Katalog

EKONOMİ 11 4 NİSAN 2021 PAZAR 2021 maaşlarında yüzde 5 erime şimdiden kesinleşti, memur acilen zam istiyor Memur fakirleşiyor Türkiye ekonomisinde derinleşen sorunlar, artan enflasyon memurun durumunu da her geçen gün zora sokuyor. Enflasyondaki önlenemez yükseliş nedeniyle 2021 yılında maaşlarda yüzde 5 erime kesinleşirken memurun MUSTAFA ÇAKIR bir yılda maaşından kaybettiği miktar ise 80 doları buldu. Memura bir yandan da kadrolu yerine sözleşmeli istihdam dayatılıyor. Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) toplusözleşme masası yaklaşırken memurun durumunu ortaya koyan bir çalışma yayımladı. Çalışmada yer alan veriler memurun karşı karşıya kaldığı sorunları da ortaya koydu. Çalışmada yer alan veriler ve değerlendirmeler şöyle: 4 Sözleşmeli personel sayısı yeniden artışa geçti. En son 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimler öncesinde kadroya alınan memurlarla sayı 105 bin 284’e inmişti. Ancak 2014 ve 2015 yıllarında sözleşmeli istihdamı tekrar artmaya devam etti. Aralık 2015’te 149 bin 133’e çıktı. 4 Kamudaki sözleşmeli personel sayısı Aralık 2020’de 502 bin 528’e ulaştı. Son 5 yılda kamuda sözleşmeli personel sayısı 353 bin 395 yani yüzde 237 arttı. Aynı dönemde kadrolu kamu emekçisi sayısı ise 2 milyon 894 bin 91’den KESK’in yaptığı araştırmaya göre memur enflasyona yenik. Memur bir yılda maaşından 80 dolar ya da 2.7 çeyrek altın kaybetti. Maaştaki artış 463.86 TL, zorunlu harcamadaki artış 965.10 TL. Kayıpların telafisi için vergilerin düşürülmesi isteniyor. 76 bin 103 artışla yani sadece yüzde 2.6 artışla 2 milyon 970 bin 194 oldu. Aralık 2013 itibarıyla her 100 kamu emekçisinden 4’ü sözleşmeli istihdam edilirken, Aralık 2020 itibarıyla her 100 kamu emekçisinden 15’i sözleşmeli istihdam edilir hale geldi. 4 Yıllık genel enflasyon yüzde 15.61. Ancak gıda enflasyonu yıllık yüzde 18.4, ev eşyası enflasyonu yıllık yüzde 23.74, ulaştırma enflasyonu yüzde 22.47, çeşitli mal ve hizmetler enflasyonu yüzde 20.61, sağlık enflasyonu yüzde 18.11. Son iki aylık genel enflasyon yüzde 2.60. Ancak iki aylık gıda enflasyonu yüzde 5.12, sağlık enflasyonu yüzde 7.38, konut enflasyonu yüzde 3.64. İktisatçıların yaptığı çalışmalar gerçek enflasyonun bu resmi rakamların 2 hatta 3 katı olduğunu gösteriyor. Maaş bin TL artmalı 4 2019 Ocak ayından 2021 Şubat ayına kadar olan dönemde resmi enflasyon yüzde 30 arttı. Aynı dönemde hem açlık sınırı hem de yoksulluk sınırı ise yüzde 35.5 artış gösterdi. Buna karşın enflasyon farkını altı ay geriden alabilen kamu emekçilerinin, emeklilerin maaş artışı ortalama yüzde 28.5’te kaldı. 4 15 Ocak 2019 tarihinde en düşük kamu emekçisi maaşı ile 558 dolar alınabiliyordu. Bugün ise en düşük kamu emekçisi maaşı ile alınan dolar 80 dolar azalarak 478 dolara indi. 2 yıl içinde en düşük kamu emekçisi maaşı ile alınan çeyrek altın sayısı 2.7 adet, gram altın sayısı ise 4.4 adet azaldı. 4 Sadece geçen yılın kayıplarını telafi etmek için maaşların 2021 başından itibaren geçerli olmak üzere seyyanen bin TL artırılması gerekiyor. En düşük kamu emekçisi maaşının; kira, yakacak, ulaşım gibi sosyal ödemelerle yoksulluk sınırının üzerine çıkarılması, tüm yükün emekçilerin üzerine yıkıldığı vergi adaletsizliğine son verilmesi, birinci vergi diliminin yüzde 15’ten yüzde 10’a düşürülerek yoksulluk sınırına kadar olan maaşlardan yapılan kesintinin birinci vergi diliminde sabitlenmesini talep ediyoruz. l ANKARA RESMI ENFLASYONA GÖRE YILLIK KAYIP YÜZDE 3.04 Türkiye Kamu Çalışanları Sendikaları Konfederasyonu (KamuSen) da memur ve emekli maaşlarına ek zam istiyor. 