Katalog

GERİYE BAKIŞ ğı alan çamaşır ve bulaşıkların yıkanması ve ev temızlığıdır Kırlı bır yuzeyın temızlenmesı çok basıt gıbı gorunurse de aslında temızleme ışlemı oldukça karmaşık fızıkselkımyasal reaksıyonlardan meydana gelır önce temızlenecek yuzey deterjan katılmış yıkama suyu ıle ıslandığında deterjanlı su lıfler arasına gı rer Deterjan suyun yuzey gerılımını azaltarak başka bır deyışle su molekullerı arasındakı kımyasal çekımı yıkanacak maddenın molekullerıne yonelterek suyun yuzeye glrme yeteneğını artırır Bundan sonra su ıle yıkanacak yuzey ve su ıle kır arasındakı bolgeye bır deterjan tabakası yerleşır Ardından temızlenecek yuzeyın kırler yıkama suyuna dağılır Bu aşamada suyun sıcak olması ve sureklı çalkalanması kırlerın dağılımını kolaylaştırır Deterjan ıçıne katılan ozel maddelerın yardımıyla yuzeyden ayrılmış olan kırlerın yenıden temızlenmış yuzeye yapışması engellenır Deterlandakı katkı maddelerı kır molekullerının çevresını ozel bır tabakayla sarıp bunları suda asıltı durumuna getırırler Katı yuzeylerdekı kırler genellıkle çok ınce bır katı ya da sıvı yağ katmanı ıle yuzeye bağlanmıştır Bu yuzeylerın temızlenmesı ıçın bağlayıcı yağ katmanı ıle deterjan çozeltısının yer değıştırmesı yuzeye tutunan deterjanın da durulama suyu ıle gıderılmesı gerekır Yumurta. sut, kan gıbı proteınlı maddelerın gıderılmesı guçtur Soz konusu proteınlı maddeler lıflere sıkıca yapışır Ancak deterıanla bırlıkte katkı maddesı olarak proteınlerı parçalayan proteolıtık enzımler kullanıldığında proteınlı maddeler suda çozunebılır Proteın parçalayıcı enzım ıçeren ilk deterıanlar 1967de ABDde Procter & Gamble fırmasınca uretılmıştır Bır deterıan, temızlık ışlevını yerıne getırebılmesı ıçın bazı kımyasal yapılan ıçermelıdır Deterjanın mulekullerı, suda çozunmeyen bır bolum ıle suda çozunen ıkıncı bır bolum bulunması gerekır Suda çozunmeyen bolum genellıkle katı yuzeye (ya da kumaş lıflerıne) ve kırlere suda çozunen bolum ıse su molekullerıne bağlanır DÜŞÜNBUL İlk renkli gazete elavesi İlk renkli gazete ılavesı, yuzyıl once, 19 Kasım 1893 pazar gunu dort bayfa olarak "New York World' gazetesl ıle bırlıkte verllmıştl llavede beş renkli olarak yarım sayfa boyunca basılmış ıkı çızgı resım vardı Bunlardan bırı Atlantık bahçelerınde bır cumartesı gecesı manzarası" dığerı de "11 ayınınde katedral' başlığını taşıyordu Gunumuzde okurların alıştığı bıçımde magazın yanı ağır basan pazar ılavelerı de bır Amerıkan buluşudur Yedı gazetede bırden 29 Mart 1914 gunu bu tur ılaveler verılmeye başlandı Bu gazeteler arasında "New York Tımes' ve "Phıladelphıa Publıc Ledger" de vardı Renkli ılavelerde, bazı unlu tabloların reproduksıyonları da yayımlanıyordu Bunlardan bır kısmı, New York'takı Metropolıtan Sanat Muze«ı'nde, Altman koleksıyonunda saklanmaktadır Ingıltere'de ilk renkli ılave Sunday Tımes Renkli Ekı" adıyla 4 Şubat 1862 gunu yayımlandı Yunan alfabesi: Birimlerin sembolü îtAlfa ARMAGANLI BULMACA Gazetede ilk fotoğraf "New York Daıly Graphıc' basın tarıhınde fotoğraf yayımlayan ilk gazete oldu Gazetenın yuz yırmı yıl once, 2 Aralık 1873 gunu basılan sayısında. New York takl "Steınway Hall' bınasının yarım tonlu sıyah beyaz bır fotoğrafı vardı Aradan altı yıl geçlıkten sonra basında ıkıncı fotoğraf "Daıly Graphıc"te çıktı (A Mart 1880) Bu, seçımlere katılan lıberal aday George Lambertın fotoğrafıydı Kendı fotoğraf servısını kuran ve foto muhabırlerı çalıştıran ilk gazete ıse Londra'da yayımlanan "Daıly lllustrated Mır ror'dur Yayın hayatına. 