Katalog

BİLGİSAYAR DÜNYASI yıldızı olduğunu ve bu ıkı yıldızın bırbırlerınden ortalama 400 000 km uzaklıkta, elıptık bır yorungede hareket ettıklerını ortaya çıkardı Çıftyıldtz yorungesı ıçın bu çozum yapılırken, yorungede Genel Rolatıvıte etkılerının onemlı bır rol oynadığı anlaşıldı Eınsteın ın Genel Rolatıvıte Kuramına gore kuramının kanıtlarından bırıydı, ancak Genel Rolatıvıteyı zayıf bır kutle çekımı durumunda, GuneşMerkur sıstemı ıçın kanıthyordu Sonradan gelıştırılen ve zayıf kutle çekımını durumunda, Eınsteın'ın teorısıyle aynı sonuçları veren ve aynı şekılde Newton teorısı ıle uyuşan başka teorıler de ortaya atıldı Bu teorılerın hıçbırı Ensteın'ın Genel Gorelılık Teorısı ndekı kavramsal ve metematık guzellığe sahıp değıldı, ama Merkur'un yorunge kayması, guneş tutulması sırasında guneşe yakın yıldızların yonlerındekı sapmalar ve 1960'larda radarla gelıştırılen Genel Gorelılık testlerıne bu alternatıf kuramlar da uyabılıyordu Taylor ve arkadaşları, 1978 yılında PSR 1913+16'da, yılda tam 4° lık bır yörunge eksenı kayması olçtuler Bu kayma her ıkı kutlenın yuksek, yıldızların bırbırıne yakın ve yorunge perıyodunun 8 saat gıbı kısa bır zaman olması sonucu bu kadar buyuk Boylece eskı testlerınden çok daha kuvvetlı kutle çekımı alanları ıçın Genel Rolatıvıte doğrulanmış oldu Alternatıf kutleçekımı kuramları PSR 1913+ 16'nın yorunge kaymasını açıklayabılmek ıçın çok zorlanıyorlar Usteltk PSR 1913+16 Eınsteın ın ongorduğu bır başka olgunun da doğadakı varlığını ılk kez dolaylı olarak kanıtlıyor Genel Rolatıvıteye gore, tıpkı değışen elektrık akımlarının elektromanyetık dalgalar yayması gıbı bırbırı etrafında dönen ıkı kutle de kutleçekımı dalgaları yayar Yanı bunların urettığı perıyodık olarak değışen bır kutleçekımı alanı dalgalar halınde uzaya yayılır Bu kutleçekımı dalgalarını dunyadakı aletlerle algılamak çok zor, henuz doğrudan bu dalgaları yakalamak mumkunolmadı PSR 1913+16, kutleçekımı dalgaları yaydıkça ıkılı sıstemın enerjisı azalıyor Ikılı sıstemın enerjısı azaldıkça, yorunge perıyodu kısalır, ıkı yıldız bırbırıne yaklaşır ve gıderek bırbırı etrafında daha hızlı hareket ederler Verılen bır yorunge ıçın, yorunge perıyodunun ne şekılde azalacağını Eınsteın'ın kutle çekımı dalgalarının yayımıyla ılgılı formulu belırlıyor Işte Taylor ve arkadaşları PSR 1913+ 16'nın yorunge perıyodunun tam da Eınsteın formulunun ongorduğu şekılde kısalagıttığını olçtuler Boylece kutle çekımı dalgalarının varlığını da dolaylı olarak kanıtladılar Yorungenın çozulmesınde, PSR 1913+16 nın pulsar donme perıyodunun zaman ıçınde gosterdığı değışmelerden çıkarak olçulen eksen kayması ve yorunge perıyodu değışımı bırlıkte kullanıldı Hulse ve Taylor'un pulsarı, en guncel matematık teorıyle, en duyarlı zamanlama gozlemının, bırlıktelığının ve astronomı gozlemlerınden en temel fızık yasalarına ışık tutmanın çok guzel ve çarpıcı bır orneğını verdı NOT Joe Taylor 1988 yılında Çeşme de yapılan Tımıng Neutron Stars Nötron Yıldızlarının Zamanlaması adlı bllımsel toplantı ıçın ulkemıze gelmlştt bu eylulde Kemer de yapılan Lıves of the Neutron Stars Notron Yıldızlarının Hayatları adlı toplantının da Sı lımsel Duzenleme Komıtesınde ıdl ama loplantıya gelemedı Dünya ile nasıl iletisim kurmalı? Bilgisayarınız aracılığıyla dünyadaki elektronik kataloglara, kaynakça