Katalog

4 3 OCAK 2020 CUMA EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ TASARIM: SERPİL ÜNAY HABER Meclis yerinden gayet memnun! Türkiye’nin, yani Tayyip Bey’in Libya’ya asker göndermesiyle ilgili tezkere dün, beklenildiği gibi TBMM’de kabul edildi. Dünkü oylamayla ilgili olarak “Acaba 1 Mart tezkeresi gibi ret çıkabilir mi” sorusunu soranlar olduysa da bu gerçekleşmesi olası olmayan soru biraz cılız kaldı. Evet, dün tezkerenin reddi beklenmiyordu. Zaten 1 Mart 2003 tezkeresi de, daha mekanizmayı tam kavrayamamış iktidarın acemiliği yüzünden, nitelikli çoğunluğu tutturamadıkları için reddedilmişti. Dün ise öyle bir olasılık yoktu. Libya’ya asker gönderilmesiyle ilgili ikinci tezkere (İlk Libya tezkeresi 24 Mart 2011 tarihlidir) 2 Ocak günü, AKP ve MHP’nin oylarıyla tereyağından kıl çeker gibi Meclis’ten geçirilmiştir. 2 Ocak 2020 tezkeresi bir ilktir. Bundan önce Irak ve Suriye’ye asker göndermenin aksine bu defa Türkiye ile sınırı olmayan bir ülkeye asker gönderilmesi söz konusudur. Gerçi TBMM bundan önce ortak sınırımızın bulunmadığı Somali ve Lübnan’a asker gönderilmesi yetkisini yürütmeye vermişti. Fakat o tezkerelerdeki yetkiler sınırlıydı. Somali’de Türk askerinin yetkisi “korsanlık ve deniz haydutluğuyla Birleşmiş Milletler kararları çerçevesinde mücadele” ile sınırlıydı. Lübnan’da ise Türk askerinin görevi, Birleşmiş Milletler Geçici Görev Gücü’nün yetkileriyle sınırlandırılmıştı. HHH Dünkü oylamada Meclis, Tayyip Erdoğan’ı bir yıl süreyle Libya’ya asker gönderirken Suriye tezkeresinde olduğu gibi, “Türkiye’nin milli çıkarlarına yönelik her türlü tehdit ve güvenlik riskine karşı her türlü tedbiri almak” gibi sınırsız yetkilerle donatmıştır. Meclis’in Tayyip Bey’e verdiği bu geniş yetkileri, 1921’de Gazi Meclis Mustafa Kemal’e bile bu kadar kolaylıkla vermemişti. Unutmayalım ki Libya olayında Suriye tezkeresindeki gibi Türkiye’nin milli çıkarlarına yönelik her türlü tehdit ve güvenlik riskinden söz edilmesi de mümkün değildir. Çünkü Türkiye’nin Libya ile ortak sınırı yoktur. Eh madem öyle bir tehlike yoktur, o zaman yetkilerin verilmesinde de bir sakınca olmamak gerekir şeklinde bir mantık yürütmek de mümkün değildir. Çünkü Türkiye’nin Libya’ya güç gönderirken bu ülkedeki iç savaşa taraf olarak fiilen çatışmalara girmesi de söz konusudur. Nitekim, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu tezkerenin gerekliliğini anlatmak için yaptığı ziyarette kendisine endişelerini aktaran Kemal Kılıçdaroğlu ile görüşmesinde, çatışma olasılığını doğrulamış, ancak muhatabını rahatlatmak için bunun en kötü ihtimal olduğunu ileri sürmüştür. Orhan Bursalı dostum, dün köşesinde, asker gönderme halinde en kötüsünün, çatışmanın ilk ihtimal olması olduğunu vurgularken çok yerinde bir saptamada bulunuyordu. Evet, “Mehmetçik”in Libya’da iç savaşın tarafı olarak çatışmaya katılması ve aralarında Rusya’nın da bulunduğu güçlerle karşı karşıya gelmesi olasılığı sanıldığından çok daha güçlüdür. HHH Bütün bu riskler, Meclis’e daha doğrusu AKP ve MHP milletvekillerinden oluşan çoğunluk kanadına vız geliyor olmalı ki Meclis kendini bir yıl süreyle devre dışı bırakacak tezkereyi kolaylıkla ve çoğunlukla geçirmiştir. Bu durum, bir noktanın üzerinde biraz daha titizlikle durmayı gerektiriyor. Çok kişi, tek adam iktidarında parlamentonun yetkilerinin kuşa çevrilerek işlevini yitirmesinden ve Meclis’in