Katalog

EKONOMİ DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY AVRO STERLIN FAİZ BORSA 116 ŞUBAT 2020 PERŞEMBE ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.9850 0.2 kuruş 6.5890 1.5 kuruş 7.8020 1.2 kuruş 10.31 0.01 puan 122.321 185 puan 2014.36 3.79 lira 299.37 56 kuruş KPMG, uzun vadeli ve kalıcı kalkınma için Türkiye’nin 2020 yılı ev ödevlerine dikkat çekti: Öncelik işsizlik olmalı ‘Siyahkuğu’ Uzmanlara göre, yüzde 13.4’teki genel işsizlik geldi mi? ve yüzde 25’in üzerinde seyreden genç işsizlik oranı yeniden yönetilebilir seviyeye çekilmeli. KPMG Türkiye, Türkiye ve dünyadaki makroekonomik gelişmeleri değerlendirdiği “Bakış” raporunun yeni sayısını yayımlayarak 2020 yılı risklerine dikkat çekti. Rapora göre, Türkiye’de 2020’nin genel itibarıyla 2019’dan daha öngörülebilir geçmesi bekleniyor. 2020 enflasyon ve faizlerde düşüşün devam edeceği, kurlarda kırılma beklenmeyen, güven endekslerinin görece toparlandığı, kredi büyümesinin hızlandığı bir yıl olacak. ‘Güven’ sıkıntılı Sanayi üretiminden güçlü işaretler geliyor ancak güven endeksleri tarafında göstergeler henüz istenen seviyelerde değil. Ayrıca Yeni Ekonomi Programı (YEP) kapsamında yer alan para ve maliye politikaları ile yapısal reform gündeminin titizlikle uygulanması halinde yeniden tek hane li enflasyona dönülmesi bekleniyor. Rapordaki en dikkat çekici vurgu ise işsizlikle ilgili: “Uzun vadeli ve kalıcı bir kalkınmanın tabanı olan işsizlik sorununun çözümü için büyük gayret gerekiyor. Yüzde 13.4 seviyesindeki genel işsizlik ve yüzde 25’in üzerinde seyreden genç işsizlik oranı yeniden yönetilebilir seviyeye çekilmeli. Makroekonomik açıdan sağlıklı ve sürdürülebilir bir yapıya geçiş için bu rakamın hızla düzelmesi gerekiyor.” Rapora göre ayrıca, küresel büyüme üzerindeki aşağı yönlü baskılar devam ediyor. Özellikle gelişmiş ülkelerin içinde bulundukları ve genişletici para politikalarıyla çare bulamadıkları durgunluk, başka adımları gündeme getirecek. Brexit nedeniyle AB’nin iç sorunları iyice belirgin hale geldi. l Ekonomi Servisi GÜNDE EN AZ 75 LIRA GEREKIYOR Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi’nin (BİSAM) hesaplamalarına göre, Ocak 2020 ayında açlık sınırı 2 bin 250 lira, yoksulluk sınırı 7 bin 782 liraya yükseldi. Bu rakamlar, geçen aralık ayında 2 bin 178 lira ve 7 bin 532 lira, 2019 Ocak ayında 1957 lira ve 6 bin 768 liraydı. Yapılan açıklamaya göre, Ocak 2020’de dört kişilik bir ailenin sağlıklı biçimde beslenebilmesi için, günlük en az 74.99 TL harcaması gerekiyor. Bu kapsamda, yetişkin bir kadın için günlük sağlıklı beslenme harcaması 19.32 TL, yetişkin bir erkek için 19.97 TL, 1018 yaş arası bir çocuk için 21.39 TL, 46 yaş arası bir çocuk için 14.32 TL oldu. Öte yandan BİSAM, açlık sınırını TÜİK’in il grupları sınıflamasını esas alarak da açıkladı. Buna göre ocak ayında sağlıklı beslenmenin maliyetinin (hayat pahalılığının) en yüksek olduğu il 2 bin 444 TL ile İzmir oldu. En düşük olduğu il grubu ise 1997 lira ile “Gaziantep, Adıyaman, Kilis” oldu. l Ekonomi Servisi ‘Fırsatçılar engellensin’ İdil Yiğitbaşı Pınar’dan 7 bin üreticiye eğitim Süt ve süt ürünleri sektörünün büyümesinin üreticilere verilecek destek ve eğitimle mümkün olduğuna dikkat çeken Pınar Süt Yönetim Kurulu Başkanı İdil Yiğitbaşı, “Pınar Enstitüsü ile son 5 yılda 13 farklı ilde, 7 bin 500’ün üzerinde üreticiye hayvan sağlığı, hayvan besleme ve hijyen eğitimleri verdik” dedi. Yiğitbaşı, şöyle devam etti: “Üreticiye verdiğimiz destek ile sütün kalitesini artırıyoruz. 