bankalarına ulaşabilirsiniz. EARNBİTNET'le istediğiniz araştırmacılarla bilgi alışverişi yapabilirsiniz Serdar Aral* bulunurlar Bu ıletışım yazılı ve hatta çızımlı mesajlar ıçeren EMall dedığımız elektronik mektuplar sayesınde gerçekleşmektedır Guncellığını hıçbır zaman yıtırmeyen haberlerle dolu yuzlerce mesajı okuyup hıç tanımadığınız araştırıcılara ılgı ve bılgı alanınıza gıren konularda sorular sorup anında cevaplar eleştrıler ve yorumlar almak ıçın bır veya bırkaç haber ve tartışma grubuna elektronik uyelık talebınde bulunmanız yetıyor Mesela gene EARNBITNET ıletışım ağı uzerınde bulunan BIOSCIENCE ELEKTRONİK MESAJ GRUPLARI sayesınde bıyolojının çeşıtlı dallarında çalışan araştırıcılar bırbırlerıyle masaustu bılgısayarları ıle haberleşmektedırler Şayet İNTERNET USENET BITNET EARN, NETNORTH, HEANET ve JANET ağlarından bırıne ulaşma ımkânınız varsa "biosc fndaresbury.ac.uk " EMaıl adreslne ıngılızce bır mesaj gondererek ıstedığınız tartışma ve haber gruplarına uyelık talebınde bulunabıhrsınız Uyelık parasız olup yalnız telefon ıletışımını odemekle yukumlu kalacaksınız G * Proi. Dr., ODTÜ Fizik Bölümü TÜBtTAK Bllim Kurukı 0y«si unumuzde bılgısayarların burnunu sokmadığı alan hemen hemen yok gıbı Bılımsel araştırmalar da bunların nımetlerınden hakkına duşen payı almıştır Fakat bılgısayarın bır başka yetısı daha vardır Bır telefon hattı ve bır m o dem cıhazı ıle bılgısayara dunyayla ıletışım sağlama yetısı vermek yeterlıdır Bız araştırıcılar maalesef çok az yararlanırız bu olanaktan Bunun nedenlerı arasında teknolojının hızla gelışmesı, eğıtım ve bılgı yetersızlığı, soyut bılgısayar dılı ve ıletışım kavramlarını sayabılırız Bılgısayar ağları ıle ıletışımın ıçıne duştuğu en buyuk paradoks, kendının dunya ıle ıletışımde gun geçtıkçe daha vazgeçılmez halıne gelmesı, hem de dılının ve kavramlarının bır gıbı gorunmesı En azından bılgısayar aracılığı ıle bır mesaj gondermek ıstıyorsanız, kullanacağınız adres bıle garıp ışaretler ve kelımelerden oluşabılır, veya ulaşmak ıstedığınız ıletışım sıstemı BITNET İNTERNET, TELNET UNIX gıbı anlaşılmaz adlar taşıyabılır Nobel odullu fızıkçı Joshua Lederberg ın dedığı gıbı bılımdekı ılerlemenın kokenınde yatan asıl unsurun ıletışım olduğunu kabul edersek dılının zor olmasına rağmen bılgısayar ağları ıle ıletışımın sağladığı ımkânları yadsımak çaga ve modern bılım anlayışına ters duşecek bır anlayış olur Bılgısayarlar ıle kazanılan hız çok onemlıdır Herhangı bır araştırma konusunda bır bılgıye ne kadar çabuk ulaşırsak ondan ne kadar çok nasıbımızı alırsak, o kadar çabuk ve doğru bır şekılde bılımsel araştırmalardakı hedeflerımıze ulaşmış oluruz Dahası da var Bılgısayarların bılgıyı duzene koyma ve onu teorık olarak, sonsuz depolama yetılerı ve nerede olursanız olun, ıstedığınız zaman sıze bu bılgıyı gerı sunması onları cazıp bır ıletışım aracı halıne getıren unsurların başındagelır Bılgısayarların ıletışım ağlarında yennı alması sayesınde bugun bınlerce kılometre uzaklardakı kutuphanelerın elektronik kataloglarına ve kaynakça bankalarına ulaşmak mumkun oldu MEDLINE sıstemı buna ornek olarak verılebılır MEDLINE, mılyonlarca kaynakça ıçeren bır elektronik kataloglama sıstemı olup .