Katalog

YAŞAM HAFTANIN GÜNDEMİ O Elektriğin güvenli kullanımı Mustafa Taşyürek iş Sağlığı Uzmanı lektrık en önemlı enerjı kaynaklarından bırı Karanlıkları aydınlatmada, ev ve ışyerımızı ısıtma ve serınletmede, bırçok çeşıt makıneyı çalıştırabılmek ıçın motorların dondürulmesı gıbı yuzlerce şeyı yapmada ona bağımlıyız Elektrık yaptığı butun 1yı şeylere karşın tehlıkelı de olabılmekte, hatta ınsanları öldurebılmekte ABD'de yapılan araştırmalar, kusurlu elektrık tellerı veya teçhızatın her yıl yarım mılyondan fazla elektrıksel nedenlı yangın başlangıcına, buna bağlı mılyonlarca dolarlık malmulk hasarına ve çok sayıda ınsanın ölumune neden olduğunu gösterıyor Yıne bu ulkede her yıl yaklaşık 1100 kışı elektrık şoklarından öluyor Bazı ınsanlar 110 voltluk elektriğin şok tehlıkesı/rıskı yaratmadığını sanıyor Bu ınanış doğru değıl 42 volttan yukarısı daıma rısklıdır Elektrık akımı (bır tel veya dığer bazı ıletkenler aracılığıyla) en az dırençlı yolu tercıh ederek bır yerden başka bır yere taşınır/geçer Eğer vucudunuz bu yolu sağlarsa, bır elektrık şokuna maruz kalabılırsınız Bazı şeylerın ters gıtmesı durumunda örneğın ızolasyon yıpranıp bozulduğundayuksek gerılımlı akım taşıyan tele veya metale dokunduğunuzda (eğer toprakla veya topraklanmış bır şeyle temastaysanız) elektrık devresının bır parçası durumuna gelebılırsınız Dığer bır deyışle, akım toprağa gıtmek ıçın en kolay yolu arar, sızden geçerek de bunu bulur Bır kusurlu elektrık telı/kablosu veya teçhızatı kullanırken, belkı ılk defa kuçuk bır karıncalanmasarsıntı hıssedebılırsınız Fakat bu gelecek sefere sızı (yere) çarpabılır, hatta oldurebılır de Nıçın? Vucudunuzun farklı bölgelerınden ne kadar elektrık geçebıleceğıne karar verebılmek ıçın o andakı koşullara bakmak gerekır Çunku ellerımız (belkı) terlı, çorabınız ve ayakkabınız (belkı) nemlı ya da nemlı bır zemın uzerınde duruyor olabılırsınız Nemlılık vucudunuzdan daha fazla elektriğin geçmesıne yol açar Dığer onemlı bır faktor de akımın vucudunuzdan geçtığı yoldur Eğer akım aynı elın bır parmağından gırer dığer parmağından çıkarsa, en kötu olasılıkla parmağınız elektrık yanığına uğramıştır Fakat bır elınızden gırer, dığer elınızden çıkarsa veya bır elden gırer, bır ayaktan çıkarsa, akım göğusten geçecek ve çok cıddı sonuçlar yaratabılecektır Akımın küçuk bır mıktarı göğsünuzden geçerse, bu kalbınızı fıbrılasyona (kalbın hızlı veya zayıf çarpması) sokabılır Bu durum kalbın rıtmık temposunu bozar ve ya rtaöğretimde başarı oranı her yıl ortalama yüzde 50'dir. Bu rakam pek değişmez ve ders yılı sonunda butünlemeye kalan veya doğrudan geçen öğrencilerin sayısını gösterir. Yuzde 50, aslında korkutucu bir rakamdır ve bizce öğrencinin başarısızlığının, tembelliğinin değil, eğitim sisteminin her yıl sınıfta kaldığının bir belgesidir. Bir ortaeğitım sistemi, öğrencilerinin yansını butünlemeye bırakıyorsa, sıstemin amacının ne olduğu sorulur: öğrencileri oğrenmeye, eğitıme teşvik etmek ve yönlendirmek tni, yoksa öğrenimden soğutmak, nefret ettirmek mi? E Bugunkü kuralları, işleyişi, eğitim anlayışı ve öğrenciye bakışı ile sistemin belirgin Özelliğı öğrenciye düşman olmasıdır. Sistem, öğrencinin başarısızlığını yakalamaya, öğrencıyi sınıfta bırakmaya çalışmaktadır. öğrencinin genel eğılımı, dersten, öğrenimden, okuldan soğumak, kaçmaktır. Okul, öğrencilerin buyuk bir sevinçle koşarak gıttikleri bir yer değildir. Bir dersten, sözgelimi, 1, 4. 