Katalog

TÜRKİYEDE BİLİM Tıp fakültelerindeki kadın akademisyenler Tülay Çakıner* 1994 TUBITAK Odülleri 1994 TÜBİTAK Bilim, Hizmet ve Teşvik Odülleri, TÜBİTAKTVVAS Bilim Ödülü Gerekçeleri BİLİM ÖDÜLÜ 1) Prof. Dr. Alı Ulger (Temel Bılımler, BU) "Banach cebııierı Teorısıne uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı katkılan" nedenıyle, 2) Prof. Dr. Aziz Sancar (Temel Bılımler, North Carolıne Unı) "DNA hasarının canlı hucrelerde enzımler tarafından onarılmasının mekanızmalarını açıklayan uluslararası düzeyde ustun nıtelıklı katkılan" nedenıyle 3) Prof. Çığdem Altay (Sağlık Bılımlerı, Hacettepe Tıp) "DNA ve Hemoglobınopatılerın ve dığer genetık hastalıkların prenatal tanısı konusunda uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı katkılan" nedenıyle 4) Prof. Dr. F. Mehmet Uçkun (Sağlık Bılımlerı, Mınnesota Unı) "Normal ve losemık Blenfosıtlerının ımmunobıyolojık ozellıklerını açıklayan ve Immunotoksınlerın losemık hucre elımınasyonunda etkınlığını kanıtlayan araştırmaları ıle hematolojık onkolojı bılımıne uluslararası duzeyde yaptığı ustun nıtelıklı katkılan' nedenıyle 2) Doç. Dr. Levent Yılmaz (ODTU, Kımya) "Asımetrık membran oluşum modellerı, karışık matrıslı membran hazırlanması ıle polımerık fılmlerde kutle transferı ve polımer çozeltılerın termodınamığı konularında uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 3) Doç. Dr. Levent Onural (Bılkent, Elektronık) "Işaret ışleme, optık goruntu ışleme ve ozelhkle sayısal goruntu ışleme konularında uluslararası duzeyde ustu nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 4) Doç. Dr. Yusuf Leblebici (İTU, Elektronık) "Tumleşık devrelerın yaşlanmalarının modellenmesı ve sımulasyonu konularında uluslararası duzeyde, ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 5) Doç. Dr. A. Rana Atılgan (BU, Inşaat Muh) "Ince cıdarlı kompozıt kınşlerde eğılmekesme ve uzamakesme mekanız maları ıle yarattığı yenı tıtreşım davranışlarını ınceleyen uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 6) Doç. Dr. Cevdet Aykanat (Bılkent, Bılgısayar ve Enformatık) 'Seyrek katsayı matrıslı doğrusal eşıtlıklerın paralel bılgısayarlarda çozümu ve aksaklığa dayanıklı ışleme konularında uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 7) Doç. Dr. Halıs Şımşek (Hacettepe Tıp) "Kronık karacığer hastalıklannın tedavısınde levamızolun yen ve ımmunolojık parametrelere etkılerı ıle alkol alımının pankreas fonksıyonları ve pankreas lıpıtlerı uzerıne etkısıne ılışkın uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 6) Doç. Dr. Oğuz Güç (Hacettepe, Tıp) "Klasık farmakoloji metodolojısı kullanılarak, trekea epttelınden salıverılen ve damar duz kasını gevşeten faktorle ılgılı uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan' nedenıyle 9) Doç. Dr. Ongun Onaran (AU, Tıp) "Uygulamaya aktarılmış ve bazı farmakolojı departmanlarında kullanılan bılgısayar programları gelıştırmesı, hıs tamın ve G proteınlerı uzerıne yuksek teknolojı kullanarak yaptığı, uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 10) Doç. Dr. Banu