Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: MUSTAFA K. ERDEMOL [email protected] ABD, silah ambargosunu kaldırmasının ardından Rum Yönetimi ile askeri işbirliğine kapı açtı 7 10 TEMMUZ 2020 CUMA Suriye’de kamplardaki koşullar zorlu. ÜÇ KOLDAN BASKI LİBYALI ASKERİ ÖĞRENCİLERİN EĞİTİMİ BAŞLADI Libya’da son dönemde sahada sıcak gelişmeler yaşanırken geçen yılın sonunda Libya Ulusal Uzlaşı Hükümeti (UUH) ile imzalanan Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası kapsamında 192 Libyalı Kara Harp Okulu öğrencisi Türkiye’ye geldi. Öğrenciler, Isparta’nın Eğirdir ilçesindeki Dağ Komando Okulu’nda eğitime başladı. İç savaşın sürdüğü Libya’da Trablus merkezli UUH ile Türkiye arasında geçen yıl 27 Kasım’da İstanbul’da Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına ilişkin Mutabakat Muhtırası’yla birlikte Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası imzalanmıştı. Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’nda taraflar arasındaki işbirliği alanları arasında “Askeri birlik, karargâh ya da kurumlarda ücretli, ücretsiz veya indirimli ücret karşılığında eğitim, öğretim ve kursların düzenlenmesi” de sayılmıştı. lANKARA/Cumhuriyet Oturumda Haçlı ve Nazi dönemine vurgu! Dikkatlerin Libya’da giderek yük Washington yönetiminin kararına tepki gösteren KKTC ve selen tansiyona çevrildiği sırada Washington’dan Kıbrıs ham Türkiye, “Doğu Akdeniz’de barış ve istikrarın sağlanmasına lesi geldi. ABD, Güney Kıbrıs Rum Yö yardımcı olmayacağı açıktır” vurgusu yaptı. netimi (GKRY) ordusuna askeri eğitim verilmesi planını duyurdu. Ankara ve nın haklarımızı gasp etmek için girdiği Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden oyunlara ve ittifaklara karşı bizim de (KKTC) karara sert tepki yükseldi. Türkiye ile birlikte iki devletli çözüm Doğu Akdeniz’de etkinlik, enerji mü yönünde adım atmamız, Doğu Akde cadelesi sürerken Avrupa Birliği (AB) niz’deki sondaj çalışmalarını ileri taşı ve ABD’nin Ankara’ya baskıları artı mamız, Maraş’ı daha fazla gecikmeden yor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pom açmamız gerektiğini ifade ediyoruz.” peo, önceki gün “güvenlik ilişkileri Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami ni genişletme” çerçevesinde ilk kez GKRY’ye askeri eğitim ve öğretim için fon sağlayacaklarını açıkladı. Bakanlıkta gazetecilere yaptığı açıklamada Türkiye’nin bölgede sondaj faaliyetlerine karşı ABD’nin yanı sıra AB de üyeleri Yunanistan ve GKRY’nin yanında yer alıyor. Aksoy, ABD’nin kararına tepki göstererek “İki taraf arasındaki dengeyi gözetmeyen adımların Ada’da güven ortamının tesis edilmesine, Doğu Pompeo, “Bu, Doğu Akdeniz’de istikra kapsayan konularda tüm paydaşların Akdeniz’de barış ve istikrarın sağlan rı sağlamak için bölgedeki kilit önem hak ve menfaatlerini gözetecek şekil masına yardımcı olmayacağı açıktır” deki ortaklarımızla ilişkilerimizin ge de hareket edilmemesinin hem Ada’da dedi. ABD’nin 2020 mali yılına ilişkin liştirilmesi çabalarımızın bir parçası iki taraf arasında hem de bölgesel is tahsisat yasaları uyarınca GKRY’yi söz dır” dedi. İşbirliğinin yabancı ülke güç tikrarın sağlanması yönünde sürdü konusu programa dahil ettiğini açıklerinin eğitimini, Amerikan ordusuy rülen çabalara olumsuz etki edeceği ladığına işaret eden Aksoy, KKTC ma la müşterek çalışacak dost