Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr 13 23 ARALIK 2020 ÇARŞAMBA Prof. Şahin, ellerindeki teknolojinin mutasyona karşı yeni aşıyı mümkün kıldığını söyledi Türkiye için aşı umudu Küresel çapta yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınında İngiltere’den gelen mutasyon haberleriyle kaygılar artarken gözler aşı sürecinde. Avrupa İlaç Ajansı’nın (EMA) ardından Avrupa Komisyonu da PfizerBioNTech tarafından geliştirilen BNT162b2 isimli Covid19 aşısına koşullu pazarlama izni verdi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, önceki gün yaptığı açıklamada, “Covid19 ile mücadelemize önemli bir bölüm ekliyoruz. Avrupa vatandaşlarına ilk Covid19 aşısını sunma kararı aldık” dedi. Aşının aynı şartlarda tüm AB ülkeleri için aynı anda satışa sunulacağını belirten Von der Leyen, aşılamanın başlayacağı tarih olarak da daha önceden de gündeme yansıdığı gibi 27, 28 ve 29 Aralık’a işaret etti. ‘6 hafta içinde yeni aşı geliştirilebilir’ Dünya genelinde can almaya devam eden salgına yönelik aşıyı geliştiren Alman biyoteknoloji firması BioNTech’in kurucu ortakları, evli olan Prof. Dr. Uğur Şahin ve Dr. Özlem Türeci de dün basının karşısındaydı. Bilim insanları Türeci ve Şahin, yaptıkları açıklamalarda aşının virüsün İngiltere’de tespit edilen mutasyona uğramış yeni türüne karşı etkili olma ihtimalinin “çok yüksek olduğunu” ancak gerekmesi durumunda yeni türe karşı 6 hafta içinde aşı geliştirilebileceği görüşünü aktardı. Türeci, 27 Temmuz’da ikinci faz denemelerine geçilen aşının yaklaşık 44 bin denek üzerinde yapılan üçüncü faz denemelerinde de yüzde 95 oranında etkinlik gösterdiğini söyledi. Üçüncü faz denemelere katılan kişiler ABD, Almanya, Türkiye, Güney Afrika, Brezilya ve Arjantin’den seçilirken bunların yüzde 40’ından fazlasının 6585 yaşları arasında olduğu belirtildi. Şahin de aşının AB ülkelerinde onay almasından mutluluk duyduklarını dile getirdi. “Bu bizim için çok mühim bir olay. Avrupa İlaç Ajansı (EMA) diğer ülkeler için bir örnek model. 27 ülkeye yollayacağız. Tabii şimdi elimizde yeteBioNTech kurucu ortağı Şahin, geliştirdikleri Covid19 aşısı konusunda Türkiye ile görüşmelerin sürdüğünü, kısa süre içerisinde sözleşme imzalamanın mümkün olacağını düşündüğünü belirtti. “Türkiye için yeterli doz depoladık” dedi. Türeci rince aşı dozu yok. Ocak ve şubatta belki 1015 milyon doza kadar yükseltme imkânımız var” dedi. Türkiye ile aşı konusunda görüşmelerin sürdüğüne de değinen Şahin, kısa süre içerisinde sözleşme imzalamanın mümkün olacağını düşündüğünü kaydetti. AA’ya da konuşan Şahin, Türkiye’ye aşı göndermekten mutlu olacağını dile getirdi, “Türkiye için yeterli doz depoladık. Nispeten hızlı teslimat yapılabilir” ifadesini kullandı. Yaza işaret etti Şahin, AB’den gelen onayın ardından aşılanması gereken 500 milyonun üzerinde Avrupalı olduğunu söyledi. “Her birinin aydınlatılması lazım. Çok kâğıt işi, lojistik konusu var. Bu çok hızlı olmuyor. Benim görüşüme göre yüksek aşı oranını elde etmek yaza kadar sürer” dedi. “Virüsü asla tamamen yenemeyeceğiz vurgusu da yapan Şahin şu görüşlerini dile getirdi: “Ulaşmak istediğimiz şey, insanların evden çıkamayacakları bu duruma tekrar gelinmemesi. Bunu, herkes iyi çalışır ve yeterince doz aşıyı teslim edebilirsek başarabiliriz. Buna yaz sonunda ulaşabiliriz. Yazın daha kolay olacak. Dışarıda enfeksiyon kapma olasılığı daha düşük. Önemli olan kışı atlatAB genelinde kitlesel aşı çalışmaları için geri sayım sürerken Çin aşısı için Brezilya’dan gelecek sonuçlar bekleniyor . mamız. Bu ancak herkesin disiplinli olması, kendine ve başkalarına dikkat etmesiyle mümkün. Diğer taraftan gelecek kışa girmeden önce insanların yüzde 6070’inin aşı olması çok önemli. O zaman tekrar kapanmaya girmek zorunda olmayacağımızı söyleyebiliriz.” Öte yandan DW’nin haberine göre, BioNTech ile Pfizer’ın geliştirdiği aşının adı Comirnaty olarak açıklandı. 