Katalog

10 19 MART 2020 PERŞEMBE DOLAR AVRO STERLIN FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY BORSA ALTIN CUMHURİYET EKONOMI ALTIN 24 AYAR 6.4600 1.2 kuruş 7.0360 7.9 kuruş 7.6650 15 kuruş 11.10 0.07 puan 85.576 1.201 puan Salgın dolayısıyla işlerin durgunlaşması liman işçileriyle tekstil depolarındaki çalışanları vurdu 2115.48 19.47 lira 315.21 39 kuruş KORONAVIRÜS KIYIMI Tekstildeki siparişler ertelenince fatura emekçiye çıkarıldı. Önemli bir hazırgiyim markası, üretimin azalmasıyla 8 depo işçisini işten çıkardı. İstanbul’daki bir limanda 30 kamyon şoförü kovuldu. İŞÇILERE ‘SENDIKA’ CEZASI Koronavirüsün iç ve dış piyasalarda yarattığı tedirginlik ti giyim markalarından birisinin deposundaki vardiya 3’ten 2’ye düştü. careti aksatınca, işten çı Cumhuriyet’e konuşan bu karmalar da başladı. Bazı limanlara son bir aydır ge GAMZE firmanın çalışanlarından BAL biri, “Belli bir yaş grubu mi uğramaz olunca deniz nu bir ay ücretli izne ayır ticareti sekteye uğradı. İstan dılar. Döndüklerinde ne ola bul’daki bir limanda çalışan 30 cakları meçhul. Bizlerin duru kamyon şoförü işten atıldı. An mu da meçhul. Ne olacağını bil talya’daki bir limanda ise toplam miyoruz. Genelde buradaki işle 300 liman işçisinin 80’inin işten yiş şöyle: İnsan kaynaklarında çıkarılmasına ramak kalmıştı ki, ki bir karar, fısıltı halinde yayı sendika devreye girdi. lır ve gerçekleşir. Şimdi de toplu Limanİş Sendikası Genel Baş işten çıkarmaların olacağı söy kanı Önder Avcı, “Söz konusu li leniyor. Tedirginlikle bekliyo mana son 1.5 aydır tek bir gemi bile gelmedi. 80 arkadaşımızın işinden olmasındansa, ayda bir gün ücretsiz izin yapmayı kabul ruz” dedi. Bu firmaya rakip olan, yine Türkiye’nin ünlü hazırgiyim perakende Eticarette işler yolunda değil Bir işçi kıyımı vakası da İstanbul Esenyurt’ta faaliyet gösteren Kartek Metalurji Talaşlı İma Sendikadan yapılan açıklamada, “İşyerinde kölelik koşullarında işçi çalıştırmaya alışan ve sendikal halen devam ediyor. Ülkemizde de Covid19 virüsüne karşı vakaların arttığı böylesi bir dö ettik. Tüm çalışanlar 30 gün yerine 29 gün üzerinden yevmiyesini alacak. Genel müdür de buna uyacak” dedi. Bedeli emekçiye Salgından en çok etkilenen sektörlerden biri de tekstil. İhracatının yüzde 70’ini Avrupa Birliği ülkelerine yapan hazırgiyim sektörünün bu ülkelerden aldığı siparişler bir bir ertelenince, sonuçlarını emekçi ödedi. Avrupa’dan gelen siparişlerin bir kısmı iptal olup, geri kalanı ertelenince üretim azaldı, var zincirlerinden olan başka bir firmanın deposunda ise aynı sıkıntılardan dolayı 8 işçi kovuldu. Türkiye Tekstil, Örme, Giyim ve Deri Sanayii İşçileri Sendikası Genel Başkanı Nazmi Irgat, sektörde işlerin durgunlaştığını, işverenlerin salgını bahane ederek işten çıkarmalar lat Sanayii’nde yaşandı. örgütlülüğe tahammül nemde, anayasal haklarını Koronavirüsün he 4 işçi, Birleşik Metalİş gösteremeyen işveren, 4 kullanarak sendikalaşan nüz dünyayı tehdit etmediği günler Sendikası’na üye olduk işçiyi işten çıkardı. Üye işçiler açlığa terk edilmişları için dün işten atıldı. lerimiz üzerinde baskı ise tir.” l Ekonomi Servisi de, siparişlerin Çin’den İşçiler kara düzen çalıştırılıyor Türkiye’ye kayacağı ihti mali Türk iş insanlarını mutlu etmiş, “bu durumu fırsa ta dönüştürebiliriz” söylemleri ardı ardına gelmişti. Gelinen noktada ise değil siparişlerin Türkiye’ye kayması, var olan si parişler bile iptal ediliyor. Yine, salgın paniğinin eticareti yüzde 80 artırdığı sözleri de ha Koronavirüsün insan sağlığına yönelik tehditini artırdığı