Katalog

DIŞ HABERLER dishab@cumhuriyet.com.tr Türkiye, Oruç Reis için 22 Ekim’e kadar sürecek yeni NAVTEX duyurusu yaptı ‘Diplomasi arası’ bitti 7 13 EKİM 2020 SALI Lüksemburg’da dün AB toplantısı çerçevesinde Güney Kıbrıs Rum Yönetimi Dışişleri Bakanı Christodoulides ile Birliğin Dış Politika Yüksek Temsilcisi Borrell bir araya geldi. ANKARA: ATİNA’NIN İTİRAZI KABUL EDİLEMEZ Oruç Reis’ın yeniden demir alması Atina’nın yanı sıra Avrupa Birliği (AB) cephesinde de yankı buldu. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı Oruç Reis için duyurulan NAVTEX’in yasadışı olduğunu savundu. “Bu, bölgedeki barışı ve güvenliği tehdit eden bir adımdır” diyerek kararı kınadığını bildirdi. Atina Türkiye’nin görüşmeler sürerken böyle bir adım atmasının “güvenilmez olduğunu ve bir diyalog istemediğini gösterdiğini” iddia ettii. AB dönem Başkanı Almanya’dan ise Türkiye’nin bölgede yeniden çalışmalarına başlamasının “akıllıca bir adım” olmayacağı çıkışı geldi. Fransa’dan da Ankara’ya karşı tepki yükseldi. Dışişleri Bakanlığı ise Yunanistan’a tepki gösterdi. Açıklamada Oruç Reis’in bir ay süren bakım ve onarım işlemlerinin ardından sismik araştırma faaliyetlerine kaldığı yerden devam ettiği belirtilerek “Bu faaliyet, tamamen Türk kıta sahanlığı içinde olup, faaliyet alanı Türkiye’ye en yakın 15 kilometre, Yunan anakarasına ise 425 kilometre uzaklıktadır. Yunanistan Dışişleri Bakanlığı, yaptığı açıklamada, uluslararası hukuk ile bağdaşmayan asılsız iddialar öne sürerek itirazlarını yinelemiştir” denildi. Atina’nın itirazının, Türkiye anakarasına 2 km. mesafedeki Meis Adası’nın kıta sahanlığı olduğu iddiasına dayandığı vurgulanan açıklamada “Yunanistan’dan beklentimiz Sevilla Haritası ile vücut bulan, uluslararası hukuka aykırı maksimalist iddialarını geri çekmesi, Ege ve Akdeniz’de gerginliği artırıcı tatbikat ve askeri faaliyetlerine son vermesi ve başta istikşafi görüşmeler olmak üzere bizimle samimi diyalog içine girmesidir” ifadelerine yer verildi. Michel ile görüşme İletişim Başkanı Fahrettin Altun ise “Diplomatik çözüme bağlılığımız sürüyor. Ancak ‘Benim olan benimdir, senin olan müzakereye tabidir’ diyorsanız müzakere yapılamaz” dedi. Ayrıca Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, AB Konseyi Başkanı Charles Michel ile telefonla görüştü. Doğu Akdeniz’deki gelişmelerin değerlendirildiği görüşmede TürkiyeAB ilişkilerinin canlandırılması, AB’nin 18 Mart Mutabakatı kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesi, Gümrük Birliği ve vize serbestisi konusunda ilerleme sağlanması gerektiğinin vurgulandığı kaydedildi. l ANKARA/ Cumhuriyet, Dış Haberler Belarus’ta önceki günkü eylemlerde 713 kişi gözaltına alındı. Belarus diken üstünde Belarus’ta tartışmalı seçimleri halihazırdaki Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nun kazandığının açıklanmasıyla patlak veren eylemler sürerken Avrupa Birliği (AB) yaptırım kartını bir kez daha çıkardı. AB Konseyi, 9 Ağustos’ta yapılan seçimlerin özgür ve adil olmadığına yönelik önceki açıklamalarını yineledi. Lukaşenko’nun meşruiyetinin AB tarafından tanınmadığı, Belarus yönetiminden 40 kişiye seçimlere hile karıştırıldığı, muhalefete baskı ve şiddet uygulandığı gerekçesiyle yaptırım uygulandığı