Katalog

EkonoMi DOLAR ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: SERPİL ÜNAY avro sterlin FAİZ BORSA 1120 AĞUSTOS 2019 SALI ALTIN CUMHURİYET ALTIN 24 AYAR 5.6520 7.5 kuruş 6.2760 10 kuruş 6.8650 7.9 kuruş 15.59 0.04 puan 95.286 448 puan ‘Yüzde 4 bize uymaz’Hükümet, 5 milyonu aşkın memur ve memur emeklisi için teklifini gece yarısı revize etti Hükümet, 2020 için yüzde 3.5+3, 2021 için de yüzde 3+2.5 olan ilk teklifini, yüzde 4+4 ve yüzde 3+3 olarak değiştirdi. Memur konfederasyonlarına göre bu zam bütçeyi kurtarmaz, mutfak yangın yeri. Hükümet, 5 milyonu aşkın memur ve memur emekli ce MemurSen ile yapılan bu görüşmeye Türkiye KamuSen ile KESK davet sinin sözleşmesinde ilk edilmedi. teklifini revize etti. Memur konfederasyonları bu teklifi de reddetti. MUSTAFA ÇAKIR MemurSen Genel Başkanı Ali Yalçın, “uzlaşmaya ve müzakereye uygun Aile, Çalışma ve Sosyal Hiz görmediklerini” belirterek, metler Bakanı Zehra Zümrüt teklifi reddetti. Selçuk önceki gece Memur Yalçın, “Bu şekliyle masa Sen Genel Başkanı Ali Yalçın dan çözüm çıkmaz. Masanın, ile bakanlıkta görüştü. Görüş cesaret veya dirayetini artır me gece 00.00’da başladı. Yak mak için masada yetkilendi laşık 2 saat süren görüşme rilmiş kişilere ya yetki dev de, hükümet, 2020 için yüz ri yapılmalı ya da yetkili kim de 3.5+3, 2021 için de yüzde se o masaya getirilmeli” dedi. 3+2.5 olan ilk teklifini, yüzde Yalçın, müzakerelerin en az 4+4 ve yüzde 3+3 olarak de iki gün daha sürmesi için, ya ğiştirdi. Yine ilk teklifte oldu rın başlayacak ve 3 gün süre ğu gibi 6 aylık oranlara göre cek olan hakeme başvuru sü enflasyon farkı da yer aldı. resinin kısaltılarak 1 güne in Enflasyonun altında dirilmesini istedi. Takvime göre 2123 Ağustos arası, hake Ancak ikinci teklif de hü me başvuru süresi olarak be kümetin gelecek yıl için he lirlenmişti. Yalçın, “Bizi saha deflediği yüzde 9.8’lik enflas ya zorlayacak yaklaşımları da yon oranının altında kaldı. Hü son derece yanlış bulacağımızı kümetin ikinci teklifi ilk al ama başka seçenek kalmazsa tı ayda ortalama maaşa 160 buna tereddüt etmeyeceğimizi TL, en düşük maaşa 120 TL ifade ediyorum” diye konuştu. artış anlamına geliyor. Sade l ANKARA Memuru pazarlamayın Türkiye KamuSen, hükümetin teklifini ülke genelinde ve Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı önünde protesto etti. Eylemde katılımcılar, “Sefalet zammını kabul etmiyoruz, sarı sendika istemiyoruz” sloganları attı. Daha sonra hazırlanan sarı balonlar patlatılarak yetkili konfederasyon MemurSen’e, “Masada memuru pazarlamayın” uyarısı yapıldı. Türkiye KamuSen Genel Başkanı Önder Kahveci, “Birilerini bilmeyiz ama bu teklif bu bütçeyi kurtarmaz, yüzde 4’ler filan bize uymaz” dedi. 3600 ek gösterge, sözleşmelilere kadro gibi konuların “masadan kaçırıldığını” belirten Kahveci, “Biz refah istedik, onlar sefalet önerdi. Bu teklif, 20 milyon vatandaşımızı adeta ateşe atmak anlamı taşıyor” dedi. Birleşik Kamuİş Konfederasyonu da hükümetin teklifini bakanlık önünde protesto etti. Birleşik Kamuİş Genel Başkanı Mehmet Balık, teklifi “şiddetle reddettiklerini” söyledi. Hükümetin, teklifiyle “alay” ettiğine işaret eden Balık, “Daha da kötüsü kamu emekçilerinin payına ekonomik olarak fazladan günlük yine 1 simit ve 1 çay parası hesabı layık görüldü” dedi. Bakanlığın önündeki