Katalog

SORUN YANITLAYALIM BİLİM Y A Y I N Uzay arastırmaları ve ozon ABO'de Planetary Society tarafından 2 ayda bir yayımlanan Planetary Report dergisinde, ozon tabakasıyla ilgili bir sorunu tartışan yazılar çıktı. ( Planetary Society yayınının yazı kurulunda Carl Sagan, Louis Friedmann, Steven Spielberg sıncı, mısır tanesinin patlamasına yol açar ve herkesin bildiği çıkıntılıgirintili yüzeyll tane elde edilir. Bunu "volkan patlamasına" benzetmek de mümkündür. gibi ünlüler bulunuyor.) Dergınin Temmuz / Ağustos sayısında yayımlanan bir okuyucu mektubu ve ona verilen cevaplar bazı gerçekleri açıklayıcı nitelık tedir. Sözko nusu mektup ve derginin cevapları aşağıdadır: vasıtalarının propogandasını yapma ve bunun yan ısıra bir çevre sorunu ile ilgilenme amaçlı olabilir. Ancak katı roketlerin harekete geçirici maddeleri gerçekten ozon tabakasına zararlı parçacıklar taşır ve bazı durumlarda fırlatma alanına yakın yerlerde asit yağmuru gibi olaylar görülür. Amerikan Bilim Adamları Federasyonu tarafından yapılan son bir araştırmada "katı roket göndericilerinnin getirdiği Okuyucu mektubu: "Uzay araştırm alarında kl keşHlerin öneminl kavrayacak kadar aydın yapıda olanların kendi çevremizin karmaşıklığı ve hassasiyetl konusunda da duyarlı oldukları, ya da duyarlı olmaları gerektlğl görüşündeyim. Bu nedenle, bir uzay meklğlnin fırlatılışı sırasında çıkan ozonu yok edici maddelerln mlktarının bir klorofloro karbon üreten fabrikanın yıltık çıktısının bir kaç katı kadar olduğunu ögrendiğimde çok etkllendim. Sovyet araştırma ekibinin verdiği rakamlardan söz etmekteyim. Sovyet araçtırma ekibi bir uzay meklğinln 330 defa fırlatılışımn gezegenimlzin koruyucu ozon tabakasını tamamen yok etmeye yeterli olduğunu da açıklamıştır. BikJiğim kadarıyla bu açıklamayı yalanlar nltelikte bir açıklama da yapılmadı. Neden hiç kimse bir şey söylemiyor ? Uzay programı açısından bedel ne olursa olsun, roket tasarımının yeniden formülasyonu veya uzay programının tümden Iptall (umarım öyle olmaz) anlamına gelse de Planetary Society'nin bu konuya eğllmeslni bekliyorum..." Amerika kıtasının eski sakinleri patlamış mısır üretmenin çeşitli tekniklerini biliyordu. Sözgelimi bir çukur içindeki kumu ısıtmak ve gömülü mısır tanelerinin patlamasını beklemek gibi. Kızılderililer patlamış mısırı sadeçe yemiyorlardı. Kristof Kolomb'un yanında 'gidenlerin daha sonra yazdıklarına göre, Batı Hint Adalan'nda oturanlar patlamış mısırı boyunlarına süs olarak takıyorlardı. Azteklerin de dini törenlerde patlamış mısırdan kolye yapıp taktıkları biliniyor. çevresel tehlike abartılmamalıdır" sonucuna varılmıştır Roket gönderici maddeler, sanayinin çıkardığı klorofloro karbonların üzerine çok az miktarda ozonu yoke dici klor ekler. Ama yine de bir uzay mekiği fırlatılışı çevre kirletici bir olaydır ve böyle yüzlerce mekik fırlatma durumundan uzun yıllar uzakta olmamıza rağmen, roket gönderici maddelerin gelecekte çevreye ilişkin endişelere yol açacağı açıktır. Bu nedenle sorun acil bir sorun olmasa da, üzerinde durmamız gereken ve Planetary Society'nin güneş sistemi keşiflerinde göz önünde tuttuğu çevresel konulardan biridir." Louis Friedmann. Mekik inerken bağlantı niçin kesiliyor?' Bir okurumuz, uzay mekiğinin yere inişi sırasında yerle telsiz bağlantısının kesildiğıni okumuş. Bunun nedenini merak