Katalog

Yeni bilgiler Ege tarihini değiştiriyor Musa Peygamber'in "Suların ikiye bölünmesi mucizesi", Ege Stronghyle adasındaki volkanik patlamanın yol açtığı büyük deprem dalgalanması ileaçıklanıyordu. Ancak jeologların yeni bulguları, olaylar arasında 150 yıllık bir tarlh farkını ortaya çıkardı. Tüm olaylar yeniden belirlenmek zorunda... ÇevirU Betül Sayıl IUMTEKHIK •SSujllUJjUjtil^^^r C U M E S S A Y IA R T4d J 6 ? U B A T • ^ • • • • • • • H pARASIZ EKİ 1988 Şubat ayında gökyüzü ISND teknolojisi Türkıye'de Eşinizi nasıl seçersiniz? Böbrek taşlarının tedavısı Ekmek ve şaraptan yüksek teknolojiye Descartes'in taikını... Deniz dibindeki zehirli dünya T am 3500 yıl önce Ege Denızı'nde buyuk bır volkan patlaması meydana geldiğine ilışkın tum varsayımlar yeni jeolojik verıler yuzünden artık geçersız kabul edıliyor Gırıt ın başkentı olan Knossos 360U yıl önce, yuz bın dolayında kışıyı barındırıyordu Avrupa'nın, belki de tum dunyanın en buyuk kentıydl Dıkdortgen şeklındekı yelkenlerı ve bır duzıne ınsanın kurek çektığı gemılerı ıle Akdenız uzerındeki egemenliğıni sürdürüyor, Mısır Kıklad adaları Pelopones yarımadası ıle tıcaret yapıyordu Adını ıse unlu mıtolojik kralı Mınos'tan almıştı Knossos, Avrupa'nın ılk metalurjı merkezı ıdı Nufusun kalabalık olması nedenıyle, adeta Knossos Phaıston Mallıa ve Zakros gıbı bırçok yerleşme merkezlerıyle, saraylar kurulmuştu Mıtos'a gore, Atına Kralı ve Theseus'un babası Ege, Mınos tarafından yenılgıye uğratılmış ve Atına haraca bağlanmış, çok sonra Theseus tarafından kurtarılmıştı Knossos un yuz kılometre kadar kuzeyınde, Gırıt'lı denızcılerın yolculuklarına başladıktan sonrakı ılk durakları olan kuçuk bır ada yer ahyordu Gırıt gemılerının bırkaç saat ıçınde erışebıldıklerı bu ada Stronghyle "Yuvarlak" ad1 nı taşıyordu Bır gun, tum Knossos Kentını korkuya boğan bır olay gerçekleştı Stronghyle adasının ortasında oluşan bır kraterden lavlar fışkırıyor kratere dolan dalgaların ıslığı da uzaktan duyuluyor du Ponza taşları, toz, kum ve daha bırçok madde navada yukselıyor, daha sonra yere, ınsanların uzerıne duşuyor du Daha sonra, adeta buyuk bır top şek lıne dönuşen krater buhar, toz ve çeşıtlı artıklardan oluşan bır karışımı goğe doğru fırlattı Bu artıklar neredeyse stratosfere kadar yanı 30 kılometre kadar yukseldıler Adanın merkezı ortadan kaybolmuştu Esen ruzgâr, kullerın bır bölumunu guneydoğuya doğru götururken, stratosfere erışen artıklar gökyu zunu tamamen karartmışlardı Suyun kratere dolması.'daha sonra da bırden boşalması sısmık bır dalganın (tsunamı) oluşmasına neden oldu Adada dört ya da beş volkanik patlamanın meydana geldığı sanılıyor Bugun su ıle kaplı kraterın yuzolçumu 84 km kare, derınlığı ıse 300 metredır Tum bu olaylar, jeolojık araştırmalar, denızaltı ıncelemelerı ve yanardağın fırlattığı lavların oluşturduğu bır kutle olan 'puzolan'ın gözden geçınlmesı sonucunda belırlendı Bugun Theraa ya da San Torını adı altında bılınen adada, bu kutle bazı yerlerde otuz metre yukseklığe ulaşır Knossos kentının yok olması, Mınoen Imparatorluğu'nun duşuşu ve Mısır ıle Fılıstın'e dek uzanan gelgıt olayları gıbı arkeolojık verıler bu volkan patlamasının i ö 1500 yılında meydana geldığını gösterır nıtelıkteydı Bu tarıhın kesın olarak belırlenebılmesı ıçın oldukça çaba gösterıldı Son varsayımlardan bırı yanardağ patlamasının Mısır'ın unlu kralıçesı Maşepsut'un saltanat donemı ne