Katalog

İ Ş Y E R İ S A Ğ L I K Işyerlerinde revir laboratuvar çalışmaları genişlemeli İş sağlığı, tüm iş dallarında çalışanların sağlığının en yüksek düzeye çıkartılmasını öngörür. Çalışanların kan tahlilleri işyerilaboratuvarlarında çok kısa sürede yapılabilir. Mustafa Taşyurek İş Sağlığı Uzmanı merıkan Kalp Kurumu'na (The Amerıcan Heart Assocıatıon) göre, her yıl Amerıka'da ölen ınsanların hemen hemen ıkıde bırı kardıovaskuler (cardıovascular Kalpdamar sıstemı) hastalıklarından olmektedır Amerıka1 da 1987 yılında 966 400 kışının kalp ve damar hastalıklarından olduğu sanılmaktadır Aynı yıl 489 210'dan fazla ınsan ıse kanserden olmuştur Kalp krızınden ölenlerın (her yıl) 300000'den fazlası daha hastaneye yetıştırılmeden olmektedır Kan ölçümleri ve kolesterol A Doymuş yağlar, sığır etınde bulunan yağlar, dana ve kuzu etlerı, sakatatlar bazı sebzeler, sucuk, pastırma vb kolesterol duzeyını arttırır Dığer yandan, damar sertlığınd karşı koruyucu tıpte olan yağlar (yemek yağlarından) kolesterol duzeyının duşuk tutulmasına yardımcı olur Kolesterolun yuksek duzeyı tehlıkelıdır, çunku kolesterol arterın (atardamar) ıç yuzeyınde bırıkerek onu daraltır Damarlarda kan akımı ıçın yeterlı açıklık kalmaz Meyveler, sebzeler, balık ve kümes hayvanları gıbı az kolesterollu yıyecekler yenmesı, sığır etı, dana etı ve sut urunlerı gıbı yuksek kolesterollu yıyeceklerın yenmesının azaltılması, hayvansal yağlar gıbı doymuş yağların yerıne doymamış bıtkısel yağların kullanılması, sağlıklı bır kalp ıçın gereklı koşullardır Elımızde sağlıklı ıstatıstıkler olmadığından şımdılık ulkemızdekı durumu belırten sayılar veremıyoruz Pekı, nedır bu kalbımızı etkıleyen rısk faktörlerı? Birincil Risk Faktörleri Kalbı etkıleyen üç adet birincil risk faktörü vardır Bunlar, kolesterol, yuksek kan basıncı ve sigara. Belırtılen bu uç önemlı etkenden kolesterolu daha yakından tanımaya çalışalım Kolesterol, kan akımında (dolaşımında) bulunan vucuttarafından D vıtamını yapımı, steroıd hormonları ve safra asıtlennın oluşumu ıle (kımyasal olarak) yakındanilgıli, muma benzeyen bır katı alkoldur Kolesterol (C 27 H 4 5 OH) butun hayvansal hücrelerde, özellıkle böbrekustu bezlerı beyın ve omurılıkte bol bulunur Vucut tarafından bazı organlarda, özellıkle de karacığerde uretılir Insan vucudunun her zaman bır mıktar kolesterola gereksınımı vardır Karacığer bır gunde yaklaşık 1000 mılıgram kolesterol uretlr (hormonal gelışme ıçın gereken bır mıktar) Yumurta sarısı, sutten uretılen yıyecekler ve et gıbı bazı besın maddelerınde bulunan kolesterolun gunluk yıyeceklerımızle bırlıkte (ek olarak) alınması tehlıkelı olabılır Kolesterol, hucrelenn bıleşımınde bulunan önemlı yapı taşlarından bırıdır Ancak aşırı mıktarı ınsanlar için cıddı rıskler yaratabılır Kolesterol düzeyi Ortalama olarak erkeklerin kolesterol alımı bır gunde 500 mılıgram, kadınların ıse ortalama blr gunde 320 mılıgramdır Amerıkan Kalp Kurumu (AHA) gunde 300 mılıgramdan daha az kolesterol alınmasını onermektedır örneğın, orta buyüklükte blr yumurtada 274 mılıgram kolesterol varken balıkta 43 mılıgram vardır 85 gram sığır karaclğeri 372 mılıgram kolesterol ıçerırken, 85 gram tonbalığı (orkınos) sadece 55 mılıgram kolesterol içerir Küçuk blr dillm tereyağı ortalama 31 mılıgram kolesterol ıçerırken, bırçok margarınde ıse hiç yoktur Kanımızda çok fazla mıktarda kolesterol bulunmasının bizım ıçın lyl olmadığını ırdeledik Pekı, kolesterolun bızım ıçın lyı olmayan duşuk duzeyı nedır? AHA'nın 198889'da yapılan yıllık toplantısına sunulan bırçok çalışmada, yuksek densıtelı lıpıtler (hıghy densıty lıpoproteın [HDL] veya "lyi" kolesterol arterlerı (atardamarla 12 Kan dolaşımında bulunan lıpoproteın partıkullerı cnybmicroplar ve çok düşuk yoğunluktakl (VLDL), duşuk yoğunluktakl (LDL), orta yoğunluktakl (IDL) ve yuksek yoğunluktakl (HDL) lıpoproteınler olmak uzere beş kategorıye aynlırken bu partıkuller, buyukluklen, elektroforetık hareketlıliklerı ve trıglıserıt, kolesterol ve proteın mıktarları bakımından rolatıi olarak farklıdırlar Bu unsurların konsantrasyonu bu partıkullerın lıpıt taşıyıcılık rolunu temsıl eder Bağırsaklardan soğrularak karacığere gıden yağları taşıyan chylomıcronlar % 8595 trıglıserıt ve sadece % 36 kolesterol bulundurur Karacığerden esas olarak yağ dokularına ve kaslara trıglıserıt ve kolesterol taşıyan VLDL % 5065 trıglıserıt ve % 2030 kolesterol bulundurur VLDL'den salınan ve karacığere safra tuzu sentezı ıçın, steroıd hormon sentezı ıçınde böbrekustu bezlerıne ve yumurtalıklara ve membran sentezı ıçın butün dokulara kolesterol taşıyan LDL % 5060 kolesterol ve sadece % 48 tnglıserlt bulundurur Lıpoproteinler değışlk mıktarlarda spesıfık (özgul) apoproteınler bulundururlar Oysa her apoproteln sınıftnın sadece blrmolekulu tanımlanır VLDL, IDL ve LDL'nın yuzeyınde sadece B 100 apoproteının blr molekülu bulunur