıleşmesı, bıreylenn lylleşmesını getırmektedır 18. Bılım ınsanı, bılımsel yaşam fel sefesını benımsemış olmalıdır Kendısını hıçbır zaman statık bır çalışmanın ıçınde görmemelı ve sureklı devınımler ıçeren bır sıstem ıçınde yer almalıdır 19. Bılım ınsanı, uretıme yonelık olarak çalışma yapmalıdır ozellıkle gelışmekte olan ulkelerde, ulkesının bılımsel ve teknolojık ılerlemesıne olanak sağlayan pro jelerın uretılmesınde katkıda bulunmalı ve/veya bu pro|elerın uretılmesıne olanak sağlamalıdır Devlet, bilim ve teknolojı konusunda bellı bır ılerlemeyı amaçlıyorsa, oncelıkle •bılım ınsanı statusunde unıversıtelerde eşdeğerlığı sağlayacak bır polıtıkayı ve bılım ınsanı yetıştırme polıtıkasını, gerek YÖK ve gerekse 1UBİTAK bunyesınde yenıden belırlemek uzere bır yapılanmanın ıçerısıne gırmek zorundadır Bılım ınsanı statusunun ve standartla rının olmadığı mevcut sıstemle, bılımsel ve teknolojık gelışmenın kısır donguler den kurtulamadığını ne yazık kı goruyo * Prof. Dr.