hatırlatıldı. HÜSEYİN HAYATSEVER Türkiye, Oruç Reis gemisinin sismik araştırma faaliyetine, bir aylık bekleyişin ardından devam etme kararı aldı. Oruç Reis, Meis ve Rodos adalarına yakın bir alanda 22 Ekim’e kadar sismik araştırma faaliyeti yürütecek. Oruç Reis’in faaliyetine devam etmesi kararının, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun, Yunan mevkidaşı Nikos Dendias’la geçen hafta yaptığı yüz yüze görüşmenin ardından gelmesi dikkat çekti. Türk Deniz Kuvvetleri’ne bağlı Antalya NAVTEX (seyrüsefer duyuru sistemi) İstasyonu üzerinden önceki gece yayımlanan mesajda Oruç Reis’in 1222 Ekim arasında Akdeniz’de sismik araştırma yapacağı koordinatlar açıklandı. Bu alanlar, temmuz ve ağustos aylarında araştırma faaliyeti yapılan alanların kuzeyinden başlayarak Meis Adası’nın yaklaşık 7 deniz mili güneyine kadar yaklaşıyor. Oruç Reis’in araştırma yapacağı alan, Türkiye Petrolleri’ne 2012’de verilen ruhsat sahaları içinde 28 numaralı doğu boylamının doğusunda yer alıyor. NATO arabulucu oldu Oruç Reis gemisi, 10 Ağustos12 Eylül tarihleri arasında BM’ye bildirilen Türk kıta sahanlığının güney sınırlarından başlayarak sismik araştırma faaliyeti yürütmüş, Yunanistan, bu alanların kendi kıta sahanlığında olduğunu savunarak tepki göstermiş, Oruç Reis’e eşlik eden Türk donanma gemileriyle bölgeye gönderilen Yunan donanma gemileri arasında gerilim yaşanmıştı. Doğu Akdeniz’deki krizde Almanya diplomatik, NATO ise askeri arabulucu olaOruç Reis’in araştırma yapacağı alan, Türkiye Petrolleri’ne 2012’de verilen ruhsat sahaları içinde 28 numaralı doğu boylamının doğusunda yer alıyor. rak devreye girmiş, Türkiye ve Yunanistan askeri heyetleri Doğu Akdeniz’de çatışmayı önleme için teknik görüşmelere başlamıştı. Ardından Türkiye’ye yönelik yaptırımların da tartışıldığı AB Liderler Zirvesi öncesi Oruç Reis için yeni NAVTEX mesajı yayımlanmamış ve gemi Antalya’ya dönmüştü. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, 18 Eylül’de Oruç Reis’in Antalya’ya çekilmesiyle Türkiye’nin “diplomasiye fırsat tanıdığını” söylemişti. “Biz eğer bakım için şöyle bir limana çektiysek, bunun da bir anlamı vardır... Yunanistan bu yaklaşımımızı olumlu istikamette karşılasın ve buna göre de bir adım atalım. Ama bu demek değil ki Oruç Reis’in şu anda tamir, bakım için artık tamamen bizim sismik araştırmalarımızın durması anlamında değildir. Tamirbakım süreci bittikten sonra tekrar görevinin başına dönecektir” demişti. Atina, Oruç Reis’in Antalya’ya dönmesini “olumlu adım” olarak nitelendirmiş, Yunanistan Dışişleri Bakanlığı 20022016 arasında süren ön görüşmelerin (istikşafi görüşmeler) 61. toplantısının İstanbul’da yapılacağını açıklamıştı. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu da geçen hafta Bratislava Güvenlik Forumu’nda Dendias’la ayaküstü bir görüşme yapmış, ardından “İstikşafi görüşmeler ve güven artırıcı önlemlerle ilgili toplantıların tarihlerini önümüzdeki günlerde belirleyeceğiz” demişti. ‘Ulusal bayram’ gerilimi NATO’daki görüşmelerde iki ülke arasında askeri irtibat hattı kurulmasına ve diplomatik görüşmelerin başlamasına ilişkin beklentiler dillendirilmesine karşın geçen hafta Türkiye ile Yunanistan arasında karşılıklı NAVTEX mesajlarıyla gerilim yaşanmıştı. Türkiye, Yunanistan’ın Ege’de 29 Ekim’i de kapsayan tarihlerde atış eğitimi yapacağını bir NAVTEX mesajıyla duyurmasını “İki ülkenin milli günlerinde askeri faaliyet planlamama ilkesine aykırı provokatif” bir adım olarak nitelendirmiş ve Yunanistan’ın ulusal bayram günlerinden olan 28 Ekim’de Ege Denizi’nin ortasındaki bir bölgede atış eğitimi yapılacağını açıklamıştı. Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar dün yaptığı açıklamada, Oruç Reis’e Türk donanma gemilerinin eşlik etmeyi sürdüreceğini belirtti. l ANKARA BÜYÜK ACI... Ermenistan ordusunun Azerbaycan’ın Gence kentine füze saldırısında yaşamını yitirenler için dün anma töreni düzenlendi. AA’nın haberine göre Gence sakinleri füzenin düştüğü yere, enkaz altından çıkarılan çocuk oyuncakları ve karanfiller bıraktı. Saldırı sırasında yaralanan 3 yaşındaki Meryem de elindeki karanfille objektiflere yansıdı. Rusya masayı genişletmiyor Ermenistan güçlerinin, ateşkes kararına karşın önceki gün Azerbaycan’ın Gence şehrine ölümcül ateşiyle birlikte bölgede tansiyon daha da yükseldi. Gözler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) bünyesindeki Minsk Grubu’nun eşbaşkanlarından Rusya’nın arabuluculuğuyla sağlanan kırılgan ateşkesin akıbetinde. Baku, Ankara hattından Erivan’a sert çıkışlar yükselirken Moskova, Ermenistan ile görüşme trafiğini dün de sürdürdü. Ermenistan işgali altındaki Dağlık Karabağ’dan dün de Baku ve Erivan güçleri arasındaki çatışmaların sürdüğü haberleri gündeme yansıdı. Geçen cumartesi yürürlüğe giren ateşkesin ihlali konusunda taraflar birbirlerini suçlarken önceki gün Ermenistan ordusunun füze saldırısında Gence’de aralarında çocukların da olduğu 9 sivil yaşamını yitirmiş, 34 kişi yaralanmıştı. Dün yaralılardan bir kişinin daha hayatını kaybettiği duyuruldu. Azerbaycan Savunma Bakanlığı “11‘SAVAŞ SUÇU’ Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Azerbaycan’ın Gence şehrine Ermenistan’ın düzenlediği saldırının “savaş suçu” niteliğinde olduğunu belirtti. Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu’nda yeni eğitim öğretim yılı açılışı için dün Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Türk Silahlı Kuvvetleri komuta kademesinin katılımıyla tören düzenlendi. Yeni eğitim öğretim yılı ilk dersini ise Azerbaycan’ın Ankara Büyükelçisi Hazar İbrahim verdi. Törenin ardından basının sorularını yanıtlayan Akar, saldırının ateşkesin ihlali olduğunu belirtti. “Bir gün gelecek hem tarih hem de uluslararası hukuk önünde bunların hesabını verecekler” dedi. Azerbaycan Büyükelçi‘Engelli ülke: Ermenistan’ Aralarında Ermenistan Devlet Başkanlığı ve Başbakanlığı sitelerinin de bulunduğu Ermenistan’ın resmi devlet sitelerine, Türkiye’den erişim sağlanamıyor. Sitelerde, “Engelli ülke: Ermenistan” uyarısı ve “Bu ülke, ‘coğrafi konum’ ayarlarında engellendiği için bağlantı reddedildi” ifadeleri yer alıyor. Engele ilişkin Türkiye’den bir açıklama yapılmazken erişim engelinin, “hack” önlemi kapsamında Ermenistan tarafından gerçekleştirildiği de iddia ediliyor. l ANKARA/Cumhuriyet 12 Ekim gecesi, tüm cephe boyu durum gergin kaldı. İnsani ateşkese uymayan Ermenistan ordusu, kaybettikleri mevzileri geri almak için AğdereAğdam ve FüzuliCebrail yönünde defalarca Azerbaycan