Katalog

KÜLTÜR EDİTÖR: ORHUN ATMIŞ TASARIM: BAHADIR AKTAŞ 1314 TEMMUZ 2019 PAZAR Yokluğuyla var olan bir heykel öyküsü... İnsanlık Anıtı yeniden... Önceki gün Anayasa Mahkemesi (AYM), Mehmet Aksoy’un “İnsanlık” heykelinin yok edilmesiyle, sanatçının ifade ve sanat özgürlüğünün ihlal edildiğine karar verdi. Çünkü biliyorsunuz, tüm yaşadıklarımıza karşın, anayasamız kâğıt üzerinde hâlâ ifade ve sanat hürriyetini güvence altına alıyor. Ayrıntıları önceki gün Alican Uludağ’ın haberinde vardı. Erdoğan, başbakanken 2011’de, Kars’ta henüz tamamlanmamış anıta “Ucube” demişti. “O heykel yıkıla!” emriyle, eser yerle bir edilmişti. Biz Taliban mıyız? O günleri çok iyi anımsıyorum. Mehmet Aksoy: “Barış öneren heykel yıkılır mı?”, “Bırakın heykelimi bitireyim” diye haykırıyordu. İnsan olma yolunda, ilerleme kaydetmek için... Tüm savaşları lanetlemek için... Sarıkamış’ta, Kars’ta, Çanakkale’de ölen tüm şehitlerimizi anmak için... Yan yana yaşamak; hayatı daha derinden kavramak için... Heykelini tamamlamak için çırpınıyordu. Sınırın öte yanında, nefreti, kini, öfkeyi, ölümü yücel ten bir anıt olduğunu bilmeyen yoktu. Sınırın bu yanında, insanı, barışı, dostluğu, kucaklaşmayı, yaşamı yücelten bir anıt olacaktı. Eğer tamamlanabilseydi. Sanatçılar, sivil toplum kuruluşları çok mücadele ettik ama anıtı yıkımdan kurtaramadık. “Biz Taliban mıyız ki yıkalım” sorumuza, itirazımıza yetkili kulaklar tıkalıydı. AYM kararı üzerine hemen arkadaşım heykeltıraş Mehmet Aksoy’u aradım ve sorularımı sıraladım. Önce, bu karar üzerine ne hissettiğini öğrenmeliydim: Önce acz sonra direniş “Heykelimin yıkılışı günler geceler boyu aklımdan, gözümün önünden silinmedi. Her gece aynı rüyayı görüyordum... O iki insan kafasının koparılışı, gövdeden ayrılışı... Bedenim dağılıyordu. Elimden hiçbir şey gelmiyordu. Yıkıcılar bu işlemi Allahu ekber diyerek yaptılar.” “Sanki ikiz çocuklarım öldürülüyordu ve hiçbir şey yapamıyordum. Her an demir bir pençe kalbimi sıkıştırıyordu. Ölümden beterdi. Öylesine büyük bir acz içindeydim... O acizliği kimse yaşamamalı.” “Sonra direniş dönemi geldi. Yıkım olayı yurtiçinde, yurtdışında her yere yayıldı. Kamuoyu heykeli konuştu. Ülke Mehmet Aksoy gündemine oturdu olmayan heykel. Ben de bol bol heykel, mekân, ışık üzerine konuşmaya başladım. Her yerde heykel sanatını, heykeli anlattım.” “Heykelim yokluğuyla var oldu. Bugün Kars’a giden yerli ya da yabancı turistlere rehberler, işte ‘İnsanlık Anıtı’ bu tepedeydi diye anlatıyorlar.” “Doğrusu Taliban ülkesi durumuna dönüşmeyi hak etmemiştik. Bizim kültür düzeyimiz Taliban’dan farklıydı. Onun için mücadeleye devam ettim.” Adalet ve umut Mücadeleye devam deyince... Anımsamadan edemedim: Mehmet Aksoy daha önce 2015’te “ucube” sözüne dava açıp Erdoğan’ı 10 bin TL manevi tazminata mahkum etmişti. Sonra “haram para yemem” dediği için, ona kar şı dava açıldı. Ancak o davayı da Mehmet Aksoy kazandı. AYM’nin son kararını sanatçı, “Türkiye’nin demokratik kazanımı” diye niteliyor. “Karar 6 muhalif oya karşın 8 oyla alınmış... Türkiye’deki durumu bölünmeyi yansıtıyor. Şimdi biz bunu çoğaltmak durumundayız. 