Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: SERPİL ÜNAY [email protected] TEK TARAFLITrump yönetiminin tartışmalı adımına karşı El FetihHamas ortak tutum arayışında ‘PLAN’ 729 OCAK 2020 ÇARŞAMBA ABD Başkanı Trump’ın, Beyaz Saray’da Netanyahu ile birlikte açıkladığı “Ortadoğu’da barış” iddiasını içeren paketi İsrail işgalini meşrulaştırırken bağımsız Filistin devleti ilanını ucu açık hale getiriyor. Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tanımasıyla Ortadoğu krizine benzin döken, iki devlet gördüklerini belirtti. “İsrail’e karşı nefretin, Hamas’ın faaliyetlerinin ve İslami Cihat’ın sonlandırılmasına” vurgu li çözüm umutlarına darbe indiren yaptı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud ABD yönetimi uzun zamandır bek Abbas’a da seslenen Trump, “Barış yo lenen tartışmaların merkezindeki lunu seçersen hem ABD hem diğer ül “barış paketini” açıkladı. İsrail yö keler yardım için yanında olacaktır” netiminin memnunlukla karşıladığı dedi. Trump, anlaşmanın uygulanması plan, Filistin cephesinde kabul edile halinde Filistinlilerin bugünkünden 2 mez tepkilerinin merkezine oturdu. kat daha fazla toprağa sahip olacağını ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz öne sürdü. Dört yıl boyunca İsrail yer Saray’da Filistin tarafı olmaksızın, ya leşimlerine yönelik inşaların dondu nında yakın müttefiki İsrail’in Başba rulacağını da kaydetti. kanı Binyamin Netanyahu ile kürsüye Filistin ekonomisini canlandıraca çıkarak planı uluslararası kamuoyuna ğını savunduğu 50 milyar dolarlık bir duyururken Kudüs’ün, İsrail’in “bölün mez” başkenti olduğu vurgusu yaptı. “İsrail barışa doğru büyük bir adım atı yor” derken iki devletli çözüme ilişkin İsrail’in güvenliğinin öncelikli olduğu görüşünü yineledi. Koşullu 4 yıl vaadi... 80 sayfalık plana ilişkin açıklamasında Trump, bunun Filistin’e başkenti Doğu Kudüs’te olan bağımsız bir devlet öngördüğünü savundu. Ancak söz konusu başkentin neresi olacağı konusunda detaya girmedi. Filistin’e, bağımsız bir devlet olabilmesi konusunda ise terör, şiddetten uzak durmasını da içeren gerekli koşulların yerine getirilmesi şartıyla 4 yıllık bir süre ön Gazze’de dün ABD yönetimi ve İsrail karşıtı protestolar düzenlendi. Trump’ın planına ekonomik planın ha tepki gösterildi. yata geçirilmesini he deflediklerini de kaydeden Trump ayrıca, planın bağımsız bir Filistin devleti için “son şans” olduğu çı den arındırılmış bir Filistin devletini içerdiğine” işaret edildi. kışı yaptı. Konuşmasında İsrail’e yönelik çok olumlu işler yaptığına değinen Trump, buna atıfla Kudüs’ü başkent kabul etme kararını, İran’la nükleer anlaşmadan çekilmesini gösterdi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada da planın “İsrail’in yanında barış içinde yaşayan, İsrail’in Ürdün Nehri’nin batısında güvenlik sorumluluğunu elinde bulunduran asker Mültecilere kapılar kapalı Planda, İsrail işgali altındaki Filistin topraklarındaki yasadışı yerleşimlerin ABD tarafından tanındığı açıklaması da Netanyahu tarafından geldi. Trump’ın ardından söz alan İsrail Başbakanı, “tarihi bir gün” yorumu yaparken ABD’nin Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim yerlerini İsrail toprağı olarak tanıyacağını söyledi. Ayrıca Filis tinli mültecilerin “İsrail’e geri dönü şüne” de izin verilmeyeceğini belirtti. Trump ve Netanyahu sık sık karşılık lı birbirlerini, ülkelerini överken sa londan alkışlar yükseldi. Öte yandan, Netanyahu’nun bugün planı görüşmek üzere Rusya’ya