Katalog

M Ü Z İ K VE BİLGİSAYAR Müzikal bilgisayarların en görkemlisi "Yarının kayıt stüdyosu" adı verilen Synclavier, dünyaca ünlü şarkıcıların onsuz yapamadıkları, teknolojinin en son ürünü. Çeviri: Ismail Kılınç ıchael Jackson, Stevıe VVonder Stıng John Mac Laughlın onsuz plak kaydetmıyorlar George Lucas Steven Spıelberg ya da Rıdley Scott fılm muzıklerı ıçın onsuz yapamıyorlar Amerıkan fırması New England Dıgıtal tarafından yaratılan Synclavier Dıgıtal Audıo System çağdaş kayıt studyolarının yıldızı Ses ışlemınde uzmanlaşmış bu bılgısayar, muzlk uretimi alanında teknolojının en ust noktasında Fıyatı yukseklerdeyse de Synclavıer yarının kayıt studyosudur ve "herşey sayısal" dunyasını haber vermektedır Michael Jackson'un yenı plağının kayıt seansını duşunun Studyoda, şarkıcı kulağında kulaklıklar ve mıkrofonun önunde şarkı soylemeye hazır Camın öte yanında, yapımcı Ouıncy Jones'un dıkkatlı bakışları altında "Synclavier programcısı" komut klavyesı uzerınde bulunan sayısız kırmızı duğmelerden bazılarına basar ve şarkıya eşlık edecek ılk akordlar ses vermeye başlar Sıstemın optık dıskıne daha once stoklanan seslerden hareketle, 200 pıstlı çoklu ayrımcı gerçek zamanda muzığı çalar Zamanı gelınce, Mıchael Jackson şarkı soylemeye başlar Sesı hemen sayısallaştırılır ve dıske kaydedılır Kayıt lyı gorunmektedır Yapımcı ne duşunur? "Hemen hemen çok guzel" der Ouıncy Jones "Ama son tekradan önce blraz hızlandı. Blrşey yapabılır mısın?" der Programcı "Benim ıçın sorun yok. Ikl daklkada hallederlm" dıye yanıt verır Synclavier uzerınde bırkaç el hareketıyle, tum kayıt kulaklıklara tekrar gıder Ouıncy Jones'un gozlerı ışıldar ve başparmağını kaldırarak Michael'a ışaret eder M Üç parça Bılışımsel araştırmalar konusunda epeyce ılerde olan Amerıkan unıversıtesı Dartmouth CollegeHanoverun (Basıc dılı burada yaratıldı) ıkı araştırmacısı olan Sydney Alonso ve Cameron Jones tarafından 1976 yılında kurulan New England Dıgıtal fırması guç, sağlamlık, (bırleşınler guçlu şoklara ve ıklım koşullarına dayanıklı Amerıkan askerı kurallarına gore yapılmıştır) erışılmeyen muzık nıtelığı, muzısyen ıçın buyuk kullanma kolaylığı ve çağdaş kayıt studyolarının teknık ortamıyla tumuyle butunleşen olağanustu bır muzık bılgısayarı tasarladılar Bugun 30 kadar muhendıs ve programcı N E D'de sureklı olarak "Synclavier Digıtal Audıo System" adı verilen aygıt uzerınde yenılıkler ıçın çalışıyorlar Synclavier, tumuyle moduller bır bılgisayardır Ryatı 50 00080 000 $ arasındadır Istenen seçıme göre Bu da herkesın harcı değıl Sadece buyuk kayıt stüdyoları sahıplerı ya da zengın şarkıcılar tarafından satın alınabilir ve amortl edilebılir Bugün N E.D'ın ABD'de yerlestırdığı 350, Ingıltere'de 30, Almanya'da 15 ve Fransa'da 6 sıstemı var Synclavier uç parçadan oluşmakta, muzık klavyesı, bır bılgısayar termınalı ve merkezı bırımı, çevre bırımlerını ve dığer muzıkal modullerı ıçeren ve tekerlekler uzerınde bır tur zırhlı bır dolap olan "rack" Klavye'de duyarlı 76 pıyano tuşunun ustunde ıkı sıradan oluşan elektroışıklı dıyod ekranı, sayısal değerlerı değıştırmeye yarayan potansıyometre ve bır kayıt sırasında muzısyen ıçın onemlı