18 binden fazla çiğ süt üreticisinden özenle toplanan sütleri işliyor” dedi. 500 bin Çinli turist hayal Türkiye Otelciler Federasyonu Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, “2020’de 500 bin Çinli turist bekliyorduk ancak koronavirüs nedeniyle bu rakama ulaşmamız zor görülüyor” dedi. Buna karşın İşler, Türk turizminin Çin’den kaynaklı bu açığı kapatabilecek potansiyele sahip olduğunu belirtti. l AA DEPREMZEDE ESNAFIN BORCUNA ERTELEME Elazığ ve Malatya’daki depremlerden etkilenen çiftçi ve esnafın kredi borçları ertelenecek, faizsiz yeni finansman sağlanacak. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, “Halkbank, Elazığ ve Malatya’daki tüm esnafımıza 50 bin liraya kadar 5 yıl vadeli ve faizsiz finansman sağlayacak. Aynı za manda bu iki ildeki tüm esnafın kredisini faizsiz bir yıl ödemesiz erteleyecek. Ziraat Bankası ise çiftçilerin kredi borçlarını bir yıl süreyle faizsiz erteleyecek” dedi. Öte yandan, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca, bu iki ildeki vergi borçları da 24 Ocak 2020’den itibaren 3 ay süreyle ertelenmişti. l Ekonomi Servisi İstanbul İnşaatçılar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, kentsel dönüşümde rant peşinde koşan meslektaşlarını uyardı. İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi sını kontrol ettirmek isteyen yurttaşlardan ilk başlarda fa Durbakayım, kentsel dönüşü hiş fiyatlar talep edilerek bu mü kâr amaçlı rekabete sü rada da fırsatçılık yapıldığı rükleyen müteahhitlere izin nı ama bugünlerde fiyatların verilmemesini istedi. düştüğünü ifade eden Durba İNDER’in yıllık de kayım, herkesin bi ğerlendirme toplan nasını testten ge tısında konuşan Dur çirmesi gerektiğini, bakayım, “Kat sa böylece verilerin doğ hiplerine yerine ge ru şekilde toplanabi tirilmesi mümkün leceğini vurguladı. olmayan taahhüt Toplumdaki “1999 lerde bulunan mü Gölcük depreminden teahhitlere ve di önceki yönetmeliğe ğer kat maliklerinin Nazmi Durbakayım göre yapılan binalar can güvenliğini ris çürük” algısına iliş ke atarak kişisel çıkar peşin kin Durbakayım, “Bu yanlış. de olan birkaç hak sahibine Yönetmeliğe göre doğru ya ‘dur’ denecek ek düzenleme pılmış bina sağlıklı çıkar” de lere ihtiyaç var” dedi. di. Başkanvekili Engin Keçe ‘Vakit kaybetmeyelim’ li de depremin her şeyden önce geldiğini belirterek, yeni Durbakayım, daha önce lenmenin ancak kentsel dö yaptığı bina için “riskli” ra nüşümle gerçekleşebileceğini poru alınan müteahitlerin ise ifade etti. Keçeli ‘’Bu konuda kayıt altına alınması gerekti artık vakit kaybına tahammül ğini söyledi. Elazığ’da gerçek edilemez’’ şeklinde konuştu. leşen deprem sonrası bina l Ekonomi Servisi TMMOB KİMYA MÜHENDİSLERİ ODASI İSTANBUL ŞUBESİ 47. OLAĞAN GENEL KURULU Şubemizin 47. Olağan Genel Kurulu çoğunluklu olarak 2223 Şubat 2020’de (09.0017.00) Şubemiz Caferağa Mah. General Asım Gündüz Cad. No:37 Yeğiner Apt. B Blok D:7 K:4 Kadıköy/İstanbul adresinde; çoğunluksuz olarak, görüşmeler 29 Şubat 2020’de (09.0017.00) Kadıköy Belediye Başkanlığı Brifing Salonu (Hasanpaşa Mah. Fahrettin Kerim Gökay Cad. No:2 Kadıköy/İstanbu)’nda, seçimler ise 1 Mart 2020’de (09.0017.00) Şubemiz Caferağa Mah. General Asım Gündüz Cad. No:37 Yeğiner Apt. B Blok D:7 K:4 Kadıköy/İstanbul adresinde yapılacaktır. Üyelerimize duyurulur. TMMOB Kimya Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi 46. Dönem Yönetim Kurulu GÜNDEM 1. Gün: Genel Kurulu 1. Açılış; 2. Başkanlık Divanı Seçimi; 3. Saygı Duruşu; 4. Açış Konuşmaları; 5. Çalışma Raporu’nun okunması, görüşülmesi ve hakkında karar alınması; 6. Mali Rapor ve Tahmini Bütçenin okunması ve değerlendirilmesi; 7. Şube Yönetim Kurulu