Katalog

KÜLTÜR 13 4 KASIM 2020 ÇARŞAMBA Serginin KALBI KIRIK KÜÇÜK BİR KIZ, PATLAYAN GÖZLER, KARGALAR, adı yeterince açıklayıcı KOPAN UZUVLAR ÇIZMIŞ VE ÖFKESINI KUSMUŞ! aslında: Katarsis! Psikolojideki anlamı arınma, Hem gerçeküstü temizlenme, zehrini boşaltma! Birçok yapıtın önünde düşündüğüm şey, kusma! İzleyici değil, Şevval Müziğin gizemli halleri hem dışavurumcu: Başalan kusmuş öfkesini, tepkisini. Bütün gün aynı odada, aynı klavyenin başında, aynı ekrana bakmışsınız. Kaç tane sanal ortam toplantısı yapılmış! Üstelik o gün her şey de ters gitmiş, evde kimseye güler yüz gösterecek haliniz yok. Gidip Katarsis! YAZGÜLÜ ALDOĞAN bir duş yaptınız ve hemen televizyonu açıp haberlere daldınız. Karşınıza hangi konu çıksa hayıflanıyorsunuz, içiniz yanıyor. Acaba bütün bunlardan kaçıp kendinize nasıl bir sığınak bulabilirsiniz? Bir yanda her an kapımızın önünde bekleyen deprem; İzmir depreminde yitip gitmiş canlar; sınırımızdaki savaşlar; para piyasasındaki vahim durum; siyasetçilerin borazan gibi Piramit Sanat Galerisi’nde, küratörlüğünü Bedri Baykam’ın yaptığı bir sergiyi geziyorum. Beni karşılayan genç ve güzel kızı görünce şaşırmıyor değilim. Birazdan partiye gidip dans edecek gibi, henüz 20’li yaşların başında. Ama sergiyi gezmetepkisini. Neye? Niye bu kadar öfkeli? Sadece 6 aylık korona döneminde yaptığı işler böyle olsa bütün toplumun üzerine karabasan gibi çöken tesesleri ve çığ gibi büyüyen Covid19 felaketi! Bu haberlerle tükenmişlik çöküyor üstünüze. Zaten çevrenizde öyle çok insan depresyonda ki giderek intihara varan vakalar da artıyor. En iyisi bir müzik dinlemek, diyorsunuz: Ne gözüm yorulur, ne kafam. Klasik Türk müziğinden bir beyit taye, yaptığı resimleri, işleri görmeye başladıkça bu kadar acıyı ne zaman biriktirdi diye kahroluyorum! Bir tür dirginlik ve öfke diyeceğim ama genç kadının derdi hep var. BeBedri Baykam kılıyor dilinize: “Akşam oldu hüzünlendim ben yine; hasret kaldım gözlerinin rengine.” retrospektif gibi, liseden beri yaptı bekliğinden beri çiziHayır, o denli derinlere dalacak hağı resimlerin de üniversite mezuni yor. Ortaöğrenimini liniz yok. yet ödevinin ve daha sonra yaptıklarının da olduğu resimleri, işleri gördükçe bu genç kadının kalbini kimler niye kırdı, kaburgaları niye ağrıyor, kalbini kargalar niye gagalıyor, ya o her yerden çıkan patlak gözler, kırık parmaklar ve hatta kerpetenle koparılmış penisler ne demek diye düşünüyor insan. Keşke psikolog olan oğlumla gelseydim diye hayıflanıyorum, o bu akan kanların, kopan uzuvların, parçalanan kalplerin bilinçaltındaki izdüşümlerini anlatırdı! Öfke... Serginin adı yeterince açıklayıcı aslında: Katarsis! Psikolojideki anlamı arınma, temizlenme, zehrini boşaltma! Birçok yapıtın önünde düşündüğüm şey, kusma! İzleyici değil, Şevval Başalan kusmuş öfkesini, güzel sanatlar lisesinde okumuş, Yeditepe Üniversitesi’nde burslu olarak plastik sanatlar okumuş. İmkânları kısıtlı, yapıtları, işleri için ne bulduysa onu kullanmış. Zamanı gelmiş, çeyizlerini, dantellerini, tığ işlerini paramparça etmiş, boyalara sokup