ışlevlere hemen erışımı sağlayan 32'lık 5 gruptan oluşan uç durumlu (yanık, sonuk, yanıpsonen) kırmızı ışıklı 160 duğmesı olan komut tablosu vardır Muzısyen ıçın onemlı olan ışlevler, seslerın ve ayrımların kaydedılmesı ve stoklanması, yapısının değışmesı (tını, zarf), ses efektlerının yaratılması (tıtreşım, sure, tekrar, koro efektı vbg) ve gerçek zamanda ayrımcı denetımı, bu sayısal teyp kımı kez bır vıdeoyla eşzamanlı çalışarak kayıt sırasında programcının en onemlı aygıtı olur Synclavıer'nın "rack"ı çoğu kez studyodan ayrı bır yere konur 15 metreye kadar ulaşan kablolar klavyeye, bılgtsayar termınalıne, fore'ye ve programcının elı altında olması gereken dısket okuyucularına rack'ı bağlar Rack bılgısayar kısmıdır ve gtrışçıkış kapılarıyla merkezı bır bırım gerekırse sadece yazan sayısal optık dısk bırımı ve kopye ıçın dısk ya da dısketlerı ıçerır Merkezı bırımın açık yapısı var olan genışleme yerlerıne değışık kartlar takmayı, (ses yaratıcı bıleşenler) değışık çevre bırımlerı ıçın arabırım modullerı takmayı, ses efektı ıçın özel kartlar takmayı sağlar Boylece sıstemın guncelleşmesı kışı tarafından kolaylıkla yapılır Merkezı bırımın yenı uır ışlemcısıyle eskı kartı değıştırmek yeterlıdır Sıstem ozellıkle bunun ıçın tasarlanmıştır ve sureklı gelıştırılmektedır Rock'a eklenen dığer moduller sayısallaştırma bırımı ve çokseslı canlı bellektır Bu da ışıtsel çokseslı çıkışı (864), MIDI arabırımını ve senkrohızasyon modulunu ıçerır Synclavier tum benzeşim sıstem teknıklerını ıçerır, ekleyıcı sentez (harmonılerın surelı eklenmelenyle bır tını oluşması) FM sentezi ve yenıden sentez (sayısallaştırılmış gerçek bır sesın benzeşim sentez moduluyle yenıden uretımı) Bu alanda, 10 yıllık bır deneyımden sonra, Synclavier benzeşim sesın.n harmonık olarak en derın ve en zengın ses olduğu ortaya çıktı Bıraz alışkanlıkla bu ses hemen tanınır Örneğın M Jackson'un plaklarında ya da sınema salonlarının "THX" sıstemıyle seslendırılmesınde Sadece sentetızorlerın en mukemmelı söz konusu olsaydı, mucıze dıye bağırmaya gerek yoktu Her kısmında, mıksaj ışlemlerını Synclavier uç parçadan oluşmakta Muzlk klavyesı, blr bılgısayar termınalı ve merkezı bırımı, çevre bırımlerlnı ve dığer muzıkal modullermı ıçeren ve tekerlekler uzerınde bır tur zırhlı bır dolap olan "rack" butunleştırmenın otesınde, Synclavier bır kayıt studyosunda bulunabılecek en lyı aygıttır Örneklemesı en mukemmelı ve en guçlusudur, 7,5'dan 100 Khz'e kadar 16 bıt stereoluk ornekleme 96 KB'a kadar çokseslı bellek (merkezı bırımden bağımsız bellek) yanı 50 Khz'e kadar 17 dakıkalık mono kayıt ve bırçok duzeltme olanakları (ses'ın kopyalamakesmeekleme'yle değıştırılmesı, ters çevrılmesı, donguler) Böylece bır kuyruklu konser pıyanosunun, tellı çalgılar orkestrasının, baterının ya da kuşun seslerını uretebılırsınız Seslerı gerçeğınden bır kulağın ayırması çok zordur Gerçek bır ses uzerınde çalışabılır ve orıjınalı elde edilebılir Aynı şekılde, gerçek zamanda yarattığı 200 pıstle Synclavıer'dekı ayrım en çok gucu ve buyuk kullanım basıtlığını ıçerır Ses'lerın kendılerını değıl de muzıkçının yarattığı "muzıksel olguları" (çalınan notalar, sure, pedal