Katalog

21 EYLÜL 2019 CUMARTESİ BM: 13 ÜLKEDE ÖLÜMLER ARTTI Sahra altı Afrika ülkelerinde ölümler 50 kat daha fazla. Her 11 saniyede bir anne ya da bebek ölüyor Birleşmiş Milletler (BM), dünyada her 11 saniyede bir anne ya da bebeğin yaşamını yitirdiğini açıkladı. Küresel olarak hamile kadın ve bebek ölümlerinde düşüş görülse de ölümlerin arttığı 13 ülke olduğu saptandı. Bu ülkeler arasında iç savaşın yaşandığı Suriye ve ekonomik krizle boğuşan Venezuela da yer alıyor. İlgili raporda aktarılan veriler, doğum esnasında ve gebelikte oluşan komplikasyonlar sonucu ölen kadınların sayısının üçte bir oranda düştüğünü ortaya koyuyor. Buna göre anne adayı ölümleri, 2000 yılında 451 bin iken, bu rakam 2017’de 295 bine geriledi. 2000’lerin başından bu yana beş yaş altı çocuklar arasında görülen ölümlerin de dünya çapında yarı yarıya azalarak, yılda 5,3 milyona düştüğü belirtildi. 50 kat fazla BM, doğumun güvenli bir şekilde gerçekleşebilmesi için hizmete erişimde yaşanan eşitsizliğe dikkat çekti. Duru mun özellikle Sahra altı Afrika ülkelerinde çok ağır olduğu belirtilirken, gelir düzeyinin yüksek olduğu ülkelere kıyasla hamile ölümlerinin bu bölgedeki ülkelerde 50 kat fazla olduğu, ayrıca fakir ülkelerde bebeklerin ölümle karşı karşıya kalma ihtimalinin 10 kat daha yüksek olduğu vurgulanıyor. BM’nin verilerine göre bölgede her 13 çocuktan biri beşinci doğum gününü görmeden hayatını kaybediyor. Bu oran Avrupa ülkelerinde 196 çocukta bir olarak gerçekleşiyor. UNICEF’ten (Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu) Henrietta Fore, mutluluk veren bir olay olan doğumun her 11 saniyede bir aileye trajedi getirdiğini vurgulayarak, “Annelere yardımcı olacak becerikli eller, temiz su, yeterli gıda, temel ilaç ve aşılar ölüm ile yaşam arasındaki farkı belirleyebiliyor” dedi. UNICEF yetkilisi ayrıca hayatları kurtarmak için sağlık sistemlerine yatırım çağrısında bulundu. l DW Türkçe Elektronik sigara can almaya devam ediyor ABD’nin Missouri eyaletinde 40’lı yaşlarında bir erkek, doktorlarının elektronik sigara kullanmaya bağlı olduğunu açıkladığı bir akciğer hastalığı sebebiyle hayatını kaybetti. Bu, ABD’deki sağlık birimleri yetkilileri tarafından elektronik sigara sebebiyle olduğu açıklanan 8. ölüm. 24 Ağustos’ta Illinois eyaletinde bir kişinin solunum hastalığı sebebiyle hayatını kaybetmesi sonrasında, salgın hastalıklar kurumundan Doktor Jennifer Layden, “Hasta elektronik sigara içi mi sonrası tanımlanamayan bir hastalık nedeniyle tedavi altına alınmıştı” demişti. Bu hastanın ölümü, elektronik sigara sebebiyle olduğu açıklanan ilk ölümdü. Ülkedeki sağlık yetkilileri, elektronik sigara kullanımına bağlanan gizemli bir akciğer hastalığını inceleme altına almıştı. l BBC Türkçe ÖĞRENCİ BIÇAKLANARAK ÖLDÜRÜLDÜ Yardım etmek yerine canlı yayın yaptılar LOPEZ’İN FİLMİ MALEZYA’DA YASAKLANDI Ünlü ABD’li şarkıcı ve oyuncu Jennifer Lopez’in başrolünde oynadığı Hustlers filminin gösterimi Malezya’da yasaklandı. Malezya’da radyo, televizyon ve sinema yayınlarını denetleyen kamu kuruluşu, filmde yer alan dansların erotik olduğunu, çıplaklık içerdiğini ve filmin birçok sahnesinde uyuşturucu kullanımının görüldüğünü ifade ederek “kamuya açık alanlarda yayımlanması sakıncalıdır” dedi. Hustlers, hem ABD’de hem de Avrupa’da vizyondaki filmler arasında gişe hasılatıyla ilk sıralarda yer alıyor. Film, bir grup striptiz dansçısı kadının zengin müşterilerini soymak için yaptıklarını konu alıyor. l BBC Türkçe ABD’nin New York kentinde bir okul kavgasında onlarca kişinin gözü önünde bıçaklanan 16 yaşındaki bir öğrenci hayatını kaybetti. Polis yetkilileri olaya 50 ila 70 kişinin tanık olmasına rağmen kimsenin polisi aramadığını, bu