Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER Çekirgelerin A rieşesi kaçtı erlin'de Dahlem Müzesı, Londrada British ' Museum ve Denver Müzesi'nde (ABD) bulunan tarihi Hint resimlerinde tanrıların elçisi Harinaigames hin Brahman kadın Devananda'dan aldığı bir embriyoyu kraliçe Trisala'ya naklederken görülüyor Isa'dan 599 yıl öncesine dayanan bu etsanevi olayda embriyo nakli sonucunda kraliçe Trisala, Mahavira (buyuk kahraman) adı verilen bir erkek çocuk dünyaya getiriyor Acaba 2500 yıl önce gerçekten embriyo transferl yapıldı mı? Yapay döllenme uzmanı Dr. VlfoHgang Lampeter bu soruyu ilginç bula rak konuyu araştırdı. Her üç müzedeki resimler 15. yüzyıla ait Hint elyazması Jinacarıta / Kalpasutra'dan alınmışlardı Elyazmalarının metni, ilk olarak Isa'dan 2 yüzyıl sonra yazıya geçirilAlrika çekirgeleri dünyaya yayılıyor. Biyologmişti. Daha oncekı kuşaklaı lar çekirgelere karşı bltkisel kökenll yeni bir si boyunca bu söylence agız lah buldular dan ağıza dolaşarak ılelıl Ayrıca Azadiractin, çevre kirlenmesine yol mişti. Dr. Lampeter, bu süre açmıyor, güneş ışığında beş altı gün içinde pariçinde öykünun değişmiş çalanıyor Azadiractin hormon ya da sinir sisteolabileceğinı belırtiyor ama mi yoluyla böceklerde etki gösteriyor 15 yüzyıla ait elyazmasında Afrika çekirgeleri buturı dünyadaki tarım arailginç ayrıntılardan söz edilizileri için tehlike yaratıyorlar. (bdw 4/1990) yor. Orneğin 2500 yıl önceki Bir Tann ulağı, Kraliçe Trisala'ya Jaina dininin kurucusunun olayı anlatan bu metınde embriyo transferinin aynı ge embriyosunu geti lyor. belik ayında olan kadınlar arasında yapıldığınlandalı doktor Regnier de Graaf tarafından dan söz ediliyor. Dolayısıyla 2500 yıl önce Hintli keşledılmıştı doktorlar ancak hormonal yönden eşzamanlı (senkron) gebeler arasında embriyo transferiIndolog Prof. Adelheld Mette (Münster) soynin başarılı olacağını biliyorlardı lencelerde embriyo transferi olayının özellikle Amerikan BiMahabharata, Visnudharmottara veya Garbvurgulandığını, çünkü söylencelerın sahibi yografi EnhaUpanishad gibi Sanskrit metinlerlnde de olan Jaina dininin antiBrahman bir din olması stıtüsu uluslaembriyo transferine ilişkin ayrıntılı ve şaşırtıcı nedeniyle kurucuları Mahavira'nın Brahman rarası araştırma bilgiler yer alıyor Bunların kökeni Isa'dan 800 bir anne olan Devananda'dan değil de, kraliçe bölümü, Prof ile 600 yıl kadar geriye gidiyor. Sözkonusu meTrisala'dan dünyaya geldiğine inandıklarını tinlerde embriyonun gelişimi ayrıntılı olarak ansöylüyor. Dr. Fikret Baylatılıyor kut'a, üstün başMarburglu Indolog Prof. Wllhelm Rau, HintVisnudharmottara adlı metınde "Blrlnci ayda lilerin embriyoları gözlemek için yontulmuş arılarından dotohum bir yumru gonjnümündedlr."deniyor kristalden yaptıkları morcekleri kullandıklarını layı 1991 yılında "Üçüncü ayda kol ve bacaklar gellşir, dördünileri sürüyor. Bu mercekler nesnelerin görünaltın şeref macti ayda kemlkler ve deri ortaya çokar, beşincl tüsünü 20 defa büyütebiliyor. Bu, bir günlük dalyası (Comayda vücut tüyleri oluşur, altncı ayda embriyo embriyoyu görmek için yeterli bir büyütme gümemorative düşüneblllr, yedincl ayda duyuları gellşir, seklcu Ayrıca bu merceklerle morula ve blastula Medal of Honor) zincl ve dokuzuncu aylarda Ise büyümesl hızlaaşamaları da ayırt edilebilir Dr Lampeter araştırmasını derinleştirdiğinde Sanskrit memr." verllmesini katinlerinden Tandulaveyaliya'da daha ilginç bir GarbhaUpanishad adlı metınde ise daha ayrarlaştırdı. cümleye rastlıyor: " Kadının yoni'slnde (yurıntılı bilgiler var. Amerikan Bimurtalıklarında) 400.000 ile 900.000 arasında Dr Lampeter'in elindeki kaynaklann ve çeviyografi Enstitüsü madalya verilmesine gösyumurtavar ' rilerin dogruluğunu Indolojı (Hint Bilimi) uzterdiği gerekçede şunları belirti: "Sizin gibi manları da kabul ediyorlar Metinlerde yer alan Hintlilerin bu cümlesı gunümüzde embrıyokişilerin enerjileri, özverileri, yetenekleri ve yumru ve kesecik aşamalarının zamansal ve loji kitaplarında şöyle dile getırılıyor Insan yuamaçları, bütün bu nitelikler, bütün insanlık biçimsel tanımı modern embriyolojinin morula murta hücrelerlnln ön aşaması olan prlmordliçin daha iyi bir dünya yaratılmasına yöneve blastula