Katalog

MATEMATİK Dünyamn genc süper matematil 72 ülkenin süper gençleri 1819 Temmuz'da İstanbul'da yapılacak matematik olimpiyatlarında "altın madalya" için yarışacaklar. Avşe Savın I Istanbul sessızsedasız bır olımpıyata hazırlanıyor 2000 yılına kadar beklemeye gerek yok hemen bu ay ıçınde, hem Turkıye hem de Istanbul ılk kez bır olımpı yata evsahıplığı yapacak Şaka da yapıyor değılız 1819 hazıran tarıhlerınde Istanbul da yapılacak olan Dunya Matematik Olımpıyatları ıçın hazırlıklar hemen hemen tamamlandı bıle Dunyada ılk kez 1959 yılında Romanya da 7 ulkenın katılı mıyla yapılan Matematik Olımpıyatları bu yıl TUBİTAK ın organızasyonuyla Istan bul da gerçekleştırılecek Başlangıçta Doğu bloku ulkelerının kendı aralarında duzenledığı olimpıyat, gunumuzde evrenselleştı Amacı, matematığe yeteneklı gençlerın keşfedılıp bu alanda yetıştırılmesı olan olımpıyatta, bu yıl 72 ulkeden 400 super genç yarışacak Her ulkeden bır jurı temsılcısının yer alacağı olımpıyatların jurı başkanlığını da evsahıbı ulke olması nedenıyle Turkıye den Prot. Dr. Atilla Askar yapacak. Jurı Başkan Yardımcılığını Prof.Or. Semih Koray ın yapacağı olımpıyata hazırlık çalışmalarını da 4 kışılık bır profesorler grubu yurutuyor Turk takımını olimpıyat lara hazırlayan ekıpte ODTU Matematik Bolumu oğretım uyelerı Prof.Dr Semih Koray, Prof.Dr. Albert Erkip, Prof.Dr. Okay Çelebl ve Prof.Dr. Alev Topuzoglu yer alıyor Olımpıyata az bır sure kala, Çelebı, Erkıp ve Koray Cumhurıyet Bılım Teknık'ın sorularını şoyle yanıtladılar Matematik Olımpıyatlan'nın duzenlen mesının amacı nedır? Semih Koray: Matematik olımpıyatının amacı dunyanın her yerınde matematığe yeteneklı gençlerın keşfedılıp onların matematığe yonlendırılmelerının sağlanması Farklı ulkelerdekı özellıkle lıseduzeyınde kı matematik programlannın karşılaştırıl ması tartışılması ulkelerın bırbırlerınden oğreneceklerı konularda bır ortam yaratılması ayrıca hepsı kendı ulkelerının en parlak ogrencılerı sayılabılırler Bu oğrencıler arasında dostane sıcak yarışma orta mı ıçınde bıraraya gelıp hem yarışmaları hem de kaynaşmaları ve ılerıye donuk dostluğun gelıştırılmesının sağlanması amaçlanıyor Matematik olimpıyatlarının gelişim sureclni ozetler mislnlz? Koray Ilk organızeeden Romanya ve ıl kınde 7 ulke katılmış Bu ılk başta o zamanlar Sovyetler Bırlığı ve Doğu Avrupa ıle sınırlı kalmış 1960 tan sonra Batı ulkelerı de katılmaya başlamış Sanıyorum ılk katı lan Batı ulkesı de Isveç Ve gıderek dunya çapında katılım 1970 lerden sonra artmaya başlamış Katılımın yogun bır şekıide artması ıse son donemlere rastlıyor örneğın 1979 da katılan ulke sayısı 21 taneydı Ama bu sene katılanlafin sayısı 72 Bundan 45 sene evvel de 50 dolayında ulke katılmış Tabıı bu katılımın artmasının en onemlı etkenlerınden bırı Sovyetler Bırlığı nın ve bazı eskı Doğu bloku ulkelerındekı bolunmeler ve yenı devletlerın ortaya çıkmasıylaoldu Bu yıl da 72 ulke katılıyor Olimpiyal organlzasyonu nasıl gerçekleştirlliyor? Koray Bu olımpıyatın en ılgınç özellıkle rınden bırısı de organızasyon olayı Bu ışı duzenleyen bır olimpıyat komıtesı ya da uluslararası bır kuruluş yok özellıkle 1979 a kadar bır komıte yok Şu anda bır olımpıyatın nerede duzenleneceğıne ılışkın yerı saptamakla gorevlendırılmış bır 'haberleşme burosu var Olımpıyatın genel geleneklerıne uyulması açısından hıç bır yetkısı yok ama evsahıbıne yardımcı olmak amacıyla tavsıyelerde bulunmak uzere oluşturulmuş Ilk defa 1979 da kurulmuş Uluslararası bır posta merkezı olarak organıze edılmış Olımpıyatın asıl duzenleyıcısı her ulkenın ozel temsılcılerınden olu şan jurı uyelerıydı Her şeye bu jurı karar verıyor Dolayısıyla daha ılerde olimpıyat duzenlemeye talıp ulkelerın bu taleplerının değerlendırılmesı