Katalog

EKONOMİ EDİTÖR: SERHAT ALİGİL 1114 TEMMUZ 2019 PAZAR S400 teslimatıyla birlikte diken üstündeki piyasalara bir kötü haber de Fitch’ten geldi Fitch’ten ‘Merkez’ indirimi Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings, Türkiye’nin kredi notunu “BB”den “BB”ye indirdi, not görünümünü ise “negatif” olarak teyit etti. Böylece Türkiye’nin notu, “yatırım yapılabilir” seviyenin üç basamak altına gerilemiş oldu. Karar, Türkiye’nin Rusya’dan satın aldığı S400 füze savunma sistemlerine ait parçaların ilk kısmının Ankara’ya ulaşması nedeniyle piyasalarda dalgalanmanın arttığı bir günde geldi. Düşük büyüme Kurum tarafından yapılan açıklamada, kararın temel gerekçelerinden biri olarak Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya’nın Cumhurbaşkanı tarafından görevden alınması gösterildi. Moody’s’in ardından Fitch de Türkiye’nin kredini notunu indirdi. Kurum, kararın gerekçesi olarak TCMB Başkanı Çetinkaya’nın kovulmasını gösterdi. kilerinin görece hafif olmasını beklediklerini ancak yatırımcı duyarlılığı üzerindeki etkisinin belirgin olabileceğine dikkat çekti. Açıklamada “Çetinkaya’nın kovulması, Fitch’in ekonominin yeniden dengelenmesi ve istikrara kavuşmasıyla tutarlı gördüğü süreklilik taşıyan bir düşük büyüme ve dezenflasyon dönemine dönük yetkililerin tahammülü konusunda şüpheleri artırdı. Bu adım ayrıca, kurumsal bağımsızlık ile ekonomi politikalarındaki uyumluluk ve güvenilirlik konusundaki kötüye gidişi gösteriyor” denildi. Kurum, Çetinkaya kararının ayrıca, artan dolarizasyondan da görülebilen, zaten düşük olan iç güvene zarar verme riski taşıdığına, Türkiye’nin büyük dış finansman gereksinimi karşılamak için ihtiyaç duyduğu yabancı sermaye girişlerini tehlikeye attığına, kamu maliyesinin yönetimi ile yapısal reformlar konusundaki belirsizlikleri artırdığına işaret etti. Denge ve denetim mekanizmalarının aşınmasına, gücün Cumhurbaşkanı’nda toplanmasına işaret eden Fitch, karar süreçlerinin daha az öngörülebilir hale geldiğinin altını çizdi. Fitch ayrıca, S400 teslimatı nedeniyle Türkiye’nin ABD yaptırımlarına hedef olma riski taşıdığını, yaptırımların doğrudan ekonomik et Önce Moody’s Bir diğer uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s de 14 Haziran’da Türkiye’nin notunu “Ba3”ten “B1”e düşürmüş ve görünümü de negatif olarak teyit etmişti. Moody’s ile Standard & Poor’s, Türkiye’nin notunu yatırım yapılabilir seviyenin dört basamak altında tutuyor. Not düşüşleri, bir ülkenin dışarıdan borçlanma maliyetlerini artırıcı, sıcak para girişlerini ise azaltıcı etkiye sahip adımlar olarak değerlendiriliyor. l Ekonomi Servisi Akaryakıt tüketimi azaldıEkonominin küçülmesi ve zamlar hava, deniz ve karada yakıt pazarını daralttı Eren Ulusoy Türkiye daha çok buğday üretmeli Türkiye’de yıllık ortalama 1920 milyon ton buğday üretimi yapıldığını söyleyen Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Eren Günhan Ulusoy, “Türkiye buğdayda kurak seneler için hazırlık yapmalı. Kurak bir senede bu rakam yüzde 20 azalabilir. Üretimimizi 21 milyona çıkarmamız ve 5 milyon tonluk emniyet stoku oluşturmamız gerekiyor” dedi. Türkiye’de gençlerin tarımda yer almadığının altını çizen Ulusoy, şöyle devam etti: “Tarımla uğraşanların yaş ortalaması 50, Türkiye ortalamasının 20 yaş üstünde. Yani bilgiye ulaşımları sınırlı ve yeniliklere açık değiller.” Fırıncıdan maya zamlarına tepki Ekmek Üreticileri İşverenleri Sendikası Genel Başkanı Cihan Kolivar, ekmek için