Katalog

LE MONDE diplomatique Cumhuriyet Gazetesi’nin ücretsiz ekidir. 6 Nisan 2020 Sayı: 3 KEMER SıKMA POLİTİKALARı SAğLıK SİSTEMİNİ SALGıNA KARşı zAYıF DüşüRDü Bir sonraki kıyamete kadar Hemen reNaUD lamBerT PIerre rImBerT tanelerin maksimum alım kapasitesini gösteren yatay çizgi bu eğriyi kesiyordu. İkinci eğri karantina önlemlerinin virüs yayılımını sınırladığı bir olguyu gösteriyordu. Bir kaplumbağa kabuğunu andıran az eğimli bu çizgi kader eşiğinin çekimser yatay çizgiydi. Gökyüzünden düşen bir veri gibi sunulan bu “kritik eşik” siyasi karar silsilesinin bir sonucuydu. ‘Savaş tıbbı...’ şimdi!.. İ llüzyon sanatı, halkın dikkatini dağıt altına kayıyordu. Washington’dan Paris’e, Seul, Roma ve ya Dublin üzerinden sergilenen bu grafik, sağ Eğer “çizgiyi düzleştirmek” gerekirse onlarca yıldır uygulanan kemer sıkma politikaları sağlık birimlerinin yatak kapasitelerini cid Serge HalImI mak için kullanılır. Covid19’un salgın merke lık birimlerinin doluluk derecesine ulaşmaları di oranda kısıtlayarak zaten günümüzdeki sevi zini, dünyanın dört bir yanındaki televizyonlar tarafından yayımlanan çift eksenli bir grafik oluşturdu. Yatay ekseni zaman, dikey ek nı önlemek için acilen virüsün bulaşma oranını zamana yaymak gerektiğine işaret ediyordu. Sadece ağır hasta vaka sayısının zamana yayı yeye düşürdü. 1980’de Fransa’da her bin kişiye 11 hastane yatağı (tüm branşlar dahil) düşüyordu. Eylül ayında Macron yanlısı bir sağlık ba Yaşadığımız bu trajedi zın ilk küresel kaygısı ola seni ise ağır vaka sayısı koordinatlarını göste lımına dikkat çeken gazeteciler, önemli bir un kanının zaten kıt olan kaynağın tahsisinden so aşıldığında her şey eski ha rak kayıtlara geçecek ve do riyordu. Hiçbir şey yapılmazsa salgının etkisi surun altını “bilinçli olarak” çizmedi. Bu unsur, rumlu “yatak yöneticilerine” emanet ettiği bu line dönecek mi? Son otuz layısıyla ilkler unutulmu ni gösteren bir grafik beliriyordu: Ağır vaka sa ağır hastaları barındırmak için mevcut yatak sa sayı 6’ya indi. yılda yüzleştiğimiz her kriz, yor. Politikacılar, bu duru yısını temsil eden ilk eğri doruğa çıkarken has yısını temsil eden ve grafiğin ortasında bulunan Devamı 7. sayfada anlamsız bir şekilde mantığa, farkındalığa ve durma mu en azından kısmen de olsa dikkate almak zorun bilincine geri döneceğimizin dalar. umudunu besledi. Karanti Avrupa Birliği (AB), ka na önlemi ile eve kapanarak mu harcamalarını sınırlan tersine çevrilmiş sosyopoli dıran bütçe kurallarını “ge tik dinamiğin çıkmazlarını nel olarak askıya aldığını” ve tehditlerini her birimizin açıkladı; Fransa Cumhur ölçeceğini hayal ettik (1). başkanı Emmanuel Macron, 1987 yılındaki borsa çökü sağlık personelinin aleyhi şü özelleştirmelerdeki artışı ne olan emeklilik reformunu önleyecekti; 1997 ve 2007 erteledi, ABD Kongresi ço 2008 yıllardaki mali krizler, ğu Amerikalıya çek ile pa mutlu mesut bir şekilde ge ra desteği yapılacağına da lişen küreselleşmeyi sarsa ir kararı onadı. Oysa yakla Pazartesi g ü n ü caktı. Ama öyle olmadı. ABD’nin 11 Eylül saldırılarında sergilediği kibir, eleştirici düşüncelere ve “Neden bizden nefret ediyorlar” gibi