Katalog

l AFİ letropollere dönüşen kentler Bır otekı endışe konusu kentleşmenın tması Kentlor demografık buyumeden ıha hızlı buyuyorlar Aslında, "kenlleşe" dogru bır tanı değıl, çunku çoğunluk karşı karşıya bulunulan durum "gecemdulaşma" Dunyada su ulaşmayan konut sayısı >70 te 138 mılyonken, 1988 de 215 mılyoı ulaştı Sağlık koşullarına uygun olmaın konutların sayısı da 98 mılyondan 340 ılyona yukseldı 2025 te, 5 mılyar kışı 5 mılyarlık dunya nufusunun yarısından hdıtedecek Doğum kontrolu, demografık tehlıkeyı kuşkusuz azaltacaktır Bugune kadar uygulanan çesıtlı aıle planlaması programları, kım ne derse desın başarılı olmuştur Ancak, doğurganlığın azalmasının daha lyı yaşam koşulları, kışının geleceğını kendısının belırlemesını ve bazı geleneklere sırtını donmesını sağlayan bır eğıtımle koşut gıtmesı gerekıyor Bazı dınler doğum kontrolunu yasakhyor ve hatta doğurganlığı desteklıyor Demograflar, çok nufusu destekleyen geleneklerın aşılmasının zor olduğunu behrtıyor ve Afrıkalı bır polıtıkacının başından geçen bır olayı ornek verıyorlar Polıtıkacı, vatandaşlarını DÜNYADA NÜFUS DAÖILIMI YÜZÖLÇÜM NÜFUS ORT.ÖMÜR OÜNYA 133897 5234 63 AFRİKA 30318 646 51 8520 142 59 Kuzey Afrıka Batı Afrıka 6141 47 200 194 49 Doğu Afrıka 6353 6613 66 49 Orta Afrıka 2692 44 62 Guney Afrıka ASYA (SSCB harlç) 27595 3061 62 4541 129 64 Guneybatı Asya Guney Asya 6783 1166 57 GuneydoğuAsya 4492 445 61 67 Doğu Asya 11782 1321 OKYANUSYA 8507 26 72 438 LATİNAMERİKA 20543 66 67 2493 115 OrtaAmerıka Karaıbler 235 33 68 Tropık Guney Amerıka 242 65 14099 3710 48 70 llıman Guney Amerıka 275 75 KUZEY AMERIKA 19673 AVRUPA (SSCB hariç) 74 4870 499 84 Kuzey Avrupa 1628 75 157 993 Batı Avrupa 75 990 113 71 Ooğu Avrupa 74 Guney Avrupa 1316 145 SSCB 22402 289 69 Yandakı tabloda, yüzölçümü bin kilometre kare, nüfus milyon ktşi (1989 tahmtnı), ortalama ömür yıl olarak verilmiştir. Bölgelenn kapsadıklan ulkeler şunlardır: Kuzey Afrlka Cezayır Mısır Lıbya Fas Su dan Tunus Batı Atrika Fıldışı Sahıllerı Gambıya Gana Gıne Lıberya Malı Morıtanya Nıjer Ni|er ya Senegal Sıerra Leone logo Do0u Afrlka Burundı Komor Cıbutı Etyopya Kenya Madagaskar Malavı Maurıce Adası Mozambık Uganda Rvanda Seychel les Somalı Tan/anya Somolı Tan/anyfı Zambıya Zımbabve Orta Afrlka Angola Kamerun Orta Afrıka Cum Kongo Gabon Ekvator Gınesı Sao Tome Günsy Ahika. Guney Afrıka Botsvana Lesoto Namıbya Svazıland Gürmybatı Asya Turkıye S Arabıstan Bah reyn Kıbrıs B Arap Fmırlıklnrı Ga/a Irak Israıl Urdun Kuveyt Lubnan Umman Ka tar Surıye Kuzey Yemen Guney Yemen Oüney Âaya Afgantstan Bangladeş Butan Hındıstan Iran Maldıvler Nepal Pakıstan Srı Lanka Güneydo£u Asya Bırmanya Bruneı Kam