Katalog

28 TEMMUZ 2020 SALI HEPATIT B YOL HARITASI RAPORU Türk Karaciğer Araştırmaları Derneği ve Viral Hepatitle Savaşım Derneği’nin (VHSD) hazırladığı “Ulusal Hepatit B Eliminasyon Yol Hari ON NUMARA 01, 07, 10, 11, 19, 20, 23, 32, 33, 34, 37, 43, 53, 56, 59, 61, 67, 71, 72, 73, tası Raporu” açıklandı. VHSD Başkanı Prof. Dr. Fehmi Tabak, “Hepatit B’nin kısa vadede 75, 77 10 BİLEN: 466 bin 815.95’er TL (Devretti) 9 BİLEN: 2 bin 710.30’ar TL 8 BİLEN: 160.85’er TL yayılımını durdurmak ve kişilerin yaşam kalitesini iyileştirmek için yola çıktık” dedi. 7 BİLEN: 23.80’er TL 6 BİLEN: 4.20’şer TL HİÇBİR NUMARAYI DOĞRU TAHMİN EDEMEYEN: 3.35’er TL sibelbahcetepe@gmail.com YKS SONUÇLARI AÇIKLANDI TERCİHLER 614 AĞUSTOS’TA YKS’de 15 şampiyon ‘TÜRK TIPI KAHVALTI EN SAĞLIKLISI’ Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) so aday yüzdesi tüm adaylar için 77.32, kadın adaylar nuçları açıklandı. ÖSYM da yüzde 81.12, erkekler Başkanı Prof. Dr. Ha de yüzde 73.57. lis Aygün yaptığı açıklamada, “YKS birincilerimizin illeri: TYT birincileri; 5 FIGEN ATALAY n 170 ve üzeri puan alan aday yüzdesi sayısalda tüm adaylarda aday Ankara, Antalya, Ay 58.60, kadınlarda 58,80, dın, Çorum, Nevşehir. AYT bi erkeklerde 58.38. Sözelde tam rincileri: 5 aday; sözel: İzmir, adaylarda 83.02, kadınlarda eşit ağırlık: Osmaniye, sayısal: yüzde 83.25, erkeklerde yüzde İstanbul, İzmir, Malatya. YDT 82.75. Eşit ağırlıkta tüm aday birincileri: 4 aday İstanbul, 1 larda yüzde 73.26, kadınlarda aday Niğde. Adaylarımızı tebrik 73.54, erkeklerde 72.94. Kadın ederim” dedi. adayların oranı yabancı dil dı 6 Ağustos tarihinde baş şındaki tüm alanlarda erkekler layacak olan tercih süreci 14 den daha yüksek. Ağustos’a kadar sürecek. Yığınsal dağılım Kızlar daha başarılı n YKS yerleştirme puanlarının ÖSYM tarafından açıklanan yığınsal dağılımlarına göre, 550 ve “2020 YKS Sayısal Veriler’’ de üzeri puan aralığında TYT’de 48, şöyle: sayısalda 150, sözelde 3, eşit ağır n Temel Yeterlilik Testi’ne lıkta 8, dilde 21 aday bulunuyor. (TYT) 2 milyon 424 bin 718 öğ n Sınav puanlarının yığınsal da renci başvurdu. 128 bin 580 ğılımlarına göre ise TYT’de 5, sa aday TYT’ye girmedi. 2 mil yısalda 3, sözelde 1, eşit ağırlık yon 296 bin 138 adayın girdiği ta 1, dilde 5 aday 500 puan aldı. TYT’de 248 adayın sınavı geçer n YKS Testlerinin Ham Puan siz sayıldı. Ortalamaları ve Standart Sap n Alan Yeterlilik Testleri’ne (AYT) maları verilerine göre TYT’ye gi 1 milyon 788 bin 590 aday baş ren 2 milyon 295 bin 890 ada vurdu. 116 bin 214 aday sınava yın net ortalaması Türkçe’de girmedi. 1 milyon 672 bin 376 14.288, Sosyal Bilimler’de adayın girdiği AYT’de 67 adayın 7.788, Temel Matematik’te sınavı geçersiz sayıldı. n Yabancı Dil Testi’ne (YDT) 138 bin 177 aday başvurdu. 22 bin 598 aday sınava girmedi. 105 bin 579 adayın girdiği sınavda 6 adayın sınavı geçersiz sayıldı. 5.556 ve Fen Bilimleri’nde 2.668 oldu. n AYT’ye giren 1 milyon 672 bin 309 adayların net ortalaması, Türk Dili ve Edebiyatı’nda 4.799, Tarih 1’de 1.436, Coğrafya 1’de 1.576, Tarih2’de 170 barajını geçen 1.486, Coğrafya2’de 2.732, yüzde 58.60 Felsefe Grubu’nda 2,298, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi/ n TYT barajını geçenlerin ora Ek Felsefe Grubu’nda 0.652, nı yüzde 77.32 oldu. Bu oran Matematik’te 7.584, Fizik’te kadın adaylarda yüzde 81,12, erkeklerde yüzde 73,57. 