Katalog

BİLİM DÜNYASINDA Yapılan deneylerde denizaslanları değişik simgeler arasında mantıksal bir bağ kurabiliyorlar ralılornıya Santa Cruz Laboratuvarı ndan araştırmacı Ronald Scsterk mann'ın yaptığı bıd deney denız aslanlarının simgeler arasında mantıksal bır bağ kurabıldıklerıni gosterdı Schustermann Rıo adlı dişı blr denız aslanına, uç çıft resim gösterıldı, bunlardan bırıncısı bır çaydanlıkta kedı yavrusunu, ıkıncısi Mıckey Mouse un kulaklarıyla bır telefonu, uçuncusu ıse kravatla bır çıçeğı kapsıyordu Daha sonra bu resımler ayrı ayrı hayvana sunuldu Örneğın oncejpaydanlık sonra telefon ve kedı gösterıldı Rıo çaydanlığın çıftı olarak ke Mantıklı deniz aslanları dıyı ışaret ertı Amerıkalı bılım adamına gore bu hayvanıo. simgeler arasında mantıksal bır bağlantı oluşturma yetısını kanıtlıyordu Ona gore ayrıca bu gozlem, eşdeğerlılık kavramlarının dılden bağımsız olduğunun da gostergesı Işaretlerı ezberleme testlerı maymun yunus ahtapot gıbı çeşıtlı hayvanlar uzerınde denendı Ancak bunlardan Schustermann ınkı uslamlamaya dayalı bır ornektı A ıle B'nın, B ile C'nın renklerı aynı ıse A ıle C'nın renklerı de aynıdır Schustermann, simgeler arasında bağlantı oluşturmayı maymunlara da oğretmek ıstemış fakat başarılı olaf mamış öte yandan papağanlar da saltkendılerıne oğretılenı papağan" gıbı ezberlemek dışında mantıksal dızıler de oluşturabılıyorlar Wf^^ Nıtekım Arızona Unıversıtesı'ne getırılen Alex adlı grı bır Gabon papağanıyla ılgınç bır olaya tanık olundu Alex'e portakal renklı bır kağıt parçası sarı bır anahtar, yeşıl bır tahta, kırmızı bır yun yumağı, mor renklı R harfı ve sıyah bır kuçuk kamyon gösterıldı Daha sonra hayvana kırmızı nedır?' dıye sorulduğunda kuşun yanıtı' yun" oldu Buradan papağannın sadece guçlu bır belleğe sahıp olduğu sonucu çıkarılabılır Ancak kuşun beynı daha ılerı bır yapıya sahıp çunku gagasına o gune kadar gormedığı salt rengını bıldığı bır nesneyle (mavı bır kalem) vurulup o objenın turu sorulduğunda Alex'ln yanıtı' mavı oluyor Tum bu deneyler ve sonuçları oldukça ılglnç Ancak başlangıç aşamasında anı yargılara varıp yanlış açıklamalar yapmaktan kaçınmak gerekır tabıı kı Scıence Vie Ocak/ 93 (Anahtd Hazaryan) Gabon papağanıyla denız aslanı görunürde bır takım ortak mantıksal yetilere sahlp. Avrupa'da nerede orman kaldı? arıtada da gorulduğu gıbı ormanlar Avrupa ya eşıtsız bıçımde dağılmış durumda Avrupa Uzay Daıresı ESA nın hava durumu bılgısınde kullanıian Amerıkan NOAA 1 uydusunun gonderdığı fotoğraflardan yararlanarak oluşturduğu bu harıta Atlas okyanusundan Ural dağlarına kadar butun kıtayı kapsıyor En sık kapalı orman alanlarının Iskandınav ulkelerı ve Rusyada demek Avrupa nın kuzeydoğu bolgesınde bulunduğu hemen goruluyor Iskandınav topraklarının neredeyse %60 ı ormanla kaplı Bu oranı sadece Japonya bıraz aşabılıyor Ama Japon topraklarının %68 ını kaplayan bu ormanların çoğu kullanışsız Buna karşılık Avrupa nın kuzeybatısı orman yoksulu Belçika, Danımarka, Hol H landa ve Ingıltere topraklarının %10u ormanla ortulu Ormanlar guneye ınılınce bıraz sıklaşıyor ABD verılerıne gore, Iberık yarımadasının hemen hemen %50 sı ormanla kaplı Ama, bunların yalnızca %20sı ışe yarıyor Almanya %30 luk bır oranla, orta sıralarda yer alıyor Bu, dunya ortalamasının bıraz al tında bır sayı 1990 başında yapılan hesaplara gore, dunyanın %32sı ormanla kaplıydı Bu ormanların yarısı Iropık bolgelerde bulunuyor Eskı Sovyetler Bırlığı toprak larında da dunya ormanlarının %23 u yer alıyor Bunu %18 ıle Kanada ve ABD ızlıyor Avrupa ormanlarının dunyadakı oranı sadece %5 Japonya, Avustralya ve Yenı Zelandadaysa bu oran %4 (FAZ 1 9 1993)ade. 3386