boçya fcndonezya Laos Malezya Fılıpınler Sıngapur Tayland Vıetndm Doğu Asya Çın Kuzey Kore Guney Kore Hong Kong Japonya Makao Moğolıstan Tayvan Okyanusya Avustralya Fıjt Salomon Ad Yonı Kaledonya Yunı Zetanda Papua Yenı Gıne Samoa Orta Ameıika Kosta Rıka Guatemala Hon duras Meksıka Nıkaragua Panama Salva .Mllyonklşl ... ancak 3. Dün yanın gelirleri artmıyor DÜNYANIN EN KALABALIK 30 ÜLKESİ BUGÜN (1989 Tahmini) engln 'lası) kentlerde yaşayacak Yuzyıl once kasaba olan Lagos ve Casablanca, bun 5 ve 3 mılyon kışının yaşadığı kentler ksulluk kotu beslenme ve bulaşıcı hasıkları da beraberınde getınrken, kentsel lısmeye kirlilik, şiddet, cinsel yoldan tarılabllen hastalıkların yayılması ve Ipdamar hastalıkları eşlık edıyor 3S ın Afrıka dakı dramatık yayılışı yal•ca bır ornek On yıl ıçınde nufusu 5 lyonu geçen metropollerın sayısı 6O'ı çecek Oysa, 1950 de bu buyuklukte bır v kent vardı Demografının bu kentsel yanının avunrucu bır yonu de var Kentleşme doğurnlık oranını azaltıyor; bunun nedenı şkusuz aıle planlaması hızrıetlerının ha yaygın oluşu ve kentte bır çocuk yetırmenın malıyetının kırsal kesıme gore hayuksek oluşu Demografık evrımın ilk kurbanları çonlukla çocuklar Sağlık ve beslenme zeylcrındekı lyıleşme yavaşladı, Guney rıerıka ve Afrıka dakı bırçok ulkedeyse namen durdu Mılyonlarca çocuk fızıkI ve zıhınsel potansıyellerını hıçbır zaın gerçekleştıremeyeceklerı koşullarda yuyorlar Okula gıdemeyen okul çağın kı çocukların sayısı 300 mılyona ulaştı artış suruyor 19701985 arasında, dunda okumayazma bılmeyenlerın sayısı ? mılyondan 889 mılyona yukseldı 3orulduğu gıbı ıçınde yaşadığımız dunhıç de lyı durumda değıl Demografık yume bu sorunları çoğaltıyor hızlı nufus artışına karşı uyarmak ıçın 25 yılda nufusumuz ıkıye katlanacak dedığı zaman, halkın tezahuratı karşısında konuşmasını surdurememış Doğum kontrol yontemlerını herkesın uygulaması ıstenıyorsa ucuz (ya da bedava), guvenlı ve basıt olmaları gerekıyor Bunun ıçın yalnızca yonetıcılerın değıl, bıreylerın de daha az çocuğun daha sağlıklı, daha lyı koşullarda büyuyen oldurucu. hastalıklara karşı daha fazla korunan çocuklar demek olduğunu anlamaları gerekıyor Çin de ıktıdar, geleneklere duyarsız kalarak, baskıcı yontemlerle, yırmı yıl ıçınde kadın başına çocuk sayısını altıdan ıkıye duşurdu Afrıka'da da hukumetler yaklaşımlarını değıştırıyorlar 1976 da yonetıcılerın yalnızca uçte bırı ulkelerındekı doğurganhğın çok yuksek olduğunu duşunurken, bugun boyle duşunenlerın sayısı uçte ıkıye yukseldı Gıttıkçe artan sayıda ulke demografık buyumenın ulusal kaynaklarla sınırlandırılması gerektığını goruyor Bazıları, krız yaşamamak ıçın onlemlerını almaya başladı