Anlar (Hacettepe Tıp) "Çocuk Norolojısınde yaptığı özgun klınık ve laboratuvar çalışmalan ve ozel llkle multıpl skleroz ve subakut sklerozan parensefalıt konulannda yaptığı uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle 11) Doç. Dr. Kayıhan EngJn (Uludağ Unı Tıp Fak) "Hıpertermı ve Radyasyon Onkolojısı konularında uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle lkemızde tum alanlarda olduğu gıbı kadınlar, akademık yaşamda da erkeklerden daha az yer almaktadır Tıp alanında kadın/erkek oranını belırlemek ıçın 22 tıp fakultesı dekanlığına bır yazı ıle başvurarak fakultelerınde çalışan profesör, doçent ve yardımcı doçentlenn sayı ve cınsıyetlerını bıldırmelerını ıstedık Sonuçları Istanbul, Ankara ve Izmır'dekı 8 tıp fakultesı, bu fakultelerın dışında kalan 14 tıp fakultesı ve Turkıye genelındekl 22 tıp fakultesı ıçın ayn ayrı hazırladığımız tablolarda gösterdık Çalışmamızda, Turkıye'dekı 22 tıp fakultesınde akademık kadın personel oranı % 28 2 olarak bulun Tablo 1 Istanbul, Ankara ve Izmır'dekı 8 tıp fakOftesincto çalışan akademik personelın cinsıyetlerine gore dağılımlan du Bu oran uç buyuk ılımızdekı Tıp Fakulte% % lerınde % 33 6, bunlaKadın 28 8 Erkek 71 2 Toplam 100 0 1222 869 Prof. rın dışındakı 14 tıp fa353 39 f 668 100 0 406 608 kultesınde ıse % 262 40.7 59.3 312 100.0 185 20 7'dır Uç tabloda 12Z 2202 100.0 1460 da kadın profesorler Z42 33.6 dığer akademık kadTablo 2 Istanbul, Ankara ve Izmır'deki tıp fakültelerl dışında rolara gore duşuk kalan 14 tıp fakultesinde çalışan akademık personelın cınsıyetorandaydı Kadın dolerine göre dağılımlan çent oranı Turkıye genelmde % 31 9 Toplam % Erkek %. % olup Istanbul, Ankara 500 100 0 98 196 402 Prof. 80 4 ve Izmır'dekı tıp fakul479 100 0 105 21 9 374 78 1 telerınde % 39 2'ye 133 2Q 8 505 79.2 64Ş 100.0 yukselmekte, bunların 336 20.7 1281 79.3 1617 1000 dışında kalan tıp fakultelerınde % 21 9'a Tablo 3 Türkıye'de 22 tıp fakultelerınde çalışan akademik personelin cınsıyetlerıne göre dağılımlan duşmektedır Yardımcı doçent kadmların Erkek. Toplam °A oranı Turkıye genelınKadın % % 1722 100 0 1271 73 9 451 de % 27 3 ıken uç 26 1 1147 1000 780 681 367 buyuk ılın tıp fakulte31 9 690 Z2J 260 95Q 1J3£LQ lerınde % 40 7 ıle en 27 3 2741 Zlfi yuksek kadın akadeaaıa IOOJD îuza 2&2 mık personel oranına ulaşmakta, bu ıller dışındakı tıp fakultelerınde % 20 8'e duşmektedır Buyuk ıllerıolanağı bulan Turk kadını tıp alanında mızde dıkkatı çeken bır durum akademık gelışmış ulkelerdekı hemcınslerınden da yaşamın ılk basamaklarında bulunan kaha yuksek oranda yer almaktadır Bu dudınların oranlarındakı artıştır Bu tıp farum, çok olumlu olmakla bırlıkte, ulkekultelerınde yardımcı doçent kadınlar mızde gelışmış ıllerımız ve daha az gelış akademık yaşamlarına devam ederlerse mış ıllerımızdekı tıp fakultelerı arasında bellı bır donem sonra kadın profesör orakadın akademısyen dağılım farklılıklarının nı % 28 8'den % 40 7'ye çıkabılecektır gıderılmesı ve oranlarınm arttırılması (Tablo 1) ıçen, yenı çalışmalar ve duzenlemeler yapılmasını