sorulara yol açtı. Bu da çok uzun sürmedi. Çünkü doğru yönde hareket etse bile, fikirlerin oluştur şık on yıl önce liberaller sıkıntılı sistemlerini kurtarmak için borçlanmada çarpıcı artışları, mali teşvikleri, bankaların kamulaştırılması, kısmi sermaye kontrolünün yeniden yapılanmasını kabul etmişlerdi. Daha sonra kemer sıkma politikası, duğu hareket korkunç ma liberallerin küresel kurtarış kineleri devreden çıkarmak çabasında bıraktıklarını ge için yeterli değil. İnsanın ri almalarına izin verdi. Ve her zaman müdahale etme hatta bazı “ilerlemeler” ile CUMARTESİ 4 NİSAN 2020 95. YIL SAYI: 34513 KURUCUSU YUNUS NADİ (19241945) BAŞYAZARLARI NADİR NADİ (19451991) İLHAN SELÇUK (19922010) si gerekir. Bu durumda yan çalışanlar, iş güvensizliğin Cumhuriyet’le gından sorumlu olan kundakçılar, her ne kadar yapmacık bir şekilde yangını söndürdüklerini ve değiştiklerini iddia etseler bile, felaketten sorumlu olan yöneticilere güvenmemekte fayda arttığı koşullarda daha fazla ve daha uzun süre çalışırken “yatırımcılar” ve “rantçılar” daha az vergi ödeyecekti. Kaybolmuş hastalıkların geri dönüşüyle en ağır bedeli ödeyen, mali sıkıntılar ve var. Özellikle bizim gibi ilaç yetersizliği ile boğuşan kendi yaşamları da tehlike Yunan devlet sağlık kurum de olduğunda. ları oldu. Çoğumuz savaşı, askeri darbeyi veya sokağa çıkma ‘Şok stratejisi’ Sağlık sisteminin yetersiz kaldığı Avrupa’da hızlı trenler dönüştürülerek hastaları nakletmek için kullanılmaya başlandı. yasağını doğrudan yaşamadık. Buna rağmen, mart ayı sonunda, yaklaşık üç milyar kişi evlerinde karantinaya Böylece başlangıçta çözüm önerisi gibi görülen fikirlerin bir “şok stratejisine” yol açabileceğini gördük. alınmış vaziyette. Çoğunluk 2001 yılında, Dünya Ticaret yazlıklarına çekilmiş ve çi Merkezi’ne yapılan saldırı çek açan kamelyayı izleyen dan bir saat sonra, İngiliz bir yazarlardan oluşmuyor, ak bakanın danışmanı, bakan GÖzALıCı PROjELERİN ALTıNDAKİ DERİN YOKSULLUK sine son derece zor koşul lıktaki üst düzey yetkililere larda evlerine hapsedilmiş şöyle bir mektup gönderdi: lerden... Önümüzdeki hafta 1 larda ne olur bilinmez ama koronavirüs krizi hayatımı Fas’ın yanıltıcı görüntüsü Medya, takipçisini PIerrePUCHOT* Fkişinin 16eğittiğinkde... işiye asnereyegidiyor?Busorununcevabı mutlak güce sahip bir monarşi modeli: KazablankaTanca arası hızlı tren hattı (LGV), Tanca Med Limanı ekonomik ve endüstriyel alanı, Kazablanka’da 6. Muhammed tiyatrosu, yeni otoyollar... Uluslararası alanda kuşkusuz beğeni toplayan bu projeler aynı zamanda Kral’ın, ba edilen bir eleştiri aldı. Sayıştay, Merkez Bankası ve Ekonomik, Sosyal ve Çevre Konseyi (CESE) son raporlarında ülkenin yapısal sorunları üzerine tehlike işareti verdi. Görünüşte her şey yolunda gidiyor: 2020 yılında gayri safi yurtiçi hasılada öngörülen yüz Devamı 5. sayfada nı kimse bilmiyor. Hatta Fas Kralı 6. Muhammed bile. Halbuki 1999’da babası merhum 2. sın tarafından imajı zedelenmeden buna Fransız basını da dahil, hükümdarlığında 20 yılı de 3.5 oranında bir büyüme (4), kontrol altına alınmış tüketici fiyat endeksi (+ yüzde 0.6), S e OPHIe USTaCHe 2’De Hasan’dan