bu dönemde, ris çalıştırılıyor. İzne çıkmaları sıkıntılı. Kurallı çalışma yok. Allah’a emanet çalışıyorlar. Koliler, kartonlar üzerinde yemek yiyor maske olmadan çalışıyoruz” dedi. Tüm Taşıma İşçileri Sendikası (TÜMTİS) Başkanı Kenan Öztürk ise, taşıma işçilerinin vada kaldı. Bu durumun deta ke açık işkolla lar. 200 çalışan varsa durumunu şöyle özet yını sorduğumuz sektör tem rındaki önlemler 4 banyo var. Hükümet ledi: “En riskli işkolla diyalar düştü, buralarda çalışan yaptıklarını ak silcilerinden, verilen oranların yetersiz. bu işçileri koruyucu rından biri ama önlem depo işçilerinin bir kısmı kovul tardı. “şişirme” olduğunu, yalnızca Limanİş Sendi önlemler almalı.” almaya yeni başladı du. Diğer kısmı ise kendi ifade İstanbul’da faali bakliyat, dezenfektan ve kası Genel Başka Limanİş Sendikası lar. Sendikasız yer leriyle “tedirginlik içinde sıra yet gösteren bir lo maske satışlarının arttığı nı Önder Avcı, iş aracılığıyla konuştu lerde ise hiçbir önlem nın kendilerine ne zaman geleceğini bekliyor.” Edindiğimiz bilgilere göre, Türkiye’nin en bilindik hazır jistik firması 17 depo işçisini, bir soğuk hava depo firması da 10 işçisini işten çıkardı. nı öğrendik. Diğer yandan, çevrimiçi yemek sipariş siteleri de zorda. çilerin kara düzen çalıştırıldığını şöyle anlattı: “Depo işçileri çok kötü ortamlarda ğumuz depo işçilerinden biri, “Hijyen çok zayıf. Binlerce insan bir arada, eldiven ve yok. Maske, dezenfektan yok. Kuralsız bir şekilde çalıştırılmaya devam ediliyorlar.” Üvey evlat muamelesi Veli Ağbaba İşten çıkarma yasaklanmalı MAHMUT LICALI CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, koronavirüs salgını nedeniyle çalışma hayatında yer alan milyonlarca işçinin sağlığı için alınması gereken önlemleri 12 maddede sıraladı. Ağbaba, iktidarın aldığı tedbirlerin yanı sıra işçilerle ilgili alınması gereken önlemleri şöyle sıraladı: 4 İşçi çıkarmalar yasaklanmalı. 4 İşyerlerinde tedbir amaçlı evden çalışma şekli gündeme getirilmeli. Ancak ilerleyen dönemlerde esnek çalıştırma biçimine dönüşmemesi için gerekli önlemler alınmalı. 4 Ekonomik ve Sosyal Konseyi acilen toplanmalı. Çalışma hayatında hem istihdamı hem de işçi sağlığı ve güvenliğini korumaya yönelik ek tedbirler alınmalı. 4 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Komisyonu toplanmalı. Ülke genelinde işçi sağlığını tehdit edebilecek tüm işyerlerinde gerekli risk değerlendirmeleri süratle yapılmalı. 4 Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ülke genelinde tüm işyerlerinde denetimleri sıklaştırmalı, işyerlerinde gerekli hijyen ve sağlık tedbirlerinin alınıp alınmadığını denetlemeli. Gerekli tedbirlerin alınmadığı işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği yasasına göre işçilerin çalışmaktan kaçınma hakkı olduğu vurgulanmalı. 4 2020 Temmuz’a ertelenmiş olan 50’den az işçi çalışan işyerlerinde, iş sağlığı ve güvenliği hükümleri temmuz ayına kadar beklenmeden derhal uygulamaya konulmalı. 4 Çalışanlara 14 günlük ücretli izin hakkı sağlanmalı, izinler yıllık izin hakkından düşürülmemeli. 4 Genel sağlık sigortası borcunu ödeyemediği için sağlık hizmetinden yararlanamayan vatandaşlar sağlık hizmetinden ücretsiz yararlandırılmalı. 