asil ve yedek adayları ile Oda Genel Kurulu asıl ve yedek delege adaylarının belirlenmesi ve tutanağa bağlanarak duyurulması; 8. Dilek ve Öneriler; 9. Kapanış Gün Seçimler Vodafone Türkiye yüzde 17 büyüdü Vodafone Türkiye’nin istikrarlı büyümesini 201920 mali yılının üçüncü çeyreğinde (ekimaralık) de sürdürdüğü açıklandı. Bu çeyrekte şirketin servis gelirleri, önceki mali yılın aynı çeyreğine göre yüzde 17.3 artırarak 3.1 milyar TL’ye ulaştı. Mobil abone sayısı 23.4 milyon ulaşan şirketin, M2M (makineler arası iletişim) dahil toplam mobil abone sayısı ise 25.3 milyon oldu. Faturalı abone sayısı da 1 milyon artışla 14.2 milyona çıkarak toplam abone bazının yüzde 60.4’ünü oluşturdu. 6 GB’a yaklaştı Şirket abonelerinin kişi başı aylık mobil internet kullanımı 6 GB’a yaklaştı. Abonelerin toplam veri kullanımı ise geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 38.2 artış ile 410.8 petabyte’a ulaştı. Vodafone Türkiye Üst Yö neticisi (CEO) Colman Deegan, “Tüm kanallarda tek bir odağımız var; o da dijitalleşme. Dijital müşteri sayımız 13.4 milyonu aştı. Müşterilerimizin aylık toplam dijital etkileşimi 472 milyona ulaştı” diye konuştu. l Ekonomi Servisi Colman Deegan ABD 1.7 TRILYON DOLARLIK ‘KAMU ALIMI’NI BOZACAK ABD’nin 1.7 trilyon dolar büyüklüğündeki bir pazarı düzenleyen Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) kamu satın alım kontratlarına ilişkin anlaşmasından çekilmeyi değerlendirdiği bildirildi. Bloomberg’ün haberine göre, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden yetkililerin hazırladığı taslak başkanlık kararnamesi görüşe açıldı. Taslak, WTO’nun Kamu Alımları Anlaşması’nı (GPA) ABD’nin talepleri doğrultusunda değiştirmemesi halinde ABD’nin anlaşmadan çekilmesini başlatacak düzenlemeler içeriyor. Öte yandan, Alman Handelsblatt gazetesinin verdiği haberde de, ABD Kongresi’nin Kuzey Akım2 doğalgaz boru hattı projesinin tamamlanması durumunda, gaz alacak yatırımcı ve şirketlere yönelik yeni bir yaptırım paketini onaylayabileceğini belirtti. İşçilerin üstüne demir düştü: 4 kişi yaralı Sabiha Gökçen HavalimanıPendik metrosu tünel inşaatında işçilerin üzerine demir düştü. Kazada 2’si ağır 4 işçi yaralandı. Metro hattının Pendik Yayalar Mahallesi’ndeki tünel inşaatında, vinçle taşınan demirler işçilerin üzerine düştü. Kazada 4 işçi yaralandı. Yaralı işçiler olay yerine gelen ambulanslarla çevrede bulunan hastanelere götürüldü. l DHA Geçen ay yazılarımda dünya ekonomisinin ve jeopolitik ortamının “geleceği” üzerinde durmuş, karamsar bir resim çizmiştim. Dünya Ekonomik Forumu’nda yaşanan tartışmaların ortaya koydukları da bu karamsarlığı destekliyordu. Bu karamsar resim, dünya ekonomisinin jeopolitik dengelerinin “beklenmedik şoklar”, “siyah kuğu” olarak adlandırılan (düşük olasılıklı yüksek etkili) olaylar karşısında çok kırılgan bir noktada olduğunu düşündürüyordu. Çin’in Wuhan bölgesinde patlak veren “koronavirüs” salgını böyle bir “siyah kuğu” olmaya aday gibi görünüyor. ‘Durumun’ kimi özellikleri Küresel ekonomik, siyasi “durumunu” bir “evrensel küme” olarak düşünürsek bunun, kesiştiklerinde birbirini derinleştirebilen bir seri altkümeden oluştuğu söylenebilir: Hegemonya krizi: ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları, teknolojik rekabet: Neoliberalizmin (ekonomikmodelin) krizi: Merkez bankalarının, hükümetlerin tüm çabalarına karşın üretkenlik artmazken borçlar büyümeye devam ediyor; ekonomi yönetiminde “devlet kapitalizmi” politikaları ilgi çekmeye başlıyor; internet üzerinden küresel bütünleşme süreci içinde parçalanma olasılığı artıyor. Küresel