Katalog

12 12 HAZİRAN 2020 CUMA HABER/YORUM Ekonomiye sıra nasıl gelsin ki? Değerli dostlar geride bıraktığımız salı günü Cumhuriyet’in manşet haberlerindendi, iki gazetecinin sabah sabah evlerinin aranıp, ardından “Emniyet”e götürülmeleri. (9.6.2020) Bu gazeteciler, “OdaTV”nin Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız ile “TELE 1”in Ankara Temsilcisi İsmail Dükel, gözaltına alındılar. Cumhuriyet ile birlikte, haberi veren kimi gazeteler, bu Emniyet’e götürülme olayına haklı olarak itiraz ediyorlar; “İki gazeteci de çağırılsaydı, kendileri Emniyet’e giderek ifade verirlerdi!” diyorlar. Bu görüşe katılmamak olanaksız. Ayrıca değerli dostlar, Müyesser Yıldız’la, “Kumpas Davaları”nın yargı sürecinde mahkeme salonlarında bir arada oluyorduk; hep uyumlu, yardım elini uzatmak için hep hazır... “Olayların Ardındaki Gerçek”te, Alev Coşkun’un: “Ancak otoriterleşen siyasi iktidarlar, sabaha karşı böyle operasyonları seviyorlar. Sarsılmaya başlayan iktidarlarını korku ile sağlamlaştırabileceklerini sanıyorlar.” (9.6.2020) değerlendirmesinin yakın tarihimizde birçok örneği var. Bilmem ki anımsanır mı Cumhuriyet’in yazarı İlhan Selçuk’a bu bağlamda yaşatılanlar? “83 yaşındaki” İlhan Selçuk’un, “2008” yılının “21 Mart” günü, henüz daha gün ağarmadan, sabah ezanından önce evi basılıp, özellikle tüm kitaplığını altüst edip, onca kitabını yerlere atıp, darmadağın eden, saatler süren bir aramadan sonra, pek yorulan(!) bu davetsiz konuklara(!), İlhan Selçuk, okkalı bir “yorgunluk kahvesi” yapıp sunar... Kahveleri içip yorgunluklarını atan görevliler, İlhan Selçuk’u da alarak, hep birlikte Emniyet’e giderler... Tutuklanmadan yargılanacaktı İlhan Selçuk. Ne var ki, “sorgulama” sürecinde, görevlilerin insanlık dışı tutumu tarihimizde yerini aldı... Yıllar sonra günümüzde de bu tutumun sürdürülüp, Müyesser Yıldız’a “su verilmemesi” durumu, çok ama çok üzücü... Bu yürek yakan konuya ara verip, “Covid19” olayına, ülkemizde de iki ayı aşan bu “virüs” konusuna değinecek olursak, geçen hafta sonu İstanbul’da özellikle Boğaz’da yaşananların TV’lerdeki görüntüleri çok üzüntü vericiydi. Boğaz’da gezintiye, yürüyüşe çıkanların, balık tutanların hemen hemen hepsi kurallara uymayıp, maskesiz, kol kola, el ele, sarmaş, dolaş yürüyorlardı, kimileri de küçük çocuklarını ellerinden tutarak... Kuşkusuz can sıkıcı bir durum... Öyle olmasına öyle de, ülkemizdeki “Tek Kişilik Keyfi Yönetim”in, “tek kişisi”, Boğaz’da Huber Köşkü’nde yaşarken bunun örneğini sunmadı mı? Köşkün balkonundan, maskesiz olarak, küçük torununun da elinden tutup denizden geçen tekneleri selamlamadı mı? (29.5.2020) Öte yandan Erdoğan’ın, ciddi ülke sorunlarını, “Vatandaşımın sıkıntıya düşmesine gönlüm razı olmadı!” diyerek “Gönül İşleri” doğrultusunda çözüm aramasına, bir de “Ayasofya” konusunu ekleyince, “Ekonomi”ye nasıl sıra gelsin ki? Ne dersiniz... Safitürk kararına onama Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Mardin’in Derik Kaymakamı Muhammet Fatih Safitürk’ün şehit edilmesine ilişkin davada sanık Şerif Mesutoğlu’na verilen 2 kez ağırlaştırılmış müebbet ile 28 yıl hapis cezasını onadı. Kararda, Safitürk’ün şehit edilmesinin “PKK’nin devletin birliğini bozma, ülke topraklarından bir kısmını devlet idaresinden ayırma amacına yönelik olarak gerçekleştirildiği” belirtildi. l