Katalog

PS İ KO LOJ İ BOTAN İ K Bİ L İ M Y AYI N Yeni domates bitkisi Prof. Dr. Ahmet Çinar Fusarium solgunluğuna dayanıklı Çukurova Ünl. Zlraat Fak. Bttkl Koruma Böl. Baskanı Çiçek kokuları ve değişik etkileri Dr. Selami Aksoy azı bıtkılerın kokularının sınırlerı yatıştırdığı ve uykuya neden olduğu, bılım adamları tarafından öteden berı bılınmektedır Nane ve limon kokusu Içeren parfumler kışıde huzurlu ve serın bır canlılığa neden olurlar Çıçekler ıçinde en lyı uyku verıcı olanı GÜL'dur Çıçek kokularında da hıpnoz etkılerınln olmasının nörofizyolojık mekanızmalata bağlı olduğu duşünulmektedır Koku maddelerı, burun mukozası uzerındekı aktıf noktalar yoluyla beyne etkı etmektedırler Örneğın, sardunya çıçeğının kokusu merkezı sınır sıstemını etkıleyerek, hıpertansıyonu olan kışılerde arterıyal basıncı normale getırmekte ve bır rahatlık, uyku halı oluşturmaktadır Ayrıca defne yaprağın dan evde hazırlanabılecek bır karışım sınırhlığı, aşırı heyecanı ve başağrılarını önleyebılır Bır çay kaşığı ezılmış lımon kabuğu, gulun taçyaprağı, okalıptus yaprağı, ıkı çaykaşığı ezilmış ardıç dalı, adaçayı ve uç çaykaşığı kekık ezılerek karıştırılır, bır lıtre kaynamış su eklenır Bu karışım bır termosa konulup, altı saat bekletılır Elde edılen karışım, uyku saatınden once bır sprey yardımıyla yatak odasına sıkılır Yatak odasındakı bu kokulu havanın solunmasıyla, kışı sakınleşır ve rahat bır uyku sağlanır Kokulu bıtkıler yatıştırıcı (sedatıf) banyolarda da kullanılmıştır Kadıfe çıçeğı, ıhlamur çıçeğı ve çamın ığne yapraklarından elde edılen bır karışımı ıçeren ılık bır banyonun, bunaltıyı gıderıcı (anksıyolıtık), yatıştırıcı ve uyku sağlayıcı bır etkısı vardır Aynı amaçla kullanılabılecek bır dığer karışım özu tarıfı de şöyledır, 100 gr çamın ığne yaprağı veya çıçek tozu tulbente sarılarak, 3435 santıgrat derecelık ılık su banyosuna konur Haftada uç kez 10'ar dakıkalık surelerle, yatmadan hemen önce bu karışım ozlu banyonun yapılması yeterlıdır Bu şekılde yapılan 57 banyonun yatıştırıcı ve uykuyu kolaylaştırıcı etkısı gorulur Hazırlanması ve uygulanması oldukça basıt olan bu bıtkı özu karışımlı ılık banyolarla, uykusuzluk, sınırlılık ve bunaltı yakınmalarınızın gıderıleceğını umut edıyoruz I I B tojen ulkemız topraklarının buyuk bır kesımınde buyuk popülasyonlar halınde bulunmaktadır Yapılmak ıstenen ıse bu domates çeşıdınln somatık yapısında mevcut doğal mutatık değışıklık ıle ın vıtroda bu bıktıden elde edılecek doku kulturlerıne (kallus ve hucre) stres faktoru olarak fungusun toksınlerı olan lycomarasmın ve fusarık asıt ısımlı toksınlerı ıçeren fungus kultur fıltratını uygulayarak, doğal mutasyon oranını arttırmaktır. Bunun sonucu olarak toksınlere dayanıklılık gosteren dokulardakı mutasyona uğramış hucreler, domatesın organogenesısı ıçın uygun olan besı ortamlarında, fungal patojene dayanıklı yenı hatları uretmektır Nıtekım bu çalışma super marmande domates çeşıdınden alınan bıtkı explantlarının f oxyşporıum f sp lycopersıcı etmeninin kultur fıltratları ıçeren kultur ortamlarında kallus oluşturmaya teşvık edılmış ve bu koşullarda oluşan kalluslar, aynı şekılde fungus kultur fıltratı ıçeren ortamlarda organogenesıse teşvık edılmışlerdır Elde edılen bıtkıler uretılerek bunlardan urün almak mumkun olmuştur Ancak bu özel çalışmada domatesın doku ve hucre kulturlerıne alınması sonucu ortaya çıkan aneploıdy ve polıploıdy gıbı genetık sorunlar vardır Bunların aşıl1 Fusarium solgunluğu etmeninin domateste oluşturduğu hastalık semptomlan 2) ise ması ıçın mevcut doku kulturlerı yönsomaklonal varyasyondan yararianarak fusa