Katalog

OBEL Uzun soluklu calısmalar 1992 No Hücrelerde yaşam Nobel Tıp ödülü'nü, kaslarımızın enerjilerini nereden ve nasıl aldıklarını açıklayan çalışma aldı. mond Fischer ve Edwin Krebs 1950'liyıilarda yaptıkları çalısmalarınödülünu 1992'dealdı. Amerikalı biyoklmyagerler Ed Tıp, fizik ve kimya Nobel ödülleri. 1970 öncesi yapılmış ve bir dizi yeni buluşa yol açmış çalışmalara veri te geçırılirse, ilk enzimin eylemsi; kaldığını gösterdl. Fosfat ekleme sü recine fosforllasyon ve bunu gerçek leştiren enzimlere protein kinazler adıverildi. Bu ilk çalışmaların ardından, diğeı bilim adamları başka protein kinaz ları ve'fosfatazların peşine düştü vf hücrelerin içinde benzer mekaniz malarla yönetilen çok sayıda ola^ buldu Bugün, Fischer ve Krebs, yaptıkla rı ilk çalışmanın bu kadar önemli ge lişmelere yol açmasını şaşkınlıkla karşıladıklarını belirtiyor Bilirr adamları, bugün, fosforilasyonun işlemesini sağlayan genel ilkeyi anlı yorlar. K aslarımız çalışacağı zaman enerjiyi nereden buluyor? Dinleneceği zaman, enerji tüketimini nasıl durduruyor? 1992 Nobel Tıp ödülü'nü bu soruların yanitını veren iki Amerikalı biyokimyager Edmond H. Fischer ve Edwin G. Krebs ka zandı İki bilim adamı, 1950lerde yaptıkları çalışmalarda, hücrelerin çok sayıda metabolik süreci düzenlemek için nasıl bir mekanizmadan yararlandıklarını ortaya çıkarmışlardı. İki Amerikalı bilim adamının bu öncü çalışması, "ters çevrilebilir protein losforilasyonu" mekanizmasının bulunmasının önünü açtı Böylece, hücrelerde yaşamın nasıl sürdüğü ve hücrelerin dokular ve organlarla nasıl işbirliği yaptıkları ortaya çıkarıldı. İki bilim adamının pratik hiçbir kullanım alanı olmayan keşfi, tıpta hastalıkların tedavisinde önemli aşamatar kaydedilmesini sağladı. birçok doğal işlevinin altında bu mekanizma yer alıyor. Mekanizmada bir aksama olursa, denge bozuluyor ve hastalık başgösteriyor. Bu tür aksamalar, yüksek tansiyon, alerjik tepkiler ve iltihaplanmalarla kendini gösteriyor. Bugün 74 yaşında olan Krebs ve 72 yaşındaki Flscher, 40 yıl sonra yine Seattle'daki VVashington Üniversitesl'nde çalışmalarını sürdürüyorlar. vücut adrenalin salgıladığı zaman kas hücrelerinin aniden nasıl enerji yüklendiğini bularak yaptı. Oiğer araştırmacılar, adrenalin hormonunun glikojenin parçalanmasına yol açtığını ve bunu enerji yönünden zengin bir şekere (glikoz) dönüştürdüğünü buldu. Fischer ve Krebs, bu iki molekülün, farklı biçimlerdeki aynı enzim olduklarını ortaya çıkardı Adrenalin, eylemsiz olan biçimin, etkin biçime dönüşmesini sağlıyordu. Bu, proteinlerin, yapılarının ters yönde değlştirllerek 2928 Fischer ve Krebs, llk önemli kestflerini, düzenlenebileceğini ortaya koyan ilk çalışma oldu. İki araştırmacı, bir fosfat molekülü ey lemsiz olan biçime bağlıysa, enzimin aniden etkin hale dönüştüğünü buldu. Ayrıca fosfat, bir başka enzim tarafından hareke Enzimler, öteki proteinler üzerindeki etkinlikleri (genelde, bir proteinı ikiye bölerler ya da iki proteinı birleştirirler), hedef proteinin biçiminc eldiven içindeki bir el gibi uymalarına bağlı olan protein molekülleridir Bu uyum tamsa, enzim çalışır. Bir enzimin biçimi, buna bir fosfat bağlanarak değiştirilebilir. Kaslarımız enerjiyi nereden alıyor? l0 CfjŞlmdl,j^ i* ^ Terleme, sperm üretme gibi vücudun I Dınlenmekte olan bir kası harekele goçırmok İçin. glıkoihalındeenerp verilmelidir. Ûlıkoz glıkoıune dönüşmıış olarak karaciğerde vb saklanır Qlikojenin daha sonragllkoza donuşlürülmesigerekıı Insan daha hızlı hareket etmoye baf lar ve bedendekl adrenalin mikiarı artar Ekslra ener)iye gerek kalmaz ve adrenalin azalır. Enzlnrier, proteinin ozelllklerlnl doğlştJrir. Bol enerjlll blrle?lm. EnergHt löranlng Hucrenln içinde binlerce protein vardır ve bunlann her bırinın işlevlerl ayrıdır Bazı protoinlor, adalelerın çalışması için enerjı verir Gl*o|en Adeleçalı^masıve adrenalin, karacığer hucresindekıenzimleri harekete geçırir Enzimler, katalizor gorevi yapar. Yanı kımyasal tepkiler üzerinde etklliolur. Enzim A harekete geçirilir ve bir losfat grubunu, Enzim B'ye gotınr Enzim B'de boylelikle harekete geçor. ...vegllikojeniglikoza dönü?türür;odakana kanşıpadelelereener)! verir Adrenalin miktarı azalınca.bukezyenl birEnzlmCharekete geçirihr, o da fosfat grubunu alır Gllkoz üretımi biter. Amerikalı blyokimyacıtar hücreler arasındakl proteinlerin blrblrterlyle isbirilğl yapmalarını sağlayan mekanizmayı keffetü.