ediyor. Yanıt: Uzaydan gelen mekik yere inmeden 25 dakika kadar önce, yer istasyonu ile bütün telsiz bağlantıları "bloke" oluyor. Bu sırada mekik yeryüzünden henüz 90 km. uzaklıktadır ve atmosferin üst tabakalarına saatte 27 bin km hızla girmiştir. Bu sırada kuvvetli şok dalgaları oluşur ve mekiğin burun kısmındaki hava 10 000 derece sıcaklığa kadar ısınır. Bu süreç içinde hava molekülleri ionize olurlar elektrikle yüklenirler ve mekiğin çevresinde güçlü bir elektromanyetik bölge oluşur Bu tabaka bütün telsiz sinyallerini "yutar". Telsiz bağlantısının kesilmesi 13 dakika kadar sürer, bundan sonra yer istasyonu ile bağlantı yeniden kurulabilir. Bu arada mekik henüz yeryüzüne 55 km. uzaklıktadır ve hızı saatte 13 000 km'ye düşmüştür. Bu andan itibaren yere ininceye kadar telsiz bağlantısı bir daha kesilmez. Türk Nöro Psikiyatri Derneği'nın yayımladığı Nöro Psikiyatri Arşivi dergisi, "bilimsel gelişmelerde dünya çizgisini izlemeyi, bunun yanında yurdumuzdaki bilimsel çalışmaları, görüşleri yayımlamayı" hedefliyor. Oerginin teknik bakımdan yenilendiğini belirten yayıncılar, araştırmacılardan psikiyatri, nörolojı. psikoloji alanlarında yazılar beklediklerini duyuruyorlar. Dernek adına Engin Eker'in sahipliğini yaptığı, Olcay Yazıcı'nın Genel Yayın Yönetmenliğini üstlendiği derginin yazı kurulu Şahika Yüksel, A. Emre öge ve Zehra Karaburçak'tan oluşuyor. Üç ayda bir yayımlanan derginin son sayısında şu yazılar var Duygulanım Bozukluklarında Seretonerjik Disregülasyon, Kekemeliğin Yapısal Etmenleri, Hemifasiyal Spazm ve Yüz Felci Sonrası Sinkinezi Olgularında Elektrofizyolojık Gözlemler, Subakut Sklerozan Paransefalit, Juvenil Myoklonik Epilepsi, 140 Lomber Dis Herni Olgusunda Kesin Yatak Istirahati ile Tedavi, Inme Risk Faktörleri. KAYNAK = =5. Kaynak dergisi Ağustos sayısında, Orhan Ersen ile söyleşi, Klemens Teknolojisi, Değişken Hızlı Tahrik Sistemlerinde Asenkron Motor ve Hız Kontrol Ünitesi Seçimi, Elektrik Iç T^sislerı Yönetmeliğinde Değişiklik Onerileri, Sincap kafesli Asenkron Motorlarda Hız kontrolü, yazıları var. Telefon: Ist. 143 34 55 Derginin cevabı: "Sovyet araştırmacılarının o açıklamasında risk fazla vurgulanıyorsa da, katı maddeli roket fırlatıcıların yol açtığı çevresel tehlike bir gerçektir. Sovyet araştırmacıların açıklamasında roketin tüm egzoz gazlarının (ve çıkan klor ve metalik moleküllerin) stratosfere ulaştığı varsayılmıştır. Bu bir abartmadır. Sovyetler hemen hemen her zaman sıvı maddeyle harekete gecirilen roketler kullanıyor, bu nedenle açıklamaları kendi roket fırlatma 24014 Patlamış mısıpı kim buldu? Yemek kültürü tarihi ile ilgilenen araştırmacılar Isa'dan üç bin yıl kadar önceye gidiyorlar. Amerikan kızılderililerinin mısır tanelerinden patlamış mısır elde ettikleri belirtiliyor. lyi patlamış mısır, içindeki su yüzdesi yüksek mısır tanelerinden elde edilir (oran ortalama yüzde 14). Tanelerin ısıtılması sırasında, içlerindeki su ısınır ve su buharına dönüşür. Tanenin içindeki su buharının ba Üç sayıdır yayınlanan Termo Klima dergisi bu sektörle üniversite arasında işbirliğini savunuyor ve Genel Yayın Yönetmenliğini Dr. Sedat özkol yapıyor. Ağustos sayısında Ankara Atakule ve Alışveriş Merkezi Mekanik Tesisat Sistemleri, Uluslararası Bilimsel Teknik Toplantılar, Yapı'91 Ankara Fuarı ve diğer haberler yeralıyor. Telefon: (1)589 05 50