bu durum karşısında elinin kolunun bağlı kalmasından şikâyetçi. Doğrusu, tam da bunların hiç de haksız olmadıklarını söyleyecekken bir de ne görelim: Birçok kişinin, parlamentonun tüm yetkilerinin bir kişinin eline geçmesini endişe ile karşıladıkları bu durumdan Meclis’in çoğunluğu son derecede memnun olmalı ki bir kişiye bir savaşa taraf olmak da dahil bütün yetkileri tanıyan tezkereyi yıldırım hızıyla tereyağından kıl çekercesine kolaylıkla geçiriverdi. Var mı bunun başka izahı! PENÇE3 OPERASYONU Haftanin bölgesinde çatışma: 2 şehit Milli Savunma Bakanlığı (MSB), Pençe3 harekât bölgesindeki operasyonlar kap samında Haftanin bölgesinde çıkan çatışma da iki askerin şehit olduğunu duyurdu. Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açık lamada, Pençe3 harekât bölgesinde devam eden operasyonlar kapsa mında dün Irak’ın kuzeyinde ki Haftanin bölgesinde, terö ristlerle çıkan çatışmada iki askerin şehit olduğu açıklan dı. Açıklamada, “Teröristlerin bulunduğu bölge, ateş destek vasıtaları ve ATAK helikopter Ayhan Çam leri ile atış altına alınmış ve ani hava harekâtı kapsamın da 2 F16 bölgeye yönlendirilmiştir” denildi. Çatışmada şehit olan Sözleşmeli Piyade Er Ayhan Çam’ın (24) acı haberi, Çorum’un Uğurludağ ilçesine bağlı Eski Çeltek köyün de yaşayan anne Narin ile baba Bekir Çam’a yetkililer tarafından akşam saatlerinde verildi. Şehit Çam’ın yaklaşık iki yıldır görevde oldu ğu öğrenildi. Şehidin cenazesinin bugün cu ma namazının ardından köyde düzenlenecek törenden sonra toprağa verileceği belirtildi. l ANKARA/Cumhuriyet OLAĞANÜSTÜ TOPLANAN TBMM GENEL KURULU’NDA 325 KABUL, 184 RET OYU ÇIKTI Libya’ya asker gönderilmesini düzenleyen Cumhurbaşkanlığı tezkeresi CHP, İYİ Parti, HDP, Libya tezkeresi TİP,DPveSP’ninretoyuna karşın AKP, MHP ve BBP’nin kabul edildi TEMINE KAPLAN MAHMUT LICALI SELDA GÜNEYSU desteğiyle kabul edildi. Tezkerenin oylamasına 509 milletvekili katılırken, 325 “kabul” ve 184 “ret” oyu çıktı. BMM Genel Kurulu’nda olağanüstü toplantıda Libya’ya asker gönderilmesini düzenle yen Cumhurbaşkanlığı tezkeresi Yetki tartışması kabul edildi. Genel kurulda tezkere üzerine Libya tezkeresi görüşmesi yetki tartışmalarıyla başladı. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Meclis’in olağanüstü toplantıya çağrılmasının konuşan İYİ Parti Milli Güvenlik Politikaları Başkanı ve İzmir Milletvekili Aytun Çıray, “TBMM’nin yılbaşının ertesi günü vatan evlatlarını Libya çöllerine göndermek için Meclis’i olağanüstü toplantıya ça ancak tatil ya da ara ver ğırdığını” anımsatarak, “Bu acele me kararı üzerine olabileceğini belirterek toplantı çağrısının içtüzük ve anayasaya aykırı olduğunu ifade etti. TBMM Başkanı Mustafa Şentop ise TBMM’yi değil, genel kurulu olağanüstü toplantıya çağırdığını ifade etti. Özel, “Gündem güvencesinin ortadan kalktığı bir Meclis, demokrasi parlamentosu değildir” diye tepki gösterdi. AKP milletvekili Tuğrul Türkeş, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli’nin yanına gelerek bir sü Görüşmeleri Meclis’teki makamından izleyen CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu yalnızca CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç’un konuşmasını dinlemek ve oylamaya katılmak üzere genel kurula geldi. niye” diye sordu. Türkiye’nin Libya ile iki mutabakat imzaladığını ve bunlardan birinin “Mavi Vatan” ile ilgili olduğunu dile getiren Çıray, deniz yetki alanları için “Mavi Vatan” deyimini ilk 2006 yılında Amiral Cem Gürdeniz’in kullandığını belirterek, “Gürdeniz ve 400 deniz subayının FETÖ’cü savcılara desteklerinizle, Ergenekon kumpasıyla hapse atılmalarının sebebi bu Mavi Vatan’a sahip çıkmalarıydı. Onun için, kimse bize Mavi Vatan dersi vermeye kalkmasın” dedi. ‘Ne anlarsın şehitten?’ re sohbet etti. Tuğrul Türkeş, 2015’te Ahmet Davutoğlu’nun seçim hükümeti davetini kabul etmiş, MHP’den sert tepki görmüştü. NECATİ SAVAŞ Bu sırada milletvekillerinin genel kurulda kendi aralarında konuşması üzerine Çıray, AKP’lilere “Savaşa şehit olmaya asker göndereceğiz, gürültüden duyulmuyor. Beyefendi telefonla konuşuyor en Barış Gücü önerisiCHP LIDERI KILIÇDAROĞLU HÜKÜMETE ÇAĞRIDA BULUNDU ön sırada bir saattir” tepkisini gösterdi. Telefonla konuşan AKP’li Ahmet Hamdi Çamlı ise “Sen ne anlarsın ciddiyetten” deyince, Çıray, kürsüye vurarak, “Benim dedem Balkanlar’da şehit oldu, sen ne anlarsın şehitten?” dedi. Çıray, ko nuşmasının sonunda da AKP’ye, “Allah’tan korkun” diye seslendi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından “Hükümete açık ve net çağrımızdır” başlığıyla Libya konusunda paylaşımda bulundu. Libya Ulusal Uzlaşı Hükümeti’nin, BM’nin 2259 sayılı kararı uyarınca uluslararası meşruiyeti olan bir hükümet olduğunu belirten Kılıçdaroğlu, şunları kaydetti: “Bu nedenle iç savaşın sona erdirilmesi ve ülkede akan kanın durdurulması amacıyla Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nün vakit geçirmeksizin bölgeye gönderilmesi sağlanmalıdır. Türkiye, bölgede istikrarın sağlanması na ön ayak olmalı, tüm diplomatik çabasını bu yönde ortaya koymalıdır.” ‘Yemen bizim neyimize’ CHP lideri yaptığı bir diğer paylaşımda ise bir video paylaştı. “Yemen bizim neyimize?” türküsü eşliğinde paylaşım yapan Kılıçdaroğlu, şu ifadeleri kullandı: “Ulu önder Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk’ta ‘Yemen çöllerinde kavrulup yok olan Anadolu evlatlarının sayısını biliyor musunuz?’ diye sorar. Yemen türküsü her söylendiğinde gözyaşlarını tutamayan da odur. Yemen, Anadolu insanı için gidenin dönmediği kanlı bir coğrafya, ‘Gözlerim ağlıyor, yüreğim sızlar/Yemen’e gidene ağlıyor kızlar’ türküsü yakılan yüz binlerce şehit verdiğimiz acı bir diyardır. Yemen türkülerinin neredeyse tümünde, Yemen’e gönderilen vatan evlatlarının yaşadığı kötü tecrübeler vardır. Evlatlarının hasretini çeken annelerin, babaların, sevdalıların hüznü, üzüntüsü ve endişesi vardır. Yaklaşık yüzyıl önce anneler, ‘Yemen bizim neyimize’ diye sormuş, ‘Gitme Yemen’e’ türküsünü yakmıştır. Yüz yıl sonra annelerimize yeni Yemen türküleri yaktırmayın. Mehmetçiğimizi Libya çöllerinden uzak tutun.” ‘Hakkımızı koruyoruz’ MHP Grubu adına konuşan Grup Başkanvekili Erkan Akçay da “Bu tezkere, Libya’nın istikrar ve güvenliğine destek veren, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki haklarını muhafaza eden, bölgesel barışa katkı veren tezkeredir. Libya’ya asker gönderme uluslararası hukuk açısından meşrudur. Bu tezkere ile haklarımızın gasp edilmesini koruyoruz” dedi. Koridorda tartışma Genel kurul öncesinde iktidar ve muhalefet partilerinin grup başkanvekilleri arasında canlı yayın için geldikleri basın koridorunda atışma yaşandı. İYİ Parti Sözcüsü Yavuz Ağıralioğlu, koridorda karşılaştığı AKP Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu’na, hükümetin