Katalog

ARKIOLOJİ Yeni bir antik kent doğuyor: Metpopolis Arkeoloji'ye tutkun Beledlye Başkanı Ertan Ünver, ülkemizde pek örneği olmayan blr uygulama ile belediyeden ayırdığı fon ile başlattığı Metropolis kazısı, bugün büyük destekle sürdürülüyor. Yazı ve fotoğraflar: Nezih Başgelen yan bir uygulama da böylece gerçekleşir. Antik kentin tarıh içındekı yeri ve önemine gelince Yazılı kaynaklar ıçınde Metropolis'den ilk defa bahsedenler Avrupalı gezginler J. Spon ve G. VVheler'dır. 1675 yılında yöreye gelmışler ve bugün Torbalı llçesi'nin Yenıköy ve özbey köyleri arasında yer alan harabelerin, Metropolis Antik Kenti'ne ait olduğunu belirtmişlerdir. 19 yy'da ıse Izmir'li araştırmacı A. Fontrier, Metropolis'de yazıtlar ve topoğrafya konularında yaptığı araştırma s o nunda, Metropolis çevresındeki Çevlik ve Fetrek çaylarının antik ısimlerinı "Astraios" ve "Phyrıtes" olarak saptamış ve kent kalıntılarını da kısaca tanımlamışlardır Metropolis'in tarihi ve yazıtları hakkında ilk ayrıntı bilimsel çalışmayı ise Avusturyalı bilim adamı J. Keil 1. Dünya Savaşı'ndan önce gerçekleştirmiştir. 19721975 yılları arasında bugun kazılara da başkanlık yapan Prof Dr. Recep Meriç, Metropolis'de, sonuçları daha sonra Almanya'da yayımlanan sistematik bir yüzey araştırması yapmış, 1989 yılına gelindiğinde ıse Torbalı Belediyesı'nin oncüluğunde bilimsel kazılara başlanmıştır Metropolis "Ana Tanrıça Kenti" anlamına gelmekte "Metter Gallesia" isimli bu Ana Tanrıça'ya aıt kült mağarası ise Uyuzdere'de Gallesıon Dağı'nın eteklerinde bulunmaktadır. Burada yapılan kazılarda, ana tanrıça heykelcikleri, kabartmalı kaseler, kandiller, bilicılikte kullanılan aşık kemikleri ve adak eşyaları gün ışığına çıkarılmıştır. Metropolis'in ne zaman ve kımler tarafından kurulduğu konusunda yazılı antik belgelere rastlanmamakla beraber, Kentin M ö 3 yy da Seleukos Krallığı zamanında kurulduğu savını destekleyen arkeolojik buluntular elde edilmiştir Akropolis ve hemen altındaki yamaçta, ovaya doğru kat kat teraslar halinTeras/ar halinde blnalarla sütlenen antik Metropolia'e ait önemli blr yapı olan Stoa'ya alt yaniden ayağa kaldınlan sü de yapılmış bina ve anıtlartunlar. dan oluştuğu belirlenen zmir'e bağlı verimlı topraklarıyla tanınan bir ilçemiz.Torbalı. Torbalı yakınlarında bugune kadar pek az tanınmış, toprak altında uyuyan bir antik kent' Metropolis Çocukluğundan beri dünyaya ilgi duyrnuş arkeolojiye tutkun bir yönetici: Ertan Ünver. Göreve başladığı 1989 yılının yaz başında Belediye Meclısı nden çıkarttığı bir kararla Torbalı yakınlarındaki Metropolis kentinin bilimsel olarak kazılması içın kaynak ayrılmasını sağlar ve bu konuda yetkı alır. Ertan Ünver daha sonra Izmir D Eylül Ünıversitesi'nden Prof Recep Meriç'le temas eder ve onun kazılara başlamasını sağlar 1989'da başlayan bu yılda sürdürülen çalışmalarla helenistik döneme aıt ilginç ve önemli bir kent yavaş yavaş gunışığına çıkmaya başlar. Böylece de Türkiye'de bugune kadar pek örneği olma I Metropolis kazılarında ortaya çıkanlan hellenlttlk tlyatroya ait oturma sıraları ve mermer koltuk(proedrla) kentin, Geç Hellenistik Döneme ait önemli yapılan arasında tiyatro ve stoa bulunmaktadır. Yapılan kazıda Stoa tabanında ise çeşitli bronz heykellere ait çok sayıda el, ayak, elbise kıvrımları, saç ve sakal parçaları bulunmuştur. Kazılan bölümde ıki adet Dor düzeninde sütun ortaya çıkarılmış ve sütunlara ait tamburlar üst üste konularak ayağa kaldırılmıştır. Metropolis'de elde edilen buluntular ise son derece kaliteli ve özgün heykeltraşlık eserleridir. Bu açıdan Hellenistik dönemin sanat açısından önemli bir merkezi olduğu sanılmaktadır Medorer ve Metropolis kazısı Buradaki kazının yurütülmesinde de ilginç bir uygulama yapılmış Metropolis Antik Kenti'nln kazısını, bu amaca yönelik olarak kurulan Metropolis Dostlan Derneği (MEDODER) yürütmektedir T C. Kültür Bakanlıgı, Torbalı Bele diyesi, 9 Eylül Unıversitesi ve Philsa (Philip MorrisSabancı Sigara ve Tütüncülük Sanayi ve Ticaret A.Ş.) tarafından desteklenen MEDODER, Prof. Dr Recep Meriç başkanlığında sürdurulen kazının tüm mali sorumluluğunu üstlenmekte ve karşılamaktadır. Torbalı Belediyesi'nin kurduğu ve başlattığı MEDODER'in başkanlığını bugün ilçenin şirin Diş Hekimi Filiz Taşlıoğlu yapmaktadır. Metropolis Antik Kenti'nin gunışığına çıkarılmasına önemli bir rol ustleneıı MEDODER, bu kazının aksamadan yürüyebılmesı için Philsa ve Torbalı Belediyesi ile koordlneli bir çalışmayı gerçekleştirmekte. Bu güzel ve anlamlı projeyi başlatıp, yürütülmesine katkıda bulunan başta Sn. Bld. Başkanı Ertan Ünver ve kazıyı yürüten Prof. Dr. Recep Meriç olmak üzere herkesi gönülden kutlar, bu orneklerln ülkemizde çoğalmasını dileriz 29216