aşamalarına denk duşüyor. al follküller kadının overlarlnde (yumurtalıklaliktir. Ayrıca bu madalya, madalya alanın Sorular. rında) dogumda hazır olarak yer alır. Bunların göze çarpan başarılarını, kişisel ve mesleki Dr Lampeter şimdi iki sorunun yanıtını arısayısı 400,000 ile 1 milyon arasında degişir." amaçları doğrultusunda mükemmel perforyor: Hintliler embriyo gelişimini hangi yöntemAradaki benzerlik gerçekten şaşırtıcı Herhalmansını tanıtmak nedeni ile özel olarak halerle izlediler? Ve embriyoları nereden buldude 2500 yıl önce Hintliler sanıldığından daha lar? Avrupa'da embriyo ilk defa 1672de Holzırlanmıştır." bılgılıydı (l.m.bdw) 2372 frika'nın göçmen çekirge sürüleri çiftçilerin korkulu rüyasıdır. Bu sürülerin geçtiği tarlalarda ürün tümüyle mahvolur, geriye kemirilmiş saplar ve kahverengi çekirge pisliğinden başka bir şey kalmaz Çiftçiler can düşmanları olan bu 78 santimlik böceklere karşı şimdilik yalnızca "kimyasal silahlarla" yani insektisitlerle savaşıyorlar. Ama yakın zamanda çiftçiler çekirgelere karşı yeni bir alternatife kavuşabilir Freiburglu biyologlar Hans Wilps ve Thomas Zöller tropik bölgelerde yetişen Hint Leylağı ağacının yemişlerinde bulurıan Azadiractin adında bir madde keşfertiler Azadiractin, böceklerı uçamaz duruma getiriyor ve erkek böcekleri kısırlaştırıyor Deney sonuçlarına göre çekirgeler için de aynı etki söz konusu Azadiractin'e maruz kalan çekirgeler uçamıyor, erkekler çiftleşemiyor Hans Wilps buldukları maddenin çekirgeleri öldürmediğini ancak onların ürünlere zarar vermesini engellediğini belirliyor. Ama bu duruma düşen çekirgeler doğal çevrede düşmanlarına kolayca yem oluyorlar 2500 yıl önce embriyo nakli mi? Eski Hint resimlerinden birinde, Kraliçe Trisala'ya embriyo nakli görülüyor. 2500 yıl önce Hintlilerin bilgileri, şaşkınlık yarattı. Doğumsal metabolik bozukluklar Dr. Zeynep Tümer Kopenhog oğumsal Metabolik Bozukluklan | Araştırma Derneği'nin 29 yıllık sempozyumu 1013 eylül 1991 tarihleri arasında Londra'da yapıldı. Gelecek yıl 30. yılını dolduracak olan sempozyumun amacı doğumsal metabolik hastalıklar üzerinde çalışan doktor, biyokimyacı, moleküler biyolog vb. uzmanların her yıl toplanarak bilgi alışverişinde bulunmaları, yeni gelişmeleri tartışmaları ve ortak çalışmaların güçlendirilmesi Dünyanın çeşitli ülkelerinden 300den fazla delegenin katıldığı sempozyumda 200e yakın poster segilendi Sempozyumda Türkiye'den Hacettepe Üniversitesi Çocuk Nörolojisi Metabolik Hastalıklar ve beslenme bölümü Nöroloji bölümünden iki grup 3 posterle katıldı. Sempozyumun iki ana konusunu mitokondrial metabolik hastalıklar ve X geçişli metabolik hastalıklar oluşturuyordu Hücrelerin enerji depoları olarak adlandırılan mitokondrialar üzerine yapılan araştırmalar, özellikle son 20 yılda yoğunlaştı. Hücrelerdeki DNA deposunun yalnızca hücre çekirdeği olmayıp, mitokondriaların kendi DNA'larının olduğunun ortaya çıkarılması ile, bu çalışmalar daha ilginç, bir boyut kazandı Çok kısa bir süre içinde mitokondrialarla ilintili pek çok hastalık bulundu. Sempozyumda bazı mitokondrıal hastalıklarla ılgilı yeni gelişmeler ile DNA ve biyokimyasal tanı yöntemleri tartışıldı. Tartışmalar Türkiye'de de metabolik hastalıkların tanısına yonelık yöntemlerin bir an önce yerleştirilmesi gerektiğini ortaya koydu. Toplantının ilginç konulartndan birini de cinsiyet belirlenmesi (sexdetermination) konusu oluşturuyordu. Y kromozomu üzerindeki cinsiyet belirleyici gen (SRY) çok kısa bir süre önce tanımlanmıştı (Bkz. Cumhuriyet Bilim ve Teknik, Sayı... Sayfa...) Olayın daha ilginç kısmı konuyu, geni bulamayan rakip grubun anlatmasıydı. (Geni bulan Oxford grubu ile bulamayan Cambrige grubu, Oxford ile Cambrige arasındaki "tarihi rekabeti'de simgeliyor bir anlamda. Oxford'lular Cambrige'den "öteki yer" (the other place) diye bahsediyorlar hep. Toplantının özet kitabında (abstract book) Hacettepe grupları ile, Çapa Üniversitesi Beslenme ve Metabolizma bölümü ile Kadındoğum bölümünden bir grubun 5 çalışması yeraldı. Üç gün süren bu toplantının bizim açımızdan en önemli yönü Türkiye'deki doktorların ve bilim adamlarının sınırlı maddi olanaklara rağmen başarılı ürünler sergilemeleriolsagerek. Baykut'un altın şeref madalyası