2020’de memur ve emekli maaşlarına enflasyon farkı da dahil yüzde 11.56 zam yapılmışken yıllık enflasyonun yüzde 14.60 olduğuna dikkat çeken Türkiye KamuSen, geçen yıl memur maaşlarının resmi enflasyon karşısında yüzde 3.04 eridiğine işaret etti. Türkiye KamuSen, “Memur maaşları yıllık ortalama 463.86 TL zamlanırken aynı dönemde dört kişilik ailenin insanca yaşamak için vazgeçemeyeceği zorunlu harcamaları 965.10 TL yükselmiştir” vurgusu yaptı. 2021’de memur maaşlarına, yılın her iki yarısı için yüzde 3, toplam kümülatif yüzde 6.1 zam geleceğini belirten Türkiye KamuSen şu değerlendirmede bulundu: “TCMB enflasyon beklentisi yüzde 11.15 olarak güncellenmiştir. Altı ay için yapılan yüzde 3 maaş zammı daha yılın ilk iki ayında enflasyon karşısında erimiştir. 2021 yılında enflasyon beklentisi gerçekleşse bile memur maaşlarının gerçekleşen enflasyon karşısında yüzde 5 oranında eriyeceği daha şimdiden kesinleşmiştir.” ATO’DAN KREDİ TALEBİ Baran: Başvuru şartları yumuşasın Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan, Ankara Ticaret Odası’nı (ATO) ziyaret etti. Yönetim Kurulu Başkanı Gürsel Baran, üyelerin başvuru şartlarının yumuşatıldığı koşullarla sağlanacak yeni kredi talepleri olduğunu belirtti. Salgın sürecinde kamu bankalarının reel sektöre önemli destekler verdiğini de aktaran Baran, salgın sürecinin devam ettiğini ve desteklerin devamına hâlâ ihtiyaç duyduğunu da dile getirdi. Halkbank Genel Müdürü Osman Arslan ise bankacılık ve reel sektör olarak yeni dengeler içinde sorunlara çözüm üretmeye gayret edeceklerini bildirdi. 450 milyar dolarlık dış borcun milli gelire oranı yüzde 63’e yaklaştı Dış borç stoku zirvede TÜRKİYE’YE TAMİRE GELEN Yabancı araçlara yeni geçiş tarifesi Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın “Geçici ve Yabancı Plakalı Taşıtlardan Alınacak Geçiş Ücretlerine İlişkin Tebliğ’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ”i dün Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre tamir, bakım, onarım veya tadilat amacıyla getirilen, Türkiye’de işlem ve işçilik gördükten sonra boş olarak çıkış yapacak yabancı ülke taşıtları için tamir, bakım, onarım, tadilat veya işçilik bedeli 2 bin Avro ya da TL karşılığından fazla olan ve bu durumu belgeleyenlerden geçiş ücreti alınmayacak. Bu tutarın altında olan araçlardan ise 600 Avro ya da Türk Lirası karşılığı geçiş ücreti alınacak. MASAK OPERASYONU Online bahisçilerin fonlarına el koydu Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK) Başkanlığı’nın bilişim sistemleri vasıtasıyla oynatılan yasadışı bahisle mücadele kapsamında yürüttüğü çalışmalar sonucunda geçen yıl adli makamlarca 408 kişinin bankalar nezdindeki yaklaşık 6 milyon lira tutarındaki fonlarına el koyma kararı verildi. MASAK’ın 2020 yılı raporuna göre başkanlığı geçen yıl 356 bin 565 kişi hakkında 250 bin 597 bildirim gönderilirken, bu rakam “bugüne kadarki en yüksek seviye” olarak kayıtlara geçti. Ayrıca başkanlığa ulaşan suç gelirlerinin aklanması konulu bildirimlerin sayısı da 237 bin 531 oldu. l AA Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın (HMB), 2020 yılı sonuyla ilgili dış borç istatistikleri verileri, AKP iktidarının yıllardır uygulandığı yanlış ekonomi politikaları nedeniyle borç sarmalında olan Türkiye’nin geldiğini noktayı göstermesi açısından önemli sonuçlar ortaya koydu. İşte öne çıkan detaylar: 4 2020 sonu itibarıyla (4. çeyrek) Türkiye’nin brüt dış borç stoku 2019 sonuna göre yüzde 3.3 artarak 450 milyar 48 milyon dolara ulaştı. Bu artış 5 yıl önceye göre yüzde 10.2, 10 yıl önceye göre