Katalog

EKONOMİ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN 117 TEMMUZ 2019 PAZAR Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, ‘Yüzde 24 faiz olmaz, kesin çözüm bulacağız’ demişti Bağımsızlığa darbe MUSTAFA ÇAKIREmre Deveci Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Murat Çetinkaya, gece yarısı yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla görevden alındı. Çetinkaya’nın yerine yardımcısı Murat Uysal atandı. Çetinkaya’nın 4 yıllık görev süresinin dolmasına 10 ay kala görevden alınmasında, hükümetin talebine rağmen TCMB’nin faiz oranlarını indirmemesinin etkili olduğu öğrenildi. Başkanın, TCMB Yasası’nda sayılan nedenler gerçekleşmediği halde görevden alınması da tartışma yarattı. Atama kararında 375 sayılı KHK’nin ek 35. maddesi gerekçe gösterildi. Bu maddeye göre Cumhurbaşkanı üst kademe yöneticilerini, “kurumsal hedeflere ulaşılamaması nedeniyle” sürelerini tamamlamadan görevden alabiliyor. Reuters, isminin verilmesini istemeyen bir hükümet yetkilisinin “Cumhurbaşkanı ve Maliye Bakanı, Çetinkaya’nın istifa etmesini istedi, ancak Çetinkaya Merkez Bankası’nın bağımsız olduğunu hatırlatıp istifa etmeyi reddetti” dediğini yazdı. Dava açabilir Eski TCMB başkanlarından Durmuş Yılmaz, kararı “bankanın bağımsızlığına müdahale” olarak değerlendirdi. 2001’deki yasal değişikliği sonrası başkanın görevden alınması gibi bir uygulamanın hiç olmadığını hatırlatan Yılmaz, kararın piyasaları olumsuz etkiyeceğini, TL’de değer kaybına neden olabileceğini, sonuçlarının daha yüksek faiz, daha yüksek enflasyon ve daha az refah olarak döneceğini öne sürdü. Yılmaz, TCMB Kanunu’nda görevden alma şartları bulunmamasına rağmen kararın ve Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, Cumhurbaşkanı kararıyla görevden alındı. Erdoğan ve Albayrak’ın Çetinkaya’nın istifasını istediği ancak ret yanıtı aldığı ortaya çıktı. Yolları 3 yılda ayrıldı Cumuhurbaşkanı Erdoğan, Murat Çetinkaya’yı TCMB Başkanlığı’na 19 Nisan 2016’da atamıştı. faiz ve 40 milyar liralık yedek akçe Çetinkaya’nın görevden, TCMB’nin yaklaşık 40 milyar lira olan yedek akçesinin Hazine’ye devredilmesine ilişkin yasa değişikliği hazırlıkları döneminde ve TCMB’nin 23 Temmuz’daki Para Politikası Kurulu toplantısı öncesinde alınması ayrıca dikkat çekti. TCMB Yasası’nın “yasaklar” başlıklı 27. maddesinde, “Başkanlık (Guvernörlük) görevi, özel bir kanuna dayanmadıkça banka dışında teşrii, resmi veya özel herhangi bir görev ile birleşemez. Bundan başka başkan (Guvernör), ticaretle uğraşamayacağı gibi, banka lar ve şirketlerde de hissedar olamaz. Hayır dernekleri ile amacı hayır, sosyal ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kâr amacı gütmeyen kooperatif ortaklığı bu hüküm dışındadır” hükmü yer alıyor. Başkan bu tür durumlarda görevden alınabiliyor. UYSAL, fiyat istikrarı vurgusu yaptı Yeni Merkez Bankası Başkanı Murat Uysal, bankanın kanunla kendisine verilen görev ve yetkiler çerçevesinde temel amacı olan fiyat istikrarını sağlamaya odaklı para politikası araçlarını bağımsız bir şekilde uygulamaya devam edeceğini belirtti. Murat Uysal, önümüzdeki günlerde basın toplantısı düzenleyecek. 