Katalog

SORUN YANITLAYALIM BİLİM YAYIN Gıdıklanma nedir? Aydın Karacasu'dan yazan okurumuz Lütfullah Çiloğlu'nun sorusu şoyle "Gıdıklanma olayı nedir, kişl kendisini neden gıdıklayamaz?" Okurumuzun sorusunu Marmara Unıversıtesı Tıp Fakultesı Psıkıyatrı Anabılım Dalı'ndan Prof.Dr. Esat Göklepe yanıtlıyor Gıdıklanma ınsanın duyarlı bazı bolgelerıne, koltukaltı, karın vs gıbı yapılan uyarılar sonucu ınsanın gulme ıhtıyacını hıssetmesı ve kendını gulmekten alıkoyamaması durumudur Uyaranların dızı olarak veya bırbırını ızleyen kuçuk uyaranlar olarak uygulanması daha etkılı olur Insanın kendını gıdıklayamaması uyaran verılırken karşısındakı ınsanın mımık ve davranışlarının uyarana eklenmemesı, bu şekılde uyarananın pekıştırılememesı ve etkısız kalmasıdır Ellerim neden titriyop? Okurumuz Demiralp Savaş, "21 yaşındayım, alkol ve sigara kullanmadığım halde ellerim dikkat çekecek kadar titriyor, bu sorunun nedenl ne olabilir, benl çok rahatsız eden bu durumdan kurtulmak için neler yapabilirim, nereye başvurabılırlm?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Marmara Unıversıtesı Tıp Fakultesı Psıkıyatrı Anabılım Dalı'ndan Prof. Dr. Esat Göktepe yanıthyor "El tıtremesınin bır çok nedenı vardır En sık rastlanan nedenı heyecan halı ve sıkıntıdır Insanın ruhsal sıkıntısının fızıksel bır belırtıye donuşmesı ve otonom sınır sıstemının sempatık bolumunun fazla çahşmasına bağlıdır Sıkıntının gıderılmesıyle tıtreme de azalır veya ortadan kalkar Beyınle ılgıll bır hastalık geçırmış olan kışılerde, aılesınde el tıtremesı olanlarda, yaşlılarda, parkınson hastalığı sebebıyle ve bazen de ruhsal hastahkların tedavısınde kullanılan ılaçların yan etkisı olarak el tıtremesı gorulur Her tıtremenın yukarıda belırtıldılğı gıbı, nedenı değışık olduğundan tedavısı de nedenlerıne gore yapılmaktadır Tıtremenız çok rahatsız edıcı ıse bır hekıme başvurunuz Kızılağaç ve kestane neden yaprak dökmüyor? Ankara dan yazan okurumuz Gürcan Şlmşek'ın sorusu şu "Son yıllarda Rize'de ormanlık alanlarda kar nedeniyle kırılan ve kopan ağaç mlktarında fazlasıyla bır artış gözledim. Bu bölgede yaygın orman ağacı fıirü kızılağaç ve kestane ağaçlarıdır. Son üç dört yıldır bu ağaç turleri sonbaharkış dlnlenme perlyoduna girmelerine rağmen yapraklarını tam anlamıyla dokmemektedlr: 1Zamanı geldigi hakle yapraklannı dökmemelerinın nedeni ne olabilir?, 21986 yılında meydana gelen radyasyon olayının bir etkisı var mıdır? 3Bölgede aşırı mıktarda amonyumsulfat gubresi kullanılmaktadır, bu durum serbest azot oluşumunu etkiler ml?" Okurumuzun ılk ıkı sorusunu istanbul Unıversıtesı Orman Fakultesı nden Orman Botanlğl Anablllm Dalı Baskanı Prof. Dr. Faik Yaltırık yanıthyor Doğu Karadenız Bolgesı nde doğal olarak gelışen kızılağaç ve kestane ağacı yapraklannı dokerler bazı yapraklar sarardıkları halde dokulmeyeblhr fakat bu genel olarak dökmediklerı anlamma gelmez öncehkle yaprak dokumunun nedenlerını açıklamak gerekır Sonbaharda yaprak sapının dıp tarafında bır ıkı tane canlı hucre çoğalmaya başlar