gide ceği duyuruldu. Filistin Devlet Baş kanı Mahmud Abbas’ın daha önce Filistin’in haklarını görmezden geldiği yorumlarının merkezindeki plana kar şıtlığı gündeme yansımıştı. Abbas’ın Trump’ın görüşme davetini reddetti ği de savunulmuştu. Trump yönetimi nin “yüzyılın planı” diye sunduğu pa kete ilişkin Abbas cephesinin yorumu “yüzyılın şamarı” olmuştu. NAMIK TAN: İSRAİL’İN BASKILARINA MEŞRUİYET KAZANDIRIR İPEK ÖZBEY Türkiye’nin eski ABD Büyükelçisi Namık Tan, Trump’ın Filistin İsrail meselesine çö züm bulmak iddiasıyla hazırladığı “yüzyılın Namık Tan anlaşması”nı Cumhuriyet’e değer lendirdi. Tan’a göre; sorunu taraflar dan sadece biriyle görüşerek çözmek imkânsız. “Bu sözde plandan hiçbir şey çıkmayacağını söyleyebilirim. Bu nu, aklı başında herkes görüyor” di yen Tan, meselenin taraflarının da as lında plana inanmadığını kaydetti. Türkiye’nin eski ABD Büyükelçisi’ne göre plan, “dostlar alışverişte görsün” anlayışıyla, hiçbir siyasi vasfı veya ağırlığı bulunmayan, Jared Kushner tarafından hazırlandı. Vakit kazanmaya ve sadece ABD’deki Yahudi Amerikalılara şirin gözükmeye matuf bir aldatmacadan ibaret. Bunu hem ABD hem İsrail gayet iyi biliyor. “Aslında bu planın üzerinde daha çok çalışmayı öngörüyorlardı, ancak Trump’ın ABD’deki azil sürecinden dikkatleri başka bir yöne çevirme ih tiyacı, kendisini bir an önce harekete geçmeye zorladı” diyen Namık Tan, erken davranmanın Netenyahu’nun da işine geldiğini belirtti: “Zira o da yolsuzluk soruşturmasının baskısı al tında. Ayrıca, İsrail’in Filistin üzerin deki baskılarına da meşruiyet kazan dıracak hükümler içeriyor.” Tan’a gö re, neredeyse İsrail kurulduğundan bu yana devam eden bir sorunu, ta raflardan sadece biriyle görüşerek sözde bir planla çözmek imkânsız. ‘Uçakta CIA’nın üst düzey ismi vardı’ Afganistan’ın Gazne vilayetinde önceki gün düştüğü açıklanan ABD askeri uçağı ile ilgili gizem sürüyor. İran’ın Mehr ajansının Rus istihbaratına dayandırdığı haberine göre uçakta, Devrim Muhafızları Komutanı General Kasım Süleymani’ye yönelik suikastı planladığı öne sürülen Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı’nın (CIA) İran Misyon Merkezi şefi Michael D’Andrea’nın olduğu iddia edildi. Taliban, CIA’ya ait olduğunu öne sürdüğü uçağın düşmediğini, kendileri tarafından düşürüldüğünü öne sürmüştü. Taliban sözcüsü, “uçaktaki mürettebatın ve CIA ajanlarının hepsinin öldüğünü” iddia etmişti. Ancak örgüt herhangi bir delil sunmamıştı. Gözlem noktasında kuşatma riskiSÖNUNUREMİMYAEDNOE’AKRİDGMUİRASDUAİRNĞAUİTNSEALKVRUİTNİUKLDU Suriye ordusu ve müttefiklerinin, cihatçıların etkin olduğu tek vilayet İdlib’deki ça olan İdlib çevresindeki operasyonları yoğunlaşırken TSK’ye ait bir gözlem noktasının daha kuşatma riskiyle karşı karşıya olduğu bildirildi. Türkiye ile Rusya tarafından İdlib tışmalar nedeniyle bölgede yerinden edilenlerin sayısı her geçen için 8 Ocak’ta ilan edilen ateşkesin, kı gün artıyor. sa süre içerisinde bozulmasının ardından artan çatışmalar, Halep’i Şam’a bağlayan stratejik M5 karayolu üzerindeki Maarat el Numan çevresinde artmıştı. Muhaliflere yakın Suriye AA’nın Suriye Müdahale Koordinatörlüğü’ne dayandırdığı dünkü ha İnsan Hakları Gözlemevi dün Rusya berine göre, destekli Suriye ordusunun Maarat el Numan’a girdiğini duyurdu. Suriye resmi ajansında da benzer haber yer aldı. Ayrıca El Nusra bağlantılı Heyet Tah son 24 saatte 39 bin sivil daha Türkiye sınırı yakınlarına sığındı. rir Şam militanlarına karşı saldırılarını