kendilerine endişelerini ortadan kaldıracak net bilgi vermediğini söyledi. Ağıralioğlu, “Hafter ‘Türkler geliyor’ ifadesini duyduğu andan itibaren Suudi Arabistan’a doğru kaçacak olsa olur ama bizim oraya gitme irademizi silahlanma yarışına döndürürse, ‘Türkler geliyor, bana bir veriyorsunuz, beş daha verin’ demeye dönerse... Burada birçok risk var, ince eleyip sık dokumamız lazım. Bizden başka Hafter’e ‘Sen meşru hükümeti nasıl tehdit edersin, düşürmeye kalkarsın’ diyen yok. Sanki Türkiye Cumhuriyeti, hükümetimiz üzerinden tuzaklanıyor gibi. Endişelerimiz var” dedi. Akbaşoğlu ise, “Bu meseleyi Meclis’te görüşeceğiz” dedi. Bu sırada koridora gelen CHP Grup Başkanvekili Engin Altay da atışmaya dahil oldu. Altay, “Buna mütemmim cüz olarak bakarsanız, yedi düvele savaş ilan etmemiz lazım. Milleti yanıltmayın. Oraya diplomat gönderin, asker değil. Mehmetçiği lejyoner gibi kullanmak bu Meclis’e yakışmaz, çok ayıp” dedi. Akbaşoğlu ise, “Milleti siz yanıltmayın. Diplomat da gönderiyoruz asker de. Mehmetçiğe böyle bir sıfat takmak en büyük ayıp” yanıtını verdi. Bunun üzerine Altay da, “Sıfat takmak değil Mehmetçiği lejyoner gibi kullandırmayın diyoruz. Bu kadar basit. Siz Mehmetçiği, Mehmetçik olmaktan çıka IĞNELI FIRÇA ZAFER TEMOÇIN CHP’Lİ ÖZKOÇ: TÜRKIYE IÇ SAVAŞA ORTAK OLACAK CHP’li Engin Özkoç TBMM’de temsil edilen 7 siyasi partinin tezkereye hayır dediğini, yalnızca 3 tanesinin evet dediğini ifade etti. Özkoç, Türkiye’nin bu tezkereyle içsavaşa ortak olacağına işaret ederek, “Bizim yanlış dış politikanıza verecek bir tek Mehmetçiğimizin canı asla yoktur. Türkiye’nin yeni bir maceraya atılma gücü de yoktur” diye konuştu. Libya’da gözü dönmüş emperyalist güçlerin tek derdinin petrol olduğunu kaydeden Özkoç, “Bunun mimarı Amerika; bu projenin eşbaşkanı da Erdoğan’dır” dedi. SP ŞAŞKINLIK YARATTI Saadet Partisi’nden (SP) görüşme öncesi yapılan yazılı açıklamada, “Öncelikle asker gönderme kararının gerekçesi, ‘tamamen barış ve huzuru’ sağlamak olarak ilan edilmelidir. Hiçbir çatışma içine girmeden, eğitim ve koordinasyon görevi ifa edileceği açıklaması yapılmalıdır. Süreç doğru kurgulanırsa; askerimizin oradaki varlığı bile başlı başına birçok yanlış adımın tir” denildi. SP’nin bu açıklaması tezkereye destek olarak yorumlanırken, SP milletvekili Cihangir İslam görüşmelere ve oylamaya katılmadı. SP milletvekili Abdülkadir Karaduman, kürsüden “Kahraman olmak hayaliyle atılacak hiçbir adımın yanında değiliz. Libya’da yaşanacakların tüm sorumluluğu iktidarın omuzlarındadır. Buna ortak olmayacağız. Sizleri 1 Mart ruhuyla İYİ PARTİ LİDERİ AKŞENER: Türkiye’ye hayır getirmez İYİ Parti grubu, tezkere görüşmeleri öncesinde toplandı. Toplantı sonrası açıklama yapan İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, “Tezkerenin millete hayır getirmeyeceği kanaatiyle ‘hayır oyu’ verme kararı aldıklarını” belirterek “Suriye’de Arapların kendi arasındaki iç savaşın parçası olmanın Türkiye’ye getirdiği herhangi bir kazancı olmadı. Bu deneyimden yola çıkarak 2 bin kilometre uzakta ve bir iç savaş yaşanan Libya’da, Türkiye, oradaki 2 gücün yani Ulusal Mutabakat Hükümeti ile Hafter kuvvetleri arasında arabuluculuk yapması doğrudur; ama muharip asker göndermesini, iç savaşın bir diğer alanında taraf olmasını doğru bulmadık” dedi. Akşener, konuşmasında, “bipolar” benzetmesinde de bulundu. Dışişleri’nin