iklim krizi: Yangınlar, seller, fırtınalar sıklaşıyor. Evrensel kümenin içinde bir “boşiçindekiler bilinmeyenkümenin” olması gerekiyor. Bu altkümelere birbirlerini etkilerken, boş kümedeki “bir ‘şey’ durumun” bileşenleri arasındaki ilişkileri değiştirmekten öte “durumu” değiştirebilir. Küme teorisiyle böyle kısa bir flörtten sonra “koronavirüs” salgınının, boş küme içindeki, bir “siyah kuğu” olmaya aday “şey” olduğu söylenebilir. ‘Siyah kuğu’ Çin devletinin totaliter, sansürcü eğilimlerinden, liderliğinin yanılmazlık saplantısından dolayı, virüsün ortaya çıkış tarihi, bulaşıcılık ve öldürücülük hızıyla ilgili veriler çok geç açıklandı. Virüsün kaynağına ilişkin belirsizlikler, Wuhan bölgesinde, virüsler üzerine araştırmalar yapan ünlü laboratuvarla ilgili komplo teorileri, hasta ve ölü sayısını düşük göstermek için hastaların bir kısmının “viral zatürree” olarak tanımlandığına ilişkin söylentiler tatmin edici biçimde aşılamadı. Bu gecikmelerden, belirsizlikler yüzünden (14 gün kuluçka dönemini, Çin yeni yılı kutlamaları bağlamında yaklaşık 5 milyon kişinin, karantinadan öncek Wuhan’ı terk etmiş olmasını da göz önüne alarak), sürecin nereye doğru gittiğini kestirmek henüz çok zor. 2002’de yine Çin’den kaynaklanan SARS virüsü salgınıyla yapılacak bir karşılaştırma bu belirsizliği aşmaya yardımcı olabilir. Bu karşılaştırma yeni virüsün şimdilik, SARS kadar öldürücü olmadığını ancak çok daha hızla yayıldığını düşündürüyor. SARS virüsü ortaya çıktığında, Çin dünya hasılasının yalnızca yüzde 48’ini üretiyordu; küresel etkisi de ona göreydi. Bugün bu oran yüzde 19 ve Çin, hammadde, enerji piyasalarında en büyük ithalatçı, teknoloji sektörünün tedarik zincirleri içinde yeri rakipsiz ve düşük maliyetli mallar pazarının en büyük ihracatçısı. Virüsün etkileri dünya ekonomisine bu bağlantılardan geçerek bulaşacak. Dünya ekonomisinin, bugünkü koşullarda bu etkilere dayanabileceğine inanmak kolay değil. IMF’ye göre dünya ekonomisi 2019’da, finansal krizden bu yana en zayıf noktadaydı ve bu zayıflığın 2020’de de devam etmesi bekleniyordu. Koronvirüs olayı bu koşullar içinde başladı. Oxford Economics, ilk verilerden hareketle, 2020’de dünya ekonomisinin büyüme hızının yüzde 2.2 (ciddi bir resesyon) düzeyine, Çin ekonomisinin büyüme hızının yüzde 6’nın altına inmesini bekliyor. Ekonomik büyüme çok düşük düzeyde seyrederken, servet çok küçük bir grubun elinde birikmeye, küresel borçlar da artmaya devam ediyor, gelişmekte olan ülkelerin toplam hasılasının yüzde 170’ine ulaşarak sürdürülemez bir noktaya geliyor. Dünya Bankası, “IV. Büyük borç krizinin” gelmekte olduğunu düşünüyor. “Koronavirüs” tüm belirsizlikleri ve riskleriyle birlikte bu ortamda tüm dengeleri tahdit ederek yayılıyor. Virüse karşı önlemler Çin’den geçen tedarik zincirlerini, enerji, hammadde piyasalarını, hatta turizm sektörünü vuruyor. Bu çalkantılar, küresel borç zincirini, bir kopuşa doğru gerginleştiriyor. “Koronavirüs” bir “siyah kuğu” alayına dönüşüyor. KISA... KISA... l Özel eğitim okulları ile özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde engelli bireylere verilen destek eğitiminin bütçeden karşılanacak kısmı; bireysel eğitim için aylık 790 TL, grup eğitimi için aylık 221 TL olarak belirlendi. l Reuters’ın haberine göre BOTAŞ, mart ayında teslim edilmek üzere 4 kargo sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) satın almak istiyor. l İsteyen tüketiciler için yenilenebilir enerji tarifesi hazırlandığını hatırlatan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, “İlgili komisyonda tarife üzerinde çalışılıyor” dedi.