kişilerin bunun yerine Snapchat ve diğer sosyal medya platformlarında olayla ilgili paylaşımlar yaptığını söyledi. New York’un Nassau bölgesinde bir alışveriş merkezinin önünde 78 kişinin karıştığı kavgada göğsünden bıçaklanan Khaseen Morris adlı çocuk hastaneye kaldırıldı ancak kurtarılamadı. Kavgada Morris’i bıçaklamakla suçlanan 18 yaşındaki Tyler Flach adlı bir kişi hakkında ikinci derecede cinayetten dava açıldı. Bölge okulları sorumlusu Phyllis Harrington velilere çocuklarının sosyal medya kullanımını yakından izlemeleri çağrısında bulunarak “Tehlike altında olan birisini görürseniz, telefonunuzu beğeni ya da paylaşım değil yardım istemek için kullanın” dedi. l BBC Türkçe Bir gölü daha yitirdik Türkiye’de başta flamingolar olmak üzere birçok kuş türüne ev sahipliği yapan Göller Bölgesi, bu yıl, aşırı sıcak ve yağış azlığı nedeniyle Bayındır Gölü’nden sonra 16 kilometrekarelik Ya rışlı Gölü’nü de kaybetti. Etrafında 50’nin üzerinde mermer ocağı bulunan Yarışlı Gölü tamamen kurudu. Sodyum fosfat, sodyum klorür ve sodyum sülfat açısından zengin olan göl neredeyse çöle dönüştü.l DHA EDİTÖR: ÖZGÜR ÖZKÜ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 2020’DE KAMPANYALAR BAŞLIYOR ‘Haydi Türkiye Bisiklete’ Bisikleti ulaşım aracı haline getirmek isteyen belediyelerin, sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği halinde iletişim kampanyaları düzenlemelerine destek vermeyi amaçlayan ve AB’nin Sivil Toplum Destek Programı II çerçevesinde fon alan “Haydi Türkiye Bisiklete!” projesinde sıra kampanya geliştirmeye yönelik çalışmalara geldi. Çevreci projelerle bilinen İzmir Büyükşehir Belediyesi, kent içi bisikletli ulaşım alanında yaklaşık 10 yıldır çalışan WRI Türkiye Sürdürülebilir Şehirler’in başlattığı proje kapsamında iletişim eğitimi toplantısına ev sahipliği yaptı. Mart veya Nisan 2020’de ise belediyeler geliştirdikleri iletişim kampanyalarını hayata geçirecek. Ayrıca katılımcı belediyelerin hazırladıkları rapor diğer belediyeler için de rehber olacak. l İZMİR/Cumhuriyet 2 bin 500 kİLOMETRE daha gidecek EpyVeoEnldguöunnedünaş Tasman Denizi’ni geçerek Yeni Zelanda’dan Avustralya’nın Victoria eyaletine kadar tam 2 bin 500 kilometre yüzen ve bir ay boyunca Melbourne Hayvatan Bahçesi’nde tedavi edilen Fiordland türü penguen evine dönmesi için tekrar denize bı rakıldı. Melbourne Hayvanat Bahçesi’nden yapılan açıklamaya göre doktorların “artık eve dönebilir” raporu vermesinin ardından penguen bakıcıları tarafından serbest bırakıldı. Penguenin eve dönüş yolunda bir 2 bin 500 kilometre daha yolu var. Yeter! Adım atınİKLİM KRİZİNE DİKKAT ÇEKMEK İÇİN 160 ÜLKEDE KÜRESEL GREV VARDI ALMANYA SOLOMON Kuraklık artışları, buzulların erimesi ve canlı türlerinin yok olmasıyla yerküre için büyük tehdit oluşturan iklim krizine dikkat çekmek üzere Küresel İklim Grevi haftasında çocuklar iklim için birleşti. AVUSTRALYA İsveçli iklim aktivisti, 16 yaşındaki Greta Thunberg’in başlattığı “Gelecek için cumalar” hareketi tarafından çağrısı yapılan grev kapsamında 160 ülkenin 2 bin 600 kentinde gösteri planlandı. Grevde, küresel ısınmanın 1.5 derece azaltılması için somut adımlar atılması, gelecek hafta başlayacak Birleşmiş Milletler (BM) İklim Konferansı’nda harekete geçilmesi uyarıları yapıldı. En kitlesel gösterilerin Almanya, Polonya ve Avustralya’da yapıldığı grev için Uganda’dan Fransa’ya, Belçika’dan Güney Afrika’ya ve Solomon Adaları’na pek çok ülkede gençler ve çocuklar harekete geçti. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres de İklim Konferansı’nda sera gazı salınımını azaltmak yönünde “somut” ve “gerçekçi” adımlar atılması çağrısında bulundu. Gösterilerde Paris İklim Anlaşması’ndan çekilen ABD Başkanı Donald Trump’a da tepkiler yükseldi. Bu arada, Almanya’da hükümet, karbon salınımını azaltmak üzere, 2023 yılına kadar 50 milyar Avro’luk bir hacme ulaşması beklenen bir önlem paketi üzerinde uzlaştığını duyurdu. l Dış Haberler Şimdi değilse ne zaman?ÇOCUKLAR, ‘İklim şirket olsaydı çoktan kurtarılmıştı’ dedi İstanbul’daki Küresel İklim Grevi’nde yağmura karşın bin plastiksiz bir İstanbul sözü vermesi için tekneye İBB Başkanı lerce çocuk buluşup tek bir Ekrem İmamoğlu’nu da bekle ağızdan, “İklim acil durumu ilan diklerini anlattı. edilsin” çağrısı yapıp “Şimdi de Kadıköy’de buluşan 7’den ğilse ne zaman?” dediler. hazal 70’e yüzlerce kişi ise “Güneş, Küresel İklim Grevi kapsa ocak rüzgâr bize yeter” sloganı attı. mında dün, 11 yaşındaki akti Çocuklar, “Şirketleri değil, ge vist Atlas Sarrafoğlu ve beraberinde zegeni kurtar”, “Karbon sıfır” ve “İklim ki çocuklar WWF’nin Blue Panda yel bir banka olsaydı, çoktan kurtarılmış kenlisiyle “Fridays for future” yazılı tı” yazılı pankartları taşıdı. Sarrafoğlu, pankartla Kadıköy Kalamış’tan denize “Bugün büyükler de bize destek veri açıldı. Çocukların sorularını yanıtlayan yor. Artık iklim grevlerine başlıyoruz. WWF Akdeniz Ofisi’nden Yaz Güven Birçok şehir sular altında kalıyor. Bu di, yelkenlinin amacının Akdeniz’deki zullar yok oluyor. İnsanlar evlerini terk plastik kirliliğine dikkat çekmek oldu ediyor. Türlerin nesli tükeniyor. Ya ğunu söyledi. Belediyeler dahil birçok kında bizim de neslimiz tükenecek. kurumla çalıştıklarını anlatan Güvendi Bu ilk iklim grevimizi unutmayın, ar tık hayatınız değişti. Bilimin arkasında birleşelim, formül bu. Çünkü iklim değişikliğinin bir kriz olduğunu bilim insanları söylüyor” ifadelerini kullandı. 9 yaşındaki Damla Altınbaş da “Ben dünyanın kötü olmasını istemiyorum, bu yüzden buradayım” dedi. 10 yaşındaki İlya Can, “Şirketlere değil, kendimize ve gezegenimize iyilik yapılmalı. Geleceğim için temiz gezegen, te miz gıda ve temiz su istiyorum” ifadelerini kullandı. Sivil toplum örgütü temsilcileri ve siyasetçilerin de katıldığı grevde çocuklara ilk kez yetişkinler de destek verdi. Şişli’den destek Gerçekleşen iklim grevlerine, Şişli Belediyesi’nden de destek geldi. Belediye çalışanları dün 1 günlüğüne iş bırakma eylemi yaptı. “Bu işyerinde grev var” pankartı açılarak iklim krizine dikkat çekilirken, Şişli Belediye Başkanı Muammer Keskin, “Bu dünya bizim değil, çocuklarımızın. Belediye olarak kullanacağımız tüm malzemelerin çevreye duyarlı olacağına söz veriyoruz” dedi. l İSTANBUL KADIKÖY Ankara’da engelleme girişimi Ankara’da Kuğulu Park’ta toplanan yaklaşık 60 çocuk, aileleri ve çevre örgütlerinin açıklama yapması polis tarafınden engellenmek istendi. Polis, katılımcılara sürekli “eylemi bitirin” uyarısında bulundu. Gerginliğin ardından Türkiye’nin Paris İklim Anlaşması’nı imzalaması istendi. Çanakkale, Antalya, Bursa, Muğla, Malatya, Diyarbakır, Adana, Balıkesir, Eskişehir, Mersin, Kocaeli, Konya ve Samsun’un da aralarında bulunduğu çok sayıda kentte iklim grevleri yapıldı. lHaber Merkezi İzmir’de oturma Eylemi İzmir’de Gündoğdu Meydanı’nda bir araya gelen öğrenciler, “İklim Grevi” gerçekleştirdi. Yaklaşık 70 öğrenci, ellerinde “Otuzlarımı görmek istiyorum”, “İklim krizinin farkında mısınız?”, “Denizler yükseliyor biz de”, “Geleceğimden endişe ediyorum” yazılı pankartlar taşıdı. Karbon salınımını azaltmak adına sadece 11 yılın kaldığını söyleyen öğrenciler, hükümeti ve yerel yönetimleri acilen önlem almaya davet etti. Oturma eylemine çok sayıda yetişkin de alkışlarla destek verdi. Eylem “Sıfır Gelecek” isimli platform öncülüğünde yapılan yürüyüşün ardından Kültürpark’ta gerçekleştirilen festival ile sona erdi. lİZMİR/Cumhuriyet