Katalog

SORUN Y A N I T L A Y A L I M KÜLTÜR BİLİM TVanten bağlantısı Istanbul'dan Uğur özdemir'ın sorusu şöyle Renkli telsvizyonlarda televizyonanten bağlantısı nasıl olmalıdır? Televlzyonun tam net göstermesl Için tesisat ve ayar nasıl olmalıdır? Ayrıca televlzyon anten yükaelticiieri kulIanılma8i gereklr ml? Bu soruyu ITU Elektrık Elektronık Fakultesı'nden Doç. Dr. Osman Palamutçuoğulları şöyle yanıtlıyor TeTevızyon alıcısının renkli ya da sıyah beyaz olması bu bağlantıların farklı olmasını gerektırmez Ikı tur alıcıda da aynı sistemler uygulanır Standartlara uygun kablo ıle televızyon alıcısı ve antenın bırbırıne bağlanması, eğer yayın ulaşıyorsa yeteıiıdır Daha sonra doğru bant aranarak netlık sağlanır Eğer oda ıçıne yayın yeterlı guçte gelmıyorsa, standartlara uygun bır yukseltıcı kullanılabılır çeşıt elektrık akımıyla, lyontotarez denılen yöntemle de tum dunyada tuy dokme ışlemı uygulanmaktadır Ancak bu yöntemlerın hepsının de kendıne gore cılde belırlı oranlarda zaran olabılır D Telsiz tipi radyo var mı? Akşam güneşi neden soluktur? Okurumuz Mustafa Akpolat'ın sorusu şöyle Blr telsiz tipl radyo alsam bunu telsiz yapabllir mlylm? Bu soruyu da Doç Dr Osman Palamutçuogulları yanıtlıyor Telsiz tıpı radyo yoktur Çunku telsiz hem alıcı hem verıcı, radyo ıse yalnızca alıcıdır Radyoda karşılıklı konuşma sağlanamaz, olsa olsa alıcısı kullanılarak dınlenebılır Bjlim dünyasından küçük bilgiler U Vehbı Belgil zun surelı uzay yolculuklarında astronotlar garıp olaylarla karşılaşıyorlar Örneğın, uzayda su ısıtmak büyuk sorun yaratıyor Dunyada en çok on dakıkada ısınan bır maşrapa su, uzayda bır saatte ısınmıyor Şunu da eklemek gerekır kı, uzayda su, ancak elektrık ocağı ıle ısıtılabılıyor Olayın nedenı şu oluyor Dunyada suyun ısınmasında sadece sıcaklık değıl, yerçekımı de buyuk rol oynuyor Sıcaklık kaynağına yakın su ısınıp hafıfleyınce usttekı soğuk su daha ağır olduğundan dıbe çokuyor, ısınmış su yukarı çıkıyor Fakat bu su, bıraz sonra soğuyunca ateşe yakın yerdekı hafıflemış su ıle yer değıştırıyor Daha ağır olan soğuk suyun dıbe çokmesı, yerçekımı sonucu Böylece kaptakı su, aşağıdan yukarıya durmadan dönuyor Bu oiaya "convectıon" denıyor Isınmanın başka bir yolu da "conductıon" şeklınde oluyor Bunda, cısımlerden bırındekı sıcaklık yandakıne geçıyor Bıraz sonra ıkı cısım de ısınmış oluyor Bu olaya, bır ucu ısıtılan demır parçasının öbur ucunun da ısınmasında tanık oluyoruz Işte uzayda suyun geç kaynaması veya ısınması bu nedenle geç oluyor Elektrık ocağına konan kaptakı dıp suyu bır saat sonra ısınablkjığı halde ust su çok sonra ısınıyor ulkede kalp gelıyordu Tıpta yenı bır dönem başlamıştı Güney Afrıka'ya bu olay uzerıne operatör akını başladı Herkes bu ışın sırrını öğrenıp uygulamak ıstıyordu Tabıı Amerıkalı doktorlar da çok heyecanlı ıdı Houston'dakı Teksas Kalp Enstıtusu, Barnard'ın başarısından sonra, 176 kalp aktardı Enstıtu, bu arada 670O0'de kalp amelıyatı yaptı Enstıtu geçenlerde 25 yıldönumunü kutladı Törene 103 "odunç kalplı" de katıldı Işın dramatık yanı da bu katılma oldu Tüyleri yok etmek Istanbul'dan Hülya Duru'nun sorusu şöyle insan vucudundaki kılları yok etmek Içln cîlde ve vucuda zarar vermeyecek bilimsel bir yöntem uygulanabllir ml? Bu soruyu Istanbul Unıversıtesı Istanbul Tıp Fakultesı Derı Hastalıkları Bdlumu'nden Ooç. Dr. Orhan Baransu yanıtlıyor Vucuttak! kılları dökmek ıçın bırden çok yontem vardır Kımyasal, mekanık (oğda gıbı) yöntemlerın yanında elektroniK yontemler de uygulanmaktadır Bır İzmır'den Yankı Dorkut'un sorusu şöyle Gün boyunca çeşltll önlemler alarak zor gözleyeblldiğimiz guneş, akşam batarken neden soluyor? Neden rahathkla bakılabiliyor? Bu soruyu Boğazıçı Unıversıtesı Fızık Bölumu'nden Doç. DR. ömür Akyuz yanıtlıyor Guneş ufukta alçalırken, ışınları atmosferde daha çok yol alarak gozumu ze gelırler Bu sırada ıse gerek hava molekullen tarafından soğurulmaları gerekse havadakı tozlar tarafından saçılmaları da arttığından enerjı şıddetlerı azalır Bunu da bız "guneşın solması" olarak adlandırıyoruz Aynı şekılde, sis arkasında da guneş soluk gorulur ü D Ü Ş Ü