Katalog

10 2 TEMMUZ 2019 SALI DOLAR avro sterlin FAİZ ekonomi@cumhuriyet.com.tr TASARIM: BAHADIR AKTAŞ BORSA ALTIN CUMHURİYET EkonoMi ALTIN 24 AYAR 5.6520 11.8 kuruş 6.4080 16.4 kuruş 7.1580 18.8 kuruş 19.36 0.28 Enerji yatırımlarıProjelerinyüzde5.20’siileilgiliyatırımlardaEPDK’yebilgiverilmedi yerinde sayıyor Kapasite arttı, üretim düştü Raporda bir diğer dikkat çeken nokta ise, yıllar içinde artan kurulu güce rağmen, yapılan üretimin düşmesi. Bu üretim düşüklüğüne ilişkin raporda şu ifadelere yer verildi: n 20002018 arasında yıllık ortalama üretim artışı yüzde 1.2 oldu. n Doğalgaz santrallarında 2007’de 14 bin 560 MW olan kurulu güç ile 95 bin 24 GWh üretim yapılmış olmasına rağmen, 2017’de 1.83 kat artarak 26 bin 639 MW’a ulaşan kurulu güç ile 108 bin 168 GWh üretim yapıldı. n 2018’de ise bazı santrallerin üretim dışına çıkması ile kurulu güç 26 bin 181 MW’a, üretim ise 90 bin 217 MW’a düştü. Böylelikle 2018’deki kurulu gü cü 2007’nin 1.79 katı olmasına rağmen yaklaşık 4 bin 800 GWh daha az üretim yapıldı. n 2024’e kadar devreye girecek santrallarla, kurulu güç 116 bin MW olacak ve proje üretim kapasitesi 595.3 TWh’ı, güvenilir üretim kapasitesi 504.3 TWh’ı bulacak. Halbuki Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2024 yüksek tüketim tahmini 404.3 TWh olup, baz tüketim tahmini 392.1 TWh, düşük tüketim tahmini 380.4 TWh’tir. n 2024 TEİAŞ düşük tüketimi tahmini değeri, yapılan projeksiyondaki tahmini proje üretim kapasitesinin yüzde 64’ü olarak öngörülmekte. Yapım aşamasındaki enerji santral projelerinin yüzde 21.86’sında henüz yatırıma başlanmadı. TMMOB Makina Mühendisleri Odası Enerji Çalışma Grubu’nun “Türkiye Enerji Görünümü 2019” raporu, enerji santral projelerinin çoğunun yerinde saydığını, 2024’e kadar da atıl kapasitenin devam edeceğini ortaya koydu. Santral yatırımlarının toplam kurulu gücü 5 bin 40 MW’a olup, yatırım aşamasındaki tüm santrallar içindeki payı yüzde 20.85. Gerçekleşme oranı yüzde 70’in üzerinde olan santrallar, tüm projelerin yalnızca yüzde 4.84’ünü oluşturuyor. Projelerin yüzde 5.20’sinde de, yatırımların gerçekleşme düzeyi hakkında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na (EPDK) bilgi dahi verilmedi. Bilgi verilmeyenlerle, yapım aşamasındaki enerji santral yatırımlarının yüzde 21.86’sına henüz başlanmadı. Raporda, durdurulacak, vazgeçilecek ve iptal edilecek santral yatırımlarının olduğunun altı çiziliyor. 2024 sonuna kadar inşa halindeki enerji üretim projelerinin, nükleer hariç tümünün, rüzgar santrallarında 2017’nin son aylarında gerçekleştirilen yatırımların, bunlara ilaveten 6 bin MW güneş santralı yatırımlarının tamamlanacakları varsayılırsa, gelecekte de atıl kapasite artacak. l Ekonomi Servisi KKTC biletleri uçtu, talep düştü Türkiye ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) arasındaki uçak biletleri 800 TL’den başlayıp 1500 TL’ye kadar çıkınca, Kıbrıs’a talep yüzde 10 azaldı. ETS Tur Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Suat