ülkelerin uyarısında bulunuldu. kamlarının bu konuda ortaya koyduğu artırılmasını içeren ABD Uluslarara sı Askeri Eğitim ve Talim Programı’nın Haklar vurgusu tutumu desteklediklerini dile getirdi. ABD Kongresi geçen yıl, GKRY’ye (IMET) parçası olacağı kaydedildi. KKTC Başbakanı Ersin Tatar da yönelik 1987’den bu yana sürdürdüğü ‘Olumsuz etkiler’ ABD’nin planının Kıbrıs konusundaki silah ambargosunu sonlandırma karauzlaşmaz Rum tutumunu daha da artı rı almıştı. Kongre’de kabul edilen tah KKTC Cumhurbaşkanlığı’ndan racak yanlış bir karar olduğunu söyle sisatlar yasa tasarısında, ABD’nin be ABD’ye tepki açıklamasında Doğu di. Kıbrıs’taki iki tarafa eşit tutum gös lirli koşullar ve sınırlamalar altında Akdeniz’de yükselen gerilime işaret terilmemesinin Birleşmiş Milletler’in GKRY’ye silah ambargosunu kaldırma edildi. “Tüm ilgili tarafların müdahil ilkelerine ters düştüğünü kaydetti. Ta sı istenmişti. “Doğu Akdeniz Güven olduğu kapsamlı bir diyalog ve işbirli tar açıklamasında şunları kaydetti: lik ve Enerji İşbirliği Yasası” olarak ği yerine, ABD ile GKRY arasında ikili “Türkiye ve KKTC olarak Doğu Akde da bilinen ve bir bölümünde GKRY, İs askeri faaliyetlerin artırılmasıyla böl niz’deki haklarımızı koruma kararlılı rail ve Yunanistan’ın önemine vurgu gesel istikrara nasıl fayda sağlanacağı ğımızı somut adımlarla ortaya koyduk yapılan tasarıda, ambargodan dolayı anlaşılır değildir” denildi. Gerek Kıb ça birileri kendi menfaatlerine doku GKRY’nin Rusya ve başka ülkelerden rıs Adası’na ait doğal kaynakların yö nulduğu için çeşitli karşı oyunlar içine silah aldığı, bunun ABD’nin çıkarlarıy netimi, paylaşımı gerekse tüm bölgeyi giriyor... O yüzdendir ki, Rum tarafı la uyuşmadığı kaydediliyor. AP’de sert Türkiye çıkışları Avrupa Birliği’nin gelecek hafta Fransa’nın talebiyle Türkiye gündemli toplantısı öncesinde dün Avrupa Parlamentosu’nda (AP) Akdeniz konusu sert tartışmalar eşliğinde ele alındı. Kimi vekil bu hafta başında Türkiye’de temaslarda bulunan Avrupa Birliği Dışişleri ve Güvenlik Politikaları Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’i Türkiye’ye karşı “fazla hoşgörülü” olmakla eleştirdi. AP Genel Kurulu’nda düzenlenen “Akdeniz’de İstikrar ve Güvenlik ve Türkiye’nin Olumsuz Rolü” başlıklı oturumda aralarında Hıristiyan Demokrat, muhafazakâr ve aşırı sağcılar olmak üzere söz alan parlamenterlerin çoğu, Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Libya’da yürüttüğü politikaları sert dille eleştirdi. DW’nin haberine göre, Türkiye’yi “otoriter rejim” olarak tanımlayan kimi parlamenter Ankara ile katılım müzakerelerine son verilmesi ve Türkiye’ye AB mali yardımlarının kesilmesi çağrısında bulundu. Hıristiyan Demokrat Grup lideri, Alman parlamenter Manfred Weber, Türkiye ile üyelik müzakerelerine son verilmesini ve yeni bir ortaklık kurulmasını istedi. Oturumda Türkiye’yi “Nazi rejimine” benzeten konuşmaların yapılması da dikkat çekti. Aşırı sağcı grup adına söz alan Fransız parlamenter Thierry Mariani, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı “Avrupa medeniyetinin düşmanı” olarak tanımladı. Türkiye’ye karşı etkisiz kalmakla suçladığı Borrell’e “Tarihte Daladier ve Chamberlain gibi anılmayın” şeklinde seslendi. İkinci Dünya Savaşı başlarken Fransa ve İngiltere’de başbakanlık yapmakta olan bu iki isim, Nazi rejimine karşı etkisiz