Katalog

İNSAN VE DAVRANIŞI Önce ic dünyada sonra dısta basarı Kişiset başarı kazanılmadan toplumsal başarı kazanılamaz. Kişinin bir karakter inşa etmesi gerekir, Doğan Cüceloğlu, Los Angeles G erçek Blr öykü: Seyfı adıyla anacağım yakın akrabalarımdan bırı marangozluk kereste alım satımı ışlerı ıle uğraşırdı Guneydekı sahıl şehırlerımızın bırınde kendı evını yapmış, çok zengın olmamakla beraber oldukça rahat bır yaşamı surdurecek duzeyde bır gelırı vardı Evlıydı ve dort kızı vardı Seyfı gelışen sahıl şehrınde emlakçılık ve arsa alım satımı ıle ılgılenmeye başlamış ve bırkaç yıl ıçınde gelırını hızla arttırarak şehrın ılerı gelen zengınlerınden bırı oluvermıştı Arsa alım satımı ıle ılgılı olarak sureklı emlakçılık ve arsa spekulasyonu yapan kışılerle zaman geçırmeye başlamış, eskı meslek arkadaşlarından ayrılmıştı Seyfı, sık sık Istanbula gitmeye başlamış ve oradakı pavyonlardan bırınde çalışan guzel bır kadını kendıne metres edınmıştı Artık karısı ve çocuklarını çok ender goruyor kendıne tuttuğu şofor kı bu kışının aynı zamanda onun fedaısı olduğunu soyluyordu aracılığıyla onlara haftalık geçımlerıne yetecek para yardımı yapıyor, gerı kalan zamanını ış ve metresıne hasredıyordu Bır sure sonra metresıne hem Istanbul'da hem de sahıl şehrınde daırelertutmuş, kendısı hangı şehırde ıse onun da orada olmasını ıstemıştı Ben kendısıyle çocukluktan arkadaştım Benı arayıp goruşmek ıstedığınde 15 yıl kadar kendısını gormemıştım llk buluşmadan sonra ıkı yıla yakın bır sure onunla sık sık goruştuk Gunde bır buyuk rakı ya da vıskı ıçmezse çok gergınleşıp hırçınlaşıyordu Metresını çok kıskanıyordu, bıraz ayrı kalınca onun başkalarıyla cınsel ılışkı kuracağından kuşkusu vardı Bır keresınde bır hafta kadar ayrı kaldıktan sonra metresının boynunda, bacaklarında hatta cınsel organının yakınlarında sıyahlıklar gormuştu ve bu sıyahlıkların sevışırken emılme nedenıyle oluştuğu kuşkusu ıçındeydı Metresıyle yuzleştığınde ' Ne yanı ben rahıbemıyım gonlum kımı çekerse onunla olurum' dedığını soyluyordu Metresınden bır çocuğu olursa onu daha kendıne bağlayacağını duşunmuş olacak herhalde, onu hamıle bıraktı Bır ara bana, "Eğer çocuk oğlan olursa bu ış devam eder, aksı halde yatar," dedığını hatırlıyorum Bır oğlan çocuğu babası olmayı çok ıstıyordu ve kendısıne dort kız doğuran ılk karısına bu nedenle kızgınlığı vardı Çocuk kız doğdu Herkes buyuk bır duş kırıklığına uğradı Seyfının ıçkıye duşkunluğu daha da arttı Bazan oturur, ağlardı Mutsuz bır ınsanın yaşayan tablosu halıne gelmıştı Işlerı takıp edemıyor kendıne arkadaş bıldığı herkesten kazık yedığını duşunuyordu Bana "Sen psıkologmuşsun, ne olur bana yardım et>' dıyemıyordu, ama sureklı beraber o labılmek ıçın her turlu olanakları yaratıyordu Seyfı ıle beraber geçırdığım sure be gerçekleştırılmesı gerektığını gösterır Kalıplanmış ınsan paradıgması ıçınde yaşamını surdururken, gelışmış ınsanın yuklenebılecegı olanaklara kavuşan bırı, bu yenı yaşamının guçlu olanaklarını eksı kalıpları ıçınde yonetemez, yenı olanaklar altında parçalanan eskı kalıplarıyla bırlıkte kendı dunyası da parçalanır gerekıyor Bu zemın olmadan, geçıci teknıklerle kışısel etkılılık gerçekleştırılemez Kişiler Arası ilişkilerde Duygusal Banka Hesabı Ikı kışının arasındaki güven ve inanç, duygusal banka hesabı olarak duşunulebılır Eğer bırbırlerıne guven yuksekse hesaptakı mevduat yuksektır, eğer kışıler bırbırıne guvenmez ve ınanmazlarsa o zaman hesap boşalmış demektır Ikı kışı arasında duygusal hesap kuvvetlıyse ve ağzına kadar doluysa, bu ıki kışı arasındaki bazı hatalar çabucak halledılebılecek, uzerınde durulmayacak, her Ikı kışı de bırbırının lyı ydnlerıne onem verecektır Ama, ıkı kışı arasındaki duygusal hesap boşalmışsa bu kışıler soyledıklerı her soze dıkkat etmek zorundadırlar, her an yanlış anlama ve kavga başgosterebılır Eğer duygusal hesaba sureklı yatırımlar yapılarak banka hesabı beslenmezse, zamanla harcananın yerıne yenısı konmayacağı ıçın