yüzde 47.6 oldu. 4 Brüt dış borç stokunun gayri safi yurtiçi hasılaya (GSYH) oranı ise yüzde 62.8’e yükseldi. Bu oran 2019 sonunda yüzde 57.2, 2016 sonunda yüzde 47, 2011 sonunda yüzde 36.4’tü. AKP’nin de iktidara geldiği ve 2001 krizinin devam yılı olan 2002 sonunda ise oran yüzde 54.4’tü. ‘Özel’de azalma oldu 4 2020 sonu itibarıyla brüt dış borç stokunun dağılımına bakıldığında özel sektör 255.6 milyar dolarla ilk sırada bulunuyor. Bu kesimin dış borç stoku 2019 sonuna göre yüzde 5.3 ve 2016 sonuna göre yüzde 10 düşerken, 2011 sonuna göre yüzde 28 arttı. 4 Kamu sektörünün brüt dış borç stoku ise 173.1 milyar dolara ulaştı. Borç 2019 sonuna göre yüzde 10.2, 5 yıl önceye göre yüzde 40.6 ve 10 yıl önceye göre yüzde 80.6 arttı. Ayrıca Merkez Bankası’nın borç stoku da 21.4 milyar doları yaklaştı. Bu borç da 2019 sonuna göre yüzde 154, 5 yıl önceye göre yüzde 1827 ve 10 yıl önceye göre yüzde 129.2 arttı. 4 2020 sonu itibarıyla borçların döviz cinsi dağılımına bakıldığında ilk sırada yüzde 57.1 payla dolar var. Bunu yüzde 30.5 ile Avro, yüzde 5 ile TL ve yüzde 2.2 ile Japon Yeni izliyor. Öte yandan yine verilere göre Türkiye’nin net borç stoku ise 2020 sonunda 2019’a göre yüzde 10 artarak 268.9 milyar dolar oldu. Bunun GSYH’ye oranı yüzde 37.5’e çıktı. Bu oran 2019 sonunda yüzde 32.1’di. l Ekonomi Servisi MARKETTE 69, BAKKALDA 68 ÜRÜN SERGILENIYOR Kasa önünde büyük yarış REM People’ın bakkal, orta market ve kuruyemişçileri temsilen bin noktada yaptığı kasa önünde bulunan kategoriler (sıcak alan) araştırması, ilginç sonuçlar verdi. Buna göre kasa önünde satışa sunulan ürün sayısı ortalama 68 adet. Bu kapsamda orta büyüklükteki marketler kasa önünde 69 ürün bulundururken, bakkallarda bu sayı 68 ürün. Bulundurulan ürünlerin ilk sırasında ise yüzde 45 payla sakız ve şekerleme var. Bu alandaki ortalama 68 ürünün dağılımı şöyle: 38 sakız ve şeker, 13 tablet çikolata, 9 kaplamalı çikolata, 5 hazır kahve, 1 kuruyemişkahvaltılık bar ve 2 “sürpriz yumurta”. Türkiye’nin farklı bölgelerinde yapılan araştırmaya göre ayrıca coğrafi bölgelerdeki raf payları da değişkenlik gösteriyor. En çok sakız ve şeker yüzde 49 ile Ege Bölgesi’ndeki esnafın sıcak alanında bulunurken en yüksek çikolata kaplamalı ürün payı yüzde 14 ile Doğu Anadolu’da bulunuyor. Araştırmaya göre ayrıca tüketiciler alışverişin yüzde 75’ini spontane yapmayı seviyor. l Ekonomi Servisi Ramazan Avansas.com’un araştırmasına göre tüketicilerin bu yılki ramazan kolisi tercihi orta boy olacak. Araştırmaya kolisi bu yıl katılan işyeri sahiplerinin yüzde 35’i ramazan kolisi yardımı yapmayı planlarken, yüzde 53’ü hazır koli tercih ede‘orta boy’ ceğini, ortalama bütçesinin 75 TL olacağını aktardı. Bu kişilerin öncelikli tercih kriteri ise kolide yer alan ürünlerin bilindik markalardan oluşması. l Ekonomi Servisi Müteahhitler Karabağ için gerekeni yapacak Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ve iş dünyasının çatı kuruluşlarının başkanlarından oluşan heyet Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’i ziyaret etti. Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren ziyaret sonrası yaptığı açıklamada, müteahhitlik firmalarının Karabağ’ın yeniden imarında gerekeni yapmaya hazır olduğunu belirterek “Müteahhitler olarak Azerbaycan için üstümüze düşen her görevi layıkıyla yerine getireceğiz” dedi. Eren, “Karabağ’ın ihtiyaçları ile yeniden imar çalışmalarında Türk müteahhitlerin aktif rol üstlenmeleri bu yılki önceliklerimiz arasında yer almaktadır. Bölgede ilk aşamada 27 milyar dolarlık bir yatırım ihtiyacı olduğu ifade edilmektedir. Azerbaycanlı firmalarla ortaklık kurmaya da istekliyiz”? ? ?dedi. Ahmet Kırman ŞİŞECAM FIRINI ATEŞLEDİ ‘Değer yaratmaya devam edeceğiz’ Şişecam’ın, Yenişehir düzcam üretim tesisinde yaklaşık 400 milyon liralık yatırımla soğuk onarımını tamamlayarak yenilediği düzcam altı numaralı fırınını ateşlediği açıklandı. 