1.082, Kimya’da 1.416 ve Biyoloji’de 1.309 oldu. n 170 barajnı geçenlerin oranı sayısalda yüzde 58.60, sözelde 83.02, eşit ağırlıkta 73.26, dilde 86.33. n 150 ve üzeri puan alan n YDT’de ise adayların net ortalaması, Almancada 30.573, Arapça’da 36.110, Fransızca’da 31.512, İngilizce’de 31.476 ve Rusça’da 37.164 oldu. SAYISAL BİRİNCİSİ ESAD YUSUF ATİK: Bölüm ve okul seçin Sayısal birinci olan Kabataş Lisesi mezunu Esad Yusuf Atik, bilgisiyar mühendisliği okuyacağını söyledi. Salgın döneminin ders çalışma süresini artırdığını anlatan Atik, sınava nasıl hazırlandığını şöyle anlattı: “AYT Sayısal’da tam yaptım. TYT’de 2 yanlışım var. Her adayın kendi çalışma tarzını bulmasını öneririm. Hedefleri olsun, hedefe odaklanarak eksiklerini kapatsınlar. Kendilerini tamamen derse kapatmaktan sa, sosyal yaşantılarına devam etmelerini öneririm. Ben sınava 12. sınıfa geçtiğim yazdan beri hazırlanıyorum. Bir gün hiç çalışmayıp başka bir gün 34 saat, başka bir günse yarım saat çalıştığım da oldu. Sürekli ders çalışmaktansa eksiklere odaklanarak, kritik noktaları bulup oralara yönelmek lazım. Seneye girecekler her şeyden önce hedef bölüm ve okul seçsinler, sonra da kendilerine uygun bir çalışma tarzı benimsesinler. En önemlisi bu iki nokta.’’ TYT ŞAMPİYONLARINDAN GÜRKAN İNAL: Tercihim mühendislik 2020 üniversite sınavı Türkiye birincilerinden biri de TED Ankara Koleji Vakfı Özel Lisesi’nden Gürkan İnal oldu. TYT sınavından 500 tam puan alan Gürkan İnal, “Üniversite sınavında bir derece bekliyordum, ama bu kadarını beklemiyorum, açıkçası gördüğümde çok şaşır dım ve bir o kadar da mutlu oldum. Henüz üniversite tercihime karar vermedim ancak bölüm tercihim bilgisayar mühendisliği veya elektrik elektronik mühendisliği bölümünden yana olacak. Okulumun ve verdiği çok yönlü eğitimin bu başarıda etkisi büyük” dedi. Kızlara eğitim desteği Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği (ÇYDD) ve MercedesBenz işbirliği ile uygulanan “Her Kızımız Bir Yıldız” projesi, salgın nedeniyle çevrimiçi olarak sürdürülüyor. “Teknolojiyi Yöneten Geleceğini Yönetir” temalı MercedesBenz Bilişim Teknolojileri Eğitim Programı’na bu yıl Fen liselerinde okuyan bursiyerler katılıyor. Araştırmaya göre, kahvaltı yerine akşam yemeğini tercih edenlerde kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölüm riski yüzde 60, diyabete bağlı ölüm riski ise 2 kat daha fazla ABD’de yapılan bir araştırma diyabet ile kahvaltı ilişkisine dair önemli bir sonuç ortaya çıkardı. Buna göre kahvaltı yerine akşam yemeğini tercih edenlerde kalp damar hastalıklarına bağlı yaşam kaybı riski yüzde 69, diyabete bağlı ölüm riski ise 2 kat artıyor. Endokrinolog Prof. Dr. Hasan Aydın, “Sağlıklı beslenme dediğimizde Türk tipi kahvaltıyı örnek verebiliriz. Bizim kahvaltımızın içerisindeki zeytin, zeytinyağı, yeşillikler içeren, domates, salatalık olan kahvaltı tipi, sağlık için gerekli olan besin öğelerinin bir bileşiminden oluşuyor” dedi. Endokrinoloji Uzmanı Prof. Dr. Hasan Aydın, Türkiye’de diyabetin tehlikeli şekilde arttığını, toplumumuzun yüzde 13.7’sinin diyabet olduğunu anımsatarak “Bu da sokakta karşılaştığımız her 7 insandan birinin diyabet olduğunu gösteriyor. Hangi öğünü tükettiğimizin ölüm riski üzerine etkisini araştıran bir çalışmanın sonuçları var elimizde. Bu çalışmada 4 bin 700 kişi üzerinde 10 yıl boyunca takip ettiklerinde beslenme alışkanlıklarında kahvaltı ya da akşam yemeği tercihlerinin yaşam kaybı riski