9 Haziran 2016’da Merkez Bankası Başkan Yardımcılığı’na atanan Uysal, 1971’de İstanbul’da doğdu. Galatasaray Lisesi ve İ.Ü. İktisat Fakültesi’ni bitiren Uysal, Merkez Bankası’na atanmadan önce en son; Kasım 2011Haziran 2016 arasında Halkbank’ta genel müdür yardımcısıydı. Murat Uysal rildiğini belirtti. Karar için “siyasi” ve “özerkliğine müdahale” diyen Prof. Dr. Metin Günday, Çetinkaya’nın Danıştay’da dava açabilceğini söyledi. Prof. Dr. Korkut Kanadoğlu, Cumhurbaşkanın, yürürlükteki kanunu değiştirecek şekilde Cumhurbaşkanlığı kararname si (CBK) çıkarabileceği kabul edilse bile anayasaya göre “kanunun açıkça düzenlediği alanlarda” Cumhurbaşkanına bu yetkinin verilmediğini ve “CBK ile kanun hükmü çatışırsa kanunun uygulanması gerektiğini” hatırlatarak “Merkez Bankası Kanunu’nun 28. maddesi nin açık hükmüne aykırı karar çıkarıldığını” dile getirdi. Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) kanunlar ile CBK arasındaki ilişkiye dair içtihadını bir an önce oluşturması gerektiğini vurgulayan Kanadoğlu, kararın AYM ve Danıştay tarafından incelenmesini istedi. TL’yi düşürür faizi artırabilir Birçok iktisatçı ve yatırımcı karar için, “TCMB bağımsızlığına müdahale” dedi: Mahfi Eğilmez (İktisatçı): Kurumsal hedeflere ulaşamadığı gerekçesiyle görevinden alındı. Hedef yanlıştı. Maliye politikası, para politikası hedefinin tam tersi bir hedefe yönelmişti. Erol Bilecik (Eski TÜSİAD Başkanı): Üst düzey bir bürokratın gece yarısı kararnamesi ile görevden alınması, ülkemiz kurumlarının itibarı açısından hayli düşündürücü. Piyasaların bu gibi sürprizlere negatif tepki vermemesini diliyoruz. Ümit Akçay (İktisatçı): 2001 sonrası başlayan bağımsızlık resmen son buldu. Faik Öztrak (CHP Genel Başkan Yardımcısı): Bunu yapanlar “ekonomi yönetimimize güvenin” deme hakkını kaybetmiştir. TCMB Saray’ın elinde tutsaktır. Nokta. Uğur Gürses (İktisatçı): Seçim kaybeden Ankara maceracı yola hızla giriyor. Görevden almanın amacı belli. Para basılsın, hızla faiz düşürülsün isteniyor. Timothy Ash (Stratejist): TCMB’nin güvenilirliği zaten ciddi hasar almıştı. Bu adım bunu daha da geriye götürdü. İronik ama bu adım faiz indirmesini de zorlaştırdı. Paul McNamara (Fon yöneticisi): Olağanüstü aptalca bir adım. TL pazartesi çok kötü değer kaybedecek. Financial Times: Murat Çetinkaya’nın süresi dolmadan bir yıl önce görevden alınması, Merkez Bankası’nın bağımsızlığı konusundaki soru işaretlerini artırıyor. Bankacılara ‘köprü’ izni Tatilciye ‘ucuz otel’ uyarısı Tüketici dernekleri ve turizmciler, tatilcileri seyahat acentelerinin sitelerini kopyalayarak satış yapan dolandırıcılara karşı uyardı. Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu “Sahte internet siteleri yapıyorlar. Daha sonra sosyal medyada da o fotoğraflarla ilanlar yayımlamak suretiyle tüketicileri kandırıyorlar” derken, TÜRSAB Ege Bölge Başkanı Tolga Gencer, “Otel çok ucuzsa sorgulayın. Her yerde 100 lira olanı 50 liraya alıyorsan iki defa kontrol yapman lazım” bilgisini verdi. Özel günler için kolaylık Anne ve baba olan her çalışana “Okulun İlk Günü İzni”, “Karne Günü İzni” ve yıl içinde kendi seçtiği bir günü çocuğuyla geçirebilmeleri için “Turuncu