protestolarda grup, “Sarı sendikaya hayır” yazılı dövizler taşıdı ve sarı balonlar uçurdu. Ergün Atalay’a istifa çağrısı İşçi sınıfı mücadelesinde yer almış ve bu konuda duyarlılık gösteren birçok aydın, yazar ve akademisyenle birlikte eski sendikacılar Türkİş Başkanı Ergün Atalay ve Türkİş Yönetim Kurulu’nun istifa etmesi gerektiğini açıkladı. Aydınlar Atalay’ın imza attığı toplusözleşmede sarf ettiği “Uzasa işi karıştıracağız, en azından kapattım böyle” sözlerine de sert tepki gösterdi. Aralarında Korkut Boratav, Oğuz Oyan, Sungur Savran, Atilay Ayçin, Atilla Özsever, İzzettin Önder, E. Ahmet Tonak, Aziz Konukman ve Hayri Kozanoğlu’nun da olduğu aydınların hazırladığı metinde şu ifadeler kullanıldı: 4 Türkİş Başkanı Ergün Atalay ve onun kararlarına ortak olan yönetim kurulu tarihte az görülür bir skandala imza atmış bulunuyor. 4 Türkiye devasa bir ekonomik krizle karşı karşıyadır. İşçi sınıfının en büyük sendika konfederasyonu bu krizi bütünüyle sermayeden ve hükümetten yana bir yönetimle geçiremez. Motorin ve benzine zam Motorinin litre fiyatına 17 kuruş, benzinin litre fiyatına ise 6 kuruş zam geldi. Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikasının (EPGİS) açıklamasına göre, söz konusu artış pompa fiyatlarına bugünden itibaren yansıdı. Başkent Ankara’da ortalama 6.07 liradan satılan motorinin litre fiyatı 6.24 lira olacak. Motorinin litresi İstanbul’da 6.01 liradan 6.18 liraya, İzmir’de 6.09 liradan 6.26 liraya yükseldi. Ankara’da ortalama 6.61 liradan satılan benzinin litre fiyatı 6.67 lira olacak. Benzinin litresi İstanbul’da 6.54 liradan 6.60 liraya, İzmir’de 6.62 liradan 6.68 liraya çıktı. l Ekonomi Servisi Garanti’de Baştuğ dönemi Garanti BBVA’nın yeni üst yöneticisi (CEO) Recep Baştuğ oldu. Baştuğ aynı zamanda BBVA Türki ye Ülke Müdürü görevini de yürü tecek. Bankadan yapılan açıklama ya göre mevcut genel müdür Ali Fuat Erbil, emeklilik talebiyle istifa dilekçesi verdi. Baştuğ göre vi 1 Eylül itiba rıyla devralacak. Uzun yıllar Ga ranti Bankası’nda çalışan Baştu Recep Baştuğ ğu, en son Ciner Grubu’nda yö netim kurulu üyesiydi. BBVA Grup CEO’su Onur Genç “Erbil ve Baştuğ Garanti BBVA’yı ülkenin en büyük finansal kurumlarından biri haline getirdi. Erbil’e katkılarından dolayı teşekkür ediyor, Baştuğ’a yeni gö revinde başarlar diliyorum” dedi. l Ekonomi Servisi Profilo AVM satışa çıktı İstanbul Mecidiyeköy’de bulunan Profilo Alışveriş Merkezi, İş Bankası tarafından 425 milyon TL başlangıç ve 8.5 milyon TL teminat bedel ile satışa çıkarıldı. Kamhi ailesi tarafından kurulan AVM 12 kattan oluşuyor. İlana göre AVM’nin mevcut doluluk oranı yüzde 71 seviyesinde. 1997’de inşa edilen Profilo AVM 98 bin metrekarelik alana sahip. l Ekonomi Servisi Bankalar Birliği’ne göre, son 1 yılda kredi borçlusu sayısı 700 bin kişi arttı 31.3 milyon kişi borçlu Mymailurydhotımnalçaar Dünyada 42 ülkeden yaklaşık 132 milyon kişi uluslararası insani yardım ve korumaya muhtaçken, bu yıl bunlardan yaklaşık 94 milyonuna yardım ulaştırılabileceği tahmin ediliyor. “19 Ağustos Dünya İnsani Yardım Günü” vesilesiyle insani yardıma muhtaç ülke ve halklarının durumu bir kez daha gündeme geldi. Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi’nin Fındığa ‘Drakula Böceği’ daldı “Küresel İnsani Değerlendirme 2019” Raporu’ndan derlenen bilgilere göre, ülkelerin kalkınma oranları artmasına karşın her 70 kişiden biri çatışma, afet, gıda güvensizliği, cinsel istismar, insan kaçakçılığı, zorla yerinden edilme gibi sebeplerle insani yardıma ihtiyaç duyuyor. Geçen yıl insani yardımların karşılanabilmesi için gerekli miktar 24.9 milyar doları bulmasına rağmen bu miktarın yüzde 56’sı karşılanabil Dolar Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Risk Merkezi’nin güncel verileri, bankalara kredi borcu olan kişi sayısının dikkat çekici bir rakama ulaştığını ortaya koydu. Bankalar ve banka dışı finansal kuruluşlar tarafından gerçek kişilere kullandırılan bireysel krediler Haziran 2019 itibarıyla bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2.2 azalarak 550 milyar TL oldu. Bu kapsamda bireysel nitelikli ürünü olan kişi sayısı (takipteki krediler hariç) son bir yılda 700 bin artarak 31 milyon 319 bin kişiye yükseldi. Bu kişilerin ortalama kredi bakiyesi ise 17 bin 563 lira oldu. Yüzde 4.1’e çıktı di. Yardıma en çok ihtiyacı olan ülkeler sıralamasında ciddi insani kriz yaşayan Yemen başı Borçlu kişi sayısı, konut kredilerinde 2 milyon 531 binden 2 milyon 443 bin ki çekerken, bu ülkeyi kriz, iç sa şiye ve taşıtta 719 bin kişin vaş, afet gibi durumlarla mü den 541 bin kişiye inerken, cadele eden Suriye, Kongo ihtiyaç ve diğer krediler Demokratik Cumhuriyeti, Eti de 24 milyon 457 binden 25 yopya, Nijerya ve Güney Sudan takip ediyor. Rapora göre, 2011’den beri iç savaşın sürdüğü Suriye’de ihtiyaç duyulan insani yardım miktarı geçen yıl 3.36 milyar dolarken, bunun 2 milyon 80 bin kişiye çıktı. Öte yandan, bireysel kre dilerde tahsili gecikmiş alacak oranı bir önceki yılın aynı ayına göre 0.9 puan arta milyar doları karşılandı. l AA rak yüzde 4.1’e çıktı. l Ekonomi Servisi yine ateşlendi Trabzon’da özellikle Maçka’daki fındık bahçelerinde hızla yayılan böcek, üreticinin kâbusu haline geldi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2014’te ithal ettiği süs bitkileriyle Türkiye’ye giren ve halk arasında “Drakula Böceği” olarak bilinen “Turunçgil Uzun Antenli Böceği” fındık ağaçlarına zarar veriyor. Kaymakamlık, üreticilerden önlem almalarını istedi. CHP Trabzon Milletvekili Ahmet Kaya, “Önlem alınmazsa, fındıkta zarar büyük olacak” dedi. Öte yandan, Toprak Mahsulleri Ofisi’nce gerçekleştirilecek fındık müdahale alımı için süreç dün başlarken, fındık alım bedelleri de 20 gün içinde ödenecek. Fındık Tarım Satış Kooperatifleri Birliği de 2019 ürünü fındık alım sezonunu açtı. l ANKARA Dolar/TL kuru geçen haftayı 5.5796’dan kapatması sonrasında dün güne düşüşle başladı. Merkez Bankası’ndan zorunlu karşılıklarla ilgili yapılan düzenleme ve Diyarbakır, Van ve Mardin büyükşehir belediyelerine kayyım atanmasının da yarattığı belirsizlik nedeniyle dolar gün içinde 5.66 TL’ye dayandı. ABD ile Çin arasındaki ticaret görüşmelerine ilişkin gelişmeler, Avrupa ve Ortadoğu’daki siyasi ve jeopolitik gerginlikler gelişen ülke paraları üzerinde etkili oldu. ZK’ye kredi ayarı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Türk Lirası zorunlu karşılık (ZK) belirlemede “kredi büyümesi” kriteri getirdi. TCMB’den yapılan açıklamada “ZK’lerin finansal istikrarı destekleyecek şekilde makro ihtiyati bir araç olarak esnek ve etkin kullanılmasına karar verildi” denildi ve ZK oranı ve