Katalog

DIŞ HABERLER EDİTÖR: BETÜL BERİŞE TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN dishab@cumhuriyet.com.tr Sudan’da tarihi imzaÜzerinde uzlaşılan anayasal bildiriyle sivillerin çoğunlukta olduğu yönetim dönemi başlıyor 718 AĞUSTOS 2019 PAZAR Geçiş döneminin 39 ay sürmesi, başbakanın sivil muhalefet tarafından belirlenmesi öngörülüyor. 30 yıllık kanlı Ömer el Beşir iktidarının devrildiği nisan ayından bu yana, sivil güçlerle askerler arasındaki iktidar mücadelesinin sürdüğü Sudan’da, geçiş yönetiminin esaslarını belirleyen Anayasal Bildiri, uluslararası temsilcilerin de katıldığı bir törenle imzalandı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun da bulunduğu törenle adım atılan yeni dönemde çoğunluğu sivillerden oluşan bir geçiş yönetimi iktidarda olacak. Anayasal Bildiri, ülkede geçen aralık ayında, ekmek zamlarına karşı başlayan protestoların öncülüğünü yapan “Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri” (ÖDBG) adlı sivil muhalefetin çatı örgütüyle, Beşir’in devrilmesinin ardından yönetime fiilen el koyan Askeri Geçiş Konseyi tarafından Hartum’da imzalandı. Taraflar arasındaki arabuluculuk görevi Afrika Birliği ile Etiyopya tarafından üstlenilmişti. İmza törenine Çavuşoğlu’nun yanı sıra Güney Sudan, Kenya, Çad liderleri ile çok sayıda ülkeden dışişleri bakanı ve uluslararası kuruluşların temsilcile ri de katıldı. Anayasal Bildiri için ön protokol 4 Ağustos’ta imzalanmıştı. 39 aylık geçiş sürecinin koşullarını belirleyen anlaşmaya göre, Askeri Geçiş Konseyi yerine 6’sı sivillerden oluşan Devlet Başkanlığı Konseyi kurulacak. Yürütme yetkileri kısıtlı konseye 21 ay asker, 18 ay bir sivilin başkanlık etmesi, sürenin ardından seçimlere gidilmesi ve yönetimin tamamen sivillere devredilmesi öngörülüyor. Devlet Başkanlığı Konseyi’nin onayıyla, başbakanın 20 Ağustos’ta atanması, kabinenin de 31 Ağustos’ta yemin ederek çalışmalarına başlaması bekleniyor. Başbakanın ÖDBG tarafından belirlenmesi, savunma ve içişleri bakanlarının asker tarafından seçilmesi, 3 ay içinde oluşturulacak parlamentonun ise 3’te ikisinin ÖDBG’ye, geri kalan koltukların da devrim sürecine katılıp anlaşmaya imza atmayan sivil güçlere ayrılması da üzerinde uzlaşılan maddeler arasında. Komünist Parti mesafeli Sudan’da onlarca yılın ardından sivil yönetime geçiş için umut olarak görülen tarihi imzayla ilgili kuşkular da bulunuyor. El Beşir’e karşı yükselen halk hareketinin önde gelen gücü olan Su Sudan’da atılan imza sokaklarda kutlandı. Törene katılan Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Askeri Geçiş Konseyi Başkanı Orgeneral Abdülfettah el Burhan ile görüştü. dan Komünist Partisi, orduyu devrimi çalmaya çalışmakla suçlayarak bildiriye imza atmamıştı. El Beşir’in devrilmesinin ardından protestolar sürerken, 3 Haziran’da cunta yönetimine bağlı “Cancavid” olarak da bilinen, Acil Destek Güçleri adlı milis güçlerin eylemlere düzenlediği saldırı sonucu 80’in üzerinde gösterici yaşamını yitirmişti. Söz konusu milis güçlerinin bağlı olduğu, Askeri Geçiş Konseyi’nin başkan yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalo’nun yeni dönemde de etkin olması bekleniyor. Öte yandan, Dagalo, BBC’ye verdiği demeçte “imzasının sonuna kadar arkasında duracağını” söyledi. ABD’nin tanker inadı ABD Adalet Bakanlığı, İngiltere tarafından geçen ay başında Cebelitarık’ta el konulduktan sonra geçen hafta serbest bırakılmasına karar verilen Grace 1 adlı İran pet rol tankeri hakkında yakalama ka rarı çıkarttı. Washington’daki bir federal mahkeme tarafından önceki gün verilen kararda, tankerin için deki 2.1 milyon varil petrolün yanı sıra bir ABD bankasında İran şirke ti Paradise Global Trading LLC ile ilişkili oldu ğu öne sü rülen he saptaki 995 bin dolara da el kon ması isten di. Washing Grace1 ton yönetimi, daha ön ce Suriye’ye uygulanan yaptırımlar çerçevesinde el konulan tankerin, Uluslararası Acil Ekonomik Güç Yasası’nı ihlal ederek banka dolan dırıcılığı, para aklama ve terörizm le ilgili suçlara karıştığı iddiasında. Cebelitarık mahkemesinin ser best bırakılmasına hükmettiği İran gemisinin bağlı olduğu şirket ten yapılan açıklamada ise Grace 1’in mürettebat değişiminin ardın dan bugün limandan ayrılmasının beklendiği belirtildi. ABD Adalet Bakanlığı, Cebelitarık mahkemesi nin serbest bırakma kararını aldı ğı perşembe günü geminin kendi lerine teslim edilmesini istemişti. Önceki gün işgal altındaki Batı Şeria’nın Ramallah kentine bağlı Kefr Malik beldesinde Filistinliler, Yahudi yerleşimlerini protesto etti. Gazze’de yine cuma saldırısı Filistinlilerin, Gazze’ye uygulanan ablukanın kaldırılması ve mültecilerin ülkelerine dönmesi talepleriyle Mart 2018’de başlattıkları “Büyük Dönüş Yürüyüşü” eylemlerine bir kez daha İsrail askeri müdahale etti. Gazze’deki sağlık bakanlığı yetkilileri, önceki günkü gösterilerde İsrail askerlerinin 32’si gerçek mermiyle olmak üzere 63 Filistinliyi yaraladığını duyurdu. Bir buçuk yıla yakın süredir cuma günleri yapılan gösterilerde şu ana kadar 200’den fazla Filistinli yaşamını yitirdi. Öte yandan, İsrail savaş uçaklarının dün iki Hamas mevziini vurduğu bildirildi. İsrail ordu sözcüsü, hava saldırısının, önceki gün Gazze’den atılan rokete karşılık olarak düzenlendiğini ifade etti. 50 yıl sonra BM’nin gündemi Keşmir Meksika’da polise öfke Meksika’da kadınlar, polis memurlarının karıştığı iddia edilen tecavüz olaylarını protesto etmek için meydanlara çıktı. Başkent Mexico City’de toplanan eylemciler, “Beni korumuyorlar, bana tecavüz ediyorlar”, “Arkadaşlarım beni koruyor, siz değil” sloganları atttı. 17 yaşındaki bir genç kız 3 Ağustos’ta devriye aracında dört polisin kendisine tecavüz ettiğini öne sürmüştü. Birkaç gün sonra ise 16 yaşındaki bir diğer genç kız bir polis memurunun kendisine tecavüz ettiğini söylemişti. BBC’nin haberine göre, ikinci olaydaki polis memuru tutuklanırken ilk davayla ilgili altı polis görevden uzaklaştırıldı. Hindistan’ın, Cammu Keşmir eyaletinin özel statüsünü kal diri yayımlaması önerisine ise diğer BMGK üyeleri ABD, dırmasıyla Yeni Delhiİslamabad Fransa ve Almanya’nın karşı hattında diplomatik ve askeri geri çıktığı bildirildi. lime