Özbek, bu yıl KKTC’de otel fiyatları makul seviyede olmasına rağmen, tatil tercihi açısından geçen yıllara göre talebin çok iyi olmadığını söyledi. Bunun da en önemli sebebini uçak fiyatları olarak gösteren Özbek, “KKTC uçak bileti fiyatları çok yüksek olduğu için tercihler Antalya ve Bodrum gibi lokasyonlara kaydı. İstanbulAntalya’ya baktığımızda 500600 TL’ye uçak bulma imkânı var. İstanbul’dan Antalya 50 dakika, Kıbrıs Ercan Havalimanı ise 1 saat 10 dakika. Aradaki fahiş fiyat farkı Kıbrıs’a talepleri olumsuz etkiliyor” dedi. l DHA Hüseyin Gelis Siemens’ten kadınlara destek Halihazırda 3 binden fazla çalışanı bulunan Siemens Türkiye, şirket genelinde yüzde 25 olan kadın yönetici oranını, 2023’e kadar en az yüzde 30’a ulaştırmayı hedefliyor. Siemens Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve Üst Yöneticisi (CEO) Hüseyin Gelis, mühendisliğin toplum nezdinde yalnızca erkeklere ait bir meslek olduğu yönündeki algının değiştirilmesi hedefiyle hayata geçirdikleri “Geleceği Şekillendiren Kadınlar” projesi ile, belirledikleri bu hedeflere ulaşacaklarını söyledi. Proje kapsamında, şirkette çalışan kadın mühendislerin genç mühendis adaylarına mentorluk desteği verdiğini anlatan Gelis, “Böylece genç mühendis adayları okulda aldıkları teorik bilgileri, deneyime ve pratiğe dayalı bilgilerle destekliyor” dedi. l İHA Türkiye PMI anketine katılanlar iç piyasa koşullarının zorlu olmaya devam ettiğini belirtti. Daralma tam gaz İmalat sanayiinde küçülme 15 aydır kesintisiz sürüyor. İmalat sanayii satın alma yöneticisi endeksi (Türkiye PMI) haziranda, yeni siparişlerdeki yavaş parişler alt endeksi mayısta 41.3 iken haziranda 46.9’a yükselerek 14 ayın en yüksek seviyesine çık lamanın hafiflemesiyle 47.9’a yük tı. İhracat siparişleri alt endeksi de selerek Temmuz 2018’den bu ya 45.8’den 50.6’ya yükseldi ve böyle na en yüksek seviyeye çıktı. Ancak ce dört aydır ilk defa siparişlerde ar sektördeki daralmanın son 15 aydır tışa işaret eden 50’nin üzerine çık sürdüğüne işaret etti. tı. Üretim alt endeksi ise 44.1’den IHS Markit tarafından İstanbul 46.3’e yükseldi. Sanayi Odası (İSO) için hazırlanan Öte yandan 2019 yılı mayıs ayına Türkiye PMI, 2019 Mayıs’ta 45.3, 47.1 olarak ölçülen İstanbul İmalat geçen yılın haziran ayında 46.80 de PMI ise haziranda 46.5’e geriledi ve ğerini almıştı. Endekste 50’nin altı İstanbul imalat sektörünün faaliyet daralma, üzeri büyümeye işareti. koşullarında yavaşlamaya işaret et Türkiye PMI kapsamında yeni si ti. l Ekonomi Servisi Tüketim harcamasını kadın yapıyor Reklamverenler Derneği (RVD) Başkan Yardımcısı Ayşen Akalın, MediaSummit19 etkinliğinde Reklam da Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Kurulu’nun çalışmaları hakkında bilgi vererek, ka dınların yüzde 40’ının reklamlarda gördükleri kadınlarla herhangi bir bağ kuramadığını, yüzde 30’unun da reklamlarda gösterilen kadın imgesinin erkeklerin gözünden yan sıtıldığını düşündüğünü söyledi. Kadınların