birliklerine saldırı girişiminde bulundu” açıklaması yaptı. Ermenistan ordusunun sivil nüfusun yoğunlukta olduğu Ağdam, Terter ve İbrahim Akar si İbrahim ise “Gence’de sivillerin üzerine balistik füze attılar. Yukarı Karabağ ile alakası olmayan bir kentimiz. Biz kendimizi savunmaya devam edeceğiz” ifadesini kullandı. Azerbaycan subaylarının 30 yıldır Kara Harp Okulu’nda eğitim aldığını kaydeden İbrahim, “Tek millet iki devlet bir slogan değil. Bu artık tam bir gerçek” diye konuştu. lANKARA/Cumhuriyet Godranboy’da ateş açtığı, iki İHA’nın düşürüldüğü bildirildi. Aliyev’in Türkiye çağrısına Rusya soğuk Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ise askeri anlamda sahanın yanı sıra diplomasi masasında da oldukları mesajını yineledi. Reuters’ın haberinde Aliyev’in, “Ermenistan ile görüşmelerin ne zaman başlayacağını bilmediğini ancak Türkiye’nin de bu görüşmelerde yer almasını istediğini” söylediği aktarıldı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da dün Ermeni mevkidaşı Zohrab Mnatsakanyan ile Moskova’da görüştü. Moskova’nın Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’ın geleceğiyle ilgili yürütülen görüşmelerde Türkiye’nin de yer alması önerisine olumlu yaklaşmadığı haberi gündeme yansıdı. Reuters ve BBC Türkçe’nin haberine göre Lavrov, Minsk formatı bünyesinde çözüm arayışına devam edilmesi mesajı verdi. Taraflara ateşkese uymaları çağrısını yineledi. Mnatsakanyan ise ateşkesin takip edilebilmesi için bir gözlem mekanizmasının oluşturulması gerektiğini belirtti. Erivan’ın çatışmaları Dağlık Karabağ’ın dışına çıkarma, Rusya’yı krizin içine çekme hesabı yaptığı yorumları daha önce gündeme yansımıştı. Bu arada Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın Rus mevkidaşı ile telefonda görüştüğü, Ermenistan’ın işgal ettiği topraklardan derhal çıkması ve sivillere saldırılara son vermesi gerektiğini vurguladığı duyuruldu. Avrupa Birliği (AB), Dağlık Karabağ’da ateşkesin ihlal edilmesinden kaygı duyulduğunu belirterek tarafları müzakere masasına dönmeye çağırdı. Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn, AB’li mevkidaşlarıyla toplantı öncesinde “NATO müttefiki Türkiye’nin ateşkes için baskı yapması gerektiğini” söyledi. Tatar ve Akıncı, sonuçları destekçileriyle kutladı. KKTC’de gözler ikinci turda Kriz senaryoları ağırlık kazanıyor REŞAT AKAR krizi yüzünden Akıncı’ya yönelebilecekleri yönünKuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde de tahminler yürütülüyor. Diğer yandan Türkiye’nin (KKTC) geçen pazar günü hafta içinde atacağı yapılan seçimlerde ilk iki adımlara göre seçmen sıraya yerleşen Ulusal Bir tercihlerinin değişebilelik Partisi’nin (UBP) ada ceği de tartışılıyor. yı Başbakan Ersin Tatar ile bağımsız aday şu anTatar kazanırsa ki Cumhurbaşkanı Musta olası gelişmeler... fa Akıncı,18 Ekim’de ikinlHalkın Partisi koalisci turda yeniden yarışa yondan çekildiği için hücak. Tatar’ın yüzde 32.34, kümet istifa edecek. Akıncı’nın ise yüzde 29.84 lMevcut parlamenoranında oy aldığı ilk tur to içinde çoğunluğu sağcumhurbaşkanlığı seçim layacak yeni bir hükülerinde en büyük yenilgi met formülü bulunamazyi Başbakan Yardımcısı, sa erken genel seçime giDışişleri Bakanı ve Halkın dilecek. Partisi adayı Kudret