4 Çalışan anne ve babalardan birine bu süreçte ücretli izin verilmeli. l ANKARA Önlem yok nasihat var Ülke çapında koronavirüse karşı alınacak tedbirler tartışılırken İstanbul PTT Bölge Başmüdürlüğü bölge müdürlüklerine bir tutanak gönderdi. PTT’den gönderilen tutanakta çalışanlara koronavirüsten korunmaları için “pencere açın”, “ara ara kapı açın” önerisi yapıldı. Evrensel’in haberine göre, önlem alınmayan kurumlar arasında sayılan PTT’nin İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu 12 Mart’ta “Koronavirüse karşı alınacak önlemler” gündemiyle toplandı. Tüm merkez ve bağlı şubelere gönderilen tutanakta, “Havalandırması arızalı olan, penceresi olmayan merkez ve şubelerimizin, gerekli iyileştirme çalışmalarının ilgili kısım müdürlükleri ile ortaklaşa yapılmasını önemle rica ederiz” denildi. Goldman Sachs: Evde çalışın Reuters’ın görmüş olduğu Goldman Sachs iç yazışmalarına göre, şirket ABD, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika’daki çalışanlarının çoğuna bugünden itibaren bir sonraki bildirime kadar evden çalışma talimatı verdi. Goldman Sachs şirket içi bildiriyi Salt Lake City ve Utah kentlerindeki ofislerinde iki çalışanının Covid19 tesitinin pozitif çıkmasından sonra yayımladı. 17 Mart tarihli bildiride Goldman’ın yaklaşımının, salgının ne aşamada olduğuna ve çalışanların rollerine göre her bölgede farklılık göstereceği ifade ediliyor. Goldman Sachs, konuya ilişkin açıklama talebine yanıt vermedi. DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, her şeye rağmen mücadelelerine devam edeceklerini söyledi. DİSK’e Çankaya ayıbı DİSK Yönetim Kurulu, dün Çankaya Köşkü’nde düzenlenen “Koronavirüs ile Mücadele Eşgüdüm Toplantısı”na davet edilmemelerine tepki gösterdi. DİSK Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu, işçi sendikaları konfederasyonları içinde sadece DİSK’in bu konuda kapsamlı çalışmalar yaptığını, öneriler geliştirdiğini ve hükümeti sosyal diyalog mekanizmalarını işletmeye çağırdığını belirterek “An cak toplantıya davet edilmeyen tek işçi sendikaları konfederasyonu da DİSK olmuştur” dedi. Çerkezoğlu, şöyle devam etti: “DİSK’in önerileri işverenlerin, hükümetin hoşuna gitmemiş olabilir. Devleti yönetenler ve işverenler DİSK’in bağımsız çizgisinden rahatsız da olabilir. Ancak toplum sağlığını ilgilendiren böylesi ciddi bir konuda bile müzakereden kaçmak kabul edilebilir bir tutum değildir.” l Ekonomi Servisi İşçi temsilcileri, Çalışma Bakanlığı’ndan koronavirüse karşı ekonomik ve sağlık önlemlerinin bir an önce alınmasını talep etti. MUSTAFA ÇAKIR Koronavirüs nedeniyle belediyelerdeki risk grubunda bulunan kadrolu işçilere izin verilirken, şirketlerde çalışan işçiler bu haktan mahrum bırakıldı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk ile görüşen Türkİş, Hakİş ile DİSK genel başkanları, işçilere yapılan bu üvey evlat muamelesine çözüm bulunmasını talep etti. Faturalar ertelensin Konfederasyonlar bir süredir hükümet ile görüşme taleplerini dile getiriyorlardı. Davet, bakandan geldi. Görüşmede her konfederasyon kendi taleplerini iletti. Buna göre, işçi konfederasyonları hükümetten koronavirüse karşı ekonomik ve sağlık önlemlerinin bir an önce alınmasını istedi. Taleplerden biri de, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin artırılma sı, iş sağlığı kurullarının toplanması idi. Ortak talep olarak da işçilerin hasta olmasının engellenmesi istemi dile getirildi. İşçilerin dinlenme, yemekhane ve tuvaletler gibi ortak kullanım alanlarında hijyenin sağlanması istendi. Kamuda risk grubundaki çalışanlara verilen idari iznin aynısının özel sektördeki işçilere de verilmesi talep edildi. Avrupa’da fabrikaların kapandığına işaret edilerek, Türkiye’de de bu tür gelişmelere karşı önlemlerin alınması dile getirildi. İşten çıkarmaların yasaklanması, işçilerin işsizlik fonundan yararlanma koşullarının