Katalog

BİLİM DÜNYASINDAN HABERLER Böcek çok bilgin yok Herbilglne28blntür böcek düşüyor. Kalp hastalarına şeker C ornell Universıtesı'nden bıyolog Ouentln Wheel«r'a göre böcek dunyası büyük bir tehlikeyle karşı karşıya Böcek turleri büyük oranda yok olurken bu konuyla ılgılenecek böcek bılginlerı de gıderek azalıyor VVheeler, ortadan kalkan böcek turlerıne yönelık bır calışma yapılmaması durumunda salt böcek dunyasının değıl, aynı zamanda bıyoloji bılımının de buyuk kayıplara uğrayacağını belirtıyor VVheeler, böcek turlerıne yönelık bır inceleme yaptı Tahmınıne göre her böcek bilglnine 425 bılınen böcek turu duşuyor Bu sayı, her botanıkcıye duşen çıçek açan 97 tür bltkıyle ve memelı hayvanları ınceleyen her bılım adamının üstlendığl 7 memelı hayvan çeşıdıyle karşılaşiırılabılir 750 bın böcek turunün yaşadığı bılınıyor Ancak bırkaç yıl önce, VVashmgton'dakı Doğal Bilımler Ulusal Muzesı'nden Terry Erwın, Güney Amerıka'dakı yağmur ormanlarından topladığı böceklerı tanıtarakı bu sayının çok daha yüksek olacağını Öne surdu O sıralarda Erwln dunyada 10 mllyon böcek çeşıdı yaşadığını söylemıştı Şimdı ıse bu oranı 50 mılyona çıkardı, böylece her böcek bılgınıne 28345 tur düşecek Böcek dunyasının zengınlığı bılim adamlarını her zaman etkilemıştır VVheeler, desınatör Frances Fawcett'la çalışarak turlerın zengınlığını gösterecek bır resım ortaya çıkardı ve bunu "spesiscape" olarak adlandırdı K Halley ikiye mi bölündü? Yıldızın parlaklığı anlden 300 kez arttı... Blr asteroidle mi çarpıştı? H "Organlzmaların buyukluğu bakımından bıyolojı alanında ılk akla gelenler me melı hayvanlar ve ağaçlardır" diyor VVheeler "Ancak dikkatinızı turler uzerınde yoğunlaştırdığınızda, bıyolojik görünüm değışıyor" Resımdeki uçan hayvan bilınen çeşıtlerı sımgelıyor Ervvın'ın ortaya attığı göruş doğru ıse bu şekıl 1050 kere büyütulmelıdır VVheeler'ın amacı, pul koleksıyonu yapar gibı turleri saptayarak uzun ad lıstelerı oluşturmak değıl Onun tasarısı turler arasındakı tarıhsel bağı, başka blr deyışle genetık özelliklen ortaya çıkarmak VVheeler bu çalışma gerçekleştırılemdığı takdırde bıyolojıdekı her alt kategorının karşılaştırmah bır araştırmadan yoksun kalarak hıcbır zaman guvenılır bır tarıhsel bırıkıme ulaşmayacagını belirtıyor (a.h) alley kuyruKiu yıldızının parlaklığının anıden 300 kez artması gökbilımcılerı şaşkınlık ıçınde bıraktı Hlçblr kuramla açıklanamayan bu parlaklık 300 bin k.lometre boyunda bır toz bulutu oluşturdu Şu anda, akla en yatkın açıklama küçük bir asteroıdın kuyruklu yıldıza çarpmış olması Belkı de Halley'i ıkiye böldu Halley, Güneş'ın çevresındeki dönüsünü 76 yılda tamamlıyor En son şubat 1986'da Güneş'ın yakınından geçtı Halley, Güneş'ın ısısından uzaklaştıkça parlaklığı azaldı Geçen yıl, artık hıçbır gaz üretmıyordu ve çıplak çeklrdek dünyadakt en buyuk teleskoplarıyla bıle ancak zayıf bır ışık noktası olarak gözüküyordu 12 şubatta, Şılı'dekı Avrupa Güney Gözlemevı'nden Olıver Hainut ve Alain Smette, rutın ış olarak Halley kuyruklu yıldızını gözlemlerken, büyuk bır parlak lekeyle karşılastılar önce bunu, şans eserl gözlemledlkleri parlak bır nebula sandılar Fakat beş gece surdurdüklerı çalışmaların ardından, parlak lekenın Halley kuyruklu yıldızının yörüngesinde ılerlediğını belirledıler Fotoğraflar, 15 km çapında olan çekırdeğın, 300 bın kilometreden daha uzun bir toz bulutu oluşturduğunu ortaya koyuyor Buluttan yansıyan güneş ışığı, çekirdekten yansıyandan 300 kez daha parlak Gökbllimciler, bu gellşme sonrasında şaşkınlık içlnde kaldı Kuyruklu yıldıztar, Guneş'e yakın oldukları zaman gaz ve toz bırakırlar, çünkü Güneş'ın ısısı, çekirdegın