kullandıkları maya fiyatlarının 50 liradan 7075 liraya çıktığını belirterek, maya gibi her ekmekte kullandığımız bir girdinin birden bire yüzde 40 artmasına anlam veremiyoruz. Bu konuda üreticilerin zam kararlarını gözden geçirmelerini ve zammı geri çekmelerini talep ediyoruz” ifadelerini kullandı. Ayrıca, İstanbul’da 3 bin 700 fırın bulunduğunu bildiren Cihan Kolivar, bunların 1700 tanesinin ruhsatsız olduğunu, bu ruhsatsız fırınların sigortasız işçi çalıştırdığını ve yeterince denetlenemediğini savundu. ‘Türk kahvesi’ pazarı büyüttü Araştırma kuruluşu GfK’nin verilerine göre, bu yılın ilk 3 ayında küçük ev aletleri sektörü geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 16’lık büyüme yakalayarak 1.4 milyar liraya ulaştı. Bu pazarda yeni nesil Türk kahve makinelerinin ve filtre kahve makinelerinin etkisi ile sıcak içecek hazırlama ve ütü en çok büyüyen kategoriler olurken, gıda hazırlama ünitelerinde power blendarlar, saç kurutma makineleri ve şekillendiriciler pazarı da büyümeyi sürdürdü. Bu yılki Anneler Günü haftası satışları ise önceki haftaların ortalamasına göre yüzde 247 artış gösterdi ve gerçekleşen ciro 50 milyon lira oldu. 735 bin 62 adet İlk 6 aylık üretim. Emre Deveci Zamlar ve ekonomideki küçülme, akaryakıt tüketiminin de azalmasına neden oldu. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) verilerine göre, 2019’un ilk 4 ayında yurtiçinde toplam petrol ürünleri satışı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.82 azalarak 8.7 milyon tona geriledi. Petrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerine göre, akaryakıt tüketiminde düşüş mayıs ayında da sürdü. Türkiye genelinde toplam benzin ve motorin satışları mayısta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3.55 düştü. Oto üretiminde büyük kayıp 12 bin 820 bayi var 1 Ocak 201810 Temmuz 2019 döneminde benzine top Otomotiv Sanayii Derneği’nin (OSD) ilk altı aylık verilerine göre, yılın ilk yarısında top yıtlara geçti. Aynı dönemde otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 8, otomobil ihracatı da yüzde 9 ora üretimi yüzde 30, hafif ticari araç üretimi yüzde 14 seviyesinde azal lamda yüzde 24.7 zam geldi. DARALAN TİCARET ETKİLİ OLUYOR Akaryakıt tüketimi düşerken, akaryakıt istasyo nu sayısında ise artış kaydedildi. Enerji Pet lam otomotiv üretimi yüzde 13 azaldı ve 735 bin 62 adet olarak gerçekleşti. Bu dönemde toplam otomobil üretimi ise yüzde 12 oranında azalarak 492 bin 700 adet oldu. Ocakhaziran döneminde toplam pazar bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 45 azalarak 200 bin 901 adet olurken, otomobil pazarı ise yüzde 43 azalarak 156 Memurun gözü işçidebin378adetolarakka nında azaldı. Bu dönemde, toplam ihracat 634 bin 768 adet, otomobil ihracatı ise 419 bin 46 adet düzeyinde gerçekleşti. Toplam ihracat dolar bazında yüzde 7 azalırken, Avro bazında ise geçen yılın aynı dönemine paralel seviyede gerçekleşti. OcakHaziran döneminde toplam ticari araç üretimi yüzde 15 seviyesinde azalırken, ağır ticari araç dı. Geçtiğimiz yılın OcakHaziran dönemine göre ticari araç pazarı yüzde 51, hafif ticari araç pazarı yüzde 50 ve ağır ticari araç pazarı yüzde 56 azaldı. l Ekonomi Servisi Yolcu sayıları ile ticaret hacmindeki düşüş, havacılık ve denizcilikte de tüketimi rol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Baş azalttı. Yılın dört ayında ihraki kanı Fesih Aktaş, şu ye satışları geçen yıla göre yüz an Türkiye genelin de 12.8 düşerek 1.1 milyon tona de 12.820 adet istas geriledi. Daha ucuz olduğu için yonlu akaryakıt ba TdüelrekL3niPy7Gdye.7aa’dskyienalıetütınoızteşdüdtlnoaareürmçaı0oozdo.ak4labal4dtniillelıkoe.orr5crtadiohaegyeaydzüişzıkyağ1knı0nnııy0tnıuissd,byeiisinalknoekitnnöklgariebbşüştiuıiinrkrlçduyda2enıill.0ıddyşA0uaaıkyğkasaorulaarrtyt.