çıkarmış, yapıştırmış! Zamanı gelmiş, giysilerini, bazen bir çocuk oyuncağını, kil hamurunu, bazen kendi kanını, ne bulduysa, eline ne geçtiyse kullanmış, kasaplara gitmiş, hayvanların kaburgalarını, döşünü incelemiş, çizmiş onları! Hani çok yanında dursam beni bile kesip biçip duvara yapıştırabilir bir yaratıcılık anında diye tedirginlik gelmiyor değil insana. İşlerin Şevval Başalan altında ses kabinleri, onlardan gelen, işlere eşlik eden karga seslerinin de ruh sakinleştiren Çaykovski olmadığı kesin! Böyle bir duygu patlaması, bir boşalma, bir arınma seansının küratörü olsa olsa Bedri Baykam olurdu, galerisi de Piramit Sanat! Birbirlerini iyi bulmuşlar. Bedri Baykam’ın başlangıç stili de geçmişi de Şevval’inkini andırıyor. Bedri Baykam, sanatçısı için “O aslında bir performans sanatçısı giŞEVVAL’I KEŞFETMEK n Bedri Baykam: Bu kadar genç yaşta, bir sanatçının kendi kapsama alanı içinde bu kadar bütünlüğü olan olgun bir sergi oluşturabilmesi, çok dikkat çekici ve hayret verici. Şevval’i keşfetmek de bu sergiyi düzenlemek de benim için bir keyifti. bi” diyor. “Ben Şevval’de Frida Kahlo’daki acılardan güç bulan direnç kökünü görüyorum. Frida, Dali, Bunuel ve Basquiat bu küçük kızın işlerini görebilselerdi çok esrarengiz ve ilgi çekici bulacaklardı! Hem dışavurumcu hem de gerçeküstü.” Sergiyi gezerken yanınızda Şevval yoksa daha çok etkilenebilirsiniz, o varsa öyle tatlı ki yaptığı işlerin verdiği dehşeti azaltıyor! Klasik Batı müziğinin büyük orkestrası için bestelenmiş yapıtlardan birisi, örneğin Çaykovski’nin 1813 Uvertürü, insanı diriltir diyorsunuz. Bir süre dinledikten sonra, o da fazla görkemli geliyor, o anda sizinle özdeşleşmiyor. Caz? Charlie Parker’dan bir saksofon doğaçlaması? Upuzun bir saksofon solo. Belki o mistik bir dilde konuşur sizinle. Yoksa Chopin’in noktürnleri mi olsa, ince ince içinize işlese. Belki hepsini art arda dinleseniz, kendinizi bu ruh halinden kurtarabilir misiniz? Eskiden sofralarımızda şarkılar vardı Çocukluk günlerimi anımsıyorum: İnsanın müziğin içine girebilmesi için mutlaka bir profesyonel gibi çalgı çalması, beste yapması veya sesinin güzel olması gerekmezdi. Haftada bir veya iki gece Arnavutköy’deki evimizde annem ve baba10. ULUSLARARASI SUÇ VE CEZA FILM FESTIVALI BASINA TANITILDI mın arkadaşları toplanırlar, yemekten sonra eski şarkılar söylerlerdi. HerkeSuç ve Ceza Film Festivali de çevrimiçi sinkendiyaşamındaizbırakmışbir söz geçtiğinde, o kişi dizelerin arasında iç çeker, gözleri nemlenirdi. Bu şarkıların bestecilerini müzik tarihine merak sardıktan sonra öğrenecekEMEL SEÇEN film yarışmasında 10 film yarışacak. “Adalet Festivalin “Hukuk ve Ceza Adaleti Uluslaratim. Örneğin Hafız Post’un yürük seTerazisi” bölümünde ise dünya sinemasının rası Akademik Programı”nda bu yıl tartışılacak maisi “Gelse o şuh meclise/ Nazü teUluslararası Suç ve Ceza Film Festivali, 10. kez seyircisi ile buluşurken dönem koşulları gereği çevrimiseçkin örneklerinden 5 film yer alıyor. tema, “Ben Masumum” olarak belirlendi. Akademik onur ödülü de 2011 yılından günümüze Festivalin açılışı 