ANKARA / Cumhuriyet 12 HAZIRAN 2020 SAYI: 34579 İmtiyaz Sahibi: CUMHURİYET VAKFI adına ALEV COŞKUN Genel Yayın Yönetmeni AYKUT KÜÇÜKKAYA Yayın Koordinatörü Serkan Ozan Yazıişleri Müdürleri İpek Özbey / Olcay Büyüktaş Akça (Sorumlu) Hakan Akarsu (Ek Yayınlar) Görsel Yönetmen Münevver Oskay Reklam Genel Müdürü Ayla Atamer Törün l Haber Merkezi: Murat Hantaş l Gece: Ayça Bilgin Demir l Dış Haberler: Mine Esen l Ekonomi: Jale Özgentürk l İç Politika: Ali Açar l Kültür Sanat: Yazgülü Aldoğan l Fotoğraf: Uğur Demir l Spor: Sami Gürel l Ankara Temsilcisi: Sertaç Eş Güvenevler Mah. Güneş Cad. No: 8/1 Çankaya 06690 Ankara Tel: (0312) 442 30 50 l Ege Bölge Temsilcisi: Tuncay Mollaveisoğlu Halit Ziya Bulvarı 1352 sok. 2/3 Pasaport İzmir. Tel: (0232) 441 12 20 Yayın Kurulu: Alev Coşkun (Başkan), Ali Sirmen (Bşk. Yrd.), Aykut Küçükkaya, Emre Kongar, Şükran Soner, Kemal Işık Kansu, Orhan Bursalı, Mine Kırıkkanat, Miyase İlknur, Ataol Behramoğlu. l Mali ve İdari İşler Müdürü: Osman Selçuk Özer Yayımlayan ve Yönetim Yeri: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 343 72 64 eposta: [email protected] Reklam Yönetimi: Yenigün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık AŞ. Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sk. No: 2 34381 Şişli/İstanbul Tel: (0212) 343 72 74 (20 hat) Faks: (0212) 251 98 68 eposta: [email protected] Yaygın süreli yayın Baskı: İleri Basım Mat. Amb. Reklam Tanıtım Yay. ve Teknik Hiz. Tic. A.Ş. Yenibosna Mah. 29 Ekim Cad. No:11A/41 Bahçelievler İstanbul Tel: (0212) 454 32 55 Dağıtım: Turkuvaz Dağıtım Pazarlama A.Ş. Cumhuriyet’te yer alan haber, yazı ve fotoğrafların yeniden yayım hakkı saklı tutulmuştur. İzin alınmadan ve kaynak göstermeksizin yayımlamak Basın Kanunu gereğince hukuki ve cezai yaptırıma tabidir. NAMAZ VAKİTLERİ İmsak Güneş Öğle İkindi Akşam Yatsı İstanbul 03:30 05:27 13:07 17:06 20:38 22:25 Ankara 03:22 05:15 12:52 16:48 20:19 22:03 İzmir 03:55 05:42 13:14 17:08 20:37 22:16 916 yıl boyunca Ortodoks dünyanın başkilisesi. 481 yıl boyunca da İslam dünyası nın büyük camisi. Yalnızca Bizans Ortodoks di ninin değil, tüm Hıristiyanlığın en görkemli kilisesi olan İstan bul’daki “Ayasofya Müzesi”, yo bazlarımızca ve siyasetçilerimiz Ayasofya Müzesi! ( 1) ce yine gündemin başköşesine oturtuluyor! Artık “müze” değil “eskisi” gi bi “cami” olmalıymış! na plan ile merkezi Peki, camiden da planı birleştiren dik ha eskisi neydi? Kim dörtgen bir yapıdır. ler için yapılmıştı? O 48 x 32 m ölçüle zaman daha eskilere rinde olan iki “nar gidip, ne zaman, na teks (batı yönündeki sıl yapıldığını anımsa giriş bölümü)” ve re yalım... vaklı “atrium (avlu)” HHH hariç tutulduğunda Doğu Roma İmpara iç ölçüleri 70 x 75 m torluğu (Bizans) döne olan yapının uzun minde 532’lerde Aya luğu yaklaşık olarak sofya gündeme gelir! O yıllarda “mimar” sözcü Ayasofya Müzesi 135 metreye ulaşmaktadır. galiba pek kullanılma Ayasofya, iç ve dış dığı için Aydın’dan “teknisyenteorisyen” olmak üzere iki “narteks”, üç “nef (bö Anthemios ve Milet’ten “tasarımcıfizik lüm)” ve bir “apsis’ten (kubbeli sunak bö çi” İsodoros İstanbul’a getirilir! lümü)” oluşan, iki katlı özgün bir yapıdır. İkisi bu görkemli yapı için kolları sı HHH varlar... Ayasofya kubbesinin çapı, yaklaşık HHH 31.7 m, yerden yüksekliği ise 55.6 met Ayasofya son derece karmaşık bir mi redir. Kubbe tümüyle tuğla ve harçtan mari girişimdir. Genişletilmiş (rüzgârdan örtülmüştür. Kubbe, 180 derecelik tam şişmiş bir yelken biçiminde) kubbeli bir bir yarım küre değildir. 