Katalog

6 19 TEMMUZ 2019 CUMA HABEREDİTÖR: MÜNEVVER OSKAY / BURAK YURTTAŞ TASARIM: ŞÜKRAN İŞCAN Türk diplomata düzenlenen suikastın ulusal ve bölgesel boyutları Erbil’deki Erbil şehidi uğurlandı Cenaze törenine bakanlar ve çok sayıda siya hokkabazlık setçinin yanı sıra MİT Müsteşarı Fidan da katıldı Irak’ın Erbil kentinde önceki gün düzenlenen silahlı saldı kanı Süleyman Soylu, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğ rı sonucu şehit dü lu, BBP Genel SERTAÇ EŞ “Türkiye’nin güvenliği, Türkiye’den sağlanamaz”. Türk güvenlik bürokrasisinden sık sık duyduğumuz bu değerlendirmeyi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “İnlerine gireceğiz” diye siyasi söyleme çevirdi. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi başkenti Erbil’de Türk diplomat Osman Köse’ye yönelik suikast, bölgede yeni ve tehlikeli bir sürecin başlangıcı olabilir mi? Konuyu açık kaynaklardan derlediğimiz bilgiler ışığında anlamaya çalışacağız. 1Eylem niye gerçekleştirildi, hedef kim? Eylemi gerçekleştirdiği düşünülen PKK. Örgütle son 3 yılda yürütülen mücadele, örgütün durumu, eylemin niye gerçekleştirildiğinin de yanıtını veriyor. Son dönemde Türkiye, kalıcı olarak Irak’ın kuzeyinde daha önce olmadığı kadar güneye, Sidekan’a kadar indi. Terörle mücadele bölgesindeki kamuoyu önderleriyle görüştüğümüzde, “Alan hâkimiyetinin net biçimde güvenlik güçlerinde olduğu” yorumlarını duyduk. Son rasyonlar ciddi psikolojik etkiler bırakıyor. Örgütün mevcut baskıya cevap için bu eylemi yaptığı konusuna kimse itiraz etmiyor. Kuşkusuz birinci hedef Türkiye. Ancak, örgütün Barzani yönetimine de ciddi mesajlar vermek istediği açık. Çünkü olay yeri Erbil’in en korunaklı ve lüks semti. Barzani istihbaratı etkinliği çerçevesinde düşünüldüğünde, eylem bölgesel yönetim açısından da ciddi şekilde otorite sarsıcı. Bölgesel yönetim Türkiye’nin operasyonlarına itiraz etmiyor. Hatta ileride Türk birliklerinin bulundukları bölgeyi bölgesel yönetime bırakma konusunda uzlaşı sağlandığı da dillendiriliyor. Türkiye yalnızca bölgesel yönetimle değil, Irak merkezi hükümetiyle de iyi dönemini yaşıyor. Erdoğan’ın basına yansıyan, “Sincar yeni bir kandil olmayacak, orası temizlendi” sözlerini unutmamalı. Yani mesaj üç merkeze. 2 Olayın bölgesel boyutu var mı? Saldırı, Türk diplomat kimliği ni taşıyan kişilere yönelik olması açısından bir ilk. Zamanlama dikkat çekiyor. Haziran ayı sonunda yürütülen dış ziyaretler kapsa Son bir ayda 4 kez Mahmur Kampı’na gittiği iddia edildi Aranan teröristin kimliği açıklandı Erbil Emniyet Müdürlüğü, Türk Başkonsolosluğu görevlisi Osman Köse’nin şehit olduğu saldırıyı düzenleyenlerden birinin kimliğini ve fotoğrafını yayımladı. Saldırıyı düzenleyenlerden biri olduğu ileri sürülen Diyarbakır doğumlu Mazlum Dağ’ın (27) baş şüpheli olarak arandığı bildirildi. Habertürk’ün haberine göre, terör örgütü PKK mensubu olduğu belirtilen Dağ’ın, eylemden önce bir hafta içerisinde 4 kez PKK’nin Mahmur’da bulunan kampına gittiği öne sürüldü. Erbil’de Türk diplomat Köse ve iki Iraklının yaşamını yitirdiği saldırıyı soruşturmak için bir komisyon kuruldu. Saldırıya ilişkin incelemelerini sürdüren Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) güvenlik yetkili leri, plakası belirlenmiş bir araca dair incelemelerin devam ettiğini aktardı. Üç şüphelinin sorguları sürüyor. Saldırının dört kişi tarafından düzenlendiği