19 Kasım’da değin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Portegafül eylese/ Rengi hicabı arızi meclisi gülgun eylese”, çocuk aklımda melodisi bambaşka sözcüklerle kalmış çi olacak. Festival 20 26 Kasım 2020 tarihleri arasında düzenlenecek. Her yıl olduğu gibi bu yıl da öğrenci jürisi var. Festival programı festival başkanı Adem Sözüer ve festival direktörü Bengi Semerci’nin açıklamalarıyla çevrimiçi basın toplantısıyla tanıtıldı. Festival gösterimleri Türk ve dünya sinemasından adalet temalı filmlerden oluşurken Altın Terazi Uzun Metraj Film Yarışması’nda 8 film, kısa metraj Festival, 19 Kasım Perşembe günü Massoud Bakhshi’nin yönettiği “En Uzun Gece” filmi ile başlayacak. Dört büyük ödülü olan filmin konusu ise şöyle: 65 yaşındaki kocası Nasser’i kazayla öldürme suçundan idama mahkum edilen 22 yaşındaki Maryam’ın tek şansı Nasser’ın kızı tarafından canlı yayımlanan popüler bir televizyon programında affedilmesidir. Bu TV programı İran’da gerçekten vardır ve bu film, İran’da kadının konumunu, adaleti ve masumiyet kavramını sorgulamaktadır. kiz hâkimi olarak görev yapan ceza hukuku profesörü Paulo Pinto de Albuquerque’ye verilecek. “Sinema Onur Ödülü” Polonya içerikli filmleriyle tanınan yönetmen Agnieszka Holland, “Sinemaya Katkı Ödülü” ise 17 filmin görüntü yönetmenliğini yapan Uğur İçbak’a verilecek. VisionIST, “Endüstri Günleri” profesyoneller buluşması içeriğinde 2122 Kasım’da gerçekleşecek. VisionIST’in takip edilebilmesi için bu yıl akreditasyon formu da yayımlandı: https:// www.icapff.com/tr/uscffendustrigunleriv... bir şarkıydı. Sonra serhat türküleri başlardı: “Yine de şahlanıyor aman kolbaşının yandım da kır atı/ Görünüyor yandım aman bize serhad yolları.” Osmanlı’dan Cumhuriyete geçiş döneminin ailelerinden biriydik. Bizim ebeveynimiz hem alaturka hem alafranga öğrenerek yetiştirilmişti. Bir de Erenköy’de bitişik köşk bahçelerinde yaz geceleri yapılan daha profesyonel meşkler olurdu. Aralarında radyo sanatçısı solistler, konArter’de ücretsiz çevrimiçi etkinlik Yazar Birgül Oğuz, Cevdet Erek’in Arter’de devam eden “Bergama Stereotip” başlıklı kişisel sergisi kapsamında 5 Kasım Perşembe günü saat 19.00’da çevrimiçi bir yorumlama etkinliği yapacak. tetiği” başlıklı romanından Büyük Bergama Sunağı ile ilgili kısmın yakın okuması yapılacak. “Arter Öğrenme Programı”nın yorumlama etkinlikleri kapsamında çevrimiçi olarak düzenlenen Khontkar’dan yeni şarkı Trap müziğin Türkiye’deki en önemli isimlerinden Khontkar, ilkini 2013 yılında yaptığı “Puffin Like An Animal” albüm serisinin dördüncü albümü olan “PLA4”ü tamamladı. Khontkar, RedKeys Music Twitter hesabından yapılan açıklama sonrası, “Bugüne kadar yaptığım en iyi albüm” olarak nitelendirdiği albümün ilk single şarkısı “Zengin”i 13 Kasım’da sevenleriyle buluşturmaya hazırlanıyor. BAYKURT ÖDÜLÜ TANIŞ’IN OLDU Nilüfer Belediyesi’nin düzenlediği “Yılın Yazarı Fakir Baykurt Öykü Ödülü”nün sahibi belli oldu. 245 kişinin toplam 490 eserle katıldığı yarışmada Vildan Külahlı Tanış, “Uzun Düz Çizgiler” isimli öyküsüyle ödüle değer