2020 yılı sonuna kadar 50 milyon 2021 yılı sonuna kadar da 1 milyar 300 milyon doz aşının piyasaya sürülmesi hedefleniyor. Gözler Brezilya’da Bu arada dikkatler Türkiye’nin de anlaşma yaptığı Çin Sinovac Biotech’in geliştirdiği aşıda. Aşıyla ilgili olarak Brezilya’dan araştırma sonuçlarının gelmesi bekleniyor. Wall Street Journal gazetesi, Brezilya’da yürütülen geniş çaplı deneylerin Çin aşısı CoronaVac’ın etkili olduğunu gösterdiği iddiasını aktardı. Brezilya halk sağlığı enstitüsü Butantan’dan ise resmi açıklama öncesindeki her türlü iddianın spekülasyondan ibaret olduğu uyarısı geldi. Brezilya, CoronaVac’la ilgili geniş çaplı deneylerin yapıldığı ilk ülke. Aşı Türkiye ve Endonezya’da da test ediliyor. ŞAHİN’DEN GENÇLERE TAVSİYELER BioNTech kurucu ortaklarından Prof. Uğur Şahin, AA ile röportajında, “Almanya’da entegrasyon konusunda örnek olarak görülüyorsunuz. Kendinizi rol model olarak görüyor musunuz?” şeklindeki soruya, “Hayır. Üniversiteye gittiğim için şanslıydım. Bazı şeyleri iyi yapabilŞahin diğim için şanslıyım. Harika insanlarla olduğum için şanslıyım. Her insanın bir rol model olduğuna inanıyorum. Görevinin ve yeteneklerinin arkasından giden, başkalarına saygılı davranan, ebeveynlerine saygı duyan herkes rol modeldir. Her insanın yapması gereken neyse onu yapıyorum” yanıtını verdi. Gençlere tavsiyelerde bulunan Şahin, “Her zaman kendimi iki şeye yönlendirdim. Bilime olan sevgi ve meraklı olmak. İnsanlara neyi sevdiklerini bulmalarını tavsiye edebilirim. Bir şeyi 10 bin kere de yapsanız bunu canınız sıkılmadan yapmanız önemli. Beni yönlendiren şey de insanlara yardım etmek” şeklinde konuştu. Türkiye’de akrabalarının olduğunu ve zaman zaman onlarla görüştüğünü anlatan Şahin, “Elbette hepsi gururlu ve iyi dileklerde bulunuyor ve heyecan duyuyorlar. Türkiye’den ve Almanya’da yaşayan Türklerden harika mesajlar aldım” dedi. Şahin’e, Nobel Ödülü’ne aday gösterilebileceğine ilişkin haberler de hatırlatıldı. “Benim için şu anda önemli olan başarmaya çalıştığımız şeyi gelecek yıl gerçekten başarmak... Farkı yaratmayı başarırsanız, bir şekilde takdir edilirsiniz. Bu konuyu düşünmüyorum. Takdir her zaman sonradan gelir” ifadesini kullandı. İran’a denizaltılı gözdağı ABD’de salgına karşı dev bütçe ABD’nin seçilmiş Başkanı Joe Biden önceki gün Amerikalıların aşıya güvenini sağlamak için canlı yayında aşı oldu. Biden (78), Newark’taki hastanede BioNTech/ Pfizer aşısını olurken halka “endişelenecek hiçbir şey yok” diye seslendi. ABD Temsilciler Meclisi de salgının ekonomik etkilerine yönelik yaklaşık 900 milyar dolarlık destek paketi ile 1.4 trilyon dolarlık bütçe tasarısını onayladı. Tasarı, ABD tarihinin ikinci en büyük ekonomik yardım paketi olarak nitelendiriliyor. Afganistan’da yine kanlı gün ABD arabuluculuğunda Kâbil yönetimi ile Taliban arasında barış müzakereleri inişli çıkışlı sürerken şiddet dinmiyor. Gazne’de El Cezire kanalının muhabiri Rahmatullah Nikzad’ın silahlı saldırı sonucu