5’e karşı 9’a; 4’e karşı 10’a dönüştürmek için mücadeleye devam etmeliyiz.” Bence de bu karar adalet ve umut duygumuza aralanan bir pencere olabilir... Bundan sonra Bundan sonrası için Mehmet Aksoy’un heyecan verici düşünceleri var... “Önce Kars Belediye Eşbaşkanı Ayhan Bilgen’le konuşacağım. Onun fikrini alacağım. Salt anıt diye düşünmeyin, çevresi, kaleye uzanan tele feriği; amfitiyatrosu, mesire yeriyle orası bir kültür alanı olacaktı” diyor. “AYM kararı, başka mahkemelere yol açıyor... Ve daha söyleyecek sözüm var” diye vurguluyor... Hayır, hayır yıkılan heykelin aynısını yapmak gibi bir yanlışa düşmeyecek elbet. Tam tersine, yıkımın izini taşıyacak; tüm evreleri ve katmanları içerecek bir tasarısı var. Öyle ki düşlediği yeni anıtta zamanı okuyabileceğiz. Yokluğuyla var olan heykelin kendi öyküsünü dinleyeceğiz. Savaş çığlıklarının dört bir yanımızı sardığı ortamda “insanlık” ve “barış” simgesi dikmeye çalışanlara helal olsun. Bu yolda Kars Belediye eşbaşkanları Ayhan Bilgen ve Şevin Alaca’ya da yolunuz açık olsun diyorum. PSM yeni sezonu bekliyor Bu yıl 7. sezonunu açacak olan Zorlu Performans Sanatları Merkezi (PSM), yeni sezonunun programından ilk isimleri açıkladı. “CMYLMZ – Diamond Elite Platinum Plus” ile Cem Yılmaz, geçen sezon ilk defa sahnelenen ve yoğun ilgi gören “Alice Müzikali”, çağdaş dans gösterisi “Sutra”, 21. yüzyılın en zeki ve en yetenekli bestecilerinden biri olarak tanımlanan, Alman müzisyen ve prodüktör Nils Frahm, Zorlu PSM’nin yeni sezo nundaki isimler ara yıl önce başlayan MIX sında. Festival, 1516 Kasım ta Çeşitli festivallere rihleri arasında yapıla de ev sahipliği yapan cak. Sezon başında ise PSM’de bu yılın bazı et yeni bir festival kon kinlik tarihleri de açık septiyle sanatsever landı: Müzik, yaratıcılık lere “merhaba” diye ve teknoloji başlıklarıy cek PSM’de, “sonbahar la Barselona’daki mer Nils Frahm ve melankoli” temasıy kezinden tüm dünyaya la; Neue! Step izleyici yayılan Sónar’ın İstanbul aya siyle buluşacak. Festival neo ğı 67 Mart tarihlerinde düzen klasik, avangart ve minimal de lenecek. Üç neysel türleri bir araya geti recek. l Kültür Servisi ‘Neredeyse Her Şeyin Kökeni’ Giriş yazısını İngiliz fizikçi ve evrenbilimci Stephen Hawking’in kaleme aldığı, metinlerini New Scientist dergisinin genel yayın yönetmeni Graham Lawton’ın hazırladığı “Neredeyse Her Şeyin Kökeni” isimli kitap Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları etiketiyle raflarda yerini aldı. Bilimin gün ışığına çıkardığı modern yaratılış hikâyelerinin bir derlemesi olan “Neredeyse Her Şeyin Kökeni”nde, insanlık tarihinin en önemli, ilginç ve şaşırtıcı hikâyeleri illüstratör Jennifer Daniel’in canlı ve esprili görselleriyle zenginleşen 53 kısa başlıkta toplanıyor. Büyük Patlama, yaşamın kökeni, insanın evrimi gibi konuların yanı sıra insan uygarlığının mağaralardan uzay yolculuğuna uzanan gelişimi de bu eserde irdeleniyor. l Kültür Servisi Sutra Bilim insanları Kayseri’de Alman ve Finlandiyalı bilim insanları, Taşhan mevkisinde yapılan kazılarda çıkarılan 7.5 milyon yıllık fosilleri görmek için Kayseri’ye geldi. Büyükşehir Belediye Başkanı Memduh Büyükkılıç, fosilleri görmek için kente gelen Finlandiya Helsinki Üniversitesi’nden jeolog Mat ti Lehikoinen ve Almanya Berlin Doğa Tarihi Müzesi’nden Faysal Bibi ile fosillerin sergilendiği Kayseri Bilim Merkezi’ni ziyaret etti. Buluntuların çok özel olduğunu belirten Bibi, “Günümüzde de bazı fillerde bulunabilecek çok önemli bir parça” ifadesini kullandı. l AA EgemeHnaEyrdaotğKaan’zdaannyseınni tekli: Geçen yıllarda “Dilleri Yok” ve “Benim Canımı Yakma” isimli tekli çalışmaları ile tanınan Egemen Erdoğan, 15 yılı aşkın devam ettiği solo kariyerinin yeni teklisi “Hayat Kazansın”ı OnAir Sahne’den çıkardı. Erdoğan, müzik çalışmalarına solo kariyeri yanında, kısa/uzun metrajlı filmle re ve dizilere de müzik yaparak devam ediyor. l Kültür Servisi Red Bull MusIc FestIval ikinci kez İstanbul’da Geçen yıl ilki yapılan ve büyük ilgi gören Red Bull Music Festival İstanbul, bu yıl 115 Ekim tarihleri arasında müzikseverlerle buluşacak. Pozitif organizasyonuyla düzenlenecek olan Red Bull Music Festival Istanbul’un biletleri satışa