zorunlu karşılıklara ödenen faiz/ nema uygulamalarında değişikliğe gidildiği belirtildi. Yeni uygulamayla ilk aşamada piyasaya 5.4 milyar TL ve 2.9 milyar dolar karşılığı altın ve döviz likiditesi verilmesinin bekleniyor. Yeni sisteme göre, kredi büyü mesi referans değerler olan yüzde 10 ile yüzde 20 arasında olan bankalar için TL ZK oranları, 1 yıl ve 1 yıldan uzun vadeli mevduat/katılım fonu ve 3 yıldan uzun vadeli diğer yükümlülükler hariç tüm vade dilimlerinde yüzde 2 olarak uygulanacak. Resesyon uyarısı Öte yandan, Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ülkede üretimin bu yılın üçüncü çeyreğinde “cansız” kalacağını belirterek, ekonominin resesyon kıyısında olabileceği uyarısında bulundu. Almanya’da ekonomi geçen yıl yüzde 1.4 büyüdü. Alman hükümeti ve AB Komisyonu, bu yıl ise büyümenin yüzde 0.5’te kalmasını bekliyor. l Ekonomi Servisi 1830.53 12.32 lira 271.30 27 kuruş Ümmetten, ırk, kadın, aşiret.. çatıştırmalarından arınmadan kurtuluş yok Yüreğimiz ağzımızda Amerika’nın başrolden vazgeçmediği, evangelizmin karşıtı “Ilımlı İslam, Büyük Ortadoğu” projeleri üzerinden Irak, Afganistan işgallerinin olumsuz sonuçlarından caymadan, Suriye sınır hattını katmış olarak Türkiye’yi sıkıştırmada, tuzak üstüne tuzak oyunlarının sahnelenmesinin son gelişmelerini anlama çırpınışları içindeyiz.. Bir hamle ile Libya’da Türkiye’nin ters ataklarla bataklığa çekilmesi, geniş Afrika, İslam dünyası ülkelerine uzanan, savaşlara, aralarında çatışmalara sürüklenenler yetmezmiş gibi, taraf dahi olamadan, tam sadakatle ağır bedeller ödemek zorunda kalan ülkeleri, Pakistan’a, sayısız Afrika, Güney Amerika ülkelerine ödetilen bedellerden dahi ders alamadan.. Balkanlar’da çokkültürlülük üzerinden aşılmış yollar bir çırpıda silinmiş gibi, Avrupa’nın içinde, ırk soslu, özünde bal gibi çok ağır inançlar üzerinden akıtılan kandan, oyunlardan bile uyanamadan.. Ortadoğu’nun en bağnaz, kukla, biat etmiş, Sünni siyasal İslamcı kimlikleri ağır basan Suudiler ile Kuveyt çatışma oyunu tuzaklarında, Mısır içinde silah satın alma yarışlarında nasıl olup da Akdeniz enerji paylaşımı projelerinde, İsrail odaklıymışçasına, Kıbrıs adına Güney’in sayılması oyununda buluşturduklarını dahi kavrayamadan.. Suriye üzerinden Türkiye’yi hedef almış son büyük oyunun tuzaklarını okuyabilme çırpınışlarının içindeyiz.. HHH Oyunun şifreleri, 2002’lerden, en yakın öncesi 12 Eylül darbesi ilkelerinden aslında apaçık artık okunabiliyor.. Kuşkusuz yine askeri darbe ürünü, Amerikan parmağı ağırlıklı olsa da, Türkiye’nin dinamikleri içinde, Yassıada ile sabıkalı, ancak 1961 Anayasası, basın özgürlüğü, demokrasi, insan hakları, sendikal haklarda yaşanan sıçrama sayesinde yaşanan büyük toplumsal patlama, Türkiye’nin çağdaş demokrasiye doğru evrilişinin emperyal dünyada yarattığı büyük panik elbette atlanamaz.. 12 Mart operasyonu yetmemiş, 12 Eylül darbesi ile büyük tırpanlama hedeflenmiş. 24 Ocak kararlarının sivil iktidar Demirel eliyle uygulanamayacağı görüldüğünden, Özal liderliğinde 12 Eylül darbesinin toplumsal ayağının projelendirilmesi gündeme sokulmuş. Emeğe, sola, demokrasiye evrilmenin tersine çevrilmesinde, Gülen Cemaati ortaklığında yol alınması planları dip dalga olarak işlenmiş.. 