240 bin ton kapasiteli fırınla pazara sunulacak son teknoloji ürünler, küresel salgın döneminde dalgalı bir seyir izleyen ve son dönemde hızla artan yurtiçi pazar talebine de cevap verecek. Şişecam Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü Prof. Dr. Ahmet Kırman, “Şişecam, Türkiye’de 2 milyon tona ulaşan kurulu düzcam üretim kapasitesini aktif olarak kullanarak Türkiye için değer yaratmaya kesintisiz devam edecektir” dedi. l Ekonomi Servisi AKBANK’TAN YENİLİK Fatura gibi ödemeler ek faiz kazandıracak Akbank’ın yeni mevduat ürünü “WinWin Hesap”ın, müşterilerin vadesiz hesaplarından yaptıkları EFT/havale, kira, fatura, bağış, eğitim gibi ödeme işlemleri ve banka kartından yapılan alışveriş harcamaları ile birikimlerine ek faiz kazandıracağı açıklandı. Genel Müdür Yardımcısı Bülent Oğuz, bu tür hesaba sahip olanların birikimleri çok yüksek olmasa ve ilgili ayda işlem gerçekleşmese de yüzde 16.5 faiz alabildiğini, işlem yapılması halinde ise bu faizin yüzde 18’e kadar yükseldiğini belirtti. Genel Müdür Yardımcısı Burcu Civelek Yüce de Akbank Mobil’deki ayrıcalıklara yenilerinin ekleneceğini anlattı. l Ekonomi Servisi BÜYÜME ORANI YÜZDE 46 Çağrı merkezi pazarı 11 milyar TL’ye ulaştı Çağrı Merkezleri Derneği’nin (ÇMD) açıkladığı rapora göre çağrı merkezi sektörünün pazar büyüklüğü 2019’a kıyasla yüzde 46 artarak 10.9 milyar TL’ye ulaştı. İstihdam ise müşteri temsilcisi bazında yüzde 21 artarak 123 bin 345 kişi, yönetici ve destek kadrolarla birlikte toplamda 135 bin 820 kişiye yükseldi. 2021 öngörüsü ise 145 bin kişi. İstihdam kapsamında 10 bin kişi de yabancı dillerde hizmet veriyor. ÇMD Yönetim Kurulu Başkanı Rengin Ağılönü, sektörün Covid19 salgını sürecinde yurttaşa kesintisiz hizmet vererek hayatın normal akışının devam etmesinde önemli sorumluluk üstlendiğini vurguladı. l Ekonomi Servisi Rengin Ağılönü ODEABANK UYGULAMASI İhracatçı şirketler için ‘uzman hattı’ kuruldu Odeabank’ın, dış ticaret yapan veya bu alana yeni adım atacak firmalara destek için “0212 320 84 44 Odeabank Dış Ticaret ve Nakit Yönetimi Uzman Hattı”nı kurduğu açıklandı. Odeabank Genel Müdür Vekili Yalçın Avcı’nın verdiği bilgiye göre firmalar bu hattan akreditifler başta olmak üzere tüm ödeme şekilleri, dış ticaret finansman ürünleri, hem yurtiçi hem yurtdışı teminat mektupları, kambiyo mevzuatı hakkında önemli bilgiler, ödeme sistemleri, nakit akışının efektif yönetimi, tedarikçi finansmanı gibi konularda kapsamlı bilgiler alabilecek. Ayrıca olası riskler hakkında da bilgiler verilecek. l Ekonomi Servisi ETİ’DEN ‘BENİMDOSTUMO’ Sokak hayvanlarına destek hızla yayılıyor Eti’nin, sokak hayvanları konusunda toplum bilincini yükseltmek ve farkındalığı artırmak amacıyla 2019 sonunda başlattığı “BenimDostumO” projesi kapsamında sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliklerini geliştirerek sürdürdüğü açıklandı. Şirket, projesi kapsamında Hayvan Hakları Federasyonu (HAYTAP), Her Eve Bir Pati Derneği (HEPAD) ve Encander ile birlikte binlerce sokak hayvanının beslenmesine, barınmasına ve tedavileri için gerekli olan sağlık cihazlarının teminine destek sağlıyor. Örneğin HEPAD Başkanı Emre Demir, proje sayesinde merkezlerinde 500 m2’lik yeni bir yaşam alanı oluşturduklarını belirtti. l Ekonomi Servisi