Katalog

AMERİKA'DAN BAKIŞ KİMYA Hayvan hakları ve yaşama saygı İlaç ve kozmetik ürünleri için hayvan deneylerinde geri dönüş süreci Doçtlll C 'ıu c/oçlıı, Los Angeles Çöp = Enerji kaynağı 1 ton çöp 250 kg petrol ~ 500kwh ~ 30 ton sıcak su Oniı'i kıık'lı yı gerı kazanan fabrıkalar da çağa uyup ı ufus artıp doğal kaynaklar azaldıkevrım geçırdıler ve Çop Enerjı Santrallaça yaşamımızı surdurebılmek ıçın rı nadonustulpr ' yenı kaynakları alısık olmadığımız Gunumu7de Çop Ener|i Santralları en yerlerde anyoruz Çoplerı yakarak enerjı az dığer santrallar kadar temızdır ılerı uretmek de çopten bunalan kentler ıçı bır otomasyona sahıptır Buhar ya da çagdas bır cozumdur elektrık ıstemının yuksek olduğu gunduz Çopun bırloşımı her yerde çok (arklı ol saatlerınde tam yakma kapasıtesınde çaduğu ıçın herkese uygun bır bistem bullışan santrallar qece daha duşuk yukler mak zor ama ozgun çozumler Avrupa ve de çalışıyorlar bu çalışma bıçımının bır Amerıka da gıderek yaygınlaşıyor Avruhıdroelektrık santraldan ya da termık pa kentlerınde son yıllarda çopun ıçınde santraldan hıç farkı yok bulunan yanabılen maddelerın sureklı olarak arttığı gozlenmektedır Son yıllarÇop santralları yakıtlarındakı çok çesıtlı da çoplerın ısıl degerı 2200 kcal/kg a (bı maddelerden dolayı yakma sonunda zım Alşın lınyıtlerının ıkı katına) ulaşmış urettıklerı ağır metai oksıtlerı (Çu Zn Pb tır Çopun yakıt olarak kullanılması ıle gıbı) dıoksınler (PCDD) ve (uran (PCDF) uretılen enerjı elektrık buhar ya da bol gıbı maddeler nedenıyle çevre korumacıgesel ısıtma ıçın sıcak su olarak kullanıla lar taralından ozel olarak ızlenıyorlar Anbılıyor cak 80 lı yıllarda yapılan tum santrallarda bu zehırlı maddelerın çevreye atılmamaKent çoplermı yakıp elektrık ureten bır sı ıçın her tur onlemler alınıyor Avru fabrıkanın kesıtı şekılde gosterılmıştır Bır pa da çoğu kent ıçınde olan bu santralla ton çopten 500 kWh elektrık uretılen bu rın en sıkı hava ve bu kırlılıqı yenı ener|i bantrallarının guçlerı 530 MW standartlarına uyarak yıllardan ben çalışdolaylarındadır maları da bunun kanıtı Yuzyılın başında kentlerı çoplerden kurtarmak ıçın yakma akId geldığınde tek olçut çopun hacmını azaltma ve KKNTSH Vh TKHI.İKM.l KATI toprağa gommek ıçın AT1KLAKİ YAKMAK I Ç I N VAPILACAK Ü I Kk mıkropsuz bır artık eldc etmektı Daha sonraları çopler bır kaynak olarak Ay ı k l a n ı a gorulmeye baslandı YakCoplvıı ınıgnlana Tehllkvlı •ıddrl' ma artığı olan kul ve curuf ın!?dat malzemesı olaEv (.oj I f i ı n ı yMkmn TehlıkıMı ^ [ Ifrı rak kullanılmaya UvKuıı k H ^ n ı ı İ N « « | ı baslandı Bundan sonrakı y U k U ık ııılı.ı asamada ısı gerı kazanıHuhuı uıelııı mı gundeme geldı Dusuk vcrımlılık nedenı ıle on b \ ıı ı ı i « : ı I M 1 ı ı 1 e ı m» celerı beledıyelerııı pek /ı hı r 1 ı )•• I r ı ı I ut nrn ılgısını çekmeyen bu tek Atıktnr ıı>«nt mnl'ıBF'il y a |l l ı nık petrol pahalandıkca yenıden dıkkatı çekmeye k tglrar t >[ l nmft / ı i 1 pmı I | I t m n / ı ş I < mf başladı Çoplerı yakıp ısıIIH H ayvanları Haklarını Koruma Dernegl olarak Turkçeye çevirebılecegimız People lor the Ethical Treatment o< Animals (PETA) adlı kuruluşun uyelerini