yalnızca yüzde 1’i reklamlarda sorunları çözen kahraman olarak konumlandırılmış durumda. Oysa dünyadaki tüketim harcamalarının yüzde 64’ünün kadınlar tarafından gerçekleştirildiğini hatırlatan Akalın, “İlerici reklamlarla satınalma niyeti kadınlarda yüzde 45, tüketici genelinde ise yüzde 25 artıyor“ dedi. RVD Başkanı Ahmet Pura da “Kalıp cinsiyet yargılarından arınmış reklamlar toplumu dönüştürme yolunda en önemli kaynaklardan biri” dedi. l Ekonomi Servisi 99736 3251 puan 1692.15 62.04 lira 251.79 8.43 lira ‘Tamamlayıcı sağlık’ta canlılık devam ediyor Yılın ilk 5 ayında geçen yılın aynı dönemine göre sigorta sektöründe toplam prim üretimi yüzde 20.4 artarak 28.6 milyar liraya ulaşırken, uygun fiyatları nedeniyle son yıllarda önemli bir ilgiyle karşılaşan tamamlayıcı sağlık sigortasında canlılık artarak devam ediyor. Türkiye Sigorta Birliği’nin (TSB) açıkladığı verilere göre, ocakmayıs döneminde prim üretimi hayatdışı branşlarda yüzde 20.1 artarak 24.6 milyar liraya, hayat branşında da yüzde 22.1 artarak 3 milyar 971 milyon liraya ulaştı. Hayatdışı sigortalar kapsamında özellikle hastalıksağlık alt branşındaki yükseliş öne çıktı. Bu branşta toplam prim üretimi yüzde 32.6 yükselerek 3.9 milyar liraya, bu kapsamda tamamlayıcı sağlık sigortasında ilk 5 aylık prim üre Yılın ilk 5 ayında tamamlayıcı sağlık sigortasında prim üretimi yüzde 93.2 artarak 431.3 milyon liraya ulaştı. timi yüzde 93.2 artarak 431.3 milyon liraya ulaştı. Sağlık kapsamında ayrıca acil sağlık sigortası prim üretimi de yüzde 84.1 artarak 68.4 milyon liraya yükseldi. Öte yandan yangın ve doğal afet sigortaları prim üretimi de yüzde 22.9 artarak 3.4 milyar lira oldu. Kefalete ilgi arttı Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle kefalet, alacak ve finansal kayıplar sigortalarına da ilgi artıyor. Kefalet sigortası prim üretimi yüzde 74.5 artarak 24.4 milyon liraya, finansal kayıp sigortası prim üretimi ise yüzde 49.6 artarak 212.3 milyon liraya çıktı. Ayrıca hayatdışının lokomotifi sigortalardan olan kaskoda prim üretimi yüzde 20 artarak 3.8 milyar liraya, zorunlu trafik sigortası prim üretimi yüzde 14.4 artarak 7.1 milyar liraya ulaştı. ‘Devlet destekli’DE 4 şirket VAR Bu yılın başında uygulamaya giren ve özellikle KOBİ’leri hedefleyen devlet destekli alacak sigortası kapsamında yılın ilk 5 ayında 8.1 milyon liralık prim üretildi. Bu branşla ilgili lisanslı olan tüm sigorta şirketlerinin satması hedeflenen bu sigortayı halen 4 şirket pazarlıyor. İlk sırada yüzde 36.6 pazar payıyla Halk Sigorta var. Bu şirketi sırasıyla Güneş Sigorta, Aksigorta ve Anadolu Sigorta izliyor. Diğer alacak (kredi) sigortası branşında ise ilk 5 ayda prim üretimi yüzde 27.9 artarak 153.3 milyon liraya yükseldi. Sektörün bileşik rasyosu bozuldu Sompo International Perakende Platformu ve Sompo Sigorta Üst Yöneticisi (CEO) Recai Dalaş, yılın ilk 3 ayında sektörün teknik olarak yine kâr edemediğini belirterek “Özellikle birleşik rasyoda geçtiğimiz