kalmakla suçlanmıştı. ‘Kutsal ittifak peşinde değiliz’ Borrell ise Akdeniz ve Ortadoğu’da yaşananlardan Türkiye’nin de etkilendiğini, görüş ayrılıkları olsa da Ankara ile “çıkarların birleştiği noktalar” olduğunu ifade etti. Türkiye’nin Libya ile imzaladığı Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası’nı AB olarak tanımadıklarını da kaydetti. Öte yandan Borrell, Türkiye karşıtı çıkışlara işaretle “Bir ara, Türk saldırılarını püskürtmek için Avrupa ordularını seferber eden (Papa) Beşinci Pius, Türkiye’ye kutsal ittifak çağrısında bulunuyor sandım” dedi. “Chamberlain veya Daladier olma niyetim yok ama Juan d’Autriche (İnebahtı savaşındaki Haçlıların komutanı) de değilim” dedi. Borrell, “Biz çatışmayı önlemeye çalışıyoruz. Osmanlı işgaline karşı kutsal bir ittifak oluşturmaya çalışmıyoruz. Uyuşmazlık içinde olduğumuz konuları müzakere yoluyla çözmek için yapıcı bir tavır ortaya koymayı deniyoruz” ifadesini kullandı. UUH güçleri Sirte’ye dayanmış durumda. Libya’da oyunu kim bozuyor? Aktörler sahada askeri yöntemlerle birbirlerine mesaj veriyor, çatışmalar sertleşebilir... Sahada oyunu değiştirecekler mi diye, dikkat kesilmiş bekliyorduk. İlk işaret Hafter’i destekleyen koalisyonun Vatiyye Üssü’ne saldırısıyla geldi. Türkiye’nin desteğiyle oluşan oyunun kuralları biliniyor. Ancak karşı koalisyonda, çatışmaların boyutunu, oyunun kurallarını değiştirecek askeri kapasite fazlasıyla mevcut. Hava sahası sorunu Kaddafi sonrasında Libya hava sahasının kontrolü kayboldu. Şu anda çatışan hiçbir taraf ülke hava sahasını bırakın kendi kontrolündeki bölgenin hava sahasını dahi kontrol edemiyor. Bu, her türlü örtülü operasyon ve provokasyonu olanaklı kılıyor. Vatiyye saldırısını, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın ziyaretinin hemen ardından kim ne amaçla gerçekleştirdi?.. Türk makamları bu sorunun tam yanıtını kesinlikle biliyor. Hava sahasını kontrol eden taraf, Libya’da baskın gelecek. Buna da şüphe yok. Saldırı nasıl oldu? Saldırının askeri teknikalitesine baktığımızda, ülke coğrafyasının engebeli olmamasından yararlanılmış. Radara yakalanmamak için alçaktan uçan Fransız üretimi Mirage uçağının uzaktan 23 füze fırlattığı değerlendiriliyor. Bu sırada henüz Türkiye’nin gönderdiği hava sa vunma sistemleri ku rulma aşamasındaydı. Bu uçaklar bölge ül kelerince yoğun ola SERTAÇ EŞ rak kullanılıyor. Üzerine çok kafa yoruluyor ancak uçağın uzun menzilli uçuşu na da gerek yok. Gidişte ve dö nüşte Cufra üssünden yakıt ikmali yap ması zaten olanaklı. Türkiye ve Trablus hükümetine verilen mesaj ise açık: SirteCufra hattını zorlama, mevcut durumu kabullen. Aktörlerin konumu Temel mücadele ABD ile Rusya arasında. ABD, Rusya’nın olmadığı bir Libya’yı şekillendirmek istiyor. Libya’da her iki tarafı da kontrol edebilecek diplomatik kapasiteye sahip. Hafter’in zayıf noktası da Rusya’yı ihmal edememesi. Rus Dışişleri Bakanı Lavrov’un, “En acil şekilde ateşkes sağlanmalı” değerlendirmesinden çıkarlarını Hafter tarafında gördüğü anlaşılıyor. Mevcut durumda bu yaklaşım Libya’nın bölünmesini getirir. ABD’nin de bu konuda net karar vermediği, kendine, gelişmelere göre hareket alanı bıraktığı anlaşılıyor. Körfezin “Butik devleti” Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), 83 bin 600 kilometrekarelik bir ülke. Dünya petrol rezervinin yüzde 5,66’sı, doğalgazın yüzde 2,80’ine sahip. 