yaşamını yitirdiği bildirildi. Bölgede Taliban ve IŞİD bağlantılı grupların etkin olduğu belirtildi. Başkent Kâbil’de ise bombalı saldırıda aralarında 4 doktorun da bulunduğu 5 kişi yaşamını yitirdi. Yetkililer, saldırıda görevli oldukları cezaevine gitmekte olan doktorların hedef alındığını söyledi. Dikkatler ABD’nin seçilmiş Başkanı Joe Biden’ın İran politikası ve nükleer anlaşmanın geleceğindeyken Amerikan donanması, nükleer kapasiteli güdümlü füze denizaltısı ve iki güdümlü füze kruvazörü ile stratejik Hürmüz Boğazı’ndan geçti. USS Georgia nükleer denizaltısının önceki gün Hürmüz Boğazı’ndan geçerek Basra Körfezi’ne giriş yaptığı belirtildi. Denizaltıya USS Port Royal ve USS Philippine Sea kruvazörleri eşlik etti. ABD donanmasından yapılan açıklamada, “gemilerin, rutin ve muhtemel operasyonlara destek için ABD donanmasının esnek manevra unsurları olduğu” ifade edildi. “Georgia’nın orada olması, ABD’nin bölgedeki müttefiklerine bağlılığını ve ortaya çıkabilecek herhangi bir tehdide karşı tam kapasite bölgedeki deniz güvenliğini koruma konusundaki kararlılığını göstermektedir” denildi. USS Georgia’nın ABD’nin 5. Filo operasyon alanına konuşlandırıldığı kaydedildi. “Küresel ticaretin serbest akışına, deniz yolununun istikrar, güvenliğinin sağlanmasına” katkı yapacağı aktarıldı. İsrail basınına yansıyan haberlerABD donanmasına bağlı gemiler önceki gün Hürmüz Boğazı’ndan geçti. İsrail denizaltısının da Süveyş Kanalı’ndan geçtiği bildirildi. de ise İsrail’e ait bir denizaltının Süveyş Kanalı’nı geçerek Basra Körfezi’ne doğru hareket ettiği kaydedildi. “İran’a gözdağı vermeyi amaçladığı” belirtilen denizaltının, Süveyş Kanalı’nı deniz seviyesinin üzerinde geçtiği” aktarıldı. Haberde, denizaltının Süveyş Kanalı’ndan Mısır’ın onayı dahilinde geçtiğine işaret edildi. Öte yandan ABD donanmasından yapılan bir diğer açıklamada ise geçen hafta Suudi Arabistan Hava ve Deniz Kuvvetleri’yle Basra Körfezi’nde “Müşterek Entegrasyon Tatbikatı” düzenlediği bildirildi. Geçen ay ABD’nin, stratejik bombardıman uçağı B52’leri Ortadoğu’ya gönderdiği haberleri gündeme yansımıştı. ABD Başkanı Trump’ın emriyle geçen ocakta İran Devrim Muhafızları Komutanı Kasım Süleymani, IHA ile düzenlenen suikast sonucu öldürülmüştü. İran nükleer programının kilit isimlerinden Muhsin Fahrizade de 27 Kasım’da aracına düzenlenen saldırıda yaşamını yitirmişti. Tahran, saldırıyla ilgili ABD ittifakıyla İsrail’e işaret etmişti. İran’dan misilleme çıkışı yükselmişti. MAAS: SİLAH AMBARGOSU STRATEJİK OLMAZ Doğu Akdeniz geriliminde Avrupa Birliği’nden Türkiye’ye yönelik baskı sürerken birliğin lokomatif ülkesi Almanya, Atina liderliğindeki cephenin “silah ambargosu uygulansın” çağrısına karşıtlığını dile getirdi. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Alman DpA ajansına yaptığı açıklamada, Türkiye’ye yönelik silah ambargosu talebini stratejik olarak doğru bulmadığını belirtti. Maas’ın ayrıca Türkiye’nin ABD ile gerilimli başlıklardan Rus S400 hava savunma sistemi almasına işaret eden çıkışı da dikkat çekti. Alman Bakan, “Bir NATO partnerine bunu yapmak kolay da değil. NATO ortağı Türkiye’nin ABD’den füze alamadığı için kolayca Rusya’dan aldığını gördük” dedi. Yeni Navtex ilan edildi Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Doğu Akdeniz’de çalışma yürüteceği alan için 15 Haziran 2021’e kadar sürecek yeni Navtex ilan edildi. Çalışmalara, Ataman ve Cengizhan gemileri eşlik etmeyi