çoktan, krıter seçme ve eleme olanakları sayesınde ıstedığınız konuda bugune dek çıkmış butun kaynakçaları ekranınıza getırır, DNA, proteın gıbı bıyolojık onlemlerı olan makromolekullerın depolandığı verı bankaları ıle bu molekullerı bılgı ve ışleme tâbı tutmaya yarayan hesap ve analızı yapabılecek superbılgısayar merkezlerıne anında bağlanmak ışten bıle değıldır Bilgisayarınız sayesınde ulaşabıleceğınız dığer bır ıletışım ağı da EARNBITNET'dır Bu ağ sayesınde dunyanın dort bır bucağındakı bılımsel araştırıcılar bırbirleriyle bılgı ve deneyım alışverışınde Bioscience'in grupları Bioscience'in çeşıtlı haber ve tartışma gruplarının adları ve ıçeriklerı şunlardır AGEING: Yaşlılık fızyolojısı uzerıne tartışma grubu AGROFORESTRY: zıraatormancılık araştırmaları tartışma grubu ARABIDOPSIS: Arabıdopsıs Genom Profesı haber grubu B1OCHROMOSOMES: PCR ve otomatık sekansajı insan Genom Projesınde kullananların tartışma grubu BIOFORUM: Çeşıtlı bıyolojı konularında tartışma grubu BIOLOGICALINFORMATIONTHEORYANDCHOWDERSOCIETY: Enformasyon teorısının bıyolojıye uygulamaları uzerıne tartışma grubu BIONAUTS: Bılgısayar ağlarını kullanırken karşılaşılan problemlerle ılgılı s o rucevapforumu BIONEVVS: Bıldırı ve ılanların yayımlandığı haber grubu BIOJOURNALS: Çeşıtlı bılım dergılerının "Içındekıler" bolumunun yayımlandığı haber grubu BIOMATRIX: bılgısayarların bıyolojık verı tabanlarının ışlemlerı ıle ılgılı uygulamaların tartışıldığı grup BIOSOFTWARE: Bıyolojı ıle ılgılı bılım dallarındakı bılgısayar yazılımlarının haber grubu CHROMOSOME22: 22 Kromozomun gen harıtalarını çıkartma ve sekansa)i çalışmaları ıle ılgılı haber grubu COMPUTATIONALBIOLOGY: Matematık ve Bılgısayar bılımlerının bıyolojıye uygulamaları ve ılgılı tartışma grubu EMBLDATABANK: EMBL verı bankası çalışanları ıle ıletışımın sağlandığı haber grubu EMPLOYMENT: Bıyolojı ıle ılgılı bılım dallarında ış aramabulma ılanlarının çıktığı haber grubu GDB: Genom verı bankasıçalışanlan ıle ıletışımın sağlandığı haber grubu GENBANKBB: Genbank verıbankası çalışanları ıle ıletışımın sağlandığı haber grubu HIVMOLECULARBIOLOGY: AIDS ve molekuler bıyolop tartışma grubu HUMANGENOMEPROGRAM: İnsan Genorn Projesı uzerıne tartışma grubu IMMONOLOGY: Immunolojı uzeıne tartışma grubu JOURNALNOTES: Profesyonel dergıcılık uzerıne tartışma grubu METHODSANDREAGENTS Laboratuvar malzemelerı ve teknıklerı uzerıne bılgılerın ve deneyımlerın tartışıldığı grup MOLECULAREVOLUTION: Molekuler Evrım araştırmaları tartışma grubu NEUROSCIENCE : Norobıyolojı araştırmaları tartışma grubu PLANTBIOLOGY: Bıtkı Bıyolojisı araştırmaları tartışma grubu POPULATIONBIOLOGY: Toplumlar Genetığı araştırmaları tartışma grubu PROTEINANALYSIS: Proteın araştırmaları tartışma grubu PROTEINCRYSTALLOGRAFPHY: Makromolekuler krıstallografı uzerıne tartışma grubu SCIENCERESOURCES: Bılımsel araştırmalara fınans sağlayan organızmalar ıçın haber grubu TROPICALBIOLOGY: Tropıkal Bıyolojı araştırmaları tartışma grubu VIROLOGY: Vırolojı araştrmaları tartışma grubu WOMENINBIOLOGY: Bayan bıyolojı araştırıcılarının sorunları uzerıne tartışma grubu Işte bu araştırma veya haber gruplarından bırı veya bırkaç sızı ılgılendırıyorsa şayet, bunların adlarını, adınızı ve soyadınızı, kendı EMaıl adresınızı ıçeren bır uyelık talebı mesajını yukarıda verılen BIOSCIENCE EMaıl adresıne gondermek yetıyor * Dr.,Lab. de Blochlmle Gon*tlque CNRS, URA 1335PARIS EMaıl "URA1335@ARTHUR CTI2 FR' 3465