ıçindekı buzu buhariaştırır Fakat Halley kuyruklu yıldızı, şu anda SatQrn ve Uranüs'un yorüngeterının arasında bulu nuyor Güneş ışığı, yüzeyıni ancak 200°C'a kadar ısıtabıllr Sheffıeld Unıversltesl'nden Davıd Hughes, bırçok olasılığı değerlendırdıkten sonra, akla en yatkın açıklamanın Halley'ın küçük bır kütleyle çarpışması olduğunu belirtlyor Bır çarpışma olasılığı çok kuçuk, fakat gözardı edılemez Halley'ın çekirdeğı, başlıca buz parçacıklarından oluşuyor Bu parçacıklar, küçük ve gevşek olduklarından, bır çarpışmanın şaşırtıcı bıçımde çok buyuk bır etkisi olabılır Hughes, 1 gram ağırlığındakı bır göktaşının, Halley'ın maddesinin 10 bın santımetre küpunü havaya uçurabileceğini hesapladı. Kuyruklu yıldızın çekirdeğı çok kırılgan olduğu ıçın çarpışmanın çok şıddetlı etklleri olabillr 1845'te, gökbılımcıler Bıela kuyruklu yıldızının ıkıye bölünduğunu gördüler Bazı araştırmacılar, Bıela'nın bır çarpışma sonucu ıkıye ayrıldığını duşunuyor Halley'dekı patlamanın şıddetı gözönune alındığında, çok kuçük olmakla bırlıkte ıkıye bölunmuş olma olasılığı var (m.a.n.a.) anın kalbe oksijen taşımadığı koşulda, kalp hücrelerındekı enerjı molekülleri bütünuyle parçalanır Bır kalp krızinin ya da kalp amelıyatının ardından, kan akışı normale dönse bıle lyıleşme yavaş seyreder Kalbın enerjı depolarını yenıden oluşturması ve görevını ekslkslz yerıne getırmeye başlaması 10 günlük bır sureyı gerektırır Sclentiflc Amerlcan dergısının aralık 1990 sayısında yayımlanan bır yazıda, Unıversıty of Mınnesota Hospıtal'dan kalpdamar cerrahı John E Focker'ın, lyıleşmenın bu kadar sureyı gerektırmesının nedenını bulduğu bıldırıhyor Kan kalpten çekılince, ATP adıyla bılınen (adenosın trıfosfat) temel hücresel enerjı molekülleri, yuksek duzeyde enerjı gerektıren bağlarını kopararak etkısız monofosfatlara ufalanır Bu parçacıklar daha da ufalanarak kalbın dışına bıle çıkabılır Focker köpeklere kalp amelıyatı sırasında ve sonrasında, basıt bır şeker olan rıbozu verdığınde, hayvanların ATP duzeylerının, yalnızca 24 saat ıçınde normale döndüğünü tespıt ettı Focker bunun nedenınin, hücrelerın nbozu doğrudan kullanabilmesı olduğunu belirtıyor 1988 yılında bu uygulamaya ılışkın bır patent almış Rlbozun ınsanlarda da ıse yarayacağına ılişkin verıler var West Vırgınıa Unıversıtesi'nde Pedıyatrık Kardıyolojı Bölum Başkanı olan Stanley Einzlg, geleneksel ılaç tedavısının etk.sını arttırmak ıçın çocuklara damardan rıboz vermış ve başarılı olmuş Rıbozun şeker hastalarında bile hıçbır toksık etkı yaratmadığı 1950*11 yıllarda kanıtlanmıştı Ancak Bırleşik Devletler'de, açık kalp amelıyatı geçıren (yıl/ort) 300 bın ve kalp krizı geçıren 500 bın hastanın tedavısınde rıboz kullanmak uzere Gıda ve ilaç Yönetımı'nın (FDA) onayını almak o kadar baslt bir şey değıl FDA yetkılısı Raymond J Lıpıcky'ye göre bu uygulamanın onaylanması ıçın ya ölüm oranını ya da hastalık oranını duşurduğunun kanıtlanması gerekıyor Bunun ıçın kalbin ınsan vücudundakı ışlevlerınin yepyenı bır bıçımde ölçulebılmesı gerek Focker'ın bu amaçla kurduğu şirketBiyoenerjı Şırketı ekokardlyogram verılerını ayrıntılarıyla yorumlayacak bir dizi bılgisayar programı gelıştırıyor (ga) Bir Karadenızli dudağının üst kısmını kalemle boydan boya çızmış Görenler sormuşlar "Hayrola bıyık yerıni nıçln kalemle çizdın?" Karadenizlı mağrur bır havayla' Bılırsınız, bılımsel makaleleri okurken önemlı şeylerın altı çızilır önemll şeyler Sonunda alıştı Blr yaşlı fare ile bir genç fare konuşuyorlarmış Yaşlı fare Çok uzun yıllarımı aldı, ama sonunda basardım Şu bıze bakan beyaz gömteklı, gözluklu adam sonunda alıştı . Ne zaman zıl çalsam yemek verıyor 2132