hesap bıter ve olumsuza doğru çalışmaya başlar Eş, anababa, kardeş, çocuk, ış ortağı gıbı sureklı ilişkı ıçınde olduğumuz ınsanların hesabı na yatırım yapmayı hatırlamak bılgelığe ışaret eder Bır çiçek alma, lyı bıt davranıştan sonra teşekkur etme ozel gunlerde ufak bır hedıye almayı hatırlama gıbı hesaba sureklı yatırım yapma "bılıncı" onemlıdır Bırçok arkadaşlıklarda, evlılıklerde, ilişkilerde bu bıllnç maalesef zamanla kaybolur Bankaya para yatırma ve çekme gıbı, ılışkı hesabına olumlu duygusal yatırımlar yapma kavramı, karı koca ılışkısınde olduğu kadar, çocuklarla kurulan ılışkıde de geçerlıdır Gunluk yaşam ıçınde duygusal hesaptan sureklı yavaş yavaş çekmeler olur, ama, bu çekılenın yerıne ufak ufak yatırımlar yapılıyorsa çekılenler o kadar etkılı olamaz llışkılerınde duygusal banka hesabını sureklı dolu tutmaya özen gosteren kışının ılışkılerı olumlu yonde gelışmeye devam eder Toplumsal Başan da Iç Başanya Dayanır Parasal başarı bu kışıler ıçın ne kadar sakıncalı ıse, toplumsal başarı da o kadar sakıncalıdır Kendı yaşamını yonetmesını bılmeyen bırı şohrete ulaşırsa bu şöhretın getırdığı guç ve olanakların altında ezılerek kışısel mutluluğunu kaybedebılır önce kışısel, ozel başan, daha sonra toplumsal başarı gelır Gelışmış ınsan temelı olmadan hemen toplumsal başanya yonelmek sakıncalı ve tehlıkelıdır Toplumsal başarınının kokunde, bırçoklannın ıddıa ettığı gibı, ıletışım teknıklerı yatmaz, bazı ıletışım teknıklerı ve becerılerı kullanarak ınsan sosyal ılışkılerını duzgunleştırebılır Ne var kı, bırkaç ıletışım teknığı ve becerısı kışıyı sosyal başanya goturemez Sureklı ve sağlıklı toplumsal başarı ıçın Gelışmış ınsan paradıgmasına dayalı bır karakter gerekir Evet, bu ışın kısa yolu yok Kışısel başarı kazanılmadan, toplumsal başarı kazanılamaz Kışinın kendını sevebılmesı ıçın, once kendını bılmesı ve kendını doğru değer ve ılkeler çerçevesınde gelıştırmesı, yanı karakter ınşa etmesi gerekir Bu olmadığı zaman kışı esas temelden mahrumdur Bu esas temelden mahrum olan kışı ıse, dığer ınsanlarla sağlıklı karşılıklı bır dayanışma ıçıne gıremez, çunku karşılıklı dayanışmada kullanacağı bır temel yoktur Demek oluyor kı, karşılıklı dayanışma ıçın gereklı en onemlı unsur, kışının bılgısı, zekası ya da kullandığı ıletışım teknığı ve becerısı değıl, bızzat kendı karakterıdır Soz ve davranışlarımızın bızırn kendı ozumuzu temsıl etmesi gerekir yuzeysel teknık ve becerılerı değıl Etkılılığı, uretım ve uretım kapasıtesı arasındakı bır denge olarak tanımlamıştık Uretım kapasıtesı ınsan ılıskılerındekı sağlık ve sureklılıkle oluşur Insan ılıskılerınde başarılı olabılmek ıçın ıse sağlam karakter zemını uzerınde ılışkı kurmamız Duygusal Hesaba Yapılabilen Alh Tür Yatırım Kışılerın duygusal banka hesabına altı tur yatırımları olabılır Bunlar (1) Kışıyı anlama, (2) Kuçuk şeylere dıkkat etme (3) Verılen sozu tutma, (4) Beklentılerı açıklığa kavuşturma, (5) Kışısel butunluk gosterme ve (6) Hata yapınca özur dılemedır 1. Kişiyi anlama. Kışıyı gerçekten anlamaya çalışmak .yapılabılecek en onemlı yatırımdır ve dığer butun yatırımların temelını oluşturur Bır kışıyı anlamadan onun ıçın neyın onemlı olduğunu anlamak olanaksızdır Sızın ıçın onemlı olan dığer ınsan ıçın ufak bır ayrıntı ola bılır Sızın ıçın onemsız bır ayrıntı dığer ınsan ıçın çok onemlı bır konu teskıl edebılır Çocuklarla ılışkılerımızde genellık nım ıçın çok oğretıcı oldu llk deta para sal zengınlığe kavuşmuş bırının, eskı fakır halınden daha mutsuz olduğunu gozlerımın onunde goruyordum Daha doğrusu para ve mevkı ıle gelen dış gucu dengeleyebılecek karakterden gelen ıç kuvvet olmadığı zaman bır kışının aıle yaşamının, sağlığının ışının, ve mutlulugunun nasıl paramparça olabıleceğıne tanık oluyordum Babamın, Allahım hakkımızda hayırlı ne ıse onu ver" duasının anlamını şımdı daha lyı anlıyordum Yukarıda kısaca ozetledığım gerçek yasamoykusu dışarıya donuk parasal ve sosyal başarılardan once ıç başarımn '394