Katalog

AKADEMİK YÜKSELME SORUNLAR I T A R T I Ş M A Macit Toksoy*. CahıtHelvacı**, Ünerîpakoğlu*** 2.5 Jürilerden nasıl bir rapor istenmelidir Akademik yükseltme ve atamalara ait görüşler Bazı unıversıtelerde "Adayın başkanlık, mudurluk, kurul ve komısyon uyelıklerı gıbı yönetım faalıytlerı ve kazandığı yönetım tecrubesı incelenıp değerlendırılmelıdır" gıbı krıterlerın olduğunu ve bunların da cıddı olarak eleştırıldığıni göruyoruz [6] Unıversıte ıçın gereklı olan bu hızmetler elbette değerlıdırler Ancak, araştırma ve eğıtım faalıyetlerını kısıtlayan hatta yok eden bu gorevlerın, atama ve yükseltme ıçın değerlendırılmeye alınması son derece sakıncalıdır Gerek uluslararası gerekulusal meslek kuruluşlanna uyelık ve bu kurumların teknık komısyonlarında yer almak, örğetım uyesınin meslekı aktıvıtelerı ıçın önemlı olduğu gıbı, mesleğın ulusal ve uluslararası sorunları ıçın çaba gösterıldığı anlamını da taşır Butun bunların otesınde bu tur aktıvıteler, unıversıtenın toplum gozundekı ımajının yukselmesıne katkı sağlayacaktır Madde 2 4'te belırtıldığı uzere, jurıler ulkemız akademısyenlerı arasından seçılecektır Bu ortamdan seçılmış jurı uyelerının, çeşıtlı nedenlerle, yetersız ve subjektıf raporlar vermelerı hem bolum 2 4'te belırtılen şartlarda, hem de onların doğru yönlendırılmelerı ıle buyuk ölçude önlenecektır Doğru yonlendırmenın en etkın çozumu, yazacakları raporun lyı tanımlanmasıdır Ornek vermek gerekırse, mevcut koşullarda "başlıca çalışma eserının" ne zaman yapılması gerektığı konusunda hıçbır kayıt yoktur Eğer boyle bır eser ıstenıyorsa bunun yapılma zamanı açıkça belırlenmelı ve ıstenılen aralıkta gerçekleştırılıp gerçekleştırılmedığı konusunun belırlenmesı, juri uyesınden ıstenmelıdır ODTU'nun hazırlamış olduğu kural dızılerı, bır jurı uyesı ıçın oldukça yardımcı ve yonlendıncıdır Boylesıne yonlendırmeler, ayrıca, jurı uyesının ıstenılen hususlara cevap verırken daha dıkkatlı olmasını sağlayacaktır Sonuç olarak her kademedekı atama ve yukseltmeler ıçın jurı uyelerınden raporlarında beklenılenlerın neler olduğunu açıklayan kılavuzlar hazırlanmalıdır 2.7 Atamalar için göze alınması gereken diğer aktiviteler a. Idarecilik de tutularak, atama prosesı ve kriterlerı ıçın önerıler verılmıştır Bölum 3 1 'de verilen kurum ve kurallar her uç kademe (yardımcı doçent, doçent, profesör) atama ve yukseltmelerı ıçın onenlmışlerdır önerılen minımum sevıyelerın uzerındekı eşığın tespıtı, yönetım kuruluna bırakılmıştır b6. Jürilerden gelen raporları değerlendırmek ve rektöre sunmak 3.1. Genel kurum ve kurallar 3.1.1. a. Akademik atama ve yükseltme ve izleme komiteleri kurulması Fen, sağlık ve sosyal bılımler alanlarında, ılgılı fakultelerın, kendı oğretım uyelerı arasından, TUBİTAK ve benzerı kurumlardan odul almış, yayın sayılan en fazla oğretım uyelerı arasından onereceğı ikişer profesörden bırer tanesının yönetım kurulu tarafından seçılmesı ıle oluşurlar Bu uç komıtenın bırleşmesıyle oluşacak topluluk bırleşık atama, yükseltme ve ızleme komıtesı adını alır Komıtelerın başkanlığını akademik yaşı en buyuk profesör yapar Bırleşık komite ıse rektör veya rektörun görevlendıreceğı bır rektor yardımcısının başkanlığında toplanır Senede en az bır defa olmak uzere kendılığınden veya rektörun veya yönetım kurulunun ısteğı uzerıne dısıplınlerarası farklılıkları gıdermek, sorunlara çözumler onermek ve unıversıtelerın bır butun olarak akademik şohretını korumak ve yukseltmek ıçın gereklı tedbırlerı önermek uzere toplanır Her kademedekı jurı uyelerı adayları bölum başkanları ve dekanlar aracılığıyla, Yükseltme Atama ve İzleme Komıtelerıne (YATIK) ıletıhr, YATIK'ları, Unıversıtelerarası Kurul'dan aldıkları ve kendı edındıklerı bılgılerle oluşturdukları jurı uyesı bankaları aracılığıyla onerılerı değerlendırırler ve her uye ıçın ıkı adet olmak uzere jurı uyesı adaylarını yönetım kuruluna sunarlar Bu onerılerden yönetım kurulunun seçeceğı 5 uye ıle jurıler oluşur 3.1.1.C. Birleşik komitenin görevleri 3.1.2. Jürilerin kurulması b. Meslek kuruluşlanna üyolik Bılındığı uzere, unıversıte bır araştırma kurumu olduğu kadar bır eğıtım kurumudur Bu nedenle bır adayın bır başka aka demık statuye getırılmesı esnasında göz onunde tutulması gereken en önemlı ıkıncı alan, adayın eğıtım ıçındekı başarısıdır Bılımsel erkı kendısını bu alanda hıç tanımayan jurı uyelerınce değerlendırılmış