temlerınde 1983 yılında öne surulen bır rlum soğukalgınlığına dayanıklı hatlar elde etmek göruşten yararianarak, dırekt surgun ıçın domates yapraklanndan organogenessls oluşumu yöntemı ıle mevcut sorun aşılyolu Ile In vıtro koşullarında elde edılmlş bitmaya çalışılmaktadır klcikler omaklonal varyasyon olarak ısımlendırılen doku kulturu teknığı, bıtkı ıslahında orta vadelı bır uygulamadır Burada söz konusu olan, bıtkılerın somatık doku ve hucrelerıdır Bugun bıldığımız kadarı ıle bıtkı dokularını oluşturan somatık hucreler de doğal mutasyon yoluyla değışıklığe uğramakta olup bu oran 106'dır Işte bu yontemde yararlanılan husus, doğada mevcut bu olanaktır Ayrıca ın vıtro kulturde stres faktörlerı (hastalık etmenlerının toksınlerı, tuzluluk, soğuk herbısıd gıbı) ıle bu oranı 100 ıle 1000 defa arttırmak mumkundur Çukurova Unıversıtesı Zıraat Fakultesı, Bıtkı Koruma Bölumu'nde yapılan ıslah çalışmasında materyal olarak fusarium oxysporıum f sp lycopersıcı ısımlı ve toprak kokenlı bır fungal etmen ıle buna duyarlı bır domates çeşıdı olan super marmande alınmıştır Fungal pa S Hekımler Bırlıği Vakfı,Ankara,1988, 66 s Turkiye Klıniklen Kardıyolojı, Heklmler Bırlığı Vakfı tarafından geçen mayıs ayında yayımlanmaya baslanan yeni bır tıp dergısı Bu yıl ıçinde bır kez daha (eylül ayında) yayımlanacak olan dergı, gelecek yıldan başlayarak yılda her uç ayda bır çıkacak Edıtörluğünu Prof Dr Ahmet Sonel'in yaptığı, yardımcı edıtörluğünü Doç Dr Çetın Erol'un ustlendıği yayın, kardıyolojı ve kalpdamar cerrahisi uzmanlanndan oluşan genış bır danışma kurulunun katkılarından da yararlanmakta Editör Prof Sonel'in sunuş yazısında belırttığı gıbı kardıyolojı ve kalpdamar cerrahısı dunyada olduğu gibı ulkemızde de hızla ılerleyen bır alan Dergı, klınık yenılıklerın yanı sıra molekuler bıyolojı ve genetıkten çağdaş teknolojının tıbbın hızmetine sunduğu yenı olanaklara kadar çok geniş bır alandakı bu gelışmeleri türk hekımlerının bılgisine sunmayı ve uzmanlar arasındakı ıletişimı guçlendırmeyı amaçlamakta 'Klınık Çalışmalar', 'Laboratuvar Çalışmalar1, 'Derlemeler', 'Çocuk Kardıyolojlsl', 'Kalp Damar Cerrahısı', 'Teknik Yenilikler' ve 'Vaka Takdımı' gıbı başhklar altında makale, çalışma ve değerlendırmelere yer veren dergı, ayrıca bu alanlardaki önemlı haberlerı de okurlarına duyurmayı amaçlamakta Kardiyoloji Sözlü, yazılı ve bilimsel anlatım tekniği özden BayramıçlılarNadıye Sarıtosun ve Nuran Ak/Cem Yayınevı Istanbul 1988 I 146 sayfa Bu doku kulturu çalışmasında da gorulduğu gıbı, somaklonal varyasyon yontemı buyuk. potansıyele sahıp olup yakın gelecekte mevcut kultur bıtkılerınde stres dayanıklığı (hastalıklara, soğu ğa, tuzluluğa, herbısıdlere dayanıklılık gıbı) yonunden buyuk kullanım alanı bulacaktır LJ İstanbul Universitesı dıl ve ınkılap tarlhl öğretım görevlilerlnce hazırlanan kıtap, yukseköğrenım gençlığını bilimsel araştırma yazılarında izlenmesı gereken yontemler konusunda aydınlatmayı amaçlıyor "Yazılı Anlatım", "Yazılı Turlen", 'Bilimsel Anlatım ', "Bilimsel Araştırma Yazılarında Yöntem ve Plan" ve Sözlu Anlatım" ana başlıkları altında 5 bölumden oluşan yapıtta ayrıntılı örneklere de yer verılmiş D Bence, her yıl ya da her uç ya da dört yarı yıl, tam bır teknik formasyon sağlayacak bilgıler verılmelı ve bunun hemen ardından bu bılgılerın uygulanması ıçın bır ışyerı çalışması olmalıdır Böylece hem para kazanır, uretım surecıne hemen geçmış olur, hem de bu su reç ıçinde göreceğı ve muhendıslıkle doğrudan ılgısı olmadığı halde, onun lyı muhen dıs olmasını sağlayan bırçok kultur sanat, merak, toplum, spor, vb etkınlıkler