bıle Hındıstan, Endonezya Tayland Meksıka ve Zımbabve, az çocuklu ailelere ayrıcalıklar getlren guçlu demografık programlar uyguluyor Zengın ulkeler de yaşam duzeyı ve eğıtım lyıleştırıldığı zaman demografık patlamanın hızının kesılebıleceğını anladı Bır demograf "Artık yoksul insanlara sahip olmak gibi bir luksu taşıyamayız" dıyor Bununla bırlıkte, yoksulların sayıları artmaya devam edıy°r (SclenceetVieKa*ım1991) MİLYON ULKELER 1 Çın 1103,9 2 Hındıstan 835,0 3 SSCB 289,0 4 ABD 248,8 184,6 5 Endonezya 147,4 6 Brezılya 7 Japonya 123,2 115,3 8 Nıjerya 9 Bangladeş 114,7 10 Pakıstan 110,4 86,7 11 Mekslka 12 Vıetnam 66,8 13 Fılıpınler 64,9 14 F Almanya 61,5 15 Italya 57,6 16 B Brıtanya 57,3 17 Fransa 56,1 18 Tayland 55,6 19 Turkıye 55,4 20 Mısır 54,8 21 Iran 53,9 22 Etyopya 49,8 23 G Kore 43,1 40,8 24 Bırmanya 39,2 25 Ispanya 26 G Afrika 38,5 38,2 27 Polonya 34,9 28 Zaire 29 Arjantın 31,9 31,2 30 Kolombıya 4290,5 TOPLAM 5234 DUNYA 2020 YILINDA ULKELER MİLYON 1 Çın 1523 2 Hındıstan 1374 3 SSCB 355 4 ABD 294 287 5 Endonezya 6 Nıjerya 273 7 Pakıstan 242 8 Brezılya 233 9 Bangladeş 230 10 Meksıka 142 11 Japonya 131 12 Fillplnler 130 13 Iran 129 127 14 Etyopya 15 Vıetnam 121 16 Mısır 103 17 Turkıye 92 18 Zaıre 88 19 G Afrıka 83 20 Tayland 81 21 Tanzanya 75 22 Kenya 69 23 Bırmanya 68 24 Fransa 58 25 B Brıtanya 56 26 Italya 55 27 G Kore 54 28 Sudan 53 29 F Almanya 51 30 Irak 50 TOPLAM 6630 DUNYA 8330 dor KaratW«f. Hollanda Antillerı Bahamalar Barba dos Kuba Domınık Grenada Guadelup Haıtı Ja ınaıkd Mariınık Porto Rıko Domınık Cum Trınıte vp ıooago Troplk Guney Amerlka Bolıvya Brezılya Kolombı ya Ekvator Guyana Paraguay Peru, Surınarrı Vellıman Güney Amerlka Arıantın Şılı Uruguay Kuzey Amerlka Kan.ıdii ABD Kuzey Avrupa Danımarka Fınlandıya Irlanda Iz landa Norvüç B Brıtanya ISVB^ Batı Avrupa F Almanya Avusturya Belçıka ransa Luksemburg Hollanda lavıçre Do£u Avrupa. Doğu Almanya Bıılgarıstan Maca rıstan Polonya Romanya Çekoslavakya Oüney Avrupa Atnavutluk Ispanya Yunanıstan Italya Maila Portekız Yugoslavya BAZI ÜLKELERİN NÜFUS BÜYÜME ORANLARI Kenya Surıye Irak Maldıvler Zambıya Fıldışı K Tanzanya Zımbabve Samoa K Yemen Urdun Nıkaragua G Yemen Uganda S Arabıstan Rvanda Iran Togo Turkıye DUNYA 4,1 3,8 38 37 3,7 3,6 36 3,6 3,6 3,5 3,5 3,5 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 3,4 2,4 1.8 Hollanda Fransa Ispanya Fınlandıya Portekız Isvıçre Çekoslavakya Isveç Norveç B Brıtanya Belçıka Luksemburg Avusturya Yunanıstan Bulgarıstan D Almanya Italya Danımarka F Almanya Macarıstan 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3 0,2 0,2 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0 0 01 0,2 2489