12 Eylül darbesi anayasal, yasal yasaklarıyla, işkenceli yargılanmalarıyla on binlerin sol, demokratik, sendikal, insan haklarından yana örgütlenmelerinin dibe vurdurulması hedeflenmiş. Emperyal çıkarlarda hizmette kusur etmeyecek Gülen Cemaati başta, uyum sağlayacak tüm cematlerinin yollarının önündeki, Atatürk devrimleri, laik Cumhuriyet ilkeleri ile oluşturulmuş yasakların kaldırılması çaktırılmadanmış gibi öncellenmiş.. HHH Emperyal projelerin Türkiye gibi uygulatılmalarında kaçınılmaz gündeme gelen ortalama on yıllık kırılmalar sonrası, Özalizm ile alınmış yollarda da varılmış hedef noktalar yeterli olamadan, büyük depremin yarattığı kaçınılmaz ekonomik çıkış da fırsat, 2002 ErdoğanGülen ittifakı, ortaklığı sahneye konulmuş olarak yeni yürünecek yolların önü açılmış.. Afganistan’da Talibanlı, Irak’ta Amerikaİngiltere rehberliğinde, Irak petrollerinin üç odaklı paylaşım dengeleri hesaplarında parçalanması sahnelenmişken.. Öngörülemeyen şirket paylaşımlarında uyumlu, ancak üçlü denge paylaşımlarında uyumsuz gelişmeler, emperyal petrol şirketlerinden çok, yeni bölge güç odakları Rusya’nın toparlanması, İran’ın güçlenmesine yarayınca.. Hele de zengin Kuzey dünyası, Amerika, Avrupa odaklı ekonomik krizleri, karton kutularıyla işlerinden olanlar düzeni vitrinini üretince.. Sil baştan yeni çıkar dengeleri savaşım alanları hesaplarına, projelerine geçişle bugünlere gelindi. Şimdilerde liberal projeler, manifestoların ilkeleri bile ayaklar altına alınmış olarak, emperyalizmin ayakta kalmasının yeni yeni planları ile yüzleşmekteyiz. Dünyayı yeni otoriterleşme, emperyal güç odaklarının diktatörleşmesi bulaşıcı hastalıkları kasıp kavurmakta. Beterin beteri acımasızlıklarla oluşturulmuş emperyal diktatörlük paylaşım oyunları, kirli çıkarları savaşlarının içinde insanlık, arada hedef tahtasında sıkıştırılmak istenen, hedeflenen Türkiye’nin gidişi nereye? Kafalar karıştıkça, kirli oyunların algı tuzak oyunlarında patlamalar gırla? Umut, en sıradan, en iddiasız yaşam savaşında ayakta kalmak için çırpınan giderek daha büyük sayılara ulaşan en alttakilerin çaresizlik içindeki yaşam reflekslerinde.. Önceki gece geçmişten bir sevgili dostun, çok romantikmiş izlenimi veren naif iyimserliğinden kimi cümleleri yakaladım.. Umudunu geçmişin bilinçli, örgütlü sol birikimine bağlamadan vazgeçmişçesine, en geniş tabanlı, en yaşamsal nedenler, çaresizlikler üzerinden oluşturulabilecek en geniş, lidersiz patlamalarına bağlamış gibiydi.. Yaşanabilir bir dünya için yerel, ülke, bölge, dünya ölçeklerinde en geniş çatışmasız, doğal direngenliğin çevre katliamlarına karşı, doğanın kurtarılmasında, liderler aranmaksızın kendiliğinden tabandan çıkışlarla yaşanacağına inanıyordu.. KISA... KISA... 4 Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, 156. grupta ilan edilen 1102 adet maden sahasının ihalesini erteledi. Söz konusu sahaların ihalelerinin eylül ve ekim aylarında yapılması planlanıyordu. 4 Arjantin’deki öncü seçim sonuçlarının ardından uluslararası kredi derecelendirme şirketi Fitch Ratings, ülkenin kredi notunu “B”den, “CCC”ye düşürdü. S&P de ülkenin kredi notunu “B”den, “B” düzeyine indirdi. 4 Almanya Maliye Bakanı Olaf Scholz, ülkesinin ekonomik kriz olması durumunda ekstra 50 milyar Avro (55 milyar dolar) daha harcama yapabileceğini kaydetti ve böylelikle olası ekonomik teşvik konusunda ilk kez bir rakam telafuz edildi.