rastladığını ve 1475'te gerçekleştı ğını ılerı surmektedır Peygamberlerı Musa'yı ızleyerek Mısır'dan kaçan Ibranılerın karşılaştıkları 'sulann İkiye bölünmesi" mucizesi de yine bu yanardağ patlamasımn neden olduğu büyuk deprem dalgalanması ile açıklanmaktadır. Bugunku Port Sa ıd kentı yakınlarındakı Menzaleh gölu sulannın bır bölumu en uygun anda Musa ve onu ızleyenlere yol vermış, Mısır Kralıçesı'nın adamları ıse gen gelen dalganın suları altında kalmışlardı Aynı yanardağ patlaması, Mınoen uygarhğının denızlerdekı egemenlığının gıderek azalmasını da açıklamaktaydı Daha oncelerı bu çökuş Pelopones yarımadasındakı Mıken uygarlığından gelen Akalı ıstılacılara bağlanmıştı Baş ka bır varsayıma gore de Glrlt efsanevl Atlantis kentınden başka bır şey değlldi. Tum bunlar çekıci, ancak çökmeye mahkum tarıhsel varsayımlardı Ancak yeni jeolojık araştırmalar bu varsayımları yeniden ıncelemeye ıtıyor bılım adamlarını Kopenhag Unıversıtesı Jeolojı Enstıtusu'nden Profesör C U Hammer ve Danımarka Aarhus Unıversıtesı Jeolojı Enstıtusu'nden W L Frıedrıch, Grönland buzullarında kı asıt çokeltılerının analızı sonunda İÖ 1655 yılında buyuk bır yanardağ patlamasının neden olduğu volkanik kalıntıDevamı arka sayfada Sağırlar telefon kullanabilecek lexander Graham Bell telefonu ıcat ettı, ancak karısı sağır olduğu ıçın bunu hıç kullanamadı Bugun artık elektronık tele yazıcılar ve otekı elektronık aygıtlar sağırların telefon hatlarıyla goruşmelerını sağlıyor Bunun ıçın ıkı uçta da özel aygıtlann bulunması gerekıyor ABD'dekı Bell lletışım Araştırma Merkezı (Bellcore) sağırlar ıçın telekomunikasyon ağı (Deafnet) uzerınde çalışmalar yapıyor Deafnet'le sağır kışıler telefon sıstemınde normal olarak ıletışıme gırebılecekler Deafnet konuşmanın tanınmasında elde edılen gelışmelerden yararlanıyor Sağır kışı sozcuklerı ozel bır klavyeye yazarak sısteme gırecek Sıstem yazılan sınyallerı tanıyacak ve bunları konuşmaya donuşturerek telefona aktaracak Karşıdakı kışının yanıtları telefon hatlarından bılgısayar sıstemıne ulaşacak ve sozcukler kodlara donuş turulerek sağır kışının termınalınde gozukecek Boylece sağır kışıler duyan kışılerı özel gereçlere gereksınım duymadan doğrudan arayabllecakler Ses tanıma, uzun surelı bır çalışmayı gerektırıyof, sıstemm konuşanlan anlaması ıçın bu kışıyı tekrar 'ekrar dınlemesı gereklyor Bellcore'da gelıştırılen bır örnek 400 sözcuk bılgısıne sahıp ve bunun bınlerce sozcuğe ulaştırılması umuluyor Bellcore'dan Ed Donofrıo, laboratuvar sıstemlerının 60 km uzaktan aradığında sesını tanıyabıldıklerını belırtıyor Sıstemın performansını belırlemek ıçın sağırlar okulunda çalışmalar yapılması planlamyor (M A New Sctentıst, 10.12 1967) A Dünyanın ısınması ve deniz seviyesi 18801985 yıllan arasında dünyanın ısınması nedenıyle deniz seviyesi 25 cm arasında yukseldı ABD Ulusal Atmosferık Araştırma Merkezı'nden Tom VVıgley ve S Raper'ın araştırmalanna gore geçen yuzyıl ıçınde kuresel sıcak lık 05°C arttı ve deniz seviyesi 1015 cm arasında yukseldı Bu yukselmenın bır bolumu kutuplardakı buzlarm erımesıne bağlı, ancak bır bölumu de okyanu sun ust katmanlarındakı ısısal genleşmeden kaynaklanıyor M.ArN*w Sciantlst, 19.11 1987 Knossos un unlu sarayı Arkeolog Ariur tvans ın gmşımlerı sonucunda 20 yuzyıl bav , nıden ınşa 6dilmıştir Çok ılerı bır uygarlık olan Mınoen uygarlığmın neden bırden yok olduğu halâ kesın olarak açıklanaman%ktadır