bolunme sonucunda yaprak sapıyla bağlı olduğu surgun arasında fevkalede gevşek hucre zarları zayıf bır doku oluşur buna duşurucu tabaka denır Duşurucu tabakanın hucre zarları bır bıtkıde oluşan enzımle erır erıme sonucu hucreler bırbırınden kopar ve yapraklar da ruzgarta dokulur Bazı ağaçlarda bu enzım oluşmazsa yaprak kurusa bıle dokulmeyebılır Bazen erken çıçeklenen ağaçlarda erken dokulme gorulur, bu da erken enzım teşekkulu demektır Her dem yeşıl yapraklı ağaçlar bıle (çam ladın vb) yaprak doker Ormanlık alan larda gubre yoktur kendi kendllerini gubreleyebllmek için ağaçların yaprak dökmesı gerekir. Kızılağaç ve kestane ağaçlarında kar kırması da yoktur kar yukselerde ladın ormanlarında olur Sığ koklu oldukları ıçın ladınler devrılır kızılağaç ve kestane ıse fazla yukseğe çıkamaz Radyasyonun herhangı bır etkisı yoktur Okurumuzun uçuncu sorusunu da Istanbul Unıversıtesı Orman Fakultesı Toprak llml ve Ekolo|i Anabllim Dalı öğretim Üyesl Prof. Dr. Necmettln Çeper yanıtiıyor: Yaprak dokulmesının azotla bır ılışkısı yoktur toprağa aşırı derecede amonyumsulfat verılmesı serbest azot oluşumunu etkılemez" Türkiye'de Çocuk Sağlığı ve TüPk Çocuk Hekimleri N Çevik, O Oran, F Sanalioğlu, M. Yurdakök, A Büyükgebiz, T Kutluk; Türkiye Mıllı Pedıatrı Derneği Yayını 372 s. (büyük boy) Ankara, 1987, Yayın tarıhı çok yenı sayılmayabılecek olan bu kıtabın nıtelıklerınln bazıları zamanla kısıtlı değıl Hatta pek çok andaç ya da yıllık gıbı, hızla suzulen zamanın akışı ıçersınde bır "kalıcıiık noktası" oluşturmaya yonelık Tıp dallarının en koklulerınden birı olan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları alanında çalışmakta olan hekımlerın bır kutuğunun çıkarılmış olması (ozellıkle yaşamayanlardan eksıkler olmasına karşın) ımrendirıci bir durum Yedeksubay okulunda dahı andaç / yıllık çıkartıp adres kayıtları tutacak denlı bırbırıne duşkun ınsanların, bu denlı ayrıntılı meslekı kutuklerıne çok fazla rastlanmıyor Özellıkle de hekımler arasında Türkiye'de Çocuk Sağlığı ve Türk Çocuk Hekimleri kıtabı sadece kutukten ıbaret değıl Kıtap Çocuk Hakları Bıldırgesı yle açılıyor Turk Çocuk Hekımlığı nın tarıhı Turkıye de Çocuk Sağlığı Nufus ve Çocuk Sağlığı gibı başhklar yanısıra Sağlık Bakanlığı nda ve Bırleşmış Mılletler'dekı çocuk sağlığı orgutlerı tanıtıhyor Çocuk sağlığı ve hastalıkları eğıtımı ve hızmetı veren kuruluşların ve dergılerın lıstelerı hekımlerın bıyografılerı ve kentlere hastanelere, yetıştıklerı kurumlara gore dagılımları gerı kalan bolumlerın bazıları 1987 den sonrası ıle ılgılı eklemeler ve yenı bolumler ıçin, kıtabın daha çok kışıye ulaşması daha çok ( maddı manevı") katkı alması gerekıyor, sanırım Türkiye'de çocuk hekımlığının tarıhı ıle ılgılı bolumun ılgınçlığı yanısıra, hekımler ıçın bıldık sayılan bazı bılgılerın derlı toplu sunulduğunda çarpıcılaşmasına ornek oluşturan Türkiye'de Çocuk Sağlığı bolumune dikkat çekmek ısterım 1987'de (ve bugun de) geçerlı rakamların sunulduğu bölumde, çocuk sağhğında olumlu sayılabılecek gehşmeler