neden olan Keşmir sorunu, 50 yıl sonra Birleşmiş Milletler (BM) Trump aradı Güvenlik Konseyi’nde ele alındı. Pakistan Başbakanı İmran Çin ve Pakistan’ın önerisiyle yapı Han, toplantının ardından at lan kapalı toplantıda, Hindistan’ın adımına ilişkin kaygıların dile getirildiği bildirildi. tığı Tweet’te, BM toplantısının “olumlu bir gelişme olduğu” mesajını verdi. Pakistan’ın pek ‘Bir milyardan fazlayız’ Hindistan’ın BM Daimi Temsilcisi Syed Akbaruddin, toplantının ardından yaptığı açıklamada, “Uluslararası kurumların bize hayatımızı nasıl yönetmemiz gerektiğini söylemesine ihtiyacımız yok. Bir milyardan fazlayız” şeklinde konuştu. Daha önce Hindistan’a, kararı nedeniyle tepki gösteren Çin’in BM Daimi çok ülkeyle Keşmir sorununu görüşmek üzere hazırlık yap Cammu Keşmir’de Yeni Delhi’ye öfke dinmiyor. tığı da gelen bilgiler arasında. Temsilcisi Zhang Jun ise Keşmir’deki durumun “çok gergin ve tehlikeli” olduğunu belirtti, Yeni Delhi yönetiminin attığı adımın “ikili anlaşma zeminini zedelediğini” söyledi. Çin’in Cammu Keşmir’deki duruma ilişkin Güvenlik Konseyi’nin bir bil ABD Başkanı Donald Trump’ın da Han ile bir telefon görüşmesi yaptığı ve taraflara diyalog çağrısında bulunduğu bildirildi. Bu arada, 5 Ağustos’ta Cammu Keşmir’in özel statüsünü kaldıran Hindistan’ın bölgede uyguladığı kimi kısıtlamalardan geri adım attığı, telefon hatlarının yeni Alman şilebine korsan baskını Kamerun açıklarında korsanların bir Alman şilebine saldırdığı ve 12 kişilik mürettebattan 8 kişiyi kaçırdığı bildirildi. Hamburg merkezli MCSchifahrt şirketinin geçen cuma günü internet sitesinden yaptığı açıklamaya medi, ancak Rusya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada kaçırılanlar arasında üç Rus denizcinin bulunduğu aktarıldı. Uluslararası Denizcilik Bürosu da, son günlerde Kamerun açıklarında korsanların iki gemiye saldırdığını den açıldığı kaydedildi. Keşmir’deki Kontrol Hattı’nda ise Hindistan ve Pakistan arasında karşılıklı ateş sürüyor. Uluslararası ajanslar çatışmada son olarak bir Hindistan askerinin öldüğünü aktarırken, taraflardan doğrulama göre, korsanların “MarMalaita” gemisine çarşamba gecesi saldırdıkları kaydedildi. Şirket mürettebatın uyrukları konusunda bilgi ver duyurdu. Alman şilebinin yanı sıra, bir Yunan gemisinin de Kamerun’un en büyük kenti Douala açıklarında saldırıya uğradığını bildirdi. gelmedi. İslamabad daha önce 5 Hint ve 4 Pakistan askerinin çatışmalarda öldüğünü duyurmuştu. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, İdlib’de önceki günkü bombardımanlarda 15 sivilin hayatını kaybettiğini duyurdu. İdlib’de siviller hedef oldu Suriye ordusu ve müttefiklerinin büyük oranda cihatçıların kontrolündeki İdlib’de ilerleyişi sürerken bölgedeki insani durum kötüleşmeye devam ediyor. Londra merkezli, muhaliflere yakın Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, önceki gün İdlib’de Rusya destekli Şam güçlerinin bombardımanında 15 sivilin yaşamını yitirdiğini duyurdu. İdlib’in güneyindeki Hass kasabası yakınlarında evlerinden olanların kaldığı bir kampın hedef olduğu, dördü çocuk 13 kişinin hayatını kaybettiği belirtildi. El Kaide uzantısı Heyet Tahrir Şam kontrolündeki bölgelerde düzenlenen bombardımanda iki çocuğun daha öldüğü aktarıldı. Dün gerçekleştirilen hava saldırılarında ise Deyr Şarki köyünde bir ailenin evinin hedef olduğu, bir kadın ile altı çocuğunun yaşamını yitirdiği, üç kişinin de yaralandığı belirtildi. Fransa Dışişleri Bakanlığı’ndan ateşkes çağrısı yapılırken “Hükümet güçleri ve müttefiklerinin ayırım gözetmeyen hava saldırıları” kınandı. İdlib’de Kurban Bayramı boyunca ordu bombardımanlarında yerinden edilen 124 bin sivilin, SuriyeTürkiye sınırındaki kamplara göç ettiği haberleri gündeme yansımıştı. TRUMP’IN ELÇİSİ Tokyo ve Seul’u ziyaret edecek Kuzey Kore, Seul hükümeti ile köprüleri at masının ardından silah denemelerini sürdürürken ABD’nin Kuzey Kore Özel Elçisi Stephen Biegun’un bu hafta Japonya ve Güney Kore’yi ziyaret edeceği açıklandı. Kuzey Kore haber ajansı KCNA, önceki gün yine bir deneme yapan Kim Jongun liderliğindeki Pyongyang’ın “yeni silahlar test ettiğini” açıkladı. Kim’in “testlerdeki başarı oranından çok memnun olduğunu, kimsenin kışkırtmaya cesaret edemeyeceği bir ordu kurmak için kararlı olduğunu” duyurdu. Güney Kore, Kuzey Kore’nin Japon Denizi’ne iki kısa menzilli balistik füze fırlattığını aktarmıştı. Güney Koreli bir yetkili, Kuzey Kore’nin 10 Ağustos’ta fırlattığı füzeleri de “yeni silahlar” olarak nitelendirdiğini hatırlatarak aynı füzelerin denenmiş olabileceğini kaydetti. ABD ve Güney Kore arasında 5 Ağustos’ta, “192 Dong Maeng” ismi verilen ortak tatbikatın başladığı belirtilmişti. Kuzey Kore tatbikata tepki olarak Güney Kore ile müzakereleri kestiğini açıklamıştı. ABD Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, ABD’nin Kuzey Kore Özel Elçisi Stephen Biegun’un Pyongyang’ın nükleer silahlardan arındırılmasına yönelik girişimleri koordine etmek için Japonya ve Güney Kore’ye seyahat edeceği kaydedildi. Kuzey Kore lideri Kim, denemeleri izledi. YEMEN Aden’de Güneyli ayrılıkçılar çekiliyor Riyad öncülüğündeki uluslararası koalisyonun destek verdiği Mansur Hadi hükümeti ile İran destekli Husi milisler arasındaki savaşın sürdüğü Yemen’in geçici başkenti Aden’de Güneyli ayrılıkçı güçlerin ele geçirdikleri yerlerden çekilmeye başladığı bildirildi. Hadi hükümetinden yapılan açıklamada, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından desteklenen Güney Geçiş Konseyi’ne (GGK) bağlı güçlerin Bakanlar Konseyi Genel Sekreterliği, Yüksek Yargı Konseyi, Merkez Bankası ve Aden Hastanesi’nden çekildikleri belirtildi. Suudi Arabistan’ın resmi ajansı SPA, boşaltılan yerlerin denetiminin Hadi hükümetine devredileceğini kaydetti. GGK, geçen hafta Aden’deki cumhurbaşkanlığı sarayı başta olmak üzere bir dizi resmi kuruluşu ele geçirmişti. Öte yandan Husiler, Suudi Arabistan’ın iç bölgelerine, 4 yıldır süren giden savaş döneminin en ağır insansız hava araçlı (İHA) saldırısını düzenlediğini duyurdu. Husilerin askeri sözcüsü, 10 İHA ile Aramco’ya ait EşŞeybe Petrol Sahası ve Rafinerisi’nin vurulduğunu söyledi.