9 milyon 800 bin nüfusun yüzde 11’i Trump’ın vergisi incelenecek Mahkeme önünde bir eylemci “parayı takip et” yazılı pankart açtı. ABD Yüksek Mahkemesi, New York Bölge Mahkemesi’ne, Başkan Donald Trump’ın vergi kayıtlarına erişme yetkisi verdi. Trump’ın başkanlığından bu yana vergi kayıtlarını açıklamaması tartışmalara yol açmıştı. Mahkeme, Trump’ın 8 yıllık vergi kayıtları ve mali dokümanlarına erişim hakkı tanırken Trump’ın bunu engelleyemeyeceğine hükmetti. Trump’ın mali kayıtlarının 3 Kasım’daki başkanlık seçimlerinden önce yayımlanıp yayımlanamayacağı netlik kazanmadı. Öte yandan Yüksek Mahkeme, Kongre’deki Demokratların Trump’ın mali kayıtlarına erişim talebini reddederek gözden geçirilmesi için alt mahkemeye yönlendirdi. yerli, aynı zamanda 500 binin üzerinde Mısırlıya iş sağlıyor. Türkiye ile birçok alanda karşı karşıya gelen yönetici ailenin ABD ile sıkı bağları var, şu anki fantezisi Libya. Libya’yı tehdit eden Mısır’ın büyük iç sorunları var. 1800 yılında 2,5 milyon nüfusu olan ülke şu anda 100 milyon. Konut, gıda yetersizliği sorunu, çölleşme, su kaynaklarının yetersizliğinin yanı sıra, son verilere göre ülke nüfusunun yüzde 32,5’i yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Sayılarla bakıldığında büyük bir askeri gücü var. Libya ile sorunlu bir geçmişe sahip. Temmuz 1977’de Arap Birliği anlaşmazlığı nedeniyle Kaddafi ve Enver Sedat liderliğinde 4 gün savaşmışlar. “BM Güvenlik Konseyi’nin Libya’da barış ve birlik isteyip istemediği” sorusunun yanıtını eski özel temsilci Gassan Selame veriyor: “Tüm grupların katılımıyla parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimlerinin tarihi Gdames’te belirlenecekti. Barış ve seçimler için hazırlık yapan Serraj, Hafter’in saldırısına hazırlıksız yakalandı, BMGK üyelerinin ikiyüzlülüğüne tanık oldu. BMGK tarafından sırtımdan bıçaklandım.” Veriler şunu ortaya koyuyor ki, Batı’nın “demokrasileri” ile doğunun otokratdiktatörleri Libya’ya da bir diktatörü layık görüyor ve istiyorlar. ‘İkinci büyük zafer’ Türkiye, elinin güçlenmesi için Trablus hükümetinin SirteCufra hattını geçmesi, petrol hilalini kontrol etmesi gerektiğini düşünüyor. Devletin “diplomatik ve askeri üst katlarında Libya’da ikinci büyük zafer”in beyin cimnastiği yapılıyor. Türkiye, desteklediği Trablus hükümetinin Libya’yı yönetmesini istiyorsa, aktörlerin büyük bölümünün duyarlılıklarını dengeleyebilmeli. “Müslüman Kardeşler anlayışının ihracı” anlayışı yalnızca Mısır’ı değil, Libya’nın tüm komşularını, Ortadoğu’nun tüm otokratdiktatörlerini Türkiye’nin karşısına yığar. Öngörüye dayalı, dengeli ve çıkar odaklı yaklaşım kaçınılmaz. lANKARA Yardımlara veto gölgesi Rusya’nın Suriye’ye 6 aylığına sadece bir sınır kapısından insani yardımların yapılmasını öngören tasarısı BM Güvenlik Konseyi’nde (BMGK) reddedildi. Rusya önceki gün BM Güvenlik Konseyi’nde, Türkiye üzerinden 2 sınır kapısından Suriye’ye insani yardımların girişine olanak sağlayan ve 10 Temmuz’da görev süresi dolacak olan mekanizmanın yenilenmesini veto etmiş, ardından kendi karşı tasarısını sunmuştu. Rusya’nın Suriye’ye Türkiye’den Cilvegözü Sınır Kapısı’nın karşısındaki Babülhava’dan sadece 6 ay uluslararası yardımların girişini öneren karar tasarısı, BMGK’de gereken 9 oya ulaşamadığı için reddedildi. Rusya’nın tasarısına ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, Belçika, Estonya ve Dominik Cumhuriyeti karşı çıkarken Çin, Vietnam ve Güney Afrika destek verdi. Tunus, Nijer, Endonezya ve Saint Vincent ise çekimser kaldı. Süre doluyor Suriye’ye, mevcut BMGK kararı doğrultusunda sadece Türkiye üzerinden 2 sınır kapısından, Öncüpınar karşısındaki Babüsselame ve Cilvegözü karşısındaki Babülhava’dan uluslararası yardımlar yapılabiliyor. Rusya ve Çin’in dünkü vetosunun ardından 2 sınır kapısı da 10 Temmuz’da mekanizmanın görev süresinin dolmasıyla başka bir karar alınamadığı takdirde yardım konvoylarının geçişine kapanmış olacak ve yaklaşık 3 milyon Suriyeli için hayati derecede önem taşıyan yardımlar duracak. Oxfam’dan açlık uyarısı geldi İngiltere merkezli uluslararası yardım kuruluşu Oxfam, yeni tip koronavirüs (Covid19) salgını döneminde sosyoekonomik krizlerin de etkisiyle açlık sorununun daha ağırlaşacağı uyarısında bulundu. Açlıktan yaşamını yitirenlerin sayısının hastalıktan ölenlerin sayısını geçebileceğini ileri sürdü. Koronavirüs ölümlerinin nisan ayında zirveye ulaştığı dönemde günde 2 bin kişi öldüğünü hatırlatan Oxfam, işşizlik, gelir dağılımındaki adaletsizlik, salgın önlemleriyle birlikte gıda zincirindeki aksamalarla açlığın günde 12 bin kişiyi öldürebileceğini vurguladı. Açlık Virüsü adlı raporda dünya genelinde 122 milyon kişinin açlık sınırına gelebileceği belirtilti. Yoksul ülkelerin yanı sıra Güney Afrika, Hindistan ve Brezilya gibi orta gelirli ülkelerin de salgından olumsuz etkilendiğini duyuran Oxfam, Afganistan, Suriye ve Güney Sudan’ın bu dönem açlıktan en çok etkilenebilecek ülkeler olduğuna işaret etti. Hükümetlere “Açlık zincirini kırmak için, küçük üreticilerin ve işçilerin yaşayabilecekleri bir ücret kazandığı, daha adil ve sürdürülebilir gıda sistemleri kurulması lazım” tavsiyesinde bulundu. Worldometer’in verilerine göre, dünya çapında Covid19 vakalarının sayısı 12 milyon 205 bin 597’ye, can kaybı da 552 bin 940’a çıktı. Coulibaly yaşamını yitirdi Fildişi Sahili Başbakanı Amadou Gon Co ulibaly, önceki gün Ba kanlar Kurulu toplantı sında rahatsızlanması nın ardından Abidjan’da kaldırıldığı hastane Coulibaly de hayatını kaybetti. Kalp rahatsızlığı ne deniyle tedavi için mayıs başında gittiği Fransa’dan 2 Temmuz’da ülkesine dönen 61 yaşındaki Başbakan, mevcut Cumhur başkanı Alassane Ouattara’nın yeniden adaylığını koymayacağını açıklamasının ardından bir sonraki seçimde iktidar par tisinin de cumhurbaşkanı adayıydı. Ouattara yaptığı açıklamada, “30 yıl dır yakın işbirliği içinde olduğum, karde şim, oğlum Coulibaly’nin ölümünden büyük üzüntü duydum” dedi. Coulibaly’nin ölümü, dünyanın en büyük kakao üreticisi ülkede, gelecek seçimlerin cumhurbaşkanı adayı nın kim olacağı tartışmalarını da beraberin de getirdi. Güçlü adaylar arasında Savunma Bakanı Hamed Bakayoko’nun adı geçiyor. Belediye başkanı ölü bulundu Güney Kore’de başkent Seul’ün Belediye Başkanı Park Wonsoon’un ölü bulun duğu açıklandı. 2011 yılından bu yana Se ul Belediye Başkanlığı görevini yürüten Park için ailesi kayıp ihbarında bulunmuş, kızı babasının “vasiyet benzeri bir mesaj bırakarak evden ayrıldı ğını ve telefonunun kapalı ol duğunu” belirtmişti. Park’ın cansız bedeninin kentin kuzey bölgesinde bulunduğu belirtil di ancak ölüm nedenine ilişkin Park açıklama yapılmadı.