kolaylaştırılması, faturalar ile kredi borçlarının ertelenmesi, işçilerin gelir kaybına uğramasının önlenmesi talepleri ifade edildi. Zora giren fabrikalarda işten çıkarmaların önüne geçebilmek için kısa çalışma ödeneğinin devreye alınmasının önemine dikkat çekildi. Emeklilere bin lira destek verilmesi istendi. l ANKARA Cumhuriyet’in haberinin ardından Sağlık Bakanlığı yeni izin düzenlemesi yaptı Hamileler izin kullanabilecek Sağlık Bakanlığı, hamile, yasal süt izni kullanan, engelli ve dezavantajlı personeli için iptal ettiği 12 günlük idari izinde yeni düzenlemeye gitti. Sağlık Bakanlığı, Cumhurbaşkanlığı genelgesi ile karar verilen “koronavirüs önlemleri kapsamında kamuda çalışan hamile, yasal süt izni kullanan, engelli ve dezavantajlı gruplar için düzenlenen 12 günlük idari izni” sağlık emekçileri özelinde iptal etmişti. Cumhuriyet’in konuyu gündeme getirmesinin ardından ve sendikaların tepkisi üzerine, düzenleme iptal edildi. Yaklaşım yanlış Buna göre, kadın memurlara, analık izni sonrasında talepleri halinde ücretsiz izin verilecek. Hamile olan kadın memurlar, dünden itibaren 12 gün idari izinli sayılacak. 12 günün bitiminde ise yıllık izin isterlerse de bu da karşılana cak. Engelli statüsünde istihdam edilenler dünden itibaren 12 gün idari izinli sayılacak. Çalışan eşlerden her ikisi de bakanlık personeli ise ve ilköğretim ve okulöncesinde çocukları varsa idari izin verilmeyecek, “yıllık izin talepleri halinde” kadın çalışana öncelik verilmek şartıyla, hizmeti aksatmayacak şekilde bir planlama yapılarak kurum amirleri değerlendirecek. Genel Sağlıkİş Sendikası Başkanı Zekiye Bacaksız, “Bu olağanüstü durumda halen Bakanlık, sağlık emekçilerinin kullanacağı izinleri yıllık izin kapsamında değerlendirmektedir. Bu, doğru bir yaklaşım değildir. Sağlık emekçileri ve tüm kamu görevlilerinin bu dönemde kullanmak zorunda kalacakları izinlerin yıllık izinden sayılması kararının acilen kaldırılarak bu izinlerin ‘idari izin’ olarak kabul edilmesini talep ediyoruz” diye konuştu. l ANKARA İMO: Şantiyelerde tedbirler yetersiz İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Ankara Şubesi, şantiyelerde alınması gerek önlemlere ilişkin açıklama yaparak, çalışma hayatında tedbirlerin alınmasının devletin görevi olduğuna dikkat çekti. Birçok şantiyenin standartların çok altında olduğunun belirtildiği yazılı açıklamada, şu ifadelere yer verildi: “Soyunma odaları olmalı, belli aralıklarla dezenfekte edilmeli, temiz elbiseler ile iş kıyafetlerinin ayrı ayrı tutulacağı kilitli dolaplar bulunmalı. Yeterli temizlik için gerekli olanaklar, kolayca erişilebilir yerlerde olmalı ve kullanıma sunulmalı. Dinlenme odaları ve dinlenme alanları, işyerinde herhangi bir zamanda kullanması muhtemel kişi sayısı için yeterli sayıda olmalı. Yemekhane hizmetlerinin hijyen ve temziliğine dikkat edilmelidir.” l Ekonomi Servisi ILO: 25 milyon kişi işini kaybedebilir Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO), koronavirüs salgınının küresel bir ekonomik krizi tetikleyebileceğini ve hükümetlerin çalışanları krizin etkilerinden korumak için hızlı davranmamaları halinde dünya genelinde yaklaşık 25 milyon kişinin işini kaybedebileceğini açıkladı. ILO, “Ancak uluslararası eşgüdümlü tedbir alınabilirse daha önce 2008/9 küresel finansal krizinde olduğu gibi istihdam kayıpları önemli ölçüde azalır” dedi. ILO, çalışanları işyerlerinde korumak, ekonomiyi canlandırmak, istihdamı ve çalışanların gelirini desteklemek için acil olarak geniş kapsamlı ve eşgüdümlü önlem çağrısında bulundu.