blrleştlren temel varsayım şudur Hayvanlar Insanlann malı değıldir bu nedenle Insanlar, hayvanları istedıklerl glbi avlama, oldurme, uzerlerinde araştırma yaptna hakkına sahip deglldir Hayvanlara acı verme, oldurme, dogal yaşam koşullarından koparma, bu nedenle temel ahlak kurallanna aykırıdır PETA uyelerının ısraılı VP orgutlu çahşmaları sayesınde bugun bıyomedıkal araştırmacılar ancak hırçok koşullar yenne getırıldıktpn sonra uygulanabılmektpdır Daha once genel anlam da hayvan haklarını koruma konusunda az çok bılgısı olan kışıler PETA uyplerının çabalan sayesınde bılınçlenmışler ve orgutlenıp suratle geniblpyprek kıtle ıletışımının onemlı bır kutıu su halıne gelınıslordır Kozmetik sanayı ıçın hayvanlar uzerınde yapılan araştırmalar azalmış ddha once hıç bır on todbıı alınmadan yapılan acı verıcı araştır rrıalar diıyı yok ederek koşullar yerıne getırıl dıkten sonra yapılınaktadır Hayvanlara acı vermomek ıçın araştırma yontpmlprınde bazı değışıklıkler yapmayı du bunmck bırçok bılım adamı ıçın anlamsız hır yuktur hayvdnlar K I çekmesın dıye para har camak onların hoşuna gıtmtv PETA yı sorum suzlukla ınsanların duygusal yonlerını somıır meklp suçlayan bıyolog ve tıp doktorları hayvanları uzerıno yapılan araştırmaların bı lımsel anlayışı gelıstıreri'k ınsan saglıgına da ha Ptkın yararlı bılgıler ortaya çıkaracagını belırtmektedır 7 Milyon Dolarlık Bütçe rıkalı 1981 yılındd yukarda vprılen temel felse fe uzerıne PETA dernegıııı kuı muslardır Bu fel selenın pn ılgınç yanı ydbdinı kutsal kabul etmusı vc ınsan yaşamıyla hayvan ydbamı ara sında bır dyııım cjormi'mesıdır Kendı goruble rını Alex Pacheco ve Ingrid Nevvkirk adlı ıkı Ame plhıc) adını vermışlerdır nrubuıı şımdı yarım mılyona yakın uypsı vdr dır ve yıllık bıılçosı / milyon doların uzerınde dır Du para uyplık aıdatliıından gelmektedır PFTA uyelerının çogunlugu ut ypmez hayvan dııısındpn yapılan kurk ve cekot gıympzlpr Bd/ılaıı sut VP sut urunlerı bal yumurta dahı yemezler Hayvanlar uzerınde testlerle gelıstı rılen kozmetıkler kullanmazlar üldukça faal bır egılım ve propaganda planlaması yaparak ul kunın ripgışık yorelerınde semınerler VP olu ruşlar duzenlerlpr Bu semıner ve oturuşların amacı hukumet gorevlık'rını kanunları daha dıkkatlı kullanmaya yonellmek daha da onemlibi lıalkın dıkkatını hayvanlara çektırılen acıya yonelterek onların bılınçlenmesını sağlamaktd dır Du amaçla ardblırma yapana belırlı labora tuvarlar onunde gosterıler yaparlar Çocuklar VL yetışkınler ıçın yayınlar yaparak ınsanların hayvdnlann kendı yaşamlarını doganın geretır dıgı bıçımde yaşamalan gerektıgı felsefesını yaymaya çalışırlar Etkılı bıçımde kullandıkları yontpmlorden bırı de unlu lılrn ve TV yıldızldiını kondı tarafldiına çekmelerıdır •'Yaşamı destekleyen ehk" (lıfe atfırmıng llk başarı 1084 te PETA Ppnsılvenya Unıversıtesı nde baş yardldnmalarıyU ılgılı hayvanlar uzerınde yapılan arastırmaların vıdeolarını ele geçırmış 2324 ve TV aracılığıyla butun dunyaya gostermıştır Araba kazalarında başından yaralanan ınsan ların durumldrını model alan bu araştırnid hay vanların araba kazdlarındakıne benzer bıçım de başlarından yaralanmaları