yılın aynı dönemine kıyasla önemli ölçüde bir bozulma göze çarpıyor. Sigortacılık sektörünün en temel performans göstergesi sayılan birleşik rasyodaki bozulma sürdürülebilir ve sağlıklı gelişmeyi tehdit ediyor. Nitekim 2018 yılının ilk çeyreğinde 101.7 olan bileşik rasyo bugün 110.8 seviyesine gelmiş durumda” dedi. Dalaş, kendilerinin ise yüzde 95.7 ile en iyi birleşik rasyoya sahip şirket olduklarını vurguladı. SEKTÖRDEN l Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) yeni yönetim kurulu başkanlığına AvivaSA Üst Yöneticisi Fırat Kuruca seçildi. Kuruca, yeni BES tasarımında katılımcı haklarının korunmasına önem vereceklerini söyledi. l Tamoniki.com Üst Yöneticisi Elif Aksoy Yenidünya, araç sahiplerinin kasko aracılığı ile oto hırsızlığına karşı kendilerini güvence altına alabileceklerini belirterek “Ancak buna otodan hırsızlık da dahil ettirilmeli’ dedi. l Fotoğrafseverler, Güneş Sigorta’nın üçüncüsünü düzenlediği “Güneş’ini Yakala” Ulusal Fotoğraf Yarışması’na 31 Ağustos’a kadar başvurabilecek. Genel Müdür Uğur Gürkan, “Gönüllü BES ve otomatik katılım toplamında 1 milyon 756 bin katılımcı ile lider konumdayız” dedi. Dört emekliden BİRi Anadolu Hayat’tan Bu yıl 16’ncı yılına giren bireysel emeklilik sisteminden (BES) emekli olanların sayısı 102 bine ulaştı. Bu kapsamda Anadolu Hayat Emeklilik’in, 2013 yılında ilk emeklilerini vermeye başlayan sistemden emekli olan kişi sayısında 26 bin müşteri ile lider durumda olduğu açıklandı. Genel Müdür Uğur Erkan, şu bilgi leri verdi: “Bu müşterilerimizin yüzde 40’ından fazlası sistemde kalarak devlet katkısı avantajından yararlanmaya devam etmeyi seçiyor. Onların ihtiyaç ve beklentilerini karşılamak adına oluşturduğumuz ürün gamımızı ve hizmet çeşitliliğimizi değişimlere ayak uyduracak şekilde sürekli geliştiriyoruz.” Şirketlerin bütün risklerini bulacak HBurçin Bayrakgil owden Sigorta, 7 binden fazla soruyu içeren lirleyip terzi usulü poliçeler hazırlayabildiklerini ifa bir algoritma ile şirketlerin de ederek şirketlerin gelişi tüm risklerinin analizini mine göre de değişen risk yapan ve buradan çıkan ve lerinin takip edilerek bu rilere göre sigorta maliyet na bağlı poliçelerin güncel lerini düşüren yeni ürünü lenebildiğini ifade etti. Bay “Regulator”ü tanıttı. rakgil, “Önce riskler belir Howden Türkiye Satış Li leniyor ve kurumun risk deri Burçin Bayrakgil, bu envanteri çıkartılıyor. Stres sistemle şirketlerin kendi testleri ile risk modelleme lerine özgü risklerini be si tamamlanıyor” dedi. ‘Hasar sorgu’da fiyat değişti Türkiye Sigorta Birliği bünyesinde faaliyet de yayımlanan duyuruya göre “5664 Hasar Sorgula gösteren Sigorta Bilgi ve ma Servisi” sorgu ücretle Gözetim Merkezi (SBM), ri, kısa mesajla (SMS) ya 1 Temmuz itibarıyla diji pılan sorgulamalarda 8.5 tal sorgulama ücretlerin lira, Sigortam360 web si de değişikliğe gidildiğini tesi üzerinden yapılan sor açıkladı. gulamalarda ise 6.5 lira ol SBM’nin internet sitesin du. l Ekonomi Servisi