tıtreşım etkılerı. tekrarlamalar vbg) kaydeden bır tur teyptır Sonra bunları olduğu gıbı yenıden çalar Synclavıer'nın merkezınde guçlu bır bılgısayar bulunur Canlı bellek 2 KB 5 1A'luk 1 2 KB'lık dısket, 160MB'lık SCSI dıskı (Bırçok dısk takılabılır), kopyalama olanağı, RS422 serı çıkışı, VT/100 ya da VT 200 (DEC) ya da Macıntosh II turu termınaller Işletım sıstemı DEC PDP/11 ı ve MSDOS'u anımsatır Programlama dıllerı muzıksel uygulamalarda kullanılan SCRIPT ve tum muzıksel araştırma ve duşlenecek ses deneyımlerıne açık olan ve C dılıne yakın XPL dılıdır Synclavier muzıksel uretım ve uretım öncesı ses çalışmaları ıçın guçlu bır yazılıma da sahıp RTP (Real Tıme Performance) ayrım, yaratım benzeş seslerın grafık basımı, ornekleme, sayısallaştırılmış seslerın grafık basımı stoklama, tını ve ayrım yuklenmesı, partısyonun otomatık yaratımı ve yayını ışlemlerını yuklenır Yazılımın olanakları, Macıntosh ll'nın termınal olarak kullanılması sayesınde 3200, 9600 VE PostPro yenı modellerıyle genışletılmıştır, EDL yenı parametrelı yayıncı, RTP yazılımı ıçın Multıfender sayesınde ekranda bırçok pencerenın aynı anda gorunmesı, vıdeo göruntulerı ıçın ayrı bır resım penceresı gıbı olanaklar Genel olardk, sıstem en son teknıklerı kullanır Sayısal optık dısk uzerıne stoklama, sayısal eşıtleme (ınce kalın, orta seslerın ayarlanması), kompakt dısk formatına doğrudan yollama sayısallaştırılmış seslerın geçıcı kompresyonu Bu da tınının ya da frekansın ışıtılmesının buzulmaksızın ıkı kere daha dz ya da daha fazla surmesını sağlar Bu tur ışlev reklam ıçın çok onemlıdır Eğer ıdeal ses perdesıyle yorum sayısallaştırılmış ıse fakat 30 yerıne 27 sanıyeyse, yenıden başlamaya gerek yoktur Geçıcı kompresyon yorumu, ton değışmeden ne de heyecan kaybolmadan 3 sanıye uzatabılır N E D'nın rakıplenne karşı en onemlı farkı "DırectToDısk tır Bu çok pıstlı sayısal bır teyptır (216 pıst) Fakat 2 pouce'luk geleneksel manyetık bantlı sayısal teyplerden farklı olarak, sesler 100 khz'de orneklenır ve gerçek zaman olarak dıskte saklanır Bu yontemın bırçok yararları vardır, erışılmeyen bır ses nıtelığı Oriama bağlı hata oranı çok azdır Nıtelık kaybolmaksızın kayıtların sınırsız uretımı soz konusudur Çunku her şey sayısaldır Özelhkle, kaydın herhangı bır yerıne anında ve dolaysız erısım vardır "DTD ' ıle bandın sarılması soz konusu değıldır Bu da zamandan onemlı bır kazançtır ve kaydın herhangı bır yerı ıçın 'kesmeekleme" turunde değışıklıkler yapma olanağı verır Örneğın. hızlı bır şekılde bır şarkının ılk nakarat kısmını ıkıncısı uzerıne kolaylıkla kopyalayabılırız Resımlerle senkronızasyona gelınce film ve video yapımcılarını coşkulandıracak turdendır DırectToDısk"ın tek hatası Synclavıer'nın rock'ıyla butunleşemez ve ayrı bır dolapta yer alır New England Dıgıtal bır gerçeğe denk duşen bır kavramın yaratıcısıdır "Tapeless Studıo" yanı manyetık bantsız studyo Butuncul bır kuruluşla, butunleşık bır studyoya sahıp olursunuz Buyuk teyplere gerek yoktur ve efekt seslerı modullerıne gereksınme yoktur ne de mıksaj konsollarına Bırkaç yıl sonra, ses uretımı zıncırı, resımde olduğu gıbı tumuyle sayısallacaktır (SVMNo 57) Benzeşim sentezi