yönetimi devraldığında, geçişi sağ devirmesini sağladı. Paris’ten veya Rabat’ın şe 2019’da yüzde 9.2 işsizlik oranı (2018’de bu virüs bulaştırdığı İstanbul’da sokak yasağı gelmedi. Büyükşehirlere lamış olan modelin sınırlarını kendisi de res hir merkezinden bakıldığında Fas, hâlâ bir kar oran yüzde 9.8’di) (5). Ekim ayı sonunda, Baş men tanımıştı (1). Kral, Temmuz 2019’da taç talı andırıyor: Afrika ekonomisinin tepesinde bakan Sadeddin el Osmani, uluslararası tem giyme töreni öncesinde bir kez daha tekrar kilerle (petrol olmadan!) çok yakın ilişkilere sa silcilerin de (Almanya, İsviçre, Dünya Banka ladı: “Bugüne kadar gerçekleştirilen ilerleme ve icraatlar maalesef henüz toplumun tamamı üzerinde yeteri kadar etkili olmadı; bu nedenle, saydam ve nesnel olmak adına pozitif bilançoyu temkinli biçimde değerlendirmek gerekiyor.” (2) hip olan ülke, otomobil ve havacılık sektörleri örneğinde olduğu gibi önemli bir üretici haline gelerek dünya değerleri zincirine zorlanmadan dahil oldu (3). Ancak Fas’ın bu yanıltıcı görüntüsü, kitle turizmi ve yoğun tarımın birlikte aldıkları pay sı vs.) yer aldığı bir dinleyici topluluğunun karşısında, üzeri “53” rakamıyla süslenmiş gösterişli bir pastanın önünde gülümseyerek kameralara poz verdi. Bu rakam, her yıl Dünya Bankası tarafından belirlenen “Doing Business” endeksinde 2020 yılı için Fas’ın sıralamadaki ye Rusofobinin tarihi Bu model, göz alıcı projelerin gerçekleştirilmesi için kamu kurumları aracılığıyla ultraliberal bir ekonominin uygulanmasını sağlayan la yeraltı suları gibi buharlaşıyor. Sarayın söyleminin izinde, akış teorisinin yerini artık zenginliklerin yetersiz dağılımına yönelik müsaade rini temsil ediyordu. Kraliyet yedi sıra yükselmişti. (6) Devamı 4. sayfada gUY larON 6’Da FİYATI 2.5 TL KKTC’DE 3 TL ve gençlere TAM SAYFA BULMACA >> 12’de kısıtlama geldi Bunlar da yetmez TEK YOL VAR: ÇOK SERT ÖNLEM 1 kişi 400 kişiye virüs bulaştırabilir SAĞLIK Bakanı Koca çok acı bir gerçeği açıkladı: İstanbul’da 1 kişi 16 kişiye bulaştırıyor. İstatistiki çalışmalara göre, sosyal mesafe kuralına uyulmadığı takdirde 1 kişi taşıdığı virüsü 30 günde 406 kişiye bulaştırabilir. Çin, çok sert önlemlerle hızlı bulaşmanın önünü kesti. Türkiye mutlaka bu yola girmelidir. >> ORHAN BURSALI 4’te Fahrettin Koca BİR 15 GÜN DAHA KAYBEDİLMESİN BILIM insanlarının uyarılarına rağmen virüse karşı üç haftadır etkili olmayan önlemlerle süreci yürüten iktidar, sosyal izolasyonu sağlayamadığını geç de olsa anladı. Sağlık Bakanı Koca, İstanbul’da bir kişinin virüsü bulaştırdığı kişi sayısının 16 olduğunu açıkladı. Koca, “Başta İstanbul olmak üzere büyükşehirlerde sokak hareketliliği inmedi” dedi. >> 4’te 2065 YAŞ ARASINI GÖRMEZDEN GELDI CUMHURBAŞKANI Erdoğan da salgına karşı yeni önlemler açıkladı. Erdoğan’ın kararıyla 30 büyükşehir ve Zonguldak’a 15 gün araç girişçıkış yasağı, tüm yurtta 20 yaş altına sokak yasağı, toplu alanlarda maske zorunluluğu geldi. “20 yaş altı sıkıntıda değil diye elimizde garanti yok” diyen Erdoğan diğer yaş gruplarının da virüsü yaydığını görmezden geldi. >> 4’te KILIÇDAROĞLU: BİLİM KURULU DİNLENMEDİ >> 5’te İMAMOĞLU VE SOYER