Osmanlı’dan beri oluşturduğu hafızayı “monşer” diyerek ortadan kaldırdıklarını dile getiren Akşener, “Kendi kafalarına göre hatta ‘bipolar’ diyebileceğimiz duygusal yaklaşımlarla akşamdan sabaha karar veriyorlar” ifadelerini kullandı. TRUMP’TAN DIŞ MÜDAHALE UYARISI Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ABD Başkanı Trump ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, görüşmede Libya ve Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmeler ele alındı. Erdoğan, Irak’ta Amerikan güvenlik birimlerini hedef alan eylemleri endişe ve üzüntüyle takip ettiklerini belirtti. Bölgesel meselelerin çözümünde diplomasinin önemini vurgulayan Erdoğan ve Trump, ikili ilişkilerde ise birlikte kazanmak için işbirliğinin güçlendirilmesi konusunda mutabık kaldı. Beyaz Saray Sözcü Yardımcısı Hogan Gidley ise, görüşmeye ilişkin yaptığı açıklamada, “Başkan Trump, dış müdahalelerin Libya’daki durumu karmaşık hale getirdiğine işaret etti. İki lider ayrıca İdlib’de sivillerin korunması amacıyla tansiyonun düşürülmesi gerektiği konusunda mutabık kaldı” dedi. Mısır’dan tepki Mısır Dışişleri Bakanlığı, tezkereye tepki göstererek “Böyle bir adım bölge istikrarını olumsuz yönde etkileyecektir” ifadesini kullanarak uluslararası kamuoyuna Ankara’nın hamlesine yanıt verme çağrısında bulundu. ‘Felaket çağrısı’ Tezkere üzerine konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz de iktidarın Türkiye’yi çok önemli bir tehlikenin içine atmak üzere olduğunu belirterek, “Önümüzdeki tezkere metni, önceden planlanmış, Saray’ın siparişi ile silahlı kuvvetlerimizi Libya çöllerinde savaşa göndermek üzere hazırlanmış bir felaket çağrısıdır. Milletimizin oylarıyla milletin vekili olduk. Şerefimizle milletin vekili olmaya devam edelim. Silahlı kuvvetlerimiz kimsenin özel güvenlik gücü değildir” diye konuştu. Çeviköz, “Libya’dan bir şehit haberi gelince ne yapacaksınız? ‘Libya’da ne işimiz var?’ sözü, dar bir bakış açısı değil, ‘Yurtta sulh, cihanda sulh’ ilkesinin bir gereğidir” görüşünü dile getirdi. Çeviköz, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Libya davet ederse asker göndeririz” diyerek tezkere siparişi verdiğine işaret etti. Çeviköz, şunları dile getirdi: “Mademki Libya’da UMH’yi meşru hükümet olarak görüyorsunuz, o zaman BM’yi göreve davet edin.” ‘BM’ye aykırı değil’ AKP grubu adına konuşan İsmet Yılmaz, tezkerenin parti meselesinden çok ülke güvenliğini ilgilendiren bir konu olduğunu belirtti. ‘Libya’da ne işimiz var’ sözünün dar bir bakış açısından ibaret olduğunu savunan Yılmaz, “Risk var diye adım atmazsanız, evlatlarımızı çok daha büyük tehlikelerle karşı karşıya bırakırsınız” dedi. Yılmaz, Türkiye’nin asker göndermesinin BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarına aykırı olduğu iddiasının doğru olmadığını savundu. ‘Viyana’ya da gidin’ HDP Adana Milletvekili Tülay Hatimoğulları, ise yeni yılın 2. gününde savaş tezkeresini görüştüklerini belirterek “Bu tezkereye net bir biçimde ‘hayır’ diyoruz. Çünkü bu tezkere bu iktidarın dış siyasette muhteşem başarısızlığının ve değerli yalnızlığının bir kez daha tescil edilmesi anlamına geliyor” diye konuştu. TİP Genel Başkanı Erkan Baş, AKP’nin “Atatürk de Libya’ya gitti” söylemini eleştirerek “O zaman Libya Osmanlı toprağıydı, o zaman siz rıyorsunuz” dedi. atılmasını engelleyebilecek selamlıyorum” dedi. Viyana’ya kadar gidersiniz” dedi.