N Ali'nin Ev ödevi Alı'nın önemlı bır ev odevını tatılde daktıloyla yazması gerekiyordu Annesı Alı'nın ner gun ortalama 20 daktılo sayfası yazarak ödevını yetıştırebıleceğını duşunmuştu Ancak, Alı tatilın rahatlığıyla ödevın ılk bölumunu gunde ortalama 10 daktılo sayfalık bır hızla yazdı, sonra telaşlanarak ıkınd yansınıaün BUL de 30 daktılo sayfası yazarak tamamladı Ödev bıtınce de annesıne sonuçta gunde ortalama 20 sayfa yazdığını söyledı Annesı ıse Alı'nın yanlış hesap yaptığını ıleri surdu Kim hakhydı? Bılmeceyı doğru olarak çözen 15 okuyu cumuza "Ç«vlriDillerin DIH" kitabını arma ğan edıyoruz Uzayda yılışık su Karanlıkta gören gözler Yeter: Geçen haftamn çözümü Kazanan okuyuculanmız M«aud« Cerlt, Manısa Hlkmet Ulas, Gazıantep, C«nglz Ulusoy, Uşak ilke Onem, Kayserı, Çağlar Eren, Ankara S«rdar Hataylı, Adana, Meral özcan, Bursa, Muatafa Kanat, Diyarbakır, R M H I Tokat, Istanbul Birol Kalyoncu, Adıyaman Erhan Pckman, Göztepe Nahlda Saruhan, izmır Unal Karasu Ankara Zafer özcan, Çanakkale T M özata, Trabzon Yılışık, ıstenmedığı halde asılıp hoşa gıtmeye çalışana denıyor Bu anlamda bır de 'sırnaşık" sözcuğumuz var Hatta bır de "yuzsuz" sözcuğu Bunlarda da aşağı yukarı aynı anlamlar saklı Pekı suyun sırnaşığı, yılışığı, yuzsüzu nasıl oluyor? istenmedığı yerlere gitme yolu ıle Ve uzayın astronotlara bır surprızı de suyun sımaşıklaşması Astronot olduğunuzu ve çok temız bır bardak ıçınde su ıle uzaya çıktığınızı du^unelım Çekımsız (yahut en az çekım) Dölgeye geldığınızde bardaktakı su da çekimsızleşıyor ve bardağın kenarlarında yukselmeye, hatta bardağın kenarını aşarak aşağıya doğru yayılmaya başlıyor Karıncanın, böceğın duz duvarda yurumesı gıbı Hem yukarı hem aşağı Bu olayın altında da yerçekımı yatıyor Bardaktakı su, dunyada hem yerçekımının hem de bardağın kenarlannın etkısı altında Uzayda da dunyadakı gıbı su, bardağın kenarlarını ıslatır Islatır demek, kenardakı aralıklara gırer demek Bunlar suyu kendıne çekme eğılımındedir Ama yerçekımı olmayan bölgede, su sadece "kenar çekımı" etklsindedır Bu nedenle de her yana rahatça gıder Sadece212cm Çunku geçmesı gere ken mesafe ikinci cilt kalınlığı kadar ödünç kalplilerin toplantısı Guney Afrıkalı operatör Chrıstıan Neethlıng BARNARD ılk kalp naklını 3 Aralık 1967'de yapmıştı Başarı bomba etkisi yaptı Daha önce başka organlar da aktarılmıştı Fakat kalp aktarma, bunların hıçbırısıne benzemıyordu Çunku ölüm nedenlerınin başında hemen her Çözüm: (Kartlı oyun) Bu kişı, olasılık hesaplarını sandığı kadar iyi bllmemektedır Oyunda herkes para kay beder Bu koşullarda mıktar 275 80 lıradır Bununla ılgili genel bır formül, bu hattanın bılmecesının çözümü ile bırlıkte venlecektır Ikıncı Dunya Savaşında, Almanlar, karanlıkta görmeyi sağlayan bır araç bulmuşlardı Söylendığıne gore, Alman şoförler, bu sayede karartmaya meydan okurcasına hızla gıdebılıyorlardı Başka bır söylentıye gore, ' görduren göz" pıyade tufeklenne de takılmıştı Alman pıyadelerı bunlarla, zıfırı karanlıktakı hedeflere de tam ısabet kaydedebılıyordu Savaştan sonra Alman Patent Ofısinın belgelerı Amerıkalılarla Rusların elıne geçince durum anlaşıldı Karanlıkta görduren sey sıcaklık, yanı enfraru] ışınları ıdı Fotoğraf fılrnı nasıl normal ışığa duyarlı ıse bazı maddeler de sıcaklıga duyarlı ıdı Güneş altında bekledığı ıçın lyıce ısınmış bır araba, yennden çekılıp gıtse bıle durduğu yer araba varmışçasına fılme alınabılırdı Arabanın gıtmesı ıle sıcaklık da hemen gıtmezdı Bu enfraruj ışınları ıle resım çekmek sonradan moda oldu, bırçok ışlerde kullanıldı Şımdı Amerıkan General Motors şırketı urettığı arabaları böyle zifırı karanlıkta görebılen gözlerle donatmak ıstiyor Sızan haberlere göre, arabalar, 500 metre uzaktakı bır ınsanı karanlıkta görebılecek Çunku her ınsan 37 derece sıcaklık çıkanyor her an Ancak şımdılık ıkı engelle karşılaşılmış 1) Görmeyi sağlayacak araç o kadar havalelı ımış kı ancak arabanın ustüne oturtulabılıyormuş Denk gıbı 2) İkinci engel pahalılık Araç, uzaktakı cısmı çıkardığı veya yansıttığı sıcaklıga göre goruntuleyecek ve göruntu, bir ekranda resım gıbı ızlenebılecek