ACIL SOKAK YASAĞI BEKLIYOR >> 5’te İNSANLIK MI, GÖSTERİŞ Mİ? >> BARIŞ DOSTER 10’da ‘Burası Milli Mücadele’nin kenti’ diyen Mansur Yavaş, Cumhuriyet’e yazdı: DOLU DOLU CUMARTESİ Bugün ve Her Cumartesi Gazetenizde İyilik bulaşıcıdır BIZ, “Cumhuriyetin başkentinde aç ve açıkta kimse kalmayacak” diye yola çıktık. Bu süreci ancak devletin tüm kurumları el ele vererek atlatabileceğimize inanıyoruz. Bağış kampanyamız durdurulsa da vatandaşlarımızın, esnafımızın, işinden, gelirinden mahrum kalan herkesin yanında olacağız. MILLI Mücadele’nin kenti burası. Üzerimizdeki ağır sorumluluğu hiç unutmuyoruz. 6 milyon Ankaralının koronavirüs sürecindeki sıkıntılarını en aza indirmek asli görevimizdir. 6 milyon tek yürek olduğunda 80 milyon da tek yürek olarak bu süreci atlatacaktır. >> 6’da MANSUR YAVAŞ, BİRAZ YAVAŞ >> MİYASE İLKNUR 5’te AMASYA’DA SKANDAL Bile bile korona ACIL tıp teknikeri H.D., 30 Mart’ta test yaptırdı. İki gün boyunca onlarca hastaya müdahale etti. İddiaya göre “Her öksürene izin mi vereceğiz” diyen başhekim tarafından evine gönderilmeyen H.D’nin testi pozitif çıktı. >> MEHMET MENEKŞE 3’te AA HASTALIĞI YENDİLER ALKIŞLARLA UĞURLANDILAR ERZURUM’DA koronavirüs nedeniyle tedavi gören 20 kişi sağlığına kavuştu. Aralarında sağlık çalışalarının da bulunduğu yurttaşlar, Bölge Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde görevli personelin alkış ları arasında taburcu oldu. Yaşları 35 ile 60 arasında değişen yurttaşlar, sağlık çalışanlarına teşekkür ederken doktorlar da yurttaşlardan “taburcu formundaki maddelere harfiyen uymalarını” istedi. Cumhuriyet, İŞKUR ve PTT önlerinde umut arayanlarla konuştu 3 NİSAN CUMA 16BIN160 Yaşayabilmek için 2 BİN 786 69 141 BIN 716 20 BIN 921 425 1251 867 484 AFRİKA’DA TEST ÖNERİSİ TEPKİ ÇEKTİ >> 16’da DEMOKRASİYİ DEĞİL VİRÜSÜ ÖLDÜRÜN >> 7’de BM’DEN VİRÜSE KARŞI ORTAK HAREKET >> 7’de MASKESİZ ÇIKMAYIN VEDAT ARIK MASKE konusunda yapılan çelişkili açıklamalar kafa karıştırırken Prof. Derya Uludüz, “Maske bulaştırıcılığı önlemede ve hastalığın şiddetini azaltmada olmazsa olmaz” uyarısında bulundu. >> SİBEL BAHÇETEPE 3’te EVDE kalınca hayatta kalamayacakları için koşarak gittiler PTT önlerine... Kimi işsizlik maaşına başvurmak, kimi “1000 TL’lik yardım” mesajı, kimi de “bir umut” için devletin kapısında. GARSON Mehmet Ezgin ve aşçı Oğuzhan Dinç, işsizlik maaşına başvurmak için gittiklerini anlattı. Döndü Keyvan, hem işe başvuracak hem de nereden yardım alacağını soracak. >> SERTAÇ EŞ 8’de BAĞIŞ YOLUYLA GENIŞLEME >> ERDAL SAĞLAM 16’da CUMHURIYET’TEN TANIKLIKLAR >> ŞÜKRAN SONER 11’de 12 MART'IN GAZETE KAPATMA, TUTUKLAMA OPERASYONLARI PAZAR CUMHURİYET 40 SAYFA ÜCRETSIZ ÖZEL EK Koronavirüs CUI WEI: ÇÖZÜM ERKEN TEŞHIS >> MUSTAFA K. ERDEMOL 10’da KORONAVİRÜS EKİ 7 İyi yürekli dedikodular Elimden düşürmeksizin bazı bölümlerini tekrar okudum. “Dedikodu Kitabı” Günel Altıntaş’ın edebiyat dünyasına adım attığı 60'lı yıllardan başlıyor... >> ATAOL BEHRAMOĞLU Inna Shevchenko Mücadele tüm çıplaklığıyla sürüyor! FEMEN’in lideri Inna Shevchenko, “Tüm çocukluğum boyunca uslu bir kız oldum” diyor. Sonra da na 7 sıl özgürleştiğini anlatıyor! >> GAMZE