ozellıkle vurgulanmış Temel ışlevı koruyuculuk" olarak bılınen çocuk hekımlığının (Turkıye'dekı) hedeflerını gostermesı açısından anlamlı olan bu bılgılerın, konunun uzmanı tarafından genel okuyucuya yonelık olarak çeşıtlı yayınlarla ırdelenmesı beklenır Yayımlayan ekıbın bulunduğu Hacettepe Çocuk Sağlığı Enstıtusu ıle yazışabılır Zamana karşı, anılar, fotoğraflar bır de böylesı kutukler dışında pek az şey var tutanabıleceğımiz (Y.Y) Biseksüelliğin tedavi şansı var mı? Ankara dan yazan bır okurumuz "Blseksüellik nedir, ne zaman ortaya çıkar, nedenleri nelerdır, tıbbi ya da psikolojlk tedavi şansı varsa ne kadardır?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Istanbul Tıp Fakultesı Iç Hastalıkları Anabılım Oalı Endokrınolojı ve Metabolızma Bılım Dalı ndan Prof. Dr. Faruk Alagöl yanıthyor Gerçek bıseksuellık (Hermafrodlt) nadır bır endokrın hastaJıktır Aynı bıreyde hem erkek hem dışı gonadın (kadında over yumurtalık erkekte testıs) bulunmasıdır Çeşıtlı bıçımlerıne rastlanabılır Bır tarafta testıs otekı taratta over vardır bazen ıkı tarafta da ıkı organın karışımı vardır buna ovotestıs denir uçuncu bır form da şudur bır tarafta ovotestıs dığer tarafta ya over ya testıs bulunur Hermafrodıtlerde kımlık farklılıklarına rastlanmaktadır Bellı bır yaşa kadar er kek olup sonra kadın cınsıyetı taşımak ısteyebılır Fakat bu psıkoloıık anlamda bır kımlık sorunu değıldır hastalığın doğasından kaynaklanmaktadır Kışının hem psıkoloıık hem endokrınolojık açıdan yakından ızlenmesı gerekır bellı bır yaşta seçtığı kımlık doğrultusunda uygun plas tık amelıyatlar ve hormonal tedavılerde hastalığın dogasından kaynaklanan kım lık sorununa da bır çozum getırılmış olur Yalancı hermafrodıtlerde ıse durum şudur Örnegın kışı kromozom yapısı olarak erkektır (46xy) testıs taşır fakat dış gorunuşu kadına aıttır, ya da kadın gonadı taşır kromozom yapısı xxtır fakat dış gorunuşu erkeğe aıttır bu da en dokrın bır bozukluktur, çok genış bır grup hastalık (bobrekustu bezı hastalıkları genetık hastalıklar vb ) sonucu ortaya çıkabılır, hormonal bir tedavi gerekır 23714 Adet öncesi gerginlik hali Okurumuz N. Uluaydın (35) son üç dört yıldır regl oncesl dönemlerde buyuk bir gerginlik yaşıyorum, eczacı bır arkadaşımın tavslyeslyle B6 vltamini ıçeren haplar kullandım, bır sonuç alamadım, bu durumun 30 yaşından sonra başlayan progesteron hormonu ekslkllğlnden kaynaklandığını oğrendlm, gerginlik bazen çok ileri boyutlara ulaşıyor, bu durumu rahat atlatabilmek ıçin neler yapabilirim?" dıye soruyor Okurumuzun sorusunu Istanbul Unıversıtesı Istanbul Tıp Fakultesı Endokrınolojı ve Metabolızma Bılım Dalı ndan Prof. Dr. Faruk Alagöl yanıthyor Anlattıklarınız âdet oncesı gerginlik sendromu denılen klınık tabloya uyuyor Bu durum ılerı yaşlarda, yumurtlama problemlerıne bağlı olarak daha ağır ola bılır Temelde hormonal bır sorundur yumurtlama duzenındekı bozulmayla yakından ılgıhdır Tedavi edılebıhr fakat once sut hormonu gıbı progesteron hormonu gıbı hormonal tetkıklerın yapılması gereklıdır"