sürdürecek. Sincar için ABD’ye çağrı Irak’ta peşmerge ile terör örgütü PKK arasında çatışmalar son dönemde artarak sürerken Erbil’den ABD liderliğindeki uluslararası koalisyona “Yasadışı güçlerin Sincar’dan çekilmesi gerek” mesajı verildi. AA’nın haberine göre Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani, Koalisyon Güçleri IrakSuriye Özel Operasyonlar Komutanı Guillaume Will Beaurpere ile bir araya geldi. Barzani, “IKBY’nin tüm çabaları ve güçlerini terörle mücadeleye yoğunlaştırabilmesi için yasa dışı silahlı güçlerin topraklarından çekilmesi gerektiğine, Sincar Anlaşması’nın uygulanmasının önemine” vurgu yaptı. Beaurpere’nin ise IKBY’nin, ABD ve koalisyon güçleri için önemli bir ortak olduğunu ifade ettiği kaydedildi. Bağdat ve Erbil arasında PKK terör örgütünün bölgeden çıkarılması için ekim ayında Sincar Anlaşması imzalanmıştı. Ziyaret sonrası Türkiye’yi hedef aldı Öte yandan geçen hafta, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Irak Başbakanı Mustafa Kazımi’nin Ankara ziyaretinde onuruna verdiği, tartışma yaratan yemeğe katılan Duhok Valisi Ali Teter’in, dönüşünde Türkiye’ye yönelik ifadeleri tepki çekti. Teter, Türkiye’nin “Irak topraklarında işgalci konumunda” olduğunu savundu. “Her gün Türk savaş uçaklarının bombardımanları nedeniyle Duhok’ta kırsal kesimde yaşayan vatandaş‘IRAK’A 5 larımız zarar görüyor” iddiasında MİLYAR DOLAR bulundu. Rudaw’a konuşan Teter, DESTEK’ “Bu yıl da Türkiye hükümeti kara operasyonları ile sınırdan içeri doğru biraz daha ilerledi... Maalesef işgal ettikleri yerlerde de iyi muamelede bulunmuyorlar. Ağaçları kesiyorlar, halkın bağ, bahçesine zarar veriyorlar. Bu konuda Türkiye hükümetini bilgilendirdik, itirazlarımızı ilettik” dedi. Irak Başbakanı Mustafa Kazımi dün Bağdat’ta bakanlar kurulu toplantısının ardından Türkiye ziyaretine ilişkin açıklamalarda bulundu. Kazımi, “Erdoğan, benim yakın dostumdur. Türkiye’de Irak’a yakışır şekilde karşılama töreni düzenlendi” dedi. “Türkiye, Kuveyt Konferansı’nda taahhütte bulunduğu 5 milyar dolarla Irak hükümetini desteklemeye hazır” ifadelerini kullandı. Rusya’dan AB’ye diplomatik misilleme BrükselMoskova hattında Rus muhalif lider Aleksey Navaly’nin noviçok gazıyla zehirlenmesiyle patlak veren gerilim artıyor. Olayın ardından gözlerin çevrildiği Moskova yönetimi, Avrupa Birliği’nin (AB) Navalny ile ilgili yaptırım kararına misillemede bulundu. Rusya Dışişleri’nden yapılan açıklamada, daha önce AB’nin yaptırımlarına karşılık olarak Rusya’ya giriş yapmasına yasak konulan AB ülkeleri temsilcilerinin yer aldığı listesi Rusya tarafınca karşılılık gereği genişletildiği belirtildi. Rusya, Navalny yaptırımlarına ilişkin olarak ülkedeki Alman, İsveç ve Fransız büyükelçilerini dışişlerine çağırdı. Büyükelçilere ülkeye girişi yasaklanan AB yetkililerine dair genişletilmiş listenin iletildiği duyuruldu. AB, iki ay önce, Rus istihbarat kurumlarının yetkililerinden 6 kişi ile Rusya Devlet Organik Kimya ve Teknoloji Araştırmaları Enstitüsü’ne seyahat yasağı ve varlıkların dondurulmasını içeren yaptırımlar uygulama kararı almıştı. Rusya’nın Tomsk şehrinden Moskova’ya gitmek üzere 20 Ağustos’ta uçağa binen Navalny’ın fenalaşması üzerine uçak, Omsk şehrine iniş yapmıştı. Zehirlendiği haberlerinin ardından Navalny, 22 Ağustos’ta tedavi için Berlin’e götürülmüştü. Zehirlenme olayının arkasında Rus gizli servisinin olduğu iddialarına Moskova’dan yalanlama gelmişti.