AKDEMİR Doğan Duru'dan ilk solo 6 2 Bu mekânın sahibi çiçekler! >> DENİZ ÜLKÜTEKİN 5 N İSAN 2020 SAYI 1569 Cumhuriyet Gazetesi’nin ücretsiz ekidir @cumdergi @cumhuriyet.pazar Kollar yeniden sıvanmalı >> DR. MELAHAT CENGIZ 2’DE Panik yok, bilime güvenin >> PROF. DR. ATEŞ KARA 5’DE Bulaşma hızı yüksek >> PROF. DR. ÖNDER ERGÖNÜL 6’DA Salgına bilimle müdahale >> CHEN YAN 8’DE Korona ve kapitalizm >> MEHMET ALI GÜRLER 19’DA Dr. Rieu zamanı Tarihçi, düşünür Taner Timur, “Bu vesileyle Albert Camus’nün ‘Veba’ romanını anımsıyorum. Geçmişte Oran şehrini kırıp geçiren veba hastalığını, Nazizme benzetiyordu. Salgınla kahramanca savaşan Dr. Rieu ise gerçek bir özgürlük savaşçısını simgeliyordu” diyor. Taner Timur “Bugünlerde de çok sayıda Dr. Rieu’ye ihtiyacımız var! ‘Yöneticilerin artık halkı eskisi gibi yönetemediği, yönetilenlerin de eskisi gibi yönetilmek istemeyeceği’ (Lenin) bir dönem başlıyor! Önümüzdeki dönemde özgürlük savaşı 5 kesinlikle yoğunlaşacak. Sağcı iktidarlar telaş içinde” >> HİLAL KÖSE CUMHURİYET PAZAR >> EMRAH KOLUKISA Ev artık okul oldu 3 BARIŞLAR’A AVUKATSIZ Çocuğunuza destek için, okul dan gelecek bilgilerle evin için deki düzeni güncelleyin. Alış kanlıklar oluşturun. Günün so nunda değerlendirme yapın. DURUŞ4MA >> FİGEN ATALAY Öğüt, Covid19 deneyimini anlattı Diş hekimi, eski CHP’li vekil Kadir Çizim: Zafer Temoçin Gökmen Öğüt, koronavirüs tedavi sinin ardından taburcu oldu. Öğüt, “Panik yapmayalım, bu hastalığın Nerden b4 ak4 sa8 n Toplumlarkontrolsüzlükle nasıl başa çıkabilir? Şanslı olabilenler karantinaya devam edecek. Diğerleri salgın tehdidiyle karşı karşıya kalmaya devam ettiğinden belki de salgının en ağır yaşandığı ülkeler arasına gireceğiz. Kaybolan vicdan günlerinde sorular! >> ENVER AYSEVER Sosyal kopuşa gidiyoruz tedavi olacağını bilelim” diyor. >> SİBEL BAHÇETEPE 3 Sokaklar boş onlar mağdur >> ÖZGE MUMCU AYBARS 3 Anormalin annesi Bu salgın sonrası dediğim gibi çok konuşacağız bazı konular hakkında. Şu yaşlılara takınılan tavır örneğin, o çok övündüğümüz yaşlıya saygı efsanesini çökertti. 2 Hareket şart egzersiz yapın >> DENİZ YAVAŞOĞULLARI >> SEDEF ERKEN >> MUSTAFA K. ERDEMOL >> MERVE SAATÇİ hukuksuzluk! YAZARIMIZ Barış Terkoğlu ile gazeteciler Barış Pehlivan ve Hülya Kılınç’ın tutukluluk incelemesini yapan mahkeme “tutukluluğa devam” kararı verdi. Duruşma, avukatlara haber verilmeden üç gün öne çekildi, savunmalar alelacele alındı, karar avukatlara eposta ile tebliğ edildi. >> ÇAĞDAŞ BAYRAKTAR 8’de HAKAN AYGÜN TUTUKLANDI ERDOĞAN’IN başlattığı bağış kampanyası sonrası sosyal medyada “Ey IBAN edenler” esprisini retweet eden gazeteci Aygün, dini değerleri aşağıladığı iddiasıyla tutuklandı. >> 4’te İNFAZ PAKETİNDEN GAZETECİYE CEZAEVİ ÇIKTI >> ALİCAN ULUDAĞ 8’de Helin Bölek yaşamını yitirdi 288 gündür ölüm orucunda olan Grup Yorum üyesi Helin Bölek yaşamını yitirdi. Yorum üyesi İbrahim Gökçek, “Bunun hesabını kim verecek” dedi. >> 8’de ‘Çılgın proje’de yeni skandal KANAL İstanbul’un ÇED raporunda tarihi eser ve sit alanlarına ilişkin koruma kurullarının olumsuz görüşlerinin sumen altı edildiği ortaya çıktı. >> MAHMUT LICALI 6’da