Katalog

BİTKİ BİLİM Tiipkiye'nin et yiyen bitkileni insanları yakalayıp yutan etcil bitkilere, sadece söylencelerde, film ve resimli romanlarda rastlanır. Buna karşılık , böcek vb. gibi diğer küçük hayvanlara meraklı bitkilerden ülkemizde de bulunur. Esat Koıkınaz K apan ya da tuzak ışlevı goren organlarıyla boceklerı ve dığer kuçuk hayvanları yakalayıp enzım ya da bakterıler yardımıyla parçalayarak sındırebılen bitkilere, etçıl bıtkıler denır Yeryuzunun azotça fakır toprakları uzerınde yetışen yaklaşık 400 etçıl bıtkı turu vardır Bu bıtkılerde azot eksıklığını dengeleyebılmek ıcın fotosentezle besın uretı mıne dayanan temel beslenmeye katkı nıtelığınde bocek yeme alışkanlığına dayalı etçıl beslenme bıçımı gelısmıştır Kımyasal bır parçalanma surecıyle avlarını sındırıp açıga çıkan azotlu bılesıklerı ve tu^lu dokularına alırlar Etçıl bıtkı turlerının buyuk bır bolumu Droseraceae tamılyasının gunesgulu (Drosera) ve sınekkapan (Dıonaea), Lentıbularıaceae famılyasının sutulumcugu (Utrıcularıa) ve yağotu (Pınguıcula) Ne penthaceae famılyasının ıbrıkotu (Nepenthes) ıle Sarracenıaceae famılyasının sarrasenya (Sartacenıa) cınslerınde toplanmıs durumdadır Genellıkle kuçuk boylu (çogu 30 sm den kısa), çokyıllık otsu bıtkılordır kımı Nepenthes ve Dro sera cınslerınde çalımsı yapıda turlere rastlanır Güneşgülü Bocekyıyen bocekkapan adlarıyla da anılan gunesgulu (Drosera), azot yonunden fakır bataklıklarda çayırlarda ve yuksek turbalıklarda yetışen 90 kadar turu kapsar Cınsın Drosera ıntermedıa turu, Türkiye florasının etçıl uyelerınden bırıdır ulkemızde benzer yetışme koşul Dıonaea muscıpula larında yaygın sayılabılecek bır dağılıma sahıptır Bıtkının, yuvarlak ya da oval bıçımdekı rozet yapraklarının uzerınde, parlak kırmızı bır başla sonlanan uzun saplı beztuylerı bulunur, bu tuyler, bal kokusunda guneste parlayan ve bocek lerı çeken bır sıvı salgılar Bocek yapra ğın uzerıne konduğunda bu yapıskan madde tarafından tutulur dokunmanın yarattığı uyartı sonucu, bır taraftan yaprağın ortası çukurlaşırken dığer taraftan komşu salgıtuylerı kıvrılarak boceğın vucudunu sarar, bırkaç saat ıçınde hayvan sındırılır, ardından yaprak eskı durumunu alır ve yenı avını beklemeye başlar beztuylerı bulunur Yaprağa konan ve yapışan bocek yaprağın kıvrılıp kapanmasıyla lyıce hapsedılır ve kısa zamanda sındırılır sındırme ışı bıttıkten sonra yaprak eskı durumunu alır ve yenı avının kendısıne dokunmasını bekler Sutulumcugu Sumıgferı adıyla da bılınen sutulumcu ğu (Utrıcularıa) tropıkal ve ılıman kuşakta çoğunlukla durgun gol sularında yetışır Cınsın Utrıcularıa vulgarıs turu, Turkıye'nın kımı gollerınde, ozellıkle orta Anadolu da Akşehlr ve Çavuşcu gollerınde yetışır Bıtkının, yeşıl renklı, ku çuk balon bıçımınde ozel yaprakları var dır, normal durumda baloncuklar şıs değıldır, su basıncına baglı olarak bıraz ıçerıye çokuk durumdadır Herhangı bır bocek, yaprağın agız kısmmdakı hassas tuylere dokunduğunda gerılıp şışerek balon bıçımını almaya başlar bu sırada ağızdan ıçerıye doğru bır su akımı oluşur ve akıma kapılan bocek balonun ıçıne suruklenır, yalnızca ıçerıye açılan ağız kısmmdakı kapak kapandığında dışarıya çıkamaz ve bırkaç saat ıçınde sındırılır, sonra yaprak tekrar eskı durumuna doner ve yenı bır boceğın tuylerıne dokunmasını bekler Nepenthes ampullana 21916 Yağotunun (Pınguıcula) tropıkal ve ılıman kuşağa dağılmıs 30'un uzerınde turu vardır, cınsın Pınguıcula vulgarıs turu, Turkıye'nın etçıl bıtkılerı arasında yer alır, ormanlık bölgelerde ve nemlı çayırlarda yetışır, Bıtkının kenarları yukarıya kıvrık dıp rozet yaprakları uzerınde, tıpkı guneşgulunde oldugu gıbı yapıskan bır sıvı salgılayan t Drossera capersis Pinguicula vulgarıs