163 derecedir! “bazilika (Hıristiyanlık öncesi toplanma Kubbeyi oluşturan 40 kaburganın ara yeri)” olarak düşünülebilir. Buna ben sında, 40 pencere bulunmaktadır. Aslın zer mimariler, özellikle Suriye’de ve İç da günümüzdeki kubbeyi, Ayasofya’yı Anadolu’da değişik biçimlerde uygulan sonradan düzenleyen İsodoros’un ye mıştır. İki yarım kubbe arasında bir mer ğeni “Genç İsodoros”, 558 yılının ma kezi kubbeyle örtülmüş ve uzunlaması yıs ayındaki depremde çökünce yeniden yapmıştır. Günümüze kadar gelen kubbe budur... Kubbenin iki tarafındaki yarım kubbe, ana kubbenin yaptığı baskıyı azaltmak için yapılmıştır. 3. Ayasofya kubbesi, yapıldıktan sonra 24 Aralık 562 yılında tekrar açılmıştır. Ayasofya’nın “nefi”, Avrupa’daki herhangi bir “gotik katedralden (1215. yy. kilisesi)” yaklaşık üç kat genişliktedir. Ortaçağda, Avrupa’daki hiçbir yapı Ayasofya’nın yüksekliğine erişememiştir! Ayasofya’da kullanılan sütunların bazıları “Heliopolis’ten (Mısır)”, “sekiz büyük kırmızı porfir sütun” Efes Artemis Tapınağı’ndan, “Kyzikos’tan (KapıDağ Yarımadası)” ve “Baalbek’ten” (Suriye) getirilmiştir. Ayrıca duvarlarında kullanılan mermerler de çeşitli yerlerden toplanmıştır. Frigya’dan “çok renkli taş”, Sparta’dan (Yunanistan Mora Yarımadası) “zümrüt yeşili mermer”, Carystus’tan (Yunanistan’ın doğusu) getirilen “yeşil mermer” bunlardan bazılarıdır! HHH Duvardaki pek çok pencereden “Işık” içeri girmekte ve burayı bir “ışık hazinesine” dönüştürmektedir. Ayasofya mimarisinin başlangıcında, renkli camlar kullanıldığı ve zamanla bunların kayboldukları düşünülüyor! “Karanlığı kovan!” bu ışıklar, ışık bilgeliği olan “Hagia (Aya)” oluşturmakta ve geceleri de içerisinin ışıl ışıl olmasını sağlamaktaydı! HHH Ayasofya’daki donanım hakkında, günümüzde hiçbir belge ve görsel olmamasına karşın Bizanslı tarihçi Prokopius, kilisedeki “litürjik (tapınma kuralları)” çerçevesinde, donanımının 20 ton gümüşle bezenip süslendiğinden söz eder...    Ayrıca sarayın sessizlik koruyucuların dan biri olan ve “Gerisi sessizlik: Asla kapanmayan ağızdan nefret ederim” diyen şair Paulos Slintiarius, ana hatlarıyla “litürjik” donanımı anlatmıştır. HHH Tarihi kayıtlarda, 1204’teki “Haçlı Seferleri” sonucunda bu donanım yağmalanmış, 1261’de Haçlı ordusu, İstanbul’u terk edince tekrar “restore” edilmiştir. HHH Sekiz yüzyıl kadar bir süre Ayasofya dünyadaki en büyük “tonozlu yapı” olmak özelliğini sürdürmüştür. Günümüzde ise tuğladan yapılmış en büyük üçüncü kubbeye sahiptir. Genç İsodoros’un yaptığı bu kubbe, iç tarafında ve tam ortasında daire içinde muazzam bir haç ile bezenmiştir. HHH Günümüzde Ayasofya, Pisa Kulesi’nden sonraki en sapmalı yapı olmuştur! Öyle ki başlangıçta kusursuz bir biçimde tasarlanan ana kubbe, payelerin dışa eğimi nedeniyle kuzey güney doğrultusunda 2m daha geniş bir biçimde bitirilmiş, bu da “elips” biçiminde olmasına yol açmıştır! HHH İmparator Justinianus, Ayasofya’nın iç duvarlarını altın levhalarla kaplatmak istemişse de çevresindeki yetkililer, “Bir gün Bizans’ın yoksul düşebileceğini...” ileri sürerek, imparatoru bu kararından vazgeçirmişlerdir! HHH