üzerine olan etkisi araştırılmış. Bunun sonucunda akşam yemeğini ana öğün olarak tüketen insanlarda kahvaltıyı ana öğün olarak tüketenlere kıyasladığımız zaman kalp damar hastalıklarına bağlı ölüm riskinin yüzde 69, diyabete bağlı ölüm riskinde ise iki kat artış oluşturduğunu gözlemliyorlar” dedi. Karbonhidrat içeriği çok olmamalı Türk tipi kahvaltıyı önerdiğini söyleyen Prof. Dr. Aydın “Sağlıklı beslenme dediğimizde Türk tipi kahvaltıyı örnek verebiliriz. Bizim kahvaltımızın içerisindeki zeytin, zeytinyağı, yeşillikler içeren, domates, salatalık olan kahvaltı tipi, sağlık için gerekli olan besin öğelerinin bir bileşiminden oluşu yor. Burada dikkat edilmesi gereken nokta karbonhidrat içeriğinin yüksek olmaması. Reçel, bal gibi besinlerin çok tüketilmemesi, ekmek tüketimini 12 dilim ile sınırlı tutmak, onu da daha çok lifli olan ekmek türlerinden tercih etmek gerekiyor. En büyük hata kahvaltı yapmamak. Çoğu insan kahvaltı yapmadan güne başlıyor. Halbuki bütün gece boyunca vücudumuz birtakım hücrelerimizin tamiri ile uğraşıyor ve enerji kaybediyor. O enerji kaybı ile güne başlarken kahvaltı yapmamak bizim aslında vücudumuzun enerjisinin daha da düşmesine sebep oluyor” diye konuştu. l DHA Koronavirüs, Alzheimer ile Parkinson hastalarını da olumsuz etkiledi Kaygı ve stres arttı SAĞLIK Koronavirüs salgını nedeniyle evinde kalan, ancak tedavilerinin aksamaması gereken grubun başında Alzheimer ve Parkinson hastaları geliyor. Bu süreçte 65 yaş ve üzeri Alzheimer ile Parkinson hastalarının bir kısmı hastanele re gidemiyor ve hekimlerinden sağlık durumları hakkında bilgi alamıyor. Uzmanlar, pandemi sırasında bu kişilerin daha fazla risk altında olabileceklerini belirterek “Çünkü izolasyonun, el yıkamanın gerektiğini anlamayabilir ya da unuturlar, alınan önlemler nedeniyle kaygıları ve stresi artabilir” dediler. Ülkemize yaklaşık 1 milyon demans (bunama) hastası olduğu, bunların içinde de 600 bin civarı Alzheimer tipi demans (bunama) hastası olduğu tahmin ediliyor. Parkinson hastalığı ise en sık görülen hareket bozukluğu hastalığı olup Türkiye’de 150 bin civarında hastanın olduğu belirtiliyor. Prof. Dr. Görsev Yener, hem Alzheimer hastalığı hem de Parkinson hastalığının sinir sisteminin kendiliğinden gelişen ve şu anda önleyici tedavinin olmadığı hastalıklar arasında geldiğini belirterek “Her ikisinde de belirtileri azaltmaya yönelik ilaçlar geçici bir süre hastaların ve hasta yakınlarının hayatını kolaylaştırmaktadır” dedi. Alzheimer hastalığı için henüz deneme noktasında olan ve ruhsat almamış ilaç denemelerinin devam ettiğini anımsatan Yener, Parkinson hastalığında da henüz deneme noktasında olan ve ruhsat almamış ilaç denemeleri devam ettiğini anlattı. Korona dönemi önerileri Alzheimer hastalığı için hasta yakınlarına yönelik geliştirilen “Alzheimer’in Sesi” ve Parkinson hastalığı için hasta ve hasta yakınlarına yönelik “Parkinson’da Yanımda” aplikasyonlarının hastalara bu anlamda kolaylık sunduğunu anımsatan Yener, özetle şunları kaydetti: “Pandemi sırasında demanslı kişilerin daha fazla risk altında olmaları muhtemeldir. Görsel veya yazılı hatırlatıcılar konarak el yıkama Uzmanlar uyardı: Alzheimer ve Parkinson hastaları Covid19 pandemisinde daha fazla risk altında. Çünkü izolasyonun, el yıkamanın gerektiğini anlamayabilir ya da unuturlar, alınan önlemler (maske, görüşme kısıtlılıkları nedeniyle rutinin değişmesi, vb) nedeniyle