görüldü. Seçici kurulu oluşturan Ayşe Sarısayın, Feyza Hepçilingirler, Kemal Varol, Nahit Kayabaşı ve Şafak Baba Pala ayrıca Ayla Burçin Kahraman’ın “Köse”, Onur Akbaba’nın “İmece Sessizliği”, Sevim Çiçek’in “Anter”, Serkan Gülpınar’ın “Mızrap” ve Saliha Ferşadoğlu İlhan’ın “Sokak Beni Deliliğe Çağırıyor” isimli eserlerini mansiyona değer gördü. Büyük ödülün sahibine 3 bin TL, mansiyon alanlara da 1000’er TL ödül verilecek. servatuvar hocaları ve sazendeler de bulunurdu. Komşular da onlara saygı göstererek usul bir sesle bu fasıllara katılmaya çalışırlardı. O şarkılar Itri’den, Ebubekir Ağa’dan, Dede Efendi’den, Hacı Arif Bey’den seçilirdi. Örneğin Itri’den “Esti nesimi nevbahar, açıldı güller subhudem/ Açsın bizim de gönlümüz, sâki medet, sun câmı cem” bir solistle başlar, sonraki beyit koro halinde söylenirdi. Bugün pek çok kaynaktan müzik dinleme olanağımız var. Ve yaşamımızda pek çok müzik türü, her müziğin de mutlaka kendi dinleyicisi, kendi keyfi var. Çocukluğumun o canlı, içten icraları ise hâlâ kulaklarımda. Müziğin gizemli halleri derinlerden içimize işlemiş, bizi hâlâ avutmaya çalışıyor. Etkinlikte, “Berga“Direniş, Estetik ma Stereotip” sergisinin araştırma ve üretim süreçlerive Bergama Sunağı” başlıklı etkinlik ücretsiz. KaİBB Şehir Tiyatroları’nda bu hafta ne yön veren kaynaklardan biri olan Peter Weiss’ın “Direnmenin EsBirgül Oğuz tılım için ayrıntılı bilgiye internet sitesinden ulaşılabilir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları, 38 Kasım tarihleri arasında 14 oyunla seyirci karşısına çıkıyor. Bu hafta sahnelenecek Şehir Tiyatroları oyunlaANTALYA’DA rı: Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin, Zehir, Geçit, Ay Carmela!, Kısraklı Kadın, Uzlaşma, Bir Gün Ayakkabımın Teki, Elma Kurdu Kırtık. Destek verilen misafir oyunlar: ‘SESLERIN BÜYÜSÜ’ Merhaba, Bence Hiç Komik Değil, Çocukluğun Soğuk Geceleri, Angina Pektoris, Küskün Yüreklerin Türküsü, Karahindiba. Antalya Devlet Opera ve Bale kin örnekleri, piyanist Metin Kiper si (DOB) Korosu, “Seslerin Bü eşliğinde seslendirecek. Şen Dul, Program şöyle: *Sen İstanbul’dan Daha Güzelsin / 5 Kasım Harbiye Muhsin yüsü” konserini sanatseverlerÇardaş Prensesi, Hoffmann'ın Ertuğrul Sahnesi, 7 Kasım Kâğıthane Sale buluşturacak. Antalya DOB'den Masalları, La Traviata ve Carmen dabad Sahnesi. *Zehir / 5, 7 Kasım Fayapılan açıklamaya göre konser, eserlerinin en bilinen parçalarıtih Reşat Nuri Sahnesi. *Geçit / 5 Kasım yarın akşam Haşim İşcan Kültür nın seslendirileceği konserde Mü Gaziosmanpaşa Sahnesi, 7 Kasım GaziMerkezi Opera Sahnesi'nde yapı ge Yıldıran, Arzu Aydoğdumu, Giosmanpaşa Sahnesi. *Kısraklı Kadın / 5, lacak. Şef Mahir Seyrek yöneti zem Şener, Seçil Eyilikeder, Tuğ7 Kasım Üsküdar Kerem Yılmazer Sahmindeki koro, konserde, opera ve çe Oğuzülgen, Atay Ergezen, Buoperet sevenlerin yakından tanı rak Pektaş ve Onur Alpaslan sodığı bestecilerin eserlerinden seç list olarak sahneye çıkacak. Khontkar nesi. *Ay, Carmela / 5, 7 Kasım Üsküdar Musahipzade Celal Sahnesi. *Uzlaşma / 5, 7 Kasım Ümraniye Sahnesi. Kısraklı Kadın