olan bır adayın, eğıtım performansının değerlendırılmesını yapacak olan grup, bölum başkanı, anabılım dalı başkanı, bölumdekı dığer oğretım uyelerı ve öğrencılerdır Bır bölumdekı herhangı bır kadroya başvuran bır adayın bılımsel çalışmalarının lıstelerı, ozgeçmışı bolumde bır panoya başvuru dosyası ıçındekılerle aynı olmak uzere asılmalıdır Bolumun oğretım uyelerınden ve oğrencılerden aday hakkında göruş bıldırmek ısteyenlere, ğöruşlerının gızlı tutulacağı belırtılmek koşuluyla, duyuru yapılmalıdır özellıkle bölum dışından başvuran adayların bolumde konferans vermesı, bolum oğretım uyelerı ıle toplantı yapması ıstenmelı ve bunlar, bölum ıçınde oluşturulacak bır komıte tarafından değerlendırılmell sonuçlar atama otorıtesıne ıletılmelıdır Muhendıslık fakultesı tarafından uygulanan, ABD'dekı unıversıtelerde temel değerlendırme araçlarından bırı olan, "oğretım uyesı ve ders değerlendırme" anketlerı sonuçları, bır oğretım uyesı hakkında oğrencılerın goruşlerını belırler Atama ve yukseltmelerde bu anket sonuçları değerlendırılmelıdır Ana bılım dalı başkanı ve bölum başkanı, adayın eğıtım aktıvıtelennı en yakından tanıyan oğretım uyelerıdır Bunların yıne bellı bır kılavuza gore adayı değerlendırmelerı ıstenmelıdır Aday başka bır unıversıteden ıse, daha önce çalıştığı bölümden bu bılgıler ıstenmelıdir 2.6 Atamalar için eğitim faaliyetlerinin önemi Jürilerden gelen adayların bılımsel durumları, bolum ve anabılım dalı başkan larından gelecek eğıtım faalıyetlerı hakkın dakı raporlar ve varsa dığer oğretım uyelerı ıle oğrencılerden gelen aday hak kındakı goruşier, komıteler tarafından ıncelenır ve gerekçelı olarak aday hakkında özet bır rapor yazılarak yönetım kuruluna sunulur 3.1.3. Raporların değerlendirilmesi Bu yuzden atama ve yukseltmelerde, bu özellıkler, adayların bılımsel ve eğıtım ak tıvıtelerının eşıtlığınde, pozıtıf olarak değerlendırılmelıdır Zaman zaman adeta adayları tanımlayan ılan metınlerı yayımlandığı görulmektedır Ulkemızde, doçentlık anabılım dalları ve bılım dalları ıle, oldukça aynntılı bır sınıflandırma soz konusudur Bu ayrın tılarda yer almayan çok özel alanlarda akademısyenlere gereksınım duyulduğu zaman, ılgılı bölum ve fakultenın bu zorunluluğun gerekçelerını, tum ayrıntıları ıle, atama organına belırtmesı gerekır Bu bolumde, daha evvelce saptanan mınimum akademik faalıyetler göz önün 2.8 Kadrolann ilan edilmesinde ilkeler 3. Atama kriterteri b 1 . Ilgılı yonetmelıklere ve unıversıtelerın akademik yokseltme ve atama usul ve krıterlerıne gore, yükseltme ve atama ışlerının yurutulmesınde yönetım kuruluna ve rektore yardımcı olmak b2. Kendı alanlarına aıt unıversıtenın performansını olçmek ve yayımlamak Dığer unıversıteler ıle karşılaştırmak. b3. Akademik yükseltme ve atama krıterlerının gelıştırılmesı ıçın yönetım kuruluna önerıler getırmek b4. Jurılerın kullanacakları kriterlerı ıçeren kılavuzları hazırlamak b5. Ilan edılen kadrolann alanlarıyla ılgılı, bölum başkanlarının, fakulte dekanlarının önereceklerı jurı uyesı adaylarını, kendı bılgı bankalarından seçeceklerı juriuye adaylarını değerlendırmek ve rektore, her jurı uyesı için en az ıkı aday olmak uzere jurı uyeleri adaylannı teklıf etmek 3.1.1. b. Komitelerin görevleri a. Doktora çalışmalarından tek başına veya danışmanı ıle bırlıkte TUBİTAK A tıpı yayınlar lısteslnde yer alan dergılerde yayını olmak b. En az bır yıl olmak uzere ılgılı bolum de oğretım görevlısı olarak çalışmak ve eğıtım faalıyetlerı ıçın bolum başkanı ve seçeceğı ıkı oğretım uyesınden oluşan izleme komıtesınden olumlu göruş almak c. oğretım uyesı ve ders değerlendırme anketlerınde en az ortalama değer ( % 10) bandı ıçerısınde yer almak d. Jun uyelerının çoğunluğunun olumlu goruşunu almak e. Ilgılı YATIK'ın olumlu goruşunu almak Unıversıte yönetım kurulunun olumlu goruşu ve rektörun onaylaması 3.2. Yardımcı doçentliğe atama kriterleri 3.2.1. Aranılacak gerekli şartlar 3.2.2. Atama için yeterli şart a. Adayın zaman zaman derslerıne gırerek derse hazırlanışını ve ders verme şeklını ıncelemek, kendısıne eksıklıklerı konusunda rehberlık etmek b. Sınav sorularını hazırlama ve değerlendırme konusunda ızlemek ve rehberlık etmek c. Bölum ıçındekı dığer aktıvıtelere katılımını ızlemek d. Bır yıl sonunda adayın eğitim alanındaki performansı konusunda rapor vermek. 3.2.3. Yardımcı doçentlik izleme komitesinin görevleri 4406