ıı Memur örgütlerini kamu işçisine önerilen yüzde 5+4 endişelendiriyor. MUSTAFA ÇAKIR Yaklaşık 3 milyon memur için 20202021 dönemini kapsayan toplu sözleşme görüşmeleri 1 Ağustos’ta başlayacak. 2 milyon memur emeklisini de ilgilendiren görüşmelerin yasa gereği bir ayda tamamlanması gerekiyor. Ancak memur örgütlerinin bir gözü, geçtiğimiz günlerde hükümet ile Türkİş arasında başlayan ve 200 bin kamu işçisini ilgilendiren toplu sözleşme görüşmelerinde olacak. Çünkü işçilerle yürütülen zam pazarlığı memurlar için de belirleyici olacak. Bu nedenle hükümet tarafından işçilere önerilen yüzde 5+4 zam teklifi, memur konfederasyonlarında da kabul edilemez bulundu. İmza yetkisini elinde bulunduran, ancak önceki sözleşme nedeniyle eleştirilen MemurSen, işçilere önerilen yüzde 5+4’lük öneriyi kabul edilemez buldu. Enflasyon şartı Genel Başkan Ali Yalçın, “Hükümetin konuya ilişkin yeni ve kabul edilebilir yaklaşımlarla teklifini yinelemesi gerektiğini düşünüyoruz. Benzer bir teklif bize sunulursa, gösterdiğimiz reflekslerimizi önceki toplu sözleşmeleri takip edenler hatırlayacaktır, biz de gerçekleşen enflasyon rakamlarının bile altındaki teklifleri asla kabul edemeyiz“ dedi. Kamu işçisine yapılan teklifi eleştiren Türkiye KamuSen Genel Başkanı Önder Kahveci de, şunları söyledi: “İyi bir ücret artışı gelirse piyasalar da canlanır. Kimse harcama yapamıyor. Gıda ve kira giderleriyle maaşlar bitiyor. Hükümet fotoğrafı iyi görmelidir. İşçilere verilen teklifi görünce endişe ettik. Bu konuda güçbirliği yaparak mücadele etmeliyiz. Kanunun bize verdiği yetkiyle Türkiye KamuSen iş bırakma da dahil her türlü demokratik hakkını kullanmaya hazırdır. Yetkili sendika da bu yönde karar alırsa merak etmesin yalnız kalmaz, biz de destekleriz.” l ANKARA Özsüt işçisi hakları için eylemde Özsüt’te çalışan işçiler 3 aydır maaşlarını almadıklarını söyleyerek, şirketin Kadıköy’deki şubesi önünde eylem yaptı. “Özsüt’te hak gasplarına son” pankartı açan işçiler “Özsüt sözünü tut hakkımız olanı ver” sloganları attı. İşçilerden Umut Marangoz, “Nisan, mayıs ve haziran aylarının maaşlarını alamadık. Bayram mesailerimiz DAYANIŞMAMIZ DEVAM EDECEK KESK hükümetin işçilere zam teklifinin toplumda hayal kırıklığı yarattığını vurguladı. Türkİş Genel Başkanı Ergün Atalay ile görüşen KESK yönetimi, hükümetle yürütülen görüşmelerde Türkİş’e destek verdi. KESK yönetimi “Bu ülkede işçiler, kamu emekçileri, asgari ücretliler, emekliler kısacası emeği ile geçinen tüm kesimler insanca yaşamaya yetecek bir ücreti, güvenceli bir iş ve güvenli geleceği fazlası ile hak etmektedir. KESK kamu işçilerinin haklı taleplerinin yanındadır. Kamuda yan yana, omuza omuz çalıştığımız kamu işçileri ile dayanışmamız sürecektir” açıklaması yaptı. de verilmiyor. Psikolojik baskı uygulayarak hakkımızdan vazgeçmemizi istiyorlar. Bitik, berbat durumdayız” dedi. Marangoz, 10 gün önce yine eylem yaptıklarını, bunun üzerine 5 arkadaşlarının maaşlarının yatırıldığını, geri kalanların ise 11 Temmuz’da ödeneceğinin sözünün verildiğini ama ödenmediğini açıkladı. l İSTANBUL Arçelik, buluşçu 518 çalışanına ödül verdi Bu yıl 21’incisi düzenlenen “Arçelik