ortaya çıktı. Sahte plakalı araç kullanan üç kişi, saldırının düzenlendiği restoranın önüne dün ilk olarak saat 11.30 sularında geldi. Keşif yapan saldırganlar yarım saat sonra yanlarında 1 kişiyle daha tekrar restorana döndü. Saldırganlardan ikisi restorana girerken ikisi araçta bekledi. Türk diplomat Köse’nin yan masasına oturarak sipariş veren saldırganlardan biri susturuculu silahla yakın mesafeden Köse’yi hedef aldı. İkinci saldırgan da ayağa kalkan Iraklı iki müşteriye doğru ateş etti. Saldırganlar daha sonra araca binerek kaçtı. l Haber Merkezi şen Türkiye’nin Erbil Başkonsolosluğu’nda görevli diplomat Osman Köse (36) dün son yolculuğuna uğurlandı. Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin başkenti de olan Erbil kentinde önceki gün uğradığı silahlı saldırıda şehit düşen Erbil Başkonsolosluğu’nda görevli diplomat Köse için Ankara Ahmet Hamdi Akseki Camisi’nde ikindi namazının ardından cenaze namazı kılındı. Namaz öncesi şehit diplomat Köse’nin ailesi taziyeleri kabul etti. Cenaze namazını Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş kıldırdı. Cenazeye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, İçişleri Ba Başkanı Mustafa Destici, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Güler, MİT Başkanı Hakan Fidan ile çok sayıda yurttaş katıldı. Cenaze namazının ardından Köse’nin Türk bayrağına sarılı tabutu, polisler tarafından omuzlarda cenaze aracına taşındı. İhtiram yürüyüşü sırasında bando tarafından Itri’nin “Segâh Tekbiri” çalındı. Şehit diplomat Köse’nin naaşı Karşıyaka Mezarlığı’ndaki şehitlikte toprağa verildi. Irak Başbakanı Adil Abdülmehdi, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı telefonla arayarak Erbil’de şehit edilen başkonsolosluk görevlisi diplomat için taziyede bulundu. l ANKARA/ Cumhuriyet İnsansız hava araçlarıyla açık kapatılması ve F4’lerin modernizasyonu gündemde F35 açığı nasıl kapatılacak? örnek Tunceli’de, içimizi burkan mında Türkiye savunduğu politi Ayaz, Nupelda kardeşlerin yaşa kalardan geri adım atmadı. Ken mını yitirmesiyle yaşanan olay. Teknik açıdan bakınca, “Örgüt, kırsala bıraktığı patlayıcı ve benzer malzemelerin hedefe ulaşmasını sağlayamıyor”. Tersine tüm toplumdan tepki toplayacak sonuçlara yol açıyor. Bir başka değerlendirme, “Eskiden örgüt, sohbet sırasında kendisini eleştiren insanları bulundukları şehrin dışına sürgüne dince kararlılığını sürdürdü. Uzun süredir “Fırat’ın doğusu” olarak Türk politik söyleminde yerini bulan konuda, 1200 kilometrelik sınırın güneyinde de Ankara kararlı tutumunu korumaya çalışıyor. Soruyu yanıtlayalım: Olayın bölgesel boyutu kesinlikle var. Ankara’da, suikastı gerçekleştirenlere “eylem ve istihbari” destek verildiğinin de açık olduğu di HÜSEYİN HAYATSEVER ABD’nin S400’ler nedeniyle Türkiye’yi F35 yeni nesil savaş uçağı projesinden resmen çıkardığını açıklamasının ardından Türk Hava Kuvvetleri’nin uzun vadeli planlarını üzerine kurduğu F35 uçaklarının açığının nasıl kapatılacağı tartışılmaya başlandı. Kısa vadede gövde ömürlerini tamamlayacak F4 uçaklarının yerini alması plan S400 sevkıyatı sürüyor Rusya’dan alınan S400 hava savunma sistemlerinin malzemelerinin Türkiye’ye sevkıyatı yedinci gününe girdi. Geçen cuma günü başlayan S400 sevkıyatı kapsamında Rusya’dan gelen üç uçak daha Mür ted Hava Meydanı’na indi. Böylece bir haftada toplam 17 uçağın taşıdığı S400 malze