Bir “geometrici” yaptığı için, Ayasofya çeşitli tarihlerde onarım geçirmiştir. Ancak 1500 yıldır ayakta olduğu da unutulmamalıdır... Not: Sürecek... BAŞKONSOLOSLUK GÖREVLISINE FETÖ CEZASI VERİLDİ. ABD TEPKİ GÖSTERDİ Metin Topuz’a 8 yıl 9 ay hapis FETÖ ile bağlantılı eski polis müdürleri ve askerlerin yanı sıra firari eski savcı Zekeriya Öz’le irtibatlı olduğu iddia edilen ve casusluk suçlaması yöneltilen ABD İstanbul Başkonsolosluk irtibat görevlisi Metin Topuz’un yargılandığı davanın karar duruşması dün görüldü. Mahkeme heyeti, Topuz’u “FETÖ/PDY’ye yardım suçundan” 8 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırdı. Ekim 2017’den bu yana tutuklu bulunan ve Türkiye ile ABD arasında kriz konusu olan ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu çalışa nı Metin Topuz’un yargılandığı davada çıkan kararla ilgili ABD’nin Ankara Büyükelçiliği yazılı bir açıklama yaptı. ABD’li yetkililerin Topuz’a yönelik davada İstanbul’daki tüm duruşmaları izlediği belirtilen açıklamada karar nedeniyle “derin hayal kırıklığı” içinde olunduğu belirtildi. “Bu kararı destekleyecek inandırıcı bir delil görmediğimiz gibi, kararın süratle üst mahkeme tarafından bozulmasını diliyoruz” ifadelerine yer verilen açıklamada, “Sayın Topuz, yaklaşık 30 yıl dır iki ülke yetkililerinin ve vatandaşlarının takdirini kazanan önemli çalışmalar yapmıştır. Talimatlarımız doğrultusunda, Türkiye ve ABD kolluk kuvvetleri arasındaki işbirliğini geliştirmiş; her iki ülkedeki insanların güvenliğine katkıda bulunmuştur. Sayın Topuz’un resmi görevlerine ilişkin iddialar, yerel çalışanlarımızın ABD hükümeti adına ve ikili ilişkilerimizi geliştirmek amacıyla yürüttükleri önemli çalışmaların kapsam ve mahiyetini çarpıtmaktadır” denildi. l Haber Merkezi KİM KİME DUM DUMA BEHİÇ AK [email protected] ÇİZGİLİK KAMİL MASARACI BULMACA SEDAT YAŞAYAN [email protected] 1 23 4 5 6789 1 2 3 4 5 6 7 8 9 SOLDAN SAĞA: 1 234 5 678 9 1/ Anlamsız, boş, yersiz ve gereksiz söz. 2/ Bir şeyin içindeki öz... Düz bir yüzeyi olan ayaklı 1 P A L İ ND ROM 2 AMARO OT O 3 P İ YA T A OD 4 AL KAS İ DE mobilya. 3/ “Âlem çiçek 5 V A H A A F A R olsa arı ben olsam / Dost 6 E Z A P R A F A dilinden tatlı bulamadım” (Pir Sultan Abdal)... Doğu ve Güney 7 R Ş İ R KET 8 İ R İ KARA Ö 9 NAV İ GATÖR doğu Anadolu’ya özgü bir tür içliköfte. 4/ Bir konuda görüşmek için, ilgili kişilerin bir araya gelmesi... Nikel ele mentinin simgesi. 5/ Yol yapımında kullanılan bir araç... Eğik olarak kesilmiş kenar. 6/ Notada durak işareti... Türkiye’nin de üyesi olduğu bir örgüt. 7/ Dil devriminin ilk yılla rında TBMM’nin genel kuruluna verilen ad. 8/ Romatizma ağrısı... Yakut Türkleri inanı şında kötü ruhların adı. 9/ Farabi’nin Batı dillerindeki adı. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1/ Deniz kıyısı. 2/ Nevşehir’in bir ilçesi... Konut. 3/ Ocaktan çıkarılan işlenmemiş maden bileşiği... Güreşte bir oyun. 4/ Ses... Güney Amerika yerlilerine özgü üflemeli bir çalgı. 5/ Bir ilimiz. 6/ Afrika’nın güney ucundaki burnun adı... Kökleri yukarıda, dal ları aşağıda olduğuna inanılan cennet ağacı. 7/ Kimse, kişi... Potasyum bileşiklerine veri len genel ad. 8/ Ergenekon’dan çıkışlarında Göktürklere yol gösterdiğine inanılan dişi kurt... Üstün bir yetkinin gücünü simgeleyen değnek. 9/ İyiye yorulur olgu.