gerektırmektedır Ingıltere ve ABD gıbı gelışmış ulkelere baktığımızda karamsar bır tablo ıle karşıKAYNAKLAR laşıyoruz ABD'de tum unıversıtelerde 1 Hıggıns L Mentorıng moves mountaıns Standford Medıcıne Spnng 1994 akademık kadın personel oranı 1992 yılı 2 Marsh J Banrıers to women scıentısl s car ıtıbarıyla % 5 O'dır Aynı oran 1980'de % ners Thıe Cıba Foundatıon Bulletın 1994 39 6 3 0 olup, 12 yılda % 2 0 artış gostermış3 Brenner S Jomen ın Dermatology A per tır Ingıltere'de ıse en yuksek kadın akasonelvıewVI Int J of Dermatol 1994 33 8 547 demık personel oranı tıp alanında olup 4 Alman Akademısyen kadınlar ıle Prof Dr buoran% 10 0'dır(1,2) Turkan Saylan'ın yaptığı kışısel gorüşme, 1994 5 Dr Kuar ile Dr Tulay Çakıner ın yaptığı Uç yıl önce Ingıltere'den bır kadın akakışısel goruşme 1995 demısyen hastanemızı zıyaret etmış, başhekımımızın kadın olduğunu oğrenın" Bu çalışma 6 9 Hazıran 1995 farıhınde Istan ce çok şaşırmıştı Ingıltere'de bır kadının bul da yapılan Uluslararası Dermatalojı ve Veneroto|i Kongresı'nde poster olarak sunuknuştur başhekım olmasına asla ızın venlmeyeceğını, departman başkanı kadın sayısı* Dr., Istanbul Tıp Fakultesı Lepra nın da çok az olduğunu soylemıştı. Yıne Araştırma ve Uyguiama MerfcazJ Israıl gıbı gelışmış ve kadınlann askeriık Balurfcöy. ktanbul. 4376 U dahıl her tuıiu ışte erkeklerle bırlıkte çalıştığı bır ulkede tıp fakültelerindeki departmanların sadece % 5 O'ı kadınlar ta rafından yonetılmektedır (3) Bu durum Almanya ve Hındıstan gıbı ulkelerde de değışmemektedır (4,5) Ulkemız ıçın bır başka sevındırıcı du rum da, kadın akademık personelın yaptığı ışe karşılık erkeklerle aynı ucretı almasıdır Oysa gerek Ingıltere gerekse ABD'de kadın akademisyenler, aynı ışı yaptıkları erkeklerden daha duşuk ucretle çalışmak durumunda bırakılmaktadırlar (1,2) Ataturk'un sağladığı genış olanaklar ve fırsat eşıtlığı ıle erkekle beraber çalışma TÜBİTAKTVVAS BİLİM ÖDÜLÜ 1) Prof. Dr. Ivet Bahar (BU Kımya Muh Bol) "Polımer Fızığı ve Kımyası konusunda uluslararası duzeyde ustun nıtelıklı katkılan" nedenıyle, 1) Dr. Huseyın Demır (Matematık) "öklıd geometrısı uzerıne uluslararası dergılerde yayımladığı ılgınç ve karmaşık problemler ıle dunyadakı onde gelen problemcılerden bırı olarak pek çok genç bılım adamının matematığe ılgı duymasını sağlaması, bu dalda yetışmelerıne katkılan ve Turk matematık camıasına hızmetlen" nedenıyle 2) Prof. Dr.* Şükrü Kaymakçalan (Farmakolog) "Farmakolo)i bılım dalının ulkemızde yaygınlaşması ve kurumsallaşması ıle bu bılım dalında bırçok bılım adamının yetışmesındekı hızmetlen" nedenıyle 3) Prof. Dr. Nurhan AVMAN (Slnır cerrahı) "Ulkemızde modern noroşırurjının gelışmesıne onculuk etmesı, Turk Noroşırurjısının Avrupa ve Dunya Noroşırurjısıne entegrasyonundakı ve Mıkrocerrahı Teknığının ulkemızde klınık cerrahı uygulamasına gırmesındekı hızmetlen" nedenıyle 1) Doç. Dr. Alp Eden (BU, Matematık) "Uygulamah matematıkte, kısmı dıfferansıyel denklemler ve fonksıyonel analız alanlarında yaptığı ustun nıtelıklı çalışmalan" nedenıyle HİZMET ÖDÜLÜ TEŞVİK ÖDÜLÜ