artıran Suriye ordusu ve müttefiklerinin Maarat el Numan yakınlarında, 10 yerleşim birimini ele geçirdiği de gündeme yansıdı. Ankara, ABD ve Rusya bölgelerinde konuşlu gözlem noktaları kuşatılmıştı. Maar Hattat ise geçen ağustosta kurulmuş en büyük gözlem noktalarından birine ev sahipliği yapıyor. İdlib’deki gerilimin artması kar ile temasta şısında Ankara da çok yönlü diploma MESçğcslMOaueüuAnoTvnlüSgrdeSuiDöğısKknğKziün’ılvnniedZbOleidmeeenreSİl,VlMiYanebrTryotaaüAmiAkişalrşdltrakia’aRiynDi.HtsylıDıeElaenaAat,çınTthnReaNavAtİudrkssöaeytnölaSaeycnunreüLdviaraymınedmivesydeerİüceeÖeryTırasneozkeSnıRtercubSKyudliöreeas’Tuçdnnşvryeeguiavmrne’enysıniRlVcuSeiShkttbssueiryaaiiukşlAAaşregrinatlbfBleDıeeioynkacDmıkn’ş’eşldisanikaDşgaaArsalbnönııeBlşnnardariyDüıişırşrnaBışTılnBnepmaagdrıakıyüaileaşyaynsBnkboniidauaptğnYaeaknluduaEnmçaınrenrısnTkldediLalyrluoıgişauğoğbğtemmnııuyalrddcunaadpeiand’ığvıi.andİliebBde,üaiöSCelrşykimnuybüuaatcara’ermpndeizürsyteçıiöılelkğandığiı. Rus heyetinin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ile görüştükleri bildirildi. Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Şam’daki görüşmede, Suriye’deki durum, insani sorunlar ve politik çözüm süreci ele alındı. rısında bulunarak Şam yönetimi üzerindeki ekonomik ve siyasi baskının artırılacağı mesajını verdi. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da Suriye ordusuna hava güçleri ve askeri uzmanlarıyla destek veren Rusya’nın Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile telefon görüşmesi yaptı. Lavrov, İdlib’de radikal grupların etkisinin arttığını belirterek Rusya ile Türkiye’nin Suriye’deki muhaliflerin militanlardan ayrılması konusunda daha net bir çalışma yapılması konusunda mutabakat sağladığını söyledi. Misilleme uyarısı Öte yandan Savunma Bakanlığı dün Suriye güçlerinin İdlib’de TSK noktalarına saldırısı durumunda buna yanıt verileceği uyarısında bulundu. Libya’da gerilim tırmanıyor Libya’da Ankara destekli Trablus merkezli Ulusal Uzlaşı Hükümeti, Halife Hafter güçlerine ait insansız hava aracını (İHA) düşürdüklerini duyurdu. Misrata kenti çevresinde bulunan Tamina köyü yakınlarında düşürülen Birleşik Arap Emirlikleri yapımı İHA’nın saldırı öncesi keşif uçuşu gerçekleştirdiği belirtildi. DHA’nın haberine göre ise Hafter’e bağlı güçlerin başkentin güneyindeki Hadba bölgesinde düzenlediği saldırıda attıkları havan mermisi bir okulun bahçesine düştü. DHA’nın Libya merkezli Ean Libya gazetesindeki haberden aktardığı iddiaya göre saldırıda 4 çocuk hayatını kaybetti, çok sayıda yaralı olduğu belirtildi. ‘Kaddafi’ye de ihanet etmişti’ Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Er bir lejyonerdir, maaşlı bir askerdir ve doğan, “Libya’da bu bu kişi Kaddafi döne günden yarına bu iş minde Kaddafi’ye de çözülür dersek yan o zaman ihanet et lış olur. Dün yapılma miş ve Kaddafi’nin sı gerekli olan top yanından kaçıp lantılarda yine Haf Amerika’ya sığınmış ter geleceğini söyle Erdoğan, Sall ile görüştü. tır” diye konuştu. diği yerlere, örneğin İdlib’den gelen göç Tunus’a gitmedi” dedi. Resmi dalgasıyla ilgili Erdoğan, “Buna ziyaret için gittiği Senegal’de karşılık tedbirlerimizi almış bu Cumhurbaşkanı Macky Sall ile lunuyoruz. Kendilerini çadırla düzenlediği basın toplantısın ra değil, yapılan o briket barı da konuşan Erdoğan “Hafter, naklara yerleştireceğiz” dedi. Filistinlilerden sert tepki yükseldi ABD Başkanı Donald Trump’ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile açıkladığı “yüzyılın planı” tepkilerin hedefindeydi. Plan, Gazze Şeridi’ni kontrol altında tutan Hamas ve Filistin Yönetimi Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın liderliğindeki El Fetih arasında yakınlaşmanın yolunu açtı. Ramallah’daki yönetimden yapılan açıklamada Hamas’ın acil bir toplantıya davet edildiği duyuruldu. ‘Kudüs satılık değil’ Hamas temsilcilerinin de daveti kabul ettiği ve ABD’nin planına karşı ortak pozisyon belirlemeye çalışacakları belirtildi. Abbas, “Yüzyılın Anlaşması’na karşı çıkıyoruz, halkımız bu planı tarihin çöplüğüne atacak. Kudüs satılık değil” dedi. Filistin resmi ajansı WAFA’nın haberine göre ise telefonda görüşen Abbas ile Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye, “ABD’nin sözde barış planına karşı koymak için aralarındaki koordinasyonun sürdürülmesi” konusunda anlaştı. Filistinlilerin oluşması aşamasında dahil olmadığı planla ilgili Gazze Şeridi’nde dün geniş katılımlı protestolar düzenlendi. Binlerce kişinin katıldığı gösterilerde “Filistin satılık değildir” sloganları atıldı. Öte yandan, İsrail ordusu da işgal altındaki Batı Şeria’da yer alan Ürdün Vadisi’ne ek asker gönderme kararı aldığını duyurdu. Ürdün’den ise “iki devletli çözümün Ortadoğu’da barış için tek yol olduğu” açıklaması geldi. Ankara: Plan ölü doğdu AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş, Trump’ın tek taraflı planına yayımladığı Türkçe, İngilizce ve Arapça mesajla tepki gösterdi. Kurtulmuş “Hayır Trump! Kudüs; İslam dünyasının kalbi ve Filistin Devletinin başkentidir” dedi. Dışişleri Bakanlığı, “ABD’nin sözde barış planı ölü doğmuştur” açıklamasında bulundu. ‘Apartheid anlaşması’ İsrail merkezli insan hakları örgütü B’Tselem planı “barış değil Apartheid” olarak nitelendirdi. Lübnan Hizbullahı’ndan, “yüzyılın utancı” çıkışı geldi. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin danışmanı Hüsameddin Aşina, ABD’nin İsrailFilistin meselesine ilişkin açıkladığı barış planının “dayatma ve yaptırım planı” olduğunu, buna karşı Filistin’de yeni bir intifada beklediklerini söyledi. Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ise “gerçek anlaşma sadece iki ilgili taraf, yani İsrailliler ile Filistinliler arasında, dürüst arabuluculukta ve herhangi bir kararı dayatmadan yapılacak görüşmeler yoluyla elde edilebilir” ifadesini kullandı. BAE, Bahreyn ve Umman’dan destek ABD Başkanı Trump ile İsrail Başbakanı Netanyahu’nun açıkladığı tartışmalı plana Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Bahreyn ve Umman’dan destek gelmesi dikkat çekti. Trump ve Netanyahu katkıları nedeniyle üç ülkeye teşekkür etti. Bu üç ülkenin ABD elçileri de açıklama sırasında Beyaz Saray’daki salonda davetliler arasında yer aldı. Öte yandan açıklama sonrasınra TrumpNetanyahu’nun salondan ayrılması sırasında içeride Louis Armstrong’un ünlü “What a Wonderful World” şarkısının çaldığı haberleri sosyal medyaya yansıdı. Netanyahu’ya suçlama ABD Başkanı Donald Trump ile ortak yürüttüğü Ortadoğu planı nedeniyle gözlerin üzerinde olduğu İsrail Başbakanı Netanyahu hakkında ülkesinde hazırlanan yolsuzluk iddianamesi, dün başsavcılık tarafından mahkemeye sunuldu. 3 ayrı yolsuzluk dosyası bulunduğu belirtilen iddianamenin mahkemeye gönderilmesiyle Netanyahu, İsrail tarihinde görevdeyken hakkında dava açılan ilk başbakan oldu. Bu arada, başsavcılığın iddianameyi sunmasının öncesinde Netanyahu, meclise yaptığı tartışmalı dokunulmazlık başvurusunu geri çektiğini duyurdu.