5 (veya 6) yazılı notu alan öğrencinin kaderi sınıfta kalmaktır. öğretmen, notların ortalamasmı alır ve karneye yazar. öğrencinin derse ilgisinin artması, yukselişi, ortalamayı yakalaması, önemli değildir. (1) ve (2) notlarınm eğitimde amacı nedir? (1) alan öğrencinin dönem sonunda 5 alıp geçebılmesi için 8 veya 9 alması gerekmektedır. Öğrenci için göz korkutucu bir hedef! Başarısızlığm derecesi mi önemli, öğrencinin başarısı mı? öğrencinin sınıfta kalmasını veya geçmesini bu derece eşit ve matematiksel bir orana bağlayan bır eğitim anlayışı olur mu? şamı devam ettıren pompa fonksiyonunu engeller Alınacak önlemler Bu nedenle önceden alınabılecek bırçok önlem vardır Şoku önlemek ıçın şu önlemlerı ızlemelısınız Blrlnclsl; herhangı bır elektrıklı teçhızatı onarmaya kalkışmayın Elektrık ışını bu konuda eğıtılmış ve deneyım kazanmış elektrıkçıye bırakın İklncisi; elektrıklı teçhızatı kullanmaya başlamadan önce ellerınızın ve ayaklarınızın kuru olduğundan emın olun Eğer nemlı veya ıslak bır zemınde çalışma zorunluluğu doğarsa, bır topraklama hatası akım kesıcı kullanın Eğer bu olanaksızsa, gıydığınız ayakkabının yalıtkan olduğundan emın olmalısınız veya kuru tahtalar ya da bır paspas uzerınde durmalısınız Üçüncüsü; çeşıtlı cıhazların veya lambaların enerjı kablolarının fışını prıze takmadan önce bu teçhızat veya lambayı kapatın, ızolasyonunda hasar olup olmadığını, kablonun dolaşarak duğumlenıp duğumlenmedığını gözden geçırın Kabloların duya/prıze veya el aletlerıne gırış yerlerınde yıpranma olup olmadığını kontrol ederek guvenlı bır şekılde bağlandığından emın olun Dördüncüsü; kullanırken kordonun (kablonun) korunmuş olduğundan emın olun Kabloyu karşıdan karşıya ana yollardan geçırmekten kaçının, olabıldığınce baş sevıyesınden daha yukarıdan geçırın Beşincisl; eğer kullanırken elektrıklı teçhızatın herhangı bır parçasında bır hata doğarsa, akımı kapatın ve hemen arızaya bıldırın Sonuç olarak, elektrık kazaları ve yangınları önlenebılır Elektriğin oluşturabıleceğı tehlıkelen öğrenın ve nsklerı kontrol altında tutabılmek ıçın gereklı olan guvenlık önlemlerını ızleyın Öğrencinin derse ilgisinin artmasını değerlendirmeyen onu teşvik etmeyen bir eğitim sistemi, yıl sonunda işte yuzde 50 oranla kendı başarısızlığını onaylar... Bugunlerde ortaeğitimde yeni yönelişlere gıdileceğını belirten Milli Eğitim Bakanı Saym Akyol, not sistemini de, öğrenciye bakışı da, bu yeni arayışların içinde görmelidir. • •* Gelecek cumartesiye buluşmak umuduyla, sağlıklı gunler dileriz... O K U R D A N BİZE tekrar kutup yıldızımız olabilecektir. Bu yözden Asımov'un yazısını okuyunca çok şaşırdım Acaba çevınde mı bır hata vardı yoksa Asimov bu durumu bılmıyor muydu (her bılım alanında çok rahatlıkla ve mükemmel kalem oynatabılen Asımov'un bunu bılemeyeceğıne ınanamıyorum) yoksa benım bu konuda bılgım yanlış mı dıye duşunurken en doğrusunun sıze yazıp gerçeğı oğrenmek olduğunu düşundüm Saygılarımla Asimov ve "Polaris" 16.6 1990'da yayımlanan sayınızda yer alan Isaac Asımov'un yazısında dıkkatımı çeken ve bana yanlış bılgı gıbı gelen bır konu vardı. Bu yazıda kutup yıldızının peryodık parlaklık deöısımlerı aosterdığınden soz ednmekte ıdı Fakat bır de aynca kutup yıldızının daıma aynı kutup yıldızımız olduğu ve bılmem ne kadar bın yıl geçsede yıne de kutup yıldtzımız olmaya devam edeceği ıfade edılıyordu Benım astronomı bılgım sooece bır genel kultür duzeyinde olmakla beraber »kuduğum bırçok cıddı kaynaktan öÇrendıijım kadarı ıle yerkürenın ektenı, perıyodu 25 000 yıl olan bır "presesyon" devınımı yapar, dolayıstyla yerkürenın kutup yıldızı da süreklı olarak değışır Dığer bır devışle bugön kutup yıldızımız olan Polaris ancak 25.000 yıl sonra Dr. ibrahim Azazlı Cumhuriyet BilimTeknlk • Sahıbl Cumhurıyet Matbaacılık ve Gazetecılık Turk Anonım Şırketı adına Nadlr Nadl • Genel Yayın Muduru Hasan Cemal • Muessese Muduru Emine Uşaklıgil • Yazı işlerı Muduru Okay Gönensln • Yayın Yönetmem Orhan Bursalı • Grafık Yönetmen Tules Hasdemir •