ve kesınlık kazanması senede bır toplanan jurının kararıyla oluyor Bu bakımdan kendıne ozgu bır organı zasyonu var Albert Erkıp: Ulkenın olımpıyata katılmasını saglayan bırtakım kurumlar var örneğın Turkıye de bunu TUBİTAK organıze edıyor Bır başka ulkede ya bır unıversıte ya da Matematıkçıler Derneklerı olabılıyor Genellıkle takımların hazırlanmasını bu öğrencilerı hazırlama komıtesı uyelerı, Proi. Dr. Albert Erkıp, Prof. Dr. Semih Koray, Prol Dr Okay Çelebi kurumlar ustlenıyorlar Turklye bu olimpiyatlara 8 yıldan beri katılıyor Kısa bır katılım surecı olmasına karşın, evsahıpligi yapabilıyor. TUBİTAK bu önceliğl nasıl sagladı? Erklp : Aslında Turkıye bu olımpıyata 1987 de talıp oldu O zaman olimpıyat Kuba da yapılmıştı O sırada gayrıresml olarak talıp olduğumuzu ıletmıştik Aynı yıl Belçıka da bu ışı yapmak ıstedığını bıldırmıştı 1988'de de Avusturalya da bu olimpıyat yapıldı ve TUBİTAK o zaman resmen başvurusunu yaptı O zaman Yunanıstan ve Guney Kıbrıs buna engel olmaya çalıştılar Tam bu sırada da Belçıka bu organızasyonu duzenleyemeyeceğını bıldırınce 1993 Matematik Olımpıyatları'nın Turkıye deyapılması kararlaştırıldı Bu olimpiyatlara Yunanistan ve Güney Kıbrıs katılacaklar mı? Koray Bız kendılerını davet ettık ancak kendılerı bu olımpıyata katılamayacaklarını daha doğrusu katılmak ıstemedıklerını bıldırdıler Olımpıyata katılan ulkelerın bırbırlerını dıplomatık olarak tanımaları, bırbrrlerını meşru ulke olarak saymaları gerekmıyor Mesela Çın Halk Cumhuriyetı ıle Tayvan beraber katılıyorlar, Ermenıstan da Azerbaycan da katılıyor Herhangı bır sınırlama sozkonusu değıl Olımpıyatın amacı sıstemlerı yonetım bıçımlerı hukumetlerı arasındakı ılışkıler ne olursa olsun bu genç çocukların bıraraya gelmelerı Çunku bu ferdı temelde bır yarışma Bunun bır aniamda boigesei aniaşmaziıkların platformu hale gelmemesı ve olimpıyat organızasyonunun geleceğı açısından da bu halıyle kalması gerektığını duşunuyoruz Tabıı bızım arzumuz KKTC ıle Guney Kıbrıs ın da bırlıkte katılmasıydı Bunu da bır mesaı olarak ıletıyoruz Bu bır takım yarışması değıl (erdı bır yarışma Olimpıyatta yanşma nasıl olacak? Erkip. Oğrencılere oncelıkle 1 er gunluk bır sınav uygulanıyor 1819 temmuz gunlerınde 4 5saatlıksınavlaragırıyorlar Her seansta oğrencılere 3'er soru yoneltılıyor Ilk gun 3 soru ıkıncı gun de 3 soru yoneltılecek Öğrencılerın o sure ıçınde soruları çozmelerı beklenıyor Geleneklere ve kurallara göre olımpıyata katılan ulkeler, Nısan ve Mayıs aylarında önerı problemler yolladılar Her ulkenın 6 tane soru yollama hakkı bulunuyor Bızım de problem çozme komıtesı, kı bu kuçuk ve gızlı çalışan bır komıtedır, bu sayıyı makul bır sayıya ındırdı Şu ana kadar bıze 110 tane soru geldı Bunlar arasında elemeler yaptık Bız ılk ış olarak bılınen daha oncekı yarışmalarda kullanılmış olan problemlerı, çok kolay soruları eleyerek, daha makul bır sayıya ındırdık Makul olan sayıdaşu Jurı toplandığı zaman bu yarışmada kullanılacak 6 problemı belırlemek zorunda Tabıı )urıye gelen butun soruları verırsenız 2 gunde bunların arasından seçme yapması çok zordur Onun ıçın de 30 kadar problem vereceğız )urıye, onlar eleyecek Jurı bu 6 soruyu yarışma oncesınde 2 5 gun ıçınde belırleyecek Belırlerken de soruların ozgunluğu onemlı Çok kolay çok zor olmamalı daha once kullanılmamış olmamalı Konulara dağılımı eşıt olması gerekıyor Koray: Buradakı kolayzor kavramını olimpıyat kapsamı ıçınde değerlendlrmek gerekıyor Kolay deyınce oyle herkesın çözeceğı problemler anlaşılmasın örneğın krıter olarak bıze problemler geldı Bız problem çozme komıtesı olarak kabaca, yarım saat 1 saat ıçınde çozebıldığımız problemlerı kolay dıye elıyoruz Duşunun kı bu komıtede yer alan ınsanların da hepsı 3298