sunuldu. Biletler 6 Ağustos’a kadar avantajlı olacak. Festival, 5 birbirinden farklı konsept ile 6 ayrı mekâna ve 15 güne yayılacak. Çeşitli müzikal programların yer aldığı festival; elektronik dans müziğini fütüristik açıdan ele alan “Futurave Night” konseptinin yanı sıra; synthesizer müziğe odaklanan “Aposynthe sis Night”, hip hop müziğin Berlinİstanbul yolculuğunu anlatan “Kan Kardeşler Gecesi”, Afrika müziğinin farklı isimlerini bir araya getiren “Alpha Beat Night” ve “Ballroom Night” gibi müzik deneyimlerine sahne olacak. Fes tival kapsamında sergilerin, radyo programlarının, canlı performansların ve atölyelerin yer alacağı Red Bull House of Music de 15 gün boyunca açık olacak. Detaylı bilgi için: www.redbull. com/istanbul. l Kültür Servisi AA Gümüşlük, Onay ile açıldı Bodrum’da, 16’ncı Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali, devlet sanatçısı piyanist Gülsin Onay’ın konseriyle başladı. Bodrum Klasik Müzik Derneği, festivalin Zefirya Kültür ve Sanat Merkezi’ndeki açılış konserine Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı CHP’li Osman Gürün, Bodrum Belediye Başkanı CHP’li Ahmet Aras, spor, sanat ve iş dünyasının önde gelenleri katıldı. Açılışta konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Gürün ile Bodrum Belediye Başkanı Aras, festivale gelecek yıllarda tam destek vereceklerini belirterek, kurum ve kuruluşları da destek olmaya çağırdı. Uluslararası Gümüşlük Klasik Müzik Festivali, devam edeceği 6 Eylül’e kadar düzenlenecek 17 konserde 37 müzisyen, 1 oda orkestrası, 5 masterclass ve 100 civarındaki genç müzisyeni bir araya getirecek. Festival, klasik müzik ve cazseverlere keyifli bir 2 ay yaşatacak. 11 farklı ülkeden müzisyeni 4 farklı mekânda konuk edecek festival, resitallere, oda orkestralarına, caz konserlerine, genç yeteneklerin konserlerine ve sergilere sahne olacak. l DHA ‘Noel Baba’ kazıları 30 yaşında Antalya’nın Demre ilçesindeki Aziz Nicolaos Anıt Müzesi’nde (Noel Baba Kilisesi) yaz dönemi arkeolojik kazılar başladı. Aziz Nicolaos Anıt Müzesi’nde, 1989 yılında Antalya Müzesi Başkanlığı’nda başlatılan arkeolojik kazılar, 30’uncu yılında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Sema Doğan başkanlığında başladı. Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nden Dr. Öğretim Üyesi Ebru Fındık’ın başkan yardımcılığı yaptığı kazıların bu yılki bölümünde, Hacettepe ve Mustafa Kemal üniversitelerinin yanı sıra Uşak, Tokat Gaziosmanpaşa ve Viyana üniversitelerinden 10 bilim insanı, sanat tarihi öğrencileri ile 9 işçi çalışıyor. Kazılar, yaklaşık 2 ay sürecek. Kilisenin güney duvarındaki resimli mekânları korumak için 1980’li yıllarda yapılan çatı örtüsünün yeni teknoloji ve daha estetik bir örtüyle yenilenmesi için de çalışmaların devam ettiğine değinen Prof. Dr. Sema Doğan, kazı çalışmaları devam ederken, bu önemli yapının restorasyonun da bir yandan yapıldığını ifade etti. l DHA hititler’in merkezi artık ‘Arkeopark’ Anadolu ve Mezopotamya bölgesinde yüzyıllarca hüküm süren Hititler’in bölgedeki en önemli yönetim merkezi olan TürkiyeSuriye sınırındaki Karkamış Antik Kenti’nin bir bölümü ‘arkeopark’ olarak ziyarete açıldı. Kazı Başkanı Prof. Dr. Nikolo Marcetti, bölgeye gelecek olan turistlerin saray ve tapınak kalıntılarını, eski kazı evini, Roma sütunlu caddeyi, heykelleri ve kartal başlı grifon kabartmalı duvarları görebileceğini belirtti. Nikolo Marcetti, kazıların uzun yıllar devam edeceğini vurgulayarak, “Kazılar uzun yıllar daha sürecek. Burası önceden mayınlı araziydi. Bugün çok önemli bir gün, çünkü çok önemli bir vizyon hayata geçiriliyor. Bugün ön açılış yapılacak” diye konuştu. l DHA