Katalog

RMALARI öü ni görüşler t Grimm Kardeşlerm masallanndan bılinen kötü üvey ana babalar konusunun bir gerçek yönü olabilir. Kanada'da iki veya daha küçük yaşlardakı çocuklarm uvey ana baba tarafından öldürülmeleri olasılığı, öz ana babaları tarafından öldürülmeleri olasılığına gore 60 kat fazla. tıstıklerını ınceleyen Wılson ve Daly, ıkı yaşından kuçuk ço cukların oz ana babaları tarafın dan oldurulme olasılığına kı yasla, uvey ana baba tarafından oldurulmesı olasılığının 60 kat daha fazla olduğunu gorduler Sonuçlar evrımcı teorı ıle uyuşuyordu farklılaşma olmadan olamayacağını belırtıyor Rowe gıttıkçe artan sayıda kanıtın genetık farklılaşma ıle saldırganlık, dışa dönüklük, zekâ, homoseksüellik ve depresyon gıbı davranışsal ozellıkler arasında ılışkı bulunduğunu gosterdığını soyluyor Bu bulgular ınsanların kulturlerıne uyum gosterdığı gerçeğı ıle bırlıkte evrımcı psıkologlar ıçın rahatsız edıcı bir olasılık sayılacak bir şeyı gundeme getırır Onlar genlerın ortak yonlerımızın, çevrenın ıse farkılıklarımızın kaynağı olduğunu varsayıyorlar Fakat tersı de doğru olabilir Kultur bırçok ortak yonumuzun nedenı olabilir ve farklılıklarımız genetık farklılaşmayı yansıtıyor olabilir ma konusunda daha hoş bir açıklama getırıyor Doğum sırası MIT'de bir ta rıhçı olan Sullovvay 25 yıldır doğum sırası ıle kışılık arasındakı bağlantılar konusunda verı topluyor Frank J. Sullovvay bıreysel farklılaş UVEY ANA BABA TARAFINDAN ÖLDURULEN ÇOCUKLAR ÖZANA BABA TARAFINDAN ÖLDURULEN ÇOCUKLAR 02 35 68 ÇOCUKLARIN YAŞLARI (YILLAR) 4MLARI": ınvinci açıdan anlamaya çalışan bir grup sosyalbılimci, çalı bılgılerımız karşısında, bılım dılın ıl evrımleştığı konusunda bıze çok •ey soyleyabılır" dıyor îhomsky'ye gore dıl ancak sonraları ,ıtlı kullanımlar ıçın gorevlendırılen âda bir yukselışın yan urunu olmuş oılır Insan zıhnının dığer ozellıklerı ı de aynı şey dogru olabilir Dtnsky evrımcı psıkoloıının qerçek bılım olmadıgını, "ıçıne bıraz bılım mış bir zihin felsefesi" olduğunu luyor ve sorunun Darwıncı teorının ^ ıçıne her şeyı alabılecek ^\ kadar esnek olmasından kaynaklandıgını kubelırtıyor Bazı teorısyenler r: uyumluluğun çevreden edınılen bir ozellık oldud the ğunu ılerı surmuşlerdır ture 1990'da Scıence'öa ya •n yımlanan bir yazıda Nobel odullu Herbert A. New Simon (Carnegıe Melry lon Unıversıty) uyumlu ıght luğun ınsanların seks om guçlerını kısıtlayan dını oğretılere nıçın uyduklarını ve erkeklerın bırey olarak kazanacakları Davıd çok az şey ama kaybealln deceklerı çok şey oldufa 1ğu halde savaşlarda nıçın dovuştuklerını açık layabıleceğını soyluyor ^y Bu varsayım evrımcı psıkoloıının meşru bir bıolarak durumunu sarsabılır fcğer bir 'ranış Darwıncı oğretılere uygunsa sele yok, uymuyorsa, bu yalnızca bıuysallığımızı gosterır Tum modern urlerın bırbırlerıyle bağlantılı olduğu idığınde, bazı evrensel, gorunuşte 'reye uyum sonucu ortaya çıkan 'ranışların qerçekte uysallık sonucu jğu duşunulebılır <ı Darvvıncı araştırmacı McMaster versıty'den Margo Wilson ve MarDaly, ınsan davranışlarının en sapı 3İdugunu duşunduklerı anne veya )anın kendı çocuğunu oldurmesı /ını ınceledıler Evrımcı teorı en ya ılışkımız olanlara karşı ozellıkle hasolmamız gerektıgı kestırımınde bu jr ABD ve Kanada'da cınayet ısta genlerimizin rolü Çevre ve Unıversıty of Arızona'dan davranış genetıkçısı David C. Rowe evrımcı psıkologların davranışsal genetığı reddet melerını "bu konum onların çalışmalarını hem polıtık hem de bılımsel olarak kolaylaştırıyor" dıye açıklıyor Eger tüm ortak yönler genlere atfedılır, tum farklılıklar çevreye baglanırsa, modeller oluşturma ışı son derece basıtleşır Rowe, eğer genler ortak yonlerımızı açıklayabılırse, farklılıklarımızı da açıklayabıleceklerını ayrıca evrımın bıreysel ilk doğanlar tutucu sonra doğanlar radikal mi? İlk doğan çocuklarm tutucu olmaları, mevcut durumu korumaya eğılımlı olmaları ve yenı bılımsel veya polıtık fıkırlerı reddetmeye meyıllı olmaları olasılığı, kuçuk kardeşlerıne gore daha fazla Bunun tersıne, geç dogan çocuklar daha maceracı, radikal, açık fıkırlı ve rısk almaya ısteklı oluyor Sulloway modern tarihteki devrimlerin bılımsel ve polıtık çoğunun daha geç doğanlar onderlığınde gerçekleşmış ve onlar tarafından desteklenmış olduğunu, "ınatçı" erken doğanlarca bu devrımlere karşı çıkılmış olduğunu belırtıyor Örneğın Darvvin de altı çocuğun beşıncısı ıdı ve onun teorısını destekleyenler de genellıkle geç doğanlar ıdı Dogum sırasının kışılığe etkısı konusu şoyle açıklanıyor İlk doğanlar, ana babaları ve dığer otorıteler ıle yakın ılışkıyı koruyarak mevcut durumdan yararlanmak ısterler, daha geç doğanlar ıse, kaybedeceklerı daha az şey olduğundan, değışıklık ve duzenı bozma konu sunda daha gırışkendırler Antropolog Lıonel Tıger Darvvıncı bı lımın kaçınılmaz olarak yasal, polıtık ve ahlakı sonuçları olacağını, 1990'ların en tartışmalı konularından bazılarının kurtaj, doğum kontrolu, cınsıyet ayırımı, homoseksüellik Darwın'ın teorısının alanında olduğunu soyluyor Bazı yargı gorevlılerı ve Pentagon gorevlılerı de bu arada evrımcı psıkolojıyı ıncelıyor Kaynak : Scientific American, Ekim 1995 Türkçe özet: Nezıhe Bcıhar Bir komşu köye saldırı hazırlığı ıçınde gorulen Yanomamö erkeklerl vahşilikleriyle tanınırlar. Yine de antropolog Napoleon A. Chagnon onların şıddet ıç gudusüyle hareket etmekten çok kültürierine uygun davrandıklarmı soyluyor. 509 7