1904 yılının Şubat ayında başlayan bu gazete ayrıca dunyada ilk defa haber fotoğrafları veren ve yıne ilk defa bırıncı sayfasına fotoğraf basan yayım organı olarak tarıhe geçmıştır Ikı yuz otuz yıl once, 1763 te Londra da coğrafya oğrenımını kolaylaştırmak ıçın, bır harıtayı tahtadan kuçuk parçalara bolen John Spılsbury nın yaptığı harıta, aynı zamanda dunyanın ilk parçalı bulmacasıydı Parçaları doğru olarak bıraraya getırıldığınde Ingıltere ve Galler'ı gosteren bu harıtayı John Spılsbury 1767 yılında renkli olarak bastırttı Ûzgun baskısı halen Hannas koleksıyonunda yer alan bu ilk parçalı bulmacada (puzzle) her kent, ayrı bır parçayı oluşturuyordu Spılsbury, daha sonra 30 ayrı harıta daha çıkardı 1782 yılında Harrow School'da resım oğretmenı olunca bu ışı bıraktı Spılsbury nın tum bulmacaları harıtalardan oluşuyordu ama. ilk resımlı bulmacalar da aynı yuzyılın sonlarına doğru ortaya çıktı Beta Gamma Delta Epsilon Zela Eta Theta Iota Kappa Lambda My A B a A E E Z f H V r e P Y 6 6 I L K K A K M H Ny Ksi Omifâon Pi Rho Sigma Tau Ypsilon Phi Khi •Psi Omega N 0 V p n 0 T t P I <T T r Y V * X X ü Latın Alfabesının yaygın etkınlığı karşısında Yunan alfabesi de sesını bırımlerın sembolu olarak duyuruyor Örneğın hepımızın hâlâ ezbere hatırladığı Pı (7T) sayısı 3 14 değıl mıydı' Datrenın alanı Tr 2 , çevresı 2 7Trvs flk parçalı bulmaca vs örneğın dalga bırımı X (lambda) Si hepımızın aşına olduğu harfler Bu haftakı bulmacada Yunan harflerı nı Latın alfabesıyle yazıp her Latın harfının hangı rakama karşılık geldığını soracağız Bu tur bulmacaların klasık koşulu şımdı de geçerlı Her harf (09 arası) bır rakama karşılık gelıyor Soru PSUPI BETA PSİ + Pİ RHO rumuza Evrlm Kuramı ve Bağnazlık Bulmacayı doğru çozecek 20 oku kıtabı odul olarak verilecek Hazırlayan: ZZ Çözümler ve kazananlar Kaç kedi var? bulmacasının yanıtı: Kasabada 19 tekir kedi bulunu C. Erdem Imrak Istanbul, Ahmet Çakırlstanbul, Ferhan Şendal Istanbul, Hamide Kara Samsun, Beytiil Şlmşek, Ankara, ibrahlm CiğerciogullarıIstanbul, Yamaç Okur Balıkesır Hakan Keçeli Ankara, Ahmet Kıraba Izmir, Türker Yılmaz Mersın, Başak Çapar Balıkesır,Ezgi Demirbaş Ankara, Cengiz özdemlr Antalya, Orhan Utkan Istanbul Ercan Eryaşar Edirne, Şiikrü Savaş Kutahya, Tevfik Sunan Tavşanlı, Reyhan Çakır Istanbul, Tufan Açıkgöz Içel , Mustafa Tanırlzmır İlk deterjan seksen yıl once 1913te Belçıkalı kımyacı A Reyhler tarafından bulundu 0nun buluşundan sonra 1917de Almanyada Nekal adı altında ilk tıcarı detarjan satışı başladı 1920'lerın sonunda uzun alkol zıncırlerınden oluşan molekullerın sulfolanmasıyla uretılen deter|anlar yuzeye yayılmasını sağlayan sodyuın sulfat dışında hıçbır katkı maddesı eklenmeden pıyasaya sunuldu Daha sonra uzun alkılarıl sulfonat zincırlerı ıçeren molekuller uretıldı Ikıncı Dunya Savaşı sırasında deterjan uretımı hızlı bır artış gosterdı çunku deterjan, temızlenmesı gereken bınlerce askerı unıforma ıçın uygun bır arıtma maddesıydı Ayrıca deterjanın, sabunun hıç kopurmedığı tuzlu ve kıreçlı sularda da kullanılabılmesı onemlı bır ustunluktu Boylece deterjanlar gıderek bırçok yonuyle sabundan ustun olan ve sabun kullanımını yalnızca vucut temızlığıne ındırgeyen bır urun durumuna geldı Deterjanların gunumuzde en çok kullanıldı ilk deterjan 31515