kaygıları ve stresi artabilir. Parkinson hastaları için Covid19 ile ilgili alınması gereken tüm önlemler geçerlidir. İKI YENI UYGULAMA Abdi İbrahim, koronavirüs sürecinde Parkinson hastaları için akıllı takip özelliğinin, Alzheimer hastaları için ise hastalıkla ilgili merak edilen bilgilerin yer aldığı iki mobil uygulamayı hayata geçirdi. Abdi İbrahim Merkezi Sinir Sistemi Bölüm Direktörü Cenkay Türedi, “Parkinson’da Yanımda uygulaması, hastaların akıllı semptom takip özelli ği ile birlikte, fizyoterapi, yüz ve nefes egzersizi gibi ilaç dışı yöntemlere ulaşabilmesini sağlıyor. Alzheimer’ın Sesi uygulamasında ise hasta ve hasta yakınları ihtiyaçları olan tüm bilgilere ulaşabiliyorlar. Ücretsiz indirilen uygulamalar, yoğun günler geçiren hekimlerimize zaman tasarrufu, hasta ve hasta yakınlarına ise takip kolaylığı ile düzenli bilgi sağlıyor.” ları sağlanabilir. Bu işaretler banyoya, evin girişine konabilir. Telefon konuşması veya görüntülü aramaların günlük olarak belirli zamanlarda yapılması ve hastaların destek lenmesi önerilir. Hastalarda kafa karışıklığının ortaya çıkışı Covid19 hastalığının ilk belirtisi olabileceği gibi başka bir tıbbi durumun tabloya eklenmesi ile de ilgili olabilir.” Prof. Uludüz’den belirti göstermeyen korona hastalarına uyarı ‘İnme açısından risk altındalar’ Beyin Damar Hastalıkları Hasta Derneği (BEYİNDER) Başkanı Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, Covid19’u belirtisiz geçirenlerin inme açısından daha büyük risk al tında olduğunu söyledi. Prof. Uludüz, “Teşhis ve teda vi almadan iyileşen bu kişiler de, kanda pıhtılaşma riski da ha yüksek. Ayrıca İngiltere’de yapılan bir araştırmaya gö rekiyor” uyarısında bulundu. re Covid vakalarının yüz Koronavirüs açısından de 33’ünde, ileride Alzhe tehlikenin halen geç imer, demans gibi tablo mediğini vurgulayan ların olabileceği de öngö Uludüz, ölüm oranla rüldü. Ölümler, vaka sa rının azalmasının nor yıları azaldı deyip rehave male dönmek için bir te kapılmak çok tehlikeli, maske mesafe hijyen Prof. Uludüz kriter olmadığını kaydetti. Uludüz, “Çünkü ile bu virüsten korunmak ge 10 Haziran’da yoğun bakıma giren hasta sayısı 800’lerde iken bugün neredeyse iki katına çıktı. Entübe edilen hasta sayısı da her geçen gün arttı. 200’lü sayılardan 400’e kadar ulaştı. Demek ki bir aslında yükselme trendi var ve hala biz bu hastalık açısından risk altındayız” diye konuştu. l DHA EGE’YE TÜP BEBEKTE YENI SISTEM KAZANDIRILDI Ege Üniversitesi (EÜ) Rektörlüğü Aile Planlama Kısırlık Araştırma ve Uygulama Merkezi’ne, sperm hücrelerinin 8 bin kez ve yumurta hücresini ise 1400 kez büyütebilen özellikle daha sağlıklı spermlerin seçilmesini sağlayan Intracytoplasmic Morphologically Selected Sperm Injection (IMSI) adlı yeni bir sistem kazandırıldı. Yaklaşık 32 yıl önce Türkiye’deki ilk tüp bebek uygulamasının EÜ’de yapıldığını ve ilk tüp bebek doğumunun da yine EÜ’de gerçekleştiğini söyleyen Merkez Müdürü Prof. Dr. Ege Tavmergen Göker, güncel teknolojileri yakından takip ettiklerini söyledi. Normal sistemlerde sperm hücresinin mikroenjeksiyon işlemi sırasında 200 ile 400 kez büyütülebildiğini, ancak IMSI adlı yeni sistemde özel mikroskop yardımıyla sperm hücresinin 6 ile 8 bin kez, yumurta hücresinin ile 700 ile 1400 kez büyütülebildiğini anımsatan Göker, böylece daha kaliteli ve genetik olarak da daha düzgün sperm hücrelerinin seçildiğine değindi. l İZMİR / Cumhuriyet