bır program ıçinde gençlerce uygulanır Böylece uzun bır sure ıçinde, ama gerçekten" öğrenerek bu arada ağır okuma koşullarında ve yoksunluklar ıçinde ezllmeden, bunalmadan, canından bezmeden muhendısler ye tıştırılır Kışı gucu ve yeteneğı oranında, aşama aşama suren eğıtımı ızleyebıldığı yere kadar, yeteneğı belgelenmış bır muhendıs olur Bu durumda hem uzmanlık dalları belırgınleşır hem de geçırilen aşamalar belgelenır Kuşkusuz derece sayısı bıraz artmış ve her derecenın yetkı sınırları da daha gerçekçı bıçimde belırlenmış olur Kural olarak bır teknik adamın yetışme ve eğıtım suresı omur boyu olarak nıtelenmelı Bu ılk çalışma ve derecelenme" aşamasından sonra da yapmış olduğu ışlere daya narak, her yıl ya da bırkaç yılda bır ışyerı ve odanın ışbırlığı ıle yapılan denetlemeler so nucu, gelışme belgelerı de verılmelı Bazı alışkanlıklar kazandırır bu belgeler örneğın, meslek dergılerınde yayımlanan ılgılı maka leler bıle bu değerlerıdırmede soru olarak sorulmalı Okumaya alıştırmak ıçın! U Teknik eğitim üzerine Yılmaz tdil T YARARLANILAN KAYNAKLAR: H 1 Sputnık Mayıs 1988 2 Duşunen Adam Hazıran 1988 3 Medıkal PsıkolojıProf Dr Rasım Adasal eknolojı hızla gelışıyor Öyle kı ınsanın kendı uzmanlık dalını ızlemesı bıle bir sorun Buna karşın gene aynı hızlı gelışmenın sonucu olarak, eskıden önemlı bır sanat ve becerı konusu olan bırçok ış ve meslek, önemlı olmaktan çıkmak uzere Blr programlı tezgâh bırçok usta tornacı, frezecı vb'nin canına okuyabılır Ustayı usta yapan bırçok becert bugunku makınelerde, çıraklarca rahat ve daha ust duzeyde uygulanıyor O halde, soruyu şoyle sormak gerekıyor Ne yapalım, nasıl bır eğıtım sıstemı uygula yalım kı aşağıda sıraladığımız sonuçları elde edebılelım 1) Genç teknısyenler en kısa surede ve yıpranmadan ış üretır duruma gelsın, para kazanabılsın ve sorumluluk ustlenebılsın 2) Genç teknısyenler durmadan gelışen teknolojıye ayak uydurabılsın, ızleyebılsın ve mesieklerının modasının geçmesı tehlıkesı ne karşı yenı ve çağdaş ılerı uzmanlık dallarına geçebılsınler 3) Meslek konusunda ılerleme, araştırmacı olabılme hatta akademık karıyer ıçın olanak lar haylı ılerı yaşlarda bıle bulunabılsın hatta zorunlu olsun Kuşkusuz bugunku teknik eğıtımle ve bu eğıtımın sağladığı dıplomaya tanınan haklarla bu sonuç alınamaz Çunku, orneğın bır kez muhendıslık dıploması alıp ömur boyu hıç bır muhendıslık çalışması yapmasanız bıle adınız muhendıstır ve bır projenın sorumlu luğunu yuklenme yetkınız vardır Oysa örneğın pılotlarda bu yetkı yok Bellı bır sure uçmazsanız, bır sınav ve uçuş evresı" geçırmeden sıze uçak vermezler Dunyanın en deneyımlı pılotu olsanız bıle1 Öysa butun tek nık mesleklerde aynı nankörluk vardır Uzun blr sure mesleğı ızlemedınız mı meslek sızı bırakıverır' Kanımca, özellıkle muhendıslık eğıtımınde, hele hele proje muhendıslığı konusunda çok uzun bır eğıtımçalışma bırlığı surecı esas alınmalı Teknik okullar, unıversıteler araştırma kurumları ve ışyerlerının tam bır koordınasyonu sağlanmalı Bu görev, muhen dıs odalarının doğal görevıdır Her ılerı ulke' de bu boyle Tıpkı pılotlar gıbı teknısyenler de çalıştıkları surece. bellı perıyotlarla, bağlı oldukları meslek kuruluşları ve odalarca denetlenmevı Kuşkusuz ınsanlar yaparak öğrenırler Ama yapıcı çalışma ınsanı ıster ıstemez sı nırlı, dar bır alanda uzmanlastırır Oysa muhendıslık mesleğınde gereklı llerlemenın sağlanması ıçın temel bılımlerın lyı hazmedılmış ve her dem taze olmasını gerektirır Bu nedenle, muhendıslık eğıtımınde temel bılım konuları yalnızca ılk sınıflarda okutulup sonra sayfaları hıç açılmayan konular olmamalı