mesi Ankara’ya getirildi. Rusya’dan Türkiye’ye yapılan S400 hava savunma sistemi sevkıyatı dün iki Antonov 124 ve bir İlyuşin 76 tipi kargo uçaklarının Mürted Hava Üssü’ne gerçekleştirdiği toplam üç uçuşla devam etti. Böylece şu ana kadar Ankara’ya 17 uçaklık sevkıyat yapılmış oldu. l ANKARA/Cumhuriyet gönderirdi. Bu artık söz konusu le getiriliyor. lanan F35’ler gelmediği için bu uçakların değil” şeklinde... İçeriden iki örnek böyle. O zaman soruyu sorabiliriz: Türkiye’nin bölgesel ve toplam tav bir kısmının modernizasyon çalışmaları yapılarak kullanılmaya devam edilmesi, ayrı F35 TEPKİSİ Irak’ın kuzeyine yönelik kalıcı operasyonlar, örgütü bu bölgede de tarihinde ilk kez sıkıştırdı. Lider militanlara yönelik nokta ope rına “farklı yanıtlar” verilmeye başlanacağı bir döneme mi giriliyor? Yanıtı, gelişmeler gösterecek... l ANKARA TBMM’de AKP, CHP, MHP ve İYİ Parti’den ortak bildiri AB’ye ‘adil tutum’ tepkisi AKP, CHP, MHP ve İYİ Parti, Avrupa Birliği’nin (AB), Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de petrol ve doğalgaz arama çalışmalarını durdurmaya yönelik yaptırım kararına, yayımladığı ortak bildiriyle tepki gösterdi. TBMM Genel Kurulu’nda AKP, CHP, MHP ve İYİ Parti Grup Başkanvekillerinin imzasıyla ortak bildiri yayımlandı. AKP’li Mehmet Muş’un okuduğu bildiride, “TBMM’de grubu bulunan siyasi partiler olarak, Doğu Akdeniz bölgesi hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı konusunda, bir oldubittiye getirerek Kıbrıs Türkü’nün ve Türkiye Cumhuriyeti’nin uluslararası hukuk temelindeki meşru hak ve çıkarlarını görmezlikten gelme, yok sayma, hesaba katmama yönündeki tüm girişimleri, hesapları şiddetle telin ediyor, bu yönde siyaset yürüten çevrelerin politikalarına her hal ve şartta karşı olduğumuzu en açık ifade ile ortaya koyuyoruz” ifadeleri yer aldı. AB tarafından alınan yaptırım kararının “uluslararası hukuka aykırı ve kabul edilemez” olduğu belirtilen bildiride, “AB’yi uluslararası hukuka riayet ederek adil, hakkaniyetli ve tarafsız bir tutum sergilemeye davet ediyoruz” dendi. CHP’li Engin Özkoç, “Söz konusu Türkiye’nin çıkarıysa dünya bilmelidir ki Türkiye hangi görüşten insanlardan oluşursa oluşsun ülkesinin çıkarı için mücadeleye devam edecektir” dedi. HDP grubu ise “Kıbrıs’ta iki toplum siyasal uzlaşı sağlayıncaya dek bölgedeki arama ve sondaj projelerinin iki taraflı durdurulmasından yana” olduklarını belirterek bildiriye imza atmadı. l ANKARA/Cumhuriyet ca insansız hava araçlarıyla bu açığın kapatılması hedefleniyor. F35 krizinin çözülememesi durumunda ise orta ve uzun vadede Türkiye’nin yeni nesil savaş uçağı ihtiyacının yerli üretimle ya da dış alımla karşılanması gerekecek. Rusya’dan Su35 teklifi Öte yandan S400’lerin Türkiye’ye satışının ardından Rusya’nın savaş uçağı satma konusundaki istekliliği de dikkat çekiyor. ABD’nin, Türkiye’nin F35 programına katılımını askıya alma kararının hemen ardından Rusya’dan Türkiye’ye Su35 tipi savaş uçağı satılabileceği açıklamasının gelmesi dikkat çekti. Rus devlet savunma sanayisi şirketi Rosteh’in yöneticisi Sergey Çemezov, “Eğer Türk meslektaşlarımız arzu ederse biz Su35 savaş uçağı vermeye hazırız” dedi. “4+ nesil” olarak Su35 tipi savaş uçakları, beşinci nesil F35’lerin muadili olma özelliği taşımıyor ve genelde Batı’da F15’lerle karşılaştırılıyor. Zaman zaman F35’lere alternatif olarak gündeme getirilen Rus Su57 tipi savaş uçağı ise henüz prototip üretim aşamasında ve seri üretime geçmedi. Türkiye’nin Rusya’dan uçak alma yoluna gitmesi ise kısa vadeli planlamaları arasında yer almıyor. l ANKARA VEFAT ‘Anlaşmada yeri yok’ ABD’nin, F35 projesini askıya almasına Ankara’dan tepki geldi. Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, “Anlaşmalarda yeri olmayan bir karar. Resmi hale gelmesini bekliyoruz” derken Dışişleri Bakanlığı da “ABD’yi stratejik ilişkilerimizde onarılmaz yaralar açacak bu hatadan geri dönmeye davet diyoruz” açıklamasını yaptı. Türkiye’nin alternatifleri değerlendirmeye devam edeceğini dile getiren Demir, “Bir kapı kapanırsa diğer kapılar açılabilir, kendi kapımızı yapabiliriz. Her türlü opsiyon şu anda masada” diye konuştu. Demir, savaş uçağı konusunda Rusya’nın da çeşitli teklifleri olduğunu belirtti. KalınBolton görüştü Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton ile telefon görüşmesi yaptı. Kalın’ın, Türkiye’nin F35 programının askıya alınmasından duyulan rahatsızlığı dile getirdiği belirtilen görüşmede, TürkiyeABD ilişkilerinin tek taraflı dayatmalarla sağlıklı ilerleyemeyeceği ifade edildi. l ANKARA/Cumhuriyet Trump: Şu an Türkiye’ye yaptırım düşünmüyoruz ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye ile yaşanan S400 krizine ilişkin gazetecilerin “Türkiye’ye yaptırım getirecek misiniz” sorusuna, “Hayır. Şu anda bunu düşünmüyoruz” şeklinde yanıt verdi. Trump, “Bir önceki yönetimde bunlar daha iyi yapılabilirdi. Önceki yönetim Türkiye konusunda çok büyük hata yaptı” ifadelerini kullandı. NATO: İşbirliğimiz derin ve kapsamlı NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Türkiye’nin NATO’ya katkısı ve NATO’nun Türkiye ile işbirliği, F35’lerden çok daha derin ve kapsamlıdır. S400 meselesini küçümsemiyorum, ancak bir NATO müttefiki olarak Türkiye S400’lerden çok daha fazlasıdır” dedi. Öte yandan ABD’de Washington’un tüm uyarılarına rağmen Türkiye’nin S400 edinmekten vazgeçmemesinin nedenleri tartışılıyor. Reuters’ta yer alan analizde, iki ülke arasında tırmanan gerilimin, 2016’daki darbe girişimine kadar uzandı Bakan Akar: NATO’yu etkiler Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Türkiye’nin F35 programından çıkarılmasına tepki gösterdi. Türkiye’nin “tek taraflı ve adil olmayan bir kararla proje ve iş paylarından çıkarılmaya çalışılmasının meşru bir gerekçeye dayanmadığı”nı söyleyen Akar, “F35 programından çıkarılmamız NATO’nun özellikle güney kanadındaki gücünü de olumsuz etkileyecektir” dedi. l ANKARA/Cumhuriyet ğına vurgu yapıldı. İsmi açıklanmayan ABD’li yetkililer, “Beyaz Saray’ın Türkiye’yi ikna edememesinin sebebi, Ankara’nın 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Rusya’ya yönelmesi olabilir. NATO’ya artık güvenmeyen Erdoğan yönetimi, kendisini korumak için Patriot’lar yerine S400’ü seçti” diye konuştu. l Dış Haberler Hayatı boyunca öğrenen, öğreten, paylaşan ve çevresine yaşamın her anının ciddiyetini fark ettiren aydın insan ŞABAN ALİ YAŞAROĞLU’NU ailesi, dostları ve öğrencileri olarak sonsuzluğa uğurluyoruz. Cenazesi 19 Temmuz 2019 Cuma (bugün), Şişli Camii’nde kılınacak ikindi namazından sonra, Hasdal Aile Mezarlığı’na defnedilecektir. Hayat arkadaşı Nermin Yaşaroğlu, Kızı Özlem Turan, Oğlu Evren Yaşaroğlu, damadı Hamdi Turan, gelini Hülya Yaşaroğlu, Torunları Oktay Turan, Duygu Turan, Ege Yaşaroğlu ve Ailesi