Katalog

UYGARLIKLARIN İZİNDE Taş devler robotların yolunu izliyor Bir robotik uzmanı dev heykellerin yerlerine nasıl konduğunu keşfetti... • fsaneye göre Easter Adaları'nın buyuk heykellerının bulundukları lyere getırılmelerınde ve dıkılmelerınde doğa ustu guçlerın rolu var Bu heykelller taş tabanları uzerınde yuzlerce yıldır nobette bulunuyorlar Ikı Amerıkalı bılım adamı bırı bır arkeolog, dı ğerı robot bılımı uzmanı Easter Adaları ınsanlarının kara ıçlerındekı Rano Raraku taş ocaklarından kıyıdakı tabanlarına kadar dev heykellerı nasıl taşımış oldukları konusunda en hoşa gıden açık lamayı getırdıler Kahfornıya Unıversıtesı'nde bır arke olog ve Easter Adası konusunda bır uz man olan Joe Anne Van Tılburg robot bılımı uzmanı Zvı Shıller'ı yardıma ça ğırdılar Shıller örneğın bır fabrıka zemınınde robotun engellerı aşarak belırlı bır ışı yaparken kullanacağı en uygun yolu planlama uzmanıdır Van Tılburg ondan adalıların taş ocağından Ahu Akıvı'dekı son yerlerine heykellerı gotururken kullanmış olabıleceklerı yolu belırlemesını ıstedı Shıller ve arkadaşları adayı ızgara çızgılerı halınde bolduler ve bolgenın ayrıntılı 3 boyutlu bır modelını yarattılar Daha sonra Van Tılburg'un verılerını bılgısayara yukledıler Shıller En uygun yolu belırlemek ıçın heykelı her bır ızgara segmentınden geçırmek ıçın gereklı enerjıyı hesapladık Bunu yaparken ağırlığı, surtunme katsayısını ve bölgenın eğımını dıkkate aldık" dıyor Bu şekılde hesaplarla en uygun yol belırlendı ' Route 1" dıye ısımlendırılen yol en kısa yoldu eğer bu yol kullanılmamışsa bıle kullanılması gereken bu yoldu Shıller ın saptadığı yollarla ada ıncelendığınde Route 1 uzerınde daha önce keşfedılmemış bazı parçalar ve bazı tam heykeller bulundu Pekı ınsanlar bu dev heykellerı ada boyunca nasıl surukledıler? Büyuk olasılıkla, heykeller sılindırler uzerınde hareket ettırıldıler Heykellerin duz sırtları yatay taşınmış olduklarını duşunduruyor Bır heykelın son yerıne gıdışıne kadar 75 ıle 150 arasında ınsan tarafından 4 5 ıle 9 gun arasında bır sureyle taşınmış olması gerekıyor Dev heykellerin taşınmasında çarpıcı olan şey bu modern zamanlarda toptan unutmuş olduğumuz en ılkel teknıkler değnekler, ıp ve kaslar kullanılmış olmasıdır Robot teknolojısı gıbı bır teknolojının bu olayın aydtnlatılmasına yardımcı olması da ılgınçtır (ns ,1971) Türkçe: Nezıhe Bahar Easter Adaları'ndaki uygaplığın sırrı P asıfık Okyanusu'nda Guney Amerıka Kıtasının yaklaşık 2000 mıl uzağında yer alan ıssız Easter Adaları bırkaç yuzyıl oncesıne kadar uzerınde ınsanların yaşadığı bır toprak parçasıydı Ancak tum dığer buyuk uygarlıklar ve halklar gıbı buradakı topluluk da zaman ıçerısınde yok olup gıttı Bu adaların çekıcılığı uzerınde yer alan dev taş heykellerin varlığından kaynaklanıyor Paleontologlar gunumuzden yaklaşık 1600 yıl önce bu buyuk yapıtları oluşturabılmek ıçın gereklı aletlerden yoksun ada halkının salt kas gucuyle taşları nasıl taşıyabıldıklerı sorusunu yanıtlayamıyorlardı Ayrıca duzenlı bır toplum oluşturdukları varsayılan 2000 kışılık nufusun yok oluşu da konuyla ılgıiı çeşıtlı araştırmalar yapılmasını gerektırıyor Easter Adaları'nın gızemı yuzyıllar boyunca çeşıtlı spekulasyonlara neden oldu örneğın 195O'lı yıllarda Heyerdahl buradakı uygarlığın Kızılderılıler tarafından kurulduğunu öne surdu 1960'larda ıse durryanın uzay yaratıklan tarafından zıyaret edıldığıne ınanan yazar Erıch von Danıken Easter'dakı heykellerin modern aletlere sahıp akıllı yaratıklar tarafından uretıldığını bunların adada bır sure mahsur kalıp daha sonra kurtarıldıklarını öne surdu Konuyla ılgıiı bırçok varsayım ortaya atılırken arkeologların ada halkının zaman ıçınde doğayı, dolayısıyla yaşam kaynaklarını yok etmelerıyle 1700'lu yıllarda kendı sonlarını da hazırladıklarını duşunuyorlar Bu eskı uygarlığın kıttık nedenıyle yeryuzunden sılınmesı ınsanoğlunu geçmışle gunumuz arasında bır paralellık kurmaya zorluyor Nıtekım çağımızda da gıttıkçe yok edılen doğal kaynaklar nedenıyle ınsanlık buyuk bır tehlıkeyle karşı karşıya Belkı de bırgun Easter Adalarf nda, dunyanın değışık bolgelerınde atalarımızın yaşadığı felaket aynı yanlışların tekrarlanması yuzunden suregelen kuşakları da karanlıklara gömecek (a.h) 437 16