Özer l Tatar, UBP Genel say aldı. Bir önceki seçim Başkanlığı’ndan istifa de yüzde 21’in üzerinde edince partisi olağanüsoy alan Özersay’ın bu kez tü kurultaya giderek yeyüzde 5.74’e gerilemesi, ni başkanını sesiyasi yaşamını çecek. ve partisinin gel Adada yaleceğini de tartışanan ekonoşılır hale getirdi. mik kriz bu süÖzersay’ın hafreçte daha da ta sonuna kadar derinleşecek ve siyaseti bırakıp Türkiye’nin maakademisyenliğe li yardımlarına dönebileceği belirtiliyor. Özersay daha çok ihtiyaç duyulacak. Bir başka yenilgiyi ise daha çok Türkiye kökenli göçmenlerin oluşturduğu Yeniden Doğuş Partisi’nin adayı Erhan Arıklı aldı. Kampanya sürecinde ısrarla ikinci tura kalacağını söyleyen Arıklı’nın yüzde 5.36 oranında oy almasının ardından parti liderliğinden istifa edebileceği haberleri gündeme yansıdı. Şimdi herkes ikinci turda kimin kazanacağını soruyor. Gezici’nin tahminAkıncı kazanırsa olası gelişmeler... l Seçim propaganda süresince Ankara’ya karşı sert eleştirilerde bulunan Akıncı’nın kazanması halinde ikili ilişkilerin ciddi yara alacağı gizlenmiyor. l Ankara’nın seçim sonuçlarına yönelik tepkisinin KKTC cari bütçesine yönelik mali katkıları etkilemesi halinde kamu çalışanlarıyla emekliler maaş leri, Tatar’ın yüzde 54 ile krizi yaşayabilecek. seçimi kazanacağı yönün l Ekonomik kriz daha de. Ancak Kıbrıs konu da derinleşecek. sunda Akıncı gibi “Fedel Tatar, başbakanlık ral çözümü” destekleyen görevini iade edecek, ayCumhuriyetçi Türk Parti rıca parti içindeki muhasi lideri Tufan Erhürman’a liflerin ayaklanmasıyla ilk turda yüzde 21.67 ora olağanüstü kurultaya zornında oy veren seçmen lanacak. lerin büyük bir kısmının l KKTC halkı iç sorunikinci turda Tatar’a oy larla boğuşurken Kıbrıs vermesi mümkün görül görüşmeleri yeniden başmüyor. Özersay’ın parti layacak ve çözüm konusi HP taraftarlarının da sundaki baskılar yoğunlaTatar’la yaşanan hükümet şacak. l LEFKOŞA 9 milyonluk kente 5 günde test Yeni tip koronavirüs (Covid19) salgınının merkezi Çin’in Qingdao kentinde, bir hastanede 12 yeni vaka tespit edilmesinin ardından şehrin 9 milyon nüfusunun tamamının beş günde test edilmesine karar verildi. Virüsün yayıldığı 11 milyon nüfuslu Wuhan’ın tamamı geçen mayısta test edilmişti. Çin şu anda salgını büyük ölçüde kontrol altına almış durumda. ‘28 gün bulaşıcı’ Öte yandan Avustralya’da yapılan bir araştırma koronavirüsün, kâğıt para, telefon ekranı ve paslanmaz çelik ürünler üzerinde 20 derecelik oda sıcaklığında 28 gün bulaşıcılığını koruyabildiğini ortaya koydu. Avustralya ulusal bilim kurumunun araştırması sonucu elde edilen bulgular, virüsün sanılandan daha uzun süre hayatta kaldığını gösteriyor. Ancak araştırmanın karanlık bir ortamda yapıldığı ve morötesi ışınların virüsü öldürdüğü daha önce ortaya konulduğu belirtiliyor. Araştırmada, virüsün daha yüksek sıcaklıklara daha kısa süre dayandığı, bazı yüzeylerde 40 derecenin üzerinde 24 saatte bulaşıcılık özelliğini yitirdiği savunuluyor. Covid19’un ayrıca pürüzsüz yüzeylerde daha uzun süre kaldığı, kumaş gibi pürüzlü yüzeylerde 14 gün geçtikten sonra bulaşıcılık özelliğine sahip virüse rastlanmadığı görüldü. Küresel çapta yeni koronavirüs vakaları dün itibarıyla 37 bin 882’ye can kaybı ise 1 milyon 83’e yükseldi.