Buluş Günü”nde, hayatı kolaylaştıran teknolojiler geliştirmedeki katkılarından ötürü 518 çalışan ödüllendirildi. Şirketin patent başvurularındaki katkısı nedeniyle ArGe çalışanı Yusuf Koç “Yılın Buluşçusu” ödülünü aldı. Bu yılki “Sürdürülebilirlik Özel Ödülü” ise çamaşır makinesinden mikrofiber atıkların suya karışmasını engelleyen “Mikrofiber Projesi”ne verildi. Koç Holding Dayanıklı Tüketim Grubu Başkanı Fatih Kemal Ebiçlioğlu, “Arçelik bu yıl Dünya Fikri Haklar Örgütü’nün en çok uluslararası patent başvurusu yapan şirketler sıralamasında 4 basamak daha yükselerek 67’nci sıraya geldi” dedi. l Ekonomi Servisi ‘Genç tasarımcılar ambalaj için önemli’ Ambalaj Sanayicileri Derneği (ASD) ve Reed TÜYAP işbirliği ile bu yıl 15’inci si düzenlenen Ambalaj Tasarımı Ulusal Öğ renci Yarışması 2019’un sonuçları belli ol du. 152 öğrenci projesinin başvurduğu ve 16 takımın finale kaldığı yarışmanın de receye girenleri ise 23 Ekim’deki Avrasya Ambalaj İstanbul Fuarı’nda açıklanacak. ASD Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Sarı bekir, “Yarışmamız sadece öğrenci ler için değil sektörümüz ve ülke miz adına da büyük önem taşı yor. Bir ambalajın tasarımı en az içinde bulundurduğu ürün kadar değerli. Genç tasarımcıla rımıza büyük önem veriyo ruz” dedi. Dereceye gi renlere para ve eğitim ödülleri verilecek. l Ekonomi Servisi Sarıbekir Sabancı Vakfı’dan 8 projeye destek Sabancı Vakfı’nın çağrısı üzerine başvuru yaparak bu yıl Hibe Programları kapsamında destek almaya hak kazanan sivil toplum kuruluşları belli oldu. Kadın, genç ve engelli bireylerin sorunlarına çözüm üreten sivil toplum kuruluşlarını destekleyen Vakıf, bu yıl 8 projeye toplam 1.4 milyon TL hibe verecek.  Son 12 yılda hibe verdikleri proje sayısının 159’a, hibe tutarının 23 milyon liraya ulaştığını belirten Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan, “45 yıldır toplumsal gelişim için çalışıyoruz ve bu hedefimizin gerçekleşmesinde sivil toplumun desteklenmesini önemsiyoruz” dedi. Bu yıl 59 ilden 256 proje başvuru yaptı. l Ekonomi Servisi Cinsiyet eşitliği için çalışma başlattılar TSKB’nin iştiraklarinden Escarus ile perakende markası Koton, tedarik zincirinde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda farkındalığı artırmak için proje başlattı. İlk etapta İstanbul, Niğde, Bursa, Diyarbakır, Iğdır, Kastamonu, İzmir, Kırklareli, Batman gibi çeşitli illerde faaliyet gösteren 16 tedarikçi firmayla birlikte cinsiyet eşitliği üzerine çalışmalar yürütülecek. Escarus Genel Müdürü Dr. Kubilay Kavak, projeyle 3 bine yakın çalışanın hayatına dokunulacağını belirtirken, Koton Yönetim Kurulu üyesi Gülden Yılmaz; şu vurguyu yaptı: “Bakış açımız her zaman paydaşlarımızla birlikte büyümek ve birlikte gelişmek” dedi. l Ekonomi Servisi Bilgi güvenliğinde eski eleman sorunu Kaspersky’nin “İşyerlerindeki Dijital Dağınıklığı Düzeltmek” başlıklı araştırmasına göre, Türkiye’de çalışanların yüzde 30’u bir önceki işyerinin dosya ve belgelerine erişebiiyor. Bu durum şirketlerin veri bütünlüğünü ve çalışmalarını tehlikeye atıyor. Eski çalışanlar bu veriyi yeni işyerlerinde kendi amaçları için kullanabiliyor veya verilere hasar verebiliyorlar. Ayrıca araştırmaya göre, Türkiye’deki ofis çalışanlarının yüzde 60’ı işyerinde bir belge veya dosya bulmanın zor olduğunu dile getirirken, yüzde 31’i de işyerindeki cihazlarda kullandıkları kullanıcı adı ve parolalarını iş arkadaşlarıyla paylaştığını kabul ediyor. l Ekonomi Servisi