ıçın onları dphbot verırı koşullara maruz bırdkıyordu Bu vıdeoların gorulmesı toplumda buyuk tepkı uyandırdı ve drdbtıtmanın yapılmasını fınanbe Pden Ulusal Dılımsel Arastırma Enstıtusu araş tırıcıları rpzalandırmak zorunda kaldı PETA araştırmalarda hayvan kullanılmasının gereksız olduğunu savunur Onlara gore hay van kullanma yerıne başka yontpmler aynı tur bılgılerı araştırmacılara verebılır PETAnın onerdığı yonlpmlerden bazıları şunlardır Klınık ve epıdermolo|ik çalışmalar organ kulturlerı bakterı kulturlerı kuanluın fdrmakolojısı matenidtıksel ve bılgısayar modellen ve genetık muhendiblık Tıp ogrpncılerıne hayvanlar kullana rak verılen dersler kadavralar kullanarak vıdeolar ve bılgı&ayarlar aratılıgıyla de verılebıhr Kozmetik endustrı PETA nın faalıyetlerındon en çok etkılenen araştırma alanı olmuştur PE TA nın sekrelerı Sue Brebner 1990 larda yenı bıı goz surmesı gelıştırmek ıçın hayvanlar uzerındp acı verıcı araştırma yapmayı kımse kabul etmemektedıt dıyor Yenı bır amelıyat yonte mı gelıştırmek ıçın hayvanları kesıp bıçmenın de ahlaka aykırı olduğunu bılmelıyi7 dıye sozuno devam Pdıyor Cast' VVestern Rpserve Unıversıty dc beyın cerrahı olan Dr Robert J White PETA nın du rumu abarttığını bazı araştırmaların hayvanlar kullanmadan yapılabıleceğını amd norulop gı bı bazı alanlardakı araştırmaların yapılabılmi'bi ıçın mutlaka hdyvdn kullanılması gerektıgını savunuyor Dr Whıte her kunuda bılgısayar modullerı kullanmanın olanaksız olduğunu bp hrttyor özellıkle kalp w beyın amelıyatlarıyla ılgılı leknıklerı tıp oğrencılerırıu ogretmpk hayvan laı uzprınde deneme amelıyallaıı yapılarak murnkunduı Dr Whıte a gore Kddavralar uzerınde çdlibirken ogıencının amelıydt esna sında kanı nabil durdurac.\a,ını kadavralar kul Unılarak oğretılemeyeoegını ılprı surer Joseph S Venable kendibi tıp doktoru olma birıa ragmen hayvanlara ışkenceyı kdbul ede meyeceğını btlırtır Ne var kı şu gerçegı de kabul etmek gerekır der Bugun yaşayan bır tok ınsan yaşamını hayvanlar uzerınde yapı lan arabtırmalardan elde edılen bılgılpre borç ludur' Ona gore Insan hayatını mı yokbd hayvan hayatını mı koruyacagımıza karar ver IIIL zamanı gelmıştır Hdyvanlar konusunda bu kadar ttuyarlılık gosteren PF TA uyelerı sokaklarda yatan evsız vatandablarının yaşam duzeylerıne aynı ılgıyı gostprıyorlar mı'? Bu konuda herhangı bır tar tısma henu7 açılmamış bulunuyor Buyuk bır olasılıkld bu sorunun cevabı hayır oldcaktır Nıçın'' sorubuna da yıne buyuk bır olasılıkld sokakta kalanların çogu bu yaşam bıçımını boçmısler ve kendı ısteklerıyle bu duzenı sur durtnektedırl"' Laboratuvarda olen hayvan kendı ıstemıv.!^ orada bulunmamaktadır Onun da kendı yd"nı bıçımını bpçme ozgurlugu ol malıdır cevabını vereceklerdır PFIA ıle ılgılı bu soru ve cevaplar Amerıka lının sosyal sorumluluguyla ılgılı ılgınç bır tdblü çızmektedır N ERJ I bANTRAL I 1) Boşaltma Idokme alanı 2) Çöp deposu , vınç 3) Beslenme tankerı 4) Yakma hucresı 5) Izgara 6) Yakma havası, sıs 7) Ek yakma havası 8) Atık uzaklaştmcı 9) Buhar kazanı 10)Elektrofıltre 11) Uçucu kul toplama 12) Baca gazı emıcısı 13) Baca 14) Turboıenarator (Elektrık uretıcı)