Gün İzni” verilen bankada, hamile çalışanlara da periyodik kont Anadolu Yakası’nda oturan ING Türkiye Genel Müdürlük çalışanları köprü çalışmaları nedeniyle haftada 3 gün evden çalışacak. rolleri için ayda bir gün izin var. Anne olanlar da bebekleri 6 aylık olana kadar maaş kesintisi olmaksızın izinli sayılırken, baba olan çalışanlar da 1 yıl boyunca kullanılabilecekleri şekilde 10 gün izin hakkı elde ediyor. ŞEHRİBAN KIRAÇ Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nde (FSM) başlayan ve 1.5 ay sürecek bakım onarım çalışması İstanbul trafiğini felç ederken, yurttaşlar da saatlerce trafikte beklemek mecburiyetinde kalıyor. Bu nedenle hem İstanbul Büyükşehir Belediyesi hem şirketler çözüm yolları arıyor. ING Türkiye de, Maslak’ta bulunan genel müdürlüğünde çalışan 1500’ü aşkın çalışanını kapsayan bir çözüme imza attı. Banka FSM’deki çalışmalar bitene kadar çalışanlarına 3 gün evde çalışma imkânı tanıdı. Buna ek olarak çalışanlar Ümraniye’de ki ING ofisinden veya kendilerine yakın olan bölge ve şube ofislerinden çalışabilecekler. İsteyen İzmir’e ING Türkiye, FlexING uygulamasıyla genel müdürlük çalışanlarına haftada 2 gün ofis dışında çalışma imkânı sunuyordu. Banka, talep eden genel müdürlük ile Kahramanmaraş Operasyon ve Çağrı Merkezi çalışanlarına bu uygulamayla ister yaz ister kış döneminde geçici olarak İzmir’deki 50 kişilik ofisinde çalışabilme imkânı da veriyor. Çalışanlar, ŞubemFlexi ile de ayda iki kez 1 saat geç gelebiliyor ya da işten 1 saat erken çıkabiliyor. T.C. BAKIRKÖY 8. AĞIR CEZA MAHKEMESİ’NDEN Dosya No: 2015/275 Esas 2015/266 EkKarar BEKO ve MEYREY oğlu, 05/03/1982 ELBİSTAN doğumlu, KAHRAMANMARAŞ, ELBİSTAN, SEVDİLLİ mah/köy nüfusunda kayıtlı. Zafer Mah. Turgut Reis 3 Sk. No:11 İç Kapı No:4 Bahçelievler/ İSTANBUL adresinde oturan. 20510518574 T.C. kimlik nolu sanık ALİ GÜR hakkında, Mahkememizde yapılan yargılama sonunda, mahkememizin 09/05/2019 gün 2015/275 Es. 2015/266 Ek Kr sayılı hükmünde TCK 204/1, 62, 53/123 maddeleri gereğince neticeten 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği,ancak mahkememiz kararınınsanık ALİ GÜR’e tebliğ edilmediğinden, 7201 sayılı Tebliğat Kanunun ilgili hükümleri dairesinde Türkiye’ de yayımlanan ulusal bir gazetede ilanen tebliğine, yayımlandığı tarihten itibaren 15 gün sonra hükmün tebliğ edilmiş sayılmasına,tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içinde hükmü veren mahkemeye veya en yakın ağır ceza mahkemesine dilekçe vererek veya zabıt katibine yapılacak beyan üzerine tutulacak tutanak ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinden istinaf yolu açık olmak üzere ve ilan masraflarının sanıktan tahsil edileceği hususu ilanen tebliğ olunur . 03/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1022425) T.C. İSTANBUL 23. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN ESAS NO: 2019/149 Esas KARAR NO: 2019/260 Davacı CANDAN ATABAY tarafından mahkememizde açılan Nüfus (Ad Düzeltilmesi İstemli) davası sonunda; HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 1 Davanın KABULÜNE, Ordu ili, Ünye ilçesi, Taflancık Mah, C:82, H:71, BSN:121’de nüfusa kayıtlı, Recep Emin ve Kamile’den olma 19.02.1991 Ünye doğumlu 49384640884 T.C. Kimlik numaralı CANDAN ATABAY’ın Candan olan isminin AYKUT olarak düzeltilmesine karar verilmiştir. Tebliğ yerine geçmek üzere ilanen tebliğ olunur. 04/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1022419) T.C. İSTANBUL 27. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN ESAS NO: 2019/300 Esas KARAR NO: 2019/156 İstanbul 27. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/300 Esas 2019/156 Karar sayılı ve 29/05/2019 tarihli ilamı ile; 14207821702 T.C. Kimlik numaralı, Rize ili, Kalkandere ilçesi, Dülgerli Mahallesi/köyü C:16 H:15 BSN:50’de kayıtlı, Şevki ve Müzeyyen kızı , Hacer’in “HACER” olan isminin “EYLEM” olarak değiştirilmesine karar verilmiştir. İlan olunur. 03/07/2019 Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1022602) T.C. İSTANBUL ANADOLU 1. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN Esas No: 2019/113 Esas Karar No: 2019/264 Davacı: Nazmiye Usta Davalı: Nüfus Müdürlüğü Giresun İli, Merkez İlçesi, Duroğlu/Konacık Mah/Köy, Cilt 49, Hane No 43’te kayıtlı, 40348322242 TC Kimlik Nolu Nazmiye Usta’nın “Nazmiye” olan isminin “Naz” olarak değiştirilmesine ve bu şekilde tesciline karar verilmiştir. İlan olunur. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1022319) T.C. İSTANBUL ANADOLU 25. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NDEN ESAS NO: 2019/45 Esas KARAR NO: 2019/256 Karar Giresun ili, Görele İlçesi, Haydarlı Mah./Köyü Cilt:50, Hane no:38, BSN: 67’de nüfusa kayıtlı 38326383590 T.C. kimlik numaralı Fikri ve Azime kızı 09/03/1970 doğumlu Çetin Keskin’in, Çetin olan adının AYDAN ÇETİN olarak değiştirilmesine karar verilmiş olup ilanen tebliğ olunur. Resmi ilanlar: www.ilan.gov.tr’de (Basın: 1022327) Vergilerimiz nereye gidiyor? Kalkınma ajansları örneği... Hükümetin harcamalarını oluşturan vergi ve vergi dışı gelirleri incelediğimizde ilginç bir istatistik ile karşılaşıyoruz. 2018 yılı sonu itibarıyla gerçekleşen değerlere göre vergi gelirleri (merkezi yönetim) bütçe gelirlerinin yüzde 82’sini oluşturmuştur. Söz konusu oranın 2019 yılı sonu itibarıyla yüzde 85.9 olarak gerçekleşeceği karar vericiler tarafından tahmin edilmektedir. Öte yandan, daha şimdiden ilk altı ayda Hazine nakit açığı 78 milyar lira seviyesini aşmış gözüküyor. İstatistiki bilgiler ile yazıya başlamanın birçok nedeni var, doğal olarak... Birçok yönüyle hepimizi ilgilendiren temel bir konu etrafında sentez yapacağız bu yazımızda... Kalkınmış ve kalkınmakta olan tüm ülkelerde olduğu gibi, vergilerimizin hangi alanlarda ve ne amaçla harcandığının bilincinde miyiz sorusu bu sentezin vurgusu olacak... HHH Vergi bilinci Gelir İdaresi Başkanlığı internet sayfasında yazıldığı gibi “hep ismini duyduğumuz önemli bir şey, ama ne anlama geldiğini galiba tam olarak bilmiyoruz. Haydi, sitemizde dolaşalım; vergi ne demekmiş, kim ödermiş bize ve ülkemize ne gibi faydaları varmış, hep birlikte öğrenelim” vurgusu ile verilmiş bir yaklaşım olmanın yanında, ödediğimiz vergilerin takipçisi olma ve onu sorgulama bilincini kapsamaktadır. HHH Devleti planlayan en önemli kurum özelliğine sahip olan Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) kapatılarak, yerine ikame bir yapıda kurulan kalkınma ajansları, vergilerimizin harcandığı yerleri gösteren belki de en can alıcı kurumlar olarak karşımıza çıkıyor. Sayıştay’ın 2017 yılı raporunda “Türk İdari Teşkilatına sonradan katılmış, klasik kamu idarelerinden oldukça farklı fonksiyonlara ve özelliklere sahip kuruluşlar olarak karşımıza çıkmaktadır” diye tanımladığı bu kurumların proje ile mali destekleri ve sonuçta elde edilen çıktıları incelendiğinde, vergi bilincinin önemini daha çok anlıyoruz. HHH Avrupa Birliği ile sağlanan istatistiksel uyum kapsamında, Türkiye’nin 26 ekonomik coğrafya bölgesinde kurulan kalkınma ajansları, temel olarak Nobel ekonomi ödüllü Paul Krugman ve meslektaşı Anthony Venables’ın (bkz. https://www.nber. org/papers/w4559) geliştirdiği “uzmanlaşma, bölgesel yoğunlaşma ve verimlilik” teorisi temeline dayalı olan kurumlardır. Bu güzel görünümlü, sloganlarla dolu amaç beklenenin aksi yönünde gitmeye başladı ülkemizde. Emeğimizin belirli bir oranını teşkil eden vergilerimizin ne amaçla nerelere harcandığını belki de en iyi şekilde Sayıştay’ın söz konusu raporunda görüyoruz... HHH Ne mi var kalkınma ajansları raporunda? İçsel ve dışsal çok şey! Buyurun bunlardan bazıları...! İnsan kaynağı politikaları bu alana yön verecek nitelikte değildir. Uzman personel istihdam süreçleri kariyer meslek yapısına uygun değildir. Mevzuatta yer alan şartları taşımayan personel istihdam edilmiştir. Personel ücretleri mevzuatta belirtilen üst limiti aşmıştır. Güdümlü proje destekleri belirli konularla sınırlı kalmıştır. Güdümlü proje desteği hazırlık süreç ve sürelerine riayet edilmemiştir. Proje desteği kapsamında yer almayan projelere destek sağlanmıştır. Ruhsat süreçleri tamamlanmayan bazı güdümlü projelere destek verilmiştir. Projelerin performans ölçüm sistemi sağlıklı işlememektedir... HHH Raporda “ajansların yarıya yakınında personel performans ölçüm ve değerlendirme sistemi bulunmamakta ya da etkin işletilmemektedir...” gözlemi belki de bunlar arasında en ilginç olanı... Yaklaşık sekiz yüz kişinin güzel maaşlarla çalıştığı bu ajanslara yapılan harcamaların kaynağı olan vergilerimizin kalkınmaya etkisini görmek istiyoruz. Şu ana kadar göremedik... Not: Denetleme iki basamakla tamamlanır: 1. Rapor, 2. Hukuki süreç. Ajanslar 5018 sayılı Kanuna tabi olmadıklarından Sayıştay denetimleri sırasında tespit edilen kamu zararı niteliğindeki konularla ilgili yargılamaya esas rapor düzenlenememektedir. Diğer bir ifade ile Sayıştay denetleme süreci sadece bir rapor olarak kalmaktadır. KISA KISA... 4 ODD’nin verilerine göre otomobil satışlarında ilk 6 ayda, 2018’in aynı dönemine göre yerli payı, yüzde 33.5’ten yüzde 43.6’ya yükselirken, ithal payı yüzde 66.4’ten yüzde 56.3’e indi. 4 Jeotermal Elektrik Santral Yatırımcıları Derneği Başkanı Ali Kındap, Batı Anadolu’da jeotermal gücün tamamının ortaya çıkarılması halinde ülkeye 10 milyar dolar civarında katma değer sağlayacağını belirtti. 4 ABD Başkanı Donald Trump, “Eğer faiz indiren